Υπηρεσία και όχι προϊόν – Ποια είναι η μεγάλη έκπληξη της φετινής Black Friday

Σήμερα η Black Friday βρίσκει τους καταναλωτές σε μια εντελώς νέα εποχή. Οι ουρές για τηλεοράσεις και συσκευές μοιάζουν παρελθόν, καθώς, σύμφωνα με την έρευνα του Εργαστηρίου «ΑΓΟΡΑ» του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, οι υπηρεσίες κλέβουν φέτος την παράσταση.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα του Εργαστηρίου «ΑΓΟΡΑ» του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, η Black Friday του 2025 δείχνει καθαρά ότι οι Έλληνες καταναλωτές στρέφονται όλο και περισσότερο σε υπηρεσίες, οι οποίες κερδίζουν πλέον αναβαθμισμένο ρόλο στην αγοραστική συμπεριφορά της περιόδου.

Σε σχέση με το 2024, όπου το 33% των συμμετεχόντων δεν είχε αγοράσει καμία υπηρεσία, το αντίστοιχο ποσοστό φέτος πέφτει στο 22%.

Πρόκειται για μια αλλαγή όχι απλώς ποσοτική, αλλά ποιοτική: οι καταναλωτές δεν βλέπουν τη Black Friday μόνο ως ευκαιρία για να αποκτήσουν κάτι υλικό, αλλά ως μια περίοδο για να επενδύσουν στις εμπειρίες τους.

Η υπηρεσία που ξεχωρίζει

Από όλες τις κατηγορίες υπηρεσιών, σύμφωνα πάντα με την έρευνα, μία ξεχωρίζει πραγματικά: η ταξιδιωτική. Το 2024 το ποσοστό των καταναλωτών που είχε αγοράσει κάποια ταξιδιωτική υπηρεσία βρισκόταν στο 25%. Το 2025 εκτοξεύτηκε στο 63%. Μια εντυπωσιακή αύξηση που δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας: οι Έλληνες επιθυμούν ξεκάθαρα μικρές ή μεγαλύτερες αποδράσεις, εμπειρίες αναψυχής, ευελιξία και δυνατότητες που προσφέρονται σε πιο προσιτές τιμές μέσα από τη Black Friday. Και, όπως όλα δείχνουν, δεν είναι μόνο τα ταξίδια που ανεβαίνουν.

Οι εκπαιδευτικές υπηρεσίες φτάνουν το 24%, αντανακλώντας ένα ενδιαφέρον για προσωπική ανάπτυξη, δεξιότητες και επιμόρφωση. Οι υπηρεσίες ψυχαγωγίας βρίσκονται στο 19%, ενώ η αισθητική και η ευεξία ακολουθούν στο 17%. Εάν κάτι χαρακτηρίζει τη Black Friday του 2025, είναι ότι η κατανάλωση υπηρεσιών δεν παραμένει «δευτερεύουσα δραστηριότητα»· αντίθετα, αποκτά μια νέα, ουσιαστική βαρύτητα.

Σχεδόν ένας στους δύο

Στο ερώτημα τι σκοπεύουν να αγοράσουν οι καταναλωτές φέτος, το 45% δηλώνει ότι θα επενδύσει κυρίως σε υπηρεσίες. Το 25% προτιμά προϊόντα, και ένα 20% σκοπεύει να μοιράσει ισομερώς την αγοραστική του δύναμη. Το στοιχείο όμως που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι σχεδόν οι μισοί – το 48% – σκοπεύουν να αγοράσουν περισσότερες υπηρεσίες από πέρσι. Μια σαφής ένδειξη ότι η αγορά των υπηρεσιών δεν απλώς ακολουθεί την κατεύθυνση των προϊόντων· δημιουργεί τη δική της.

Social media και ενημέρωση για προσφορές

Το πώς ενημερώνονται οι καταναλωτές για αυτές τις προσφορές, επίσης, φανερώνει μία αλλαγή εποχής. Το 65% αντλεί πληροφορίες από τα social media, κάνοντας την Black Friday μια κατεξοχήν mobile-first εμπειρία. Το email marketing παραμένει ισχυρό με 41%, ενώ το word-of-mouth εξακολουθεί να παίζει ρόλο για το 38%. Ενδιαφέρουσα είναι και η κατανομή της συμπεριφοράς σε ενεργητική και παθητική αναζήτηση: το 40% περνά από συγκρίσεις και στοχευμένες αναζητήσεις, ενώ το 39% «πέφτει» πάνω στις προσφορές τυχαία, μέσα από scrolling στα social media – ένας μηχανισμός που τροφοδοτεί ολοένα και περισσότερο τις αυθόρμητες αγορές.

Στο ζήτημα του χρόνου προετοιμασίας, σχεδόν οι μισοί (46%) ξεκινούν να ψάχνουν προσφορές μία έως δύο εβδομάδες πριν. Το 27% αρχίζει ακόμη νωρίτερα. Αυτή η προετοιμασία δείχνει ότι η Black Friday έχει ξεφύγει από τη λογική του «μία ημέρα – ένα γεγονός» και αποτελεί πλέον μια πολυήμερη διαδικασία ενημέρωσης, σχεδιασμού και τελικής επιλογής.

Ανυπομονησία

Το στοιχείο όμως που ίσως αποτυπώνει πιο καθαρά τη νέα ψυχολογία της Black Friday είναι το αίσθημα προσμονής. Το 56% δηλώνει ότι ανυπομονεί για τη Black Friday. Μια εκ διαμέτρου αντίθετη εικόνα από την εποχή όπου ο θεσμός αντιμετωπιζόταν με καχυποψία. Το ίδιο ποσοστό – 56% – θεωρεί ότι οι προσφορές αξίζουν. Σχεδόν 1 στους 3 παραμένει ουδέτερος, ενώ το 37% παραδέχεται ότι αγοράζει υπηρεσίες που υπό άλλες συνθήκες δεν θα αγόραζε. Πρόκειται για έναν ενδιαφέρον συνδυασμό: επιθυμία, προσμονή, αλλά και διάθεση για δοκιμή νέων εμπειριών.

Στο πρακτικό μέρος, οι περισσότεροι σκοπεύουν να ξοδέψουν μεταξύ 50 ευρώ και 200 ευρώ για υπηρεσίες. Ένα 18% ξοδεύει κάτω από 50 ευρώ ενώ μόλις το 11% θα ξεπεράσει τα 400 ευρώ. Τα ποσά αυτά δεν είναι τεράστια, αλλά αθροιστικά δημιουργούν μια σαφώς μεγαλύτερη αγορά υπηρεσιών από ό,τι στο παρελθόν.

Και ίσως εδώ, όπως αναφέρουν οι υπεύθυνοι της μελέτης Γ. Σιώμκος, Καθηγητής Μάρκετινγκ στο ΟΠΑ και Κ. Βασιλικοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Μάρκετινγκ στο ΟΠΑ, βρίσκεται η ουσία της Black Friday του 2025. Δεν είναι πλέον μια γιορτή κατανάλωσης και συσσώρευσης πραγμάτων, αλλά μια περίοδος αναζήτησης εμπειριών που βελτιώνουν την καθημερινότητα, την εκπαίδευση, τη διάθεση και την ποιότητα ζωής. Η αγορά υπηρεσιών, όπως δείχνει η έρευνα του Εργαστηρίου ΑΓΟΡΑ, δεν ακολουθεί απλώς τις τάσεις αλλά τις δημιουργεί.

Πόσο πραγματικές είναι οι εκπτώσεις;

Η εβδομάδα των μεγάλων προσφορών κορυφώνεται αυτή την Παρασκευή, με τους καταναλωτές να έχουν ήδη ξεκινήσει τις αγορές τους. Αν και πολλές επιχειρήσεις έχουν ανακοινώσει γενναίες εκπτώσεις, το ερώτημα παραμένει επίκαιρο: είναι όλες οι προσφορές πραγματικές; Τα τελευταία χρόνια, η Black Friday έχει επεκταθεί πέρα από τις οικιακές συσκευές, αγγίζοντας σχεδόν κάθε κατηγορία προϊόντων. Ωστόσο, ειδικοί και ενώσεις καταναλωτών επισημαίνουν ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε το κοινό να μην παρασυρθεί από ψεύτικες εκπτώσεις ή αγορές που δεν χρειάζεται πραγματικά.

Συμβουλές για ασφαλείς αγορές

Στόχος όλων των καταναλωτών δεν θα πρέπει να είναι μόνο οι οικονομικά συμφέρουσες, αλλά ταυτόχρονα οι έξυπνες και ασφαλείς αγορές.

Ο Συνήγορος του Καταναλωτή και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Καταναλωτή Ελλάδας συμβουλεύουν σχετικά:

• Προσέχουμε τη διαθεσιμότητα των προϊόντων: Κάποιες φορές, πίσω από μία πολύ χαμηλή τιμή κρύβεται ένας αρκετά μεγάλος χρόνος αναμονής για την παράδοση, που μπορεί να μην ικανοποιεί πάντοτε τις άμεσες ανάγκες μας.

• Επιβεβαιώνουμε την ορθότητα και εντιμότητα της προσφερόμενης εκπτωτικής τιμής: Ενίοτε, συμβαίνει οι εκπτώσεις να είναι πλασματικές και να μας ξεγελούν. Εντοπίζουμε και συμβουλευόμαστε εργαλεία που είναι διαθέσιμα online και μας δείχνουν σε βάθος χρόνου την εξέλιξη των τιμών των προϊόντων που μας ενδιαφέρουν. Επίσης, σημειώνουμε τις τιμές των προϊόντων πριν και μετά την εφαρμογή τυχόν εκπτώσεων, ώστε να μπορούμε εύκολα να τις συγκρίνουμε εκ των υστέρων και να γνωρίζουμε έτσι εάν πράγματι υφίσταται και ποιο είναι το αληθινό οικονομικό μας όφελος.
• Προτιμούμε τη διεκπεραίωση της πληρωμής με αντικαταβολή ή ηλεκτρονικά μέσα, που μας δίνουν την εκ των υστέρων δυνατότητα αμφισβήτησης μιας ηλεκτρονικής συναλλαγής, εάν προκύψει προβληματική. Αποφεύγουμε την ολοσχερή εξόφληση των προϊόντων μέσω τραπεζικής κατάθεσης πριν από την παράδοσή τους, εκτός εάν εμπιστευόμαστε απόλυτα το κύρος και την εμπορική φήμη του πωλητή.
• Όταν αγοράζουμε εξ αποστάσεως, βεβαιωνόμαστε ότι στην ιστοσελίδα του εμπόρου αναγράφονται όλα τα κατά νόμο στοιχεία ταυτότητας (π.χ. η εμπορική επωνυμία του) και επικοινωνίας (πλήρης ταχυδρομική διεύθυνση εγκατάστασης). Για ακόμα μεγαλύτερη εξασφάλιση, αναζητούμε εάν παρέχονται επιπλέον ταυτοποιητικά στοιχεία, όπως αριθμός καταχώρησης στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο και ΑΦΜ.
• Στην τελική τιμή αγοράς των προϊόντων συνυπολογίζουμε τυχόν έμμεσα έξοδα (π.χ. κόστος αντικαταβολής, μεταφοράς, ασφάλισης, κ.λπ.), ώστε να έχουμε πλήρη εικόνα της πραγματικής οικονομικής μας επιβάρυνσης.
• Υποβάλλουμε το συντομότερο μετά την παραλαβή ενός προϊόντος και, πάντως, εντός της νόμιμης προθεσμίας των 3 ημερών προς την ταχυδρομική επιχείρηση που πραγματοποίησε την επίδοση τις επιφυλάξεις μας για τυχόν εμφανείς φθορές, δεδομένου ότι μπορεί να προκλήθηκαν κατά τη μεταφορά και να δικαιούμαστε αποζημίωση. Επικοινωνούμε, οπωσδήποτε, και με το κατάστημα πώλησης το συντομότερο, προκειμένου να διερευνήσουμε την πιθανότητα ένα προϊόν να έφερε εξ αρχής (πριν από τη μεταφορά) φθορές ή ζημιές.
• Ενημερωνόμαστε για την πολιτική ακύρωσης συναλλαγών και επιστροφών προϊόντων που εφαρμόζουν τα καταστήματα, με τα οποία συναλλασσόμαστε. Γνωρίζουμε καλά ότι τα δικαιώματα της υπαναχώρησης στις εξ αποστάσεως αγορές, καθώς επίσης της δωρεάν διόρθωσης ή αντικατάστασης ελαττωματικών προϊόντων αποτελούν θεσπισμένα δικαιώματα των καταναλωτών, που εξασφαλίζονται από τον νόμο, και δεν παρασυρόμαστε από εσφαλμένους και παραπλανητικούς ισχυρισμούς των πωλητών ότι δήθεν αποτελούν προνομιακές -μοναδικές και πρόσθετες- παροχές.
• Προβληματιζόμαστε έντονα με τιμές που είναι υπερβολικά χαμηλές, ιδίως όταν το εύρος τους βρίσκεται αρκετά μακριά από τον συνήθη ανταγωνισμό για τα αντίστοιχα προϊόντα ή όταν πρόκειται για διαφημιστικές καταχωρήσεις προϊόντων αποκλειστικά σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς ελλοχεύει σοβαρός κίνδυνος εξαπάτησης.
• Εάν αγοράζουμε διαδικτυακά από τρίτες (εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης) χώρες, δεδομένου ότι η Black Friday είναι ένα διεθνές εκπτωτικό γεγονός, γνωρίζουμε καλά από πριν ότι τα εισαγόμενα προϊόντα επισείουν έξοδα εκτελωνισμού, τα οποία ενδέχεται να είναι πολλαπλάσια της αρχικής τιμής και να την επιβαρύνουν σημαντικά.
• Δείχνουμε ιδιαίτερη προτίμηση σε καταστήματα που αναλαμβάνουν οικειοθελώς δέσμευση να επιλύσουν φιλικά μία καταναλωτική διαφορά μέσω του θεσμού της εξωδικαστικής επίλυσης (π.χ. μέσω του Συνηγόρου του Καταναλωτή), καθώς με αυτόν τον τρόπο τα δικαιώματα των καταναλωτών αποκτούν μεγαλύτερη αξία και εξασφαλίζονται ακόμα περισσότερο. Πάνω απ’ όλα, τονίζει ο Συνηγορος του Καταναλωτή, δεν οδηγούμαστε σε βεβιασμένες ή παρορμητικές αποφάσεις μόνο και μόνο επειδή αυτή την περίοδο οι τιμές είναι χαμηλές, αγνοώντας τις πραγματικές μας ανάγκες και οικονομικές δυνατότητες. Με καλό ψάξιμο, αληθινές ευκαιρίες και χαμηλές τιμές υπάρχουν και μπορούν να εντοπιστούν σε διάφορα προϊόντα όλο τον χρόνο.