Μεγάλη (κόκκινη) Πέμπτη και το «μοιρολόι της Παναγιάς» στην Όσσα Λαγκαδά

Στα σπίτια της Όσσας, από νωρίς το πρωί, οι γυναίκες κρεμούν στα κάγκελα του σπιτιού τους ένα κόκκινο υφαντό ή ύφασμα και βάφουν τα αυγά τους.

Με το πρώτο κόκκινο αυγό σταυρώνουν τα προσωπάκια των παιδιών για να είναι γερά, λέγοντας ένα δίστιχο για την Πασχαλιά και για καλή υγεία και στη συνέχεια το βάζουν στο εικονοστάσι.

Ζυμώνουν με τα χέρια τους και φουρνίζουν τα πασχαλινά «κουλάκια» (τσουρέκια), δίνοντας μια μεθυστική νότα στην ατμόσφαιρα των σπιτιών, αλλά και όλου του χωριού!

Αργά το βράδυ, στην παλιά εκκλησιά των Ταξιαρχών και γύρω από τον Εσταυρωμένο, θα ακουστεί και πάλι τρεις φορές το ανατριχιαστικό -και ιδιαίτερα συγκινητικό- «μοιρολόι της Παναγιάς», με το μοναδικό ηχόχρωμα που με τον δικό τους ιδιαίτερο τρόπο τραγουδούν οι γυναίκες της Όσσας, μεταφέροντας μια παράδοση αιώνων από γενιά σε γενιά…

Επηρεασμένο από τις σχετικές περικοπές των Ευαγγελίων και την υμνογραφία της εκκλησίας, σε συνδυασμό με λαϊκά στοιχεία, αποτελεί έναν ανθρωποκεντρικό αφηγηματικό θρήνο για τη μαρτυρική πορεία του Χριστού προς τον σταυρικό του θάνατο, ιδωμένη μέσα από τα μάτια και τα συναισθήματα της τραγικής του μάνας.

Τραγουδισμένο από τις γυναίκες γύρω από τον «τάφο» του Χριστού, κατά το ήθος και το ύφος των οικείων τους κοσμικών μοιρολογιών, εκφράζει τη συμπόνια, την ταύτισή τους με τη μητρική, ανθρώπινη πλευρά της Παναγίας.

«Σήμερα μαύρος ουρανός σήμερα μαύρη μέρα, σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται. Σήμερα έβαλαν βουλή οι άνομοι οι εβραίοι, οι άνομοι και οι άπιστοι οι τρισκατηραμένοι. Για να σταυρώσουν το Χριστό των πάντων Βασιλέα…»

Την ίδια ώρα, θα μοιραστούν κεράσματα για το «συγχώριο» των νεκρών και αμέσως μετά θα ξεκινήσει ο στολισμός του Επιταφίου. Κάποιες γυναίκες θα παραμείνουν στην εκκλησία για να «ξενυχτήσουν» τον Χριστό…

(φωτ.: Το περίτεχνο τέμπλο του ναού των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Όσσας, 1804)