Γρίπη των πτηνών: Φόβοι για νέα πανδημία – Σκέψεις για μαζικούς εμβολιασμούς

Με την γρίπη των πτηνών να σαρώνει τα πτηνοτροφεία και να απειλεί να μεταδοθεί στον άνθρωπο, εκτροφείς και κυβερνήσεις αλλάζουν στάση και στρέφονται στα κτηνιατρικά εμβόλια, μια πρακτική που σπάνια εφαρμοζόταν μέχρι σήμερα.

Ο εμβολιασμός των πτηνών μπορεί εκ πρώτης όψης να φαίνεται αυτονόητος, ωστόσο οι περισσότεροι μεγάλοι πτηνοτρόφοι ανησυχούν για το ενδεχόμενο ασυμπτωματικής μετάδοσης στα εμβολιασμένα πτηνά με αποτέλεσμα την περαιτέρω εξάπλωσης του ιού.

Επιπλέον, οι πτηνοτρόφοι ανησυχούν για μείωση των εξαγωγών προς χώρες που απαγορεύουν τα εμβολιασμένα πτηνά λόγω φόβων ότι ανάμεσά τους μπορεί να κρύβονται και μολυσμένα ζώα.

Τώρα, όμως, ο εμβολιασμός επανέρχεται ως ιδέα λόγω της σαρωτικής επιδημίας γρίπης Η5Ν1 που ξέσπασε το 2022 και συνεχίζεται. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό για την Υγεία των Ζώων (WOAH), περισσότερα από 200 εκατομμύρια πτηνά πέθαναν από γρίπη ή θανατώθηκαν προληπτικά από πέρυσι μέχρι φέτος.

Ο εγκλεισμός των πτηνών σε εσωτερικούς χώρους και οι προληπτικές θανατώσεις δεν φρέναραν την επιδημία και ο ιός απειλεί πλέον να γίνει ενδημικός στα πτηνοτροφεία, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης και στον άνθρωπο.

Ο κίνδυνος νέας πανδημίας «είναι ο λόγος που όλες οι χώρες του κόσμου ανησυχούν για τη γρίπη των πτηνών» δήλωσε στο Reuters ο γάλλος υπουργός Γεωργίοας Μαρκ Φεσνό.

«Δεν υπάρχει λόγος πανικού, πρέπει όμως να μαθαίνουμε από τα παθήματα του παρελθόντος. Γι΄αυτό και εξετάζουμε τους εμβολιασμούς σε παγκόσμιο επίπεδο» είπε.

O κίνδυνος μετάδοσης στον άνθρωπο είναι χαμηλός αλλά οι κυβερνήσεις πρέπει να βρίσκονται σε επαγρύπνηση, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Τους τελευταίους μήνες έχουν εξάλλου καταγραφεί αρκετά περιστατικά μετάδοσης σε θηλαστικά: το στέλεχος Η5Ν1 έχει σκοτώσει αλεπούδες και φώκιες στη Βρετανία, μια γάτα στη Γαλλία και αρκούδες στις ΗΠΑ.

Σε ένα πιο ανησυχητικό περιστατικό, ο ιός προκάλεσε επιδημία σε εκτροφείο μινκ στην Ισπανία, μια κατάσταση που σύμφωνα με ειδικούς προσέφερε ιδανικές συνθήκες για μετάλλαξη του ιού ώστε να μεταδίδεται μεταξύ θηλαστικών και τελικά στον άνθρωπο.

Επιφυλάξεις των ΗΠΑ

Από τα μεγάλα πτηνοτροφεία με τα οποία επικοινώνησε το Reuters, μόνο τα πτηνοτροφεία των ΗΠΑ δήλωσαν ότι παραμένουν απρόθυμα για εμβολιασμούς.

Οι χώρες-μέλη της ΕΕ συμφώνησαν πέρυσι σε στρατηγική εμβολιασμού και η Γαλλία ετοιμάζεται να ξεκινήσει την προσπάθεια τον Σεπτέμβριο, πριν από την επιστροφή των αποδημητικών πτηνών που μπορεί να μεταφέρουν τον ιό.

Το Μεξικό άρχισε τους εμβολιασμούς πέρυσι, ενώ το Εκουαδόρ ανακοίνωσε αυτό τον μήνα ότι θα εμβολιάσει περισσότερα από δύο εκατομμύρια πτηνά μετά τη μετάδοση του ιού σε ένα 9χρονο κορίτσι.

Η δε Κίνα χρησιμοποιεί εμβόλια στα πτηνά εδώ και 20 χρόνια με θετικά αποτελέσματα στην μείωση των επιδημιών στα εκτροφεία.

Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ παραμένουν απρόθυμες να εφαρμόσουν την πρακτική, δεδομένου ότι ο εμβολιασμός έχει υψηλό κόστος και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο εμφάνισης νέων, ανθεκτικών στελεχών.

«Η χρήση εμβολίων αυτή την περίοδο θα είχε αρνητικές συνέπειες στο εμπόριο πουλερικών» δήλωσε εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας. Ορισμένες χώρες αρνούνται να εισάγουν εμβολιασμένα πτηνά για τον φόβο ότι μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί φορείς της γρίπης.

Ακόμα και αν εφαρμοστούν μαζικά προγράμματα εμβολιασμού οι πτηνοτρόφοι θα είναι υποχρεωμένοι να εφαρμόζουν μέτρα παρακολούθησης και καραντίνας και η πιθανότητα να χρειαστεί θανάτωση των ζώων δεν αποκλείεται, είπε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η Γαλλία, η οποία δαπάνησε πέρυσι 1,1 δισ. ευρώ για να αποζημιώσει εκτροφείς που θανάτωσαν τα πτηνά τους, είναι έτοιμη να αρχίσει εμβολιασμούς.

Όπως δήλωσε ο Ζιλ Σαλβά, υποδιευθυντής ερευνών στη υπηρεσία δημόσιας υγείας ANSES, «θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να μην αφήσουμε τον ιό να κυκλοφορεί για καιρό».