Θύματα ηλεκτρονικής απάτης διηγούνται τις ιστορίες τους…

Όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις παίρνουν οι ηλεκτρονικές απάτες. Όπως στην πραγματική ζωή, έτσι και στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλοί που θέλουν να εξαπατήσουν τον κόσμο, να κλέψουν προσωπικά στοιχεία και χρήματα.

Πυκνώνουν τα περιστατικά ηλεκτρονικής απάτης εις βάρος των καταναλωτών που βλέπουν τα χρήματά τους να κάνουν “φτερά” από τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, είτε λόγω δικού τους λάθους είτε λόγω υποκλοπής των στοιχείων των καρτών ή των λογαριασμών τους.

Η εξαπάτηση στην πραγματικότητα μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους. Απατηλά μηνύματα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ψεύτικα μηνύματα στο κινητό, ακόμα και link που πατάς και επιτήδειοι σου αποσπούν χρήματα.

H ΕΛΑΣ για ακόμα μία φορά κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και ενημερώνει το κοινό για νέα ηλεκτρονική απάτη, όπου οι δράστες έχουν συντάξει πλαστή επιστολή που, δήθεν, φέρει τα στοιχεία του αρχηγού της ΕΛΑΣ και λογότυπο της Interpol.

Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να εξαπατήσουν πολίτες – χρήστες του διαδικτύου, με το πρόσχημα ότι ο αποδέκτης του email με την πλαστή επιστολή εμπλέκεται σε υπόθεση πορνογραφίας και άλλων αδικημάτων.

Παρακάτω άνθρωποι διηγούνται τις ιστορίες τους για το πως έπεσαν θύματα απάτης και έχασαν τα χρήματα τους.

Μου είπε πως ήταν γιος γιατρού αλλά πήρε το λάπτοπ και έφυγε

«Πριν δύο χρόνια μέσα στην πανδημία, είχαν δώσει ταμπλετ-λάπτοπ στους μαθητές και η αδερφή μου το πήρε αλλά επειδή δεν το χρειαζόταν, έβαλα να το πουλήσω 200 ευρώ σε μία εφαρμογή. Έτσι το ανεβάζω σε μία εφαρμογή, η οποία απρόσωπη (μέχρι τότε δεν μπορούσαν να διασταυρωθούν τα στοιχεία-πλέον δεν είναι έτσι)

Έτσι μου στέλνει ένας κύριος μήνυμα, με παίρνει τηλέφωνο, μιλάμε στο viber και μου εξηγεί πως το θέλει για τον μπαμπά του που είναι γιατρός. Μια χαρά λέω εγώ. Μου είπε ότι βιάζεται κιόλας γιατί αύριο φεύγει Λονδίνο για μία εγχείρηση, ότι ήταν στο νοσοκομείο και δεν μπορούσε να πάει στην τράπεζα εκείνη την ημέρα. Μου το έκλεισε βιαστικά γιατί και καλά μπήκε ο γιατρός. Επίσης μου έλεγε έχεις πολύ γλυκιά αύρα (επίκληση στο συναίσθημα).

Εγώ του εξήγησα ότι για γρήγορα μπορώ να το στείλω με ΚΤΕΛ που πάει σε λίγες ώρες. Να σημειώσω πως εγώ είχα ψάξει να στοιχεία του γιατρού και υπήρχαν κανονικά στο Internet. Βάζω τα στοιχεία που μου έδωσε, το παραλαμβάνει. Την επόμενη ημέρα μου στέλνει τα λεφτά αλλά επειδή ήταν άλλα τράπεζα και καλά μου είπε πως θα έκανα 3-4 μέρες. Μου έστειλε και αποδεικτικό. Φυσικά ήταν ψεύτικο. Περίμενα λίγες μέρες δεν έχει έρθει τίποτα. Του στέλνω μήνυμα δεν απαντάει. Αποφασίζω να πάρω τηλέφωνο στο γραφείο του γιατρού, το σηκώνει η γραμματεία και μου λέει πως ο γιατρός δεν έχει γιο. Εκεί κατάλαβα πως έδωσα το λάπτοπ έτσι χωρίς να πάρω τίποτα. Μετά από καιρό που σκέφτηκα όλο αυτό που συνέβη είπα πως δεν έπρεπε έτσι απλώς να το στείλω. Αλλά όλα γίνονται τόσο γρήγορα που πολλές φορές δεν σκέφτεσαι καθαρά.»

*Αναστασία

Μου έφαγε 20 ευρώ και φοβόταν γιατί υπήρχαν πολλοί κλέφτες στα social

«Πρόσφατο περιστατικό. Όλοι οι φίλοι μου είχαν κλείσει εισιτήρια για μία συναυλία και εγώ δεν είχα προλάβει. Έτσι τελευταία μέρα ήμουν σε μία σχετική ομάδα και είδα μία ανάρτηση από μία κοπέλα που έλεγε πως πουλάει το δικό της εισιτήριο. Έτσι της έστειλα απευθείας. Μου είπε πως ήταν 20 ευρώ και της τα έστειλα. Μάλιστα μου ζήτησε το email μου για να μου στείλει εκεί το ηλ. εισιτήριο. Πέρασε λίγη ώρα και εκείνη δεν έδωσε κανένα σημάδια επικοινωνίας.

Έτσι της έστειλα ξανά μήνυμα. Βέβαια όχι μόνο δεν πήρα ποτέ απάντηση, αλλά με έκανε και block. Έτσι αποφάσισα να της στείλω από το profile μιας φίλης μου. Ακολουθήσε η ίδια συζήτηση με την πρώτη φορά. Όμως, της ζήτησα να μου στείλει πρώτα το εισιτήριο και μετά θα την πλήρωνα. Τότε με αρκετό θράσος εκείνη μου είπε πως “φοβάται γιατί υπάρχουν πολλοί κλέφτες στα social”. Εκεί γέλασα παραπάνω απ’ όσο έπρεπε»

*Πέτρος

Μου ήρθε στο email δικαστική κλήση για σεξουαλικές παραβάσεις

«Μου ήρθε ένα mail στα ελληνικά, που υποτίθεται είχε μία δικαστική κλήση για σεξουαλικές παραβάσεις μου και έπρεπε εντός 24 ωρών να στείλω ηλεκτρονική απάντηση αλλιώς, έγραφε πως θα εκδοθεί ένταλμα σύλληψης στο όνομα μου. Ενώ ήξερα πως δεν έχω κάνει τίποτα από αυτά που με κατηγορούσαν (Παιδική πορνογραφία, παιδοφιλία, κυβερνοπορνογραφία και σεξουαλική διακίνηση), αυθόρμητα αγχώθηκα μόλις το διάβασα γιατί φαινόταν αληθινό και, σκέφτηκα, ότι είσαι δεν είσαι αθώος, είναι αρκετά εύκολο τελικά να μπλέξεις στο διαδίκτυο και να πρέπει να μπεις σε μία διαδικασία να αποδείξεις ότι δεν έχεις σχέση με όλο αυτό. Το πρώτο πράγμα που έκανα μετά, ήταν να καλέσω την Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος και να αναφέρω το γεγονός.

Από εκεί, μου είπαν αμέσως πως πρόκειται για απατηλό μήνυμα και θα πρέπει αρχικά να μην πατήσω κανένα link ή να μην απαντήσω με κανέναν τρόπο και μετά, να το διαγράψω. Ένιωσα όπως οι ηλικιωμένοι άνθρωποι που τους καλούν και τους λένε ψέματα για να αποσπάσουν χρήματα, που σε άλλη περίπτωση μπορείς να σκεφτείς καθαρά και να καταλάβεις από σημεία πως όλο αυτό είναι απάτη, αλλά εκείνη τη στιγμή που σου συμβαίνει, έρχεται μπροστά σου ξαφνικά και δεν μπορείς να σκεφτείς καθαρά. Όπως και να έχει, καλό είναι σε τέτοια μηνύματα να μην ανταποκρινόμαστε και να καλούμε καλού κακού την αστυνομία, άσε δηλαδή που τώρα που το σκέφτομαι, κανέναν δεν θα σε προειδοποιήσει με mail ότι θα έρθει να σε συλλάβει…»

*Νίκος

Μου έστειλαν άλλα παπούτσια από αυτά που έδειχναν

«Το καλοκαίρι που μας πέρασε είχα δει σε προσφορά κάτι πολύ ωραία σανδάλια. Ήταν αρκετά οικονομικά αλλά δεν πήγε το μυαλό μου ότι μπορεί να μην είναι έμπιστο το site. Ήμουν και αρκετά παρορμητική και δεν έλεγξα σχόλια. Έτσι τα παράγγειλα. Όταν ήρθαν και τα άνοιξα τα παπούτσια ήταν Instagram VS Reality. Δεν είχαν καμία σχέση μ’ αυτά που είχα δει. Βέβαια το μυαλό μου δεν πήγε ότι μπορεί να έχω πέσει θύμα απατεώνων. 

Έτσι πήρα τηλέφωνο για να τους πω τι έγινε, πιστεύοντας πως έχει γίνει κάποιο λάθος. Φυσικά δεν βρήκα κανέναν στο τηλέφωνο που είχαν. Εκεί άρχισα να συνειδητοποιώ τι έγινε. Έστειλα και email αλλά δεν έλαβα ποτέ καμία απάντηση. Σκέφτηκα να απευθυνθώ στην αστυνομία αλλά για 15 ευρώ που έδωσα, θα άνοιγα μεγαλύτερες ιστορίες και δεν ήθελα να χάνω τον χρόνο μου. Έτσι έμεινα με τα κακόγουστα σανδάλια σε μικρότερο νούμερο που μου έστειλαν»

*Βίκυ

Ο αριθμός 11188 

Στο 11188, τον τηλεφωνικό αριθμό μπορείτε να απευθυνθείτε όλοι σε περίπτωση που  πέσετε θύματα παρόμοιων απατών.

Όπως είχε αναφέρει πριν από λίγο καιρό το τηλεφωνικό κέντρο της υπηρεσίας: «Σαφώς και υπάρχει μία έξαρση διαδικτυακών απατών και αναλύονται και εκτενέστερα και σε στατιστικές και αναλύσεις που έχουν βγει κατά καιρούς. Κατά πάσα πιθανότητα και μία αναπάντητη κλήση από κάποια χώρα που δεν έχει άμεση σχέση ο παραλήπτης, μπορεί να είναι απάτη αλλά σε κάθε περίπτωση κι επειδή μιλάμε νομικά πάντα, καθότι δεν υπάρχει μία αρχή τέλεσης αδικήματος, ούτε καν μιας μορφής απόπειρα δεν μπορούμε να πούμε κάτι σίγουρο και γι’ αυτό σε μία τέτοια περίπτωση δεν μπορεί να γίνει και κάποια διερεύνηση. Σε κάθε περίπτωση δεν σηκώνουμε ποτέ τηλέφωνο από το εξωτερικό που δεν αναγνωρίζουμε και δεν καλούμε ποτέ πίσω γιατί μπορεί να γίνει από το πιο απλό που είναι μία αθέμιτη χρέωση στον λογαριασμό μας μέχρι το να γίνει μία απόπειρα απάτης με κρυπτονομίσματα, με υφαρπαγή κωδικών, με τεχνικούς της Microsoft και πολλά άλλα που έχουμε αντιμετωπίσει κατά καιρούς».

Τι είναι το phishing;

Έχετε ποτέ λάβει ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, κείμενο ή άλλη μορφή ηλεκτρονικής επικοινωνίας που φαίνεται να προέρχεται από τράπεζα ή κάποια άλλη δημοφιλή ηλεκτρονική υπηρεσία που σας ζητά τα διαπιστευτήρια σας, έναν αριθμό πιστωτικής κάρτας ή άλλες ευαίσθητες πληροφορίες; Αν ναι, τότε γνωρίζετε πώς μοιάζουν οι επιθέσεις phishing. Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται για την απόκτηση πληροφοριών οι οποίες κατόπιν θα πουληθούν ή θα αξιοποιηθούν από τους επιτιθέμενους για εκβιασμό, κλοπή χρημάτων, ή υποκλοπή ταυτότητας.

Δέκα βήματα εάν έχετε πέσει θύμα ηλεκτρονικού «ψαρέματος» 

1. Δεν δίνουμε περισσότερες πληροφορίες. Εάν έχουμε λάβει ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα που μας δημιουργεί κάποιες υποψίες, αλλά έχουμε κάνει κλικ στον επισυναπτόμενο σύνδεσμο, αποφεύγουμε να μοιραστούμε οποιαδήποτε πρόσθετη πληροφορία και δεν δίνουμε τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού μας.

2. Αποσυνδέουμε τη συσκευή μας από το διαδίκτυο. Ορισμένες επιθέσεις phishing μπορεί να εγκαταστήσουν κακόβουλο λογισμικό, να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με εμάς και τη συσκευή μας ή να αποκτήσουν απομακρυσμένο έλεγχο της συσκευής που έχει παραβιαστεί. Για να μετριάσουμε τη ζημιά, αρχίζουμε από την αποσύνδεση της παραβιασμένης συσκευής από το διαδίκτυο.

3. Δημιουργούμε αντίγραφα ασφαλείας των δεδομένων μας. Η αποσύνδεση από το διαδίκτυο θα αποτρέψει την αποστολή περισσότερων δεδομένων στον κακόβουλο διακομιστή, όμως τι γίνεται με τα δεδομένα μας που εξακολουθούν να βρίσκονται σε κίνδυνο; Θα πρέπει να δημιουργήσουμε αντίγραφα ασφαλείας των αρχείων μας, κυρίως των ευαίσθητων εγγράφων ή των αρχείων με υψηλή προσωπική αξία, όπως φωτογραφίες και βίντεο. Βεβαίως, η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας των δεδομένων μας μετά την επίθεση μπορεί να είναι επικίνδυνη, καθώς ενδέχεται να έχουν ήδη παραβιαστεί από κακόβουλο λογισμικό και να δημιουργήσουμε αντίγραφα ασφαλείας και του κακόβουλου λογισμικού. Γι’ αυτό θα πρέπει να δημιουργούμε αντίγραφα ασφαλείας των αρχείων μας τακτικά και προληπτικά. Εάν το κακόβουλο λογισμικό πλήξει τη συσκευή μας, μπορούμε να ανακτήσουμε τα δεδομένα μας από έναν εξωτερικό σκληρό δίσκο, ένα στικάκι USB ή μία υπηρεσία αποθήκευσης στο cloud.

4. Εκτελούμε την εντολή σάρωσης για κακόβουλο λογισμικό και για άλλες απειλές χρησιμοποιώντας λογισμικό προστασίας από κακόβουλο λογισμικό από αξιόπιστο πάροχο, ενώ η συσκευή είναι ακόμη αποσυνδεδεμένη από το διαδίκτυο. Ιδανικά, θα ήταν χρήσιμο να εκτελέσουμε μία δεύτερη σάρωση χρησιμοποιώντας, για παράδειγμα, το δωρεάν online σκάνερ της ESET. Εάν ο σαρωτής εντοπίσει ύποπτα αρχεία, ακολουθούμε τις οδηγίες για να τα αφαιρέσουμε.

5. Εξετάζουμε το ενδεχόμενο επαναφοράς εργοστασιακών ρυθμίσεων, δηλαδή επαναφοράς της συσκευής μας στην αρχική κατάσταση με την αφαίρεση όλων των εγκατεστημένων εφαρμογών και αρχείων. Ωστόσο, ορισμένοι τύποι κακόβουλου λογισμικού μπορεί να παραμείνουν στη συσκευή ακόμη και μετά την πλήρη επαναφορά, αλλά οι πιθανότητες είναι ότι η διαγραφή της κινητής συσκευής ή του υπολογιστή μας απομακρύνει επιτυχώς κάθε απειλή. Η επαναφορά εργοστασιακών ρυθμίσεων είναι μη αναστρέψιμη και θα διαγράψει όλα τα δεδομένα που είναι αποθηκευμένα τοπικά, γι’αυτό θα πρέπει να έχουμε δημιουργήσει αντίγραφα ασφαλείας.

6. Αλλάζουμε τους κωδικούς μας. Τα μηνύματα ηλεκτρονικού «ψαρέματος» μπορεί να μας εξαπατήσουν ώστε να αποκαλύψουμε τα ευαίσθητα δεδομένα μας, όπως αριθμούς ταυτότητας, στοιχεία τραπεζικών και πιστωτικών καρτών ή κωδικούς. Ακόμη και όταν δεν δίνουμε τα στοιχεία μας, είναι πιθανό, αν έχει εγκατασταθεί κακόβουλο λογισμικό στη συσκευή, να τα εντοπίσει. Αν συμβαίνει αυτό, θα πρέπει να αλλάξουμε αμέσως τα στοιχεία της σύνδεσής μας σε διαφορετικούς λογαριασμούς.

7. Επικοινωνούμε με τράπεζες, αρχές και παρόχους υπηρεσιών εάν έχουμε δώσει στοιχεία τραπεζικής/πιστωτικής κάρτας ή στοιχεία σύνδεσης για μία ιστοσελίδα με πρόσβαση στις κάρτες μας. Η κάρτα μπορεί να μπλοκαριστεί ή να παγώσει για να αποτραπεί μελλοντική απάτη και να αποτρέψουμε ή να ελαχιστοποιήσουμε τυχόν οικονομικές απώλειες.

8. Ελέγχουμε τη δραστηριότητά μας στους λογαριασμούς. Οι κυβερνοεγκληματίες που εισβάλλουν με επιτυχία σε μία από τις συσκευές ή τους λογαριασμούς μας μπορεί να προσπαθήσουν να εδραιώσουν την παρουσία τους εκεί για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Μπορεί να αλλάξουν τα στοιχεία σύνδεσης, τις διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τους αριθμούς τηλεφώνου ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να τους βοηθήσει να εδραιώσουν τα κεκτημένα τους στον λογαριασμό μας. Ελέγχουμε τη δραστηριότητά μας στους λογαριασμούς μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τις τραπεζικές πληροφορίες και το ιστορικό των ηλεκτρονικών αγορών μας. Αν, για παράδειγμα, εντοπίσουμε πληρωμές που μας φαίνονται παράξενες, άγνωστες ή μη εξουσιοδοτημένες, το αναφέρουμε, αλλάζουμε τα στοιχεία της σύνδεσής μας και ζητάμε επιστροφή χρημάτων.

9. Αναζητάμε μη αναγνωρισμένες συσκευές. Εάν οι χάκερς έκλεψαν τα στοιχεία του λογαριασμού μας, οι πιθανότητες είναι ότι προσπάθησαν να συνδεθούν από τη δική τους συσκευή. Οι περισσότερες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης διατηρούν αρχείο των τρεχουσών συνεδριών σύνδεσης στο πλαίσιο των ρυθμίσεων απορρήτου. Το ελέγχουμε και πραγματοποιούμε αναγκαστική αποσύνδεση για κάθε άγνωστη συσκευή.

10. Ειδοποιούμε φίλους, επαφές, παρόχους υπηρεσιών και τον εργοδότη μας, καθώς μερικές φορές οι απατεώνες χρησιμοποιούν τη λίστα επαφών μας σε έναν παραβιασμένο λογαριασμό για να διασπείρουν συνδέσμους ηλεκτρονικού ψαρέματος ή ανεπιθύμητη αλληλογραφία. Λαμβάνουμε μέτρα για να αποτρέψουμε και άλλους να πέσουν θύματα.

Τι συνιστά η Αστυνομία

• Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί όταν άγνωστοι προσπαθήσουν να σας πείσουν για την καταβολή χρηματικού ποσού, με το πρόσχημα επείγουσας ανάγκης συγγενικού – φιλικού προσώπου (π.χ. νοσηλεία σε νοσοκομείο). Το ίδιο μπορεί να προσπαθήσουν και τηλεφωνικά. Για τους ίδιους λόγους να μην ενδίδετε σε προτροπές για συνάντηση (ραντεβού κ.λπ.).
• Σε περιπτώσεις που άγνωστοι επικαλούνται έκτακτη ανάγκη γνωστού -συγγενικού σας προσώπου, να επιδιώκετε πάντα οι ίδιοι να επικοινωνείτε τηλεφωνικά με το γνωστό – συγγενικό σας πρόσωπο, προς επιβεβαίωση των όσων επικαλούνται. Η επικοινωνία να γίνεται με δικό σας τηλέφωνο και κατόπιν δικής σας πρωτοβουλίας και να μην δέχεστε να μιλάτε με άτομο, το οποίο κάλεσαν οι άγνωστοι.
• Σε κάθε περίπτωση, να δηλώνετε ότι δεν πρόκειται να παραδώσετε χρήματα, εάν δεν εμφανιστούν οι γνωστοί-συγγενείς σας.
• Να μην πείθεστε εύκολα από άτομα, τα οποία σας “πλησιάζουν” ως γνωστοί συγγενικών – φιλικών προσώπων.
• Να είστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σε άγνωστα άτομα που επιχειρούν με διάφορα προσχήματα και τεχνάσματα να εισέλθουν στην οικία σας.
• Να μην πείθεστε από άγνωστους, οι οποίοι εμφανίζονται ως υπάλληλοι Δημόσιας Υπηρεσίας ή άλλου φορέα για την επιδιόρθωση κάποιου τεχνικού προβλήματος, εάν δεν τους έχετε εσείς προηγουμένως καλέσει.
• Να μην πείθεστε όταν άγνωστοι σας ζητούν να καταβάλλετε χρήματα για οφειλές γνωστών ή συγγενικών προσώπων σε δημόσιες υπηρεσίες ή σε καταστήματα – εταιρείες για αγορά αγαθών – προσφορά υπηρεσιών.
• Επισημαίνεται ότι από νοσοκομεία ή από δημόσιες υπηρεσίες δεν χρησιμοποιείται η πρακτική υπάλληλοί τους να μεταβαίνουν σε οικίες ή σε δημόσιους χώρους και να ζητούν από πολίτες την καταβολή χρημάτων για υπηρεσίες που παρέχουν.
• Να μην δέχεστε σε καμία περίπτωση άγνωστα άτομα να σας οδηγήσουν σε Πιστωτικό Κατάστημα ή ΑΤΜ για ανάληψη χρηματικού ποσού.
• Να έχετε πάντα διαθέσιμους τους τηλεφωνικούς αριθμούς, με τους οποίους πρέπει να επικοινωνήσετε σε περίπτωση ανάγκης (Αστυνομία, Πυροσβεστική, Νοσοκομεία, στενοί συγγενείς κ.α.).
• Να ενημερώνετε πάντα τις αστυνομικές Αρχές, ακόμη και σε περίπτωση απόπειρας απάτης σε βάρος σας.

Πληροφορίες από ESET