Η Γερμανία και άλλες 10 χώρες της ΕΕ πιέζουν για άμεση επιστροφή στη δημοσιονομική λιτότητα

Στα «μαχαίρια» Γαλλία και Γερμανία για την αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας. Πρόκειται για τις αλλαγές σχετικά με τη μεταρρύθμιση των εθνικών κανόνων δαπανών στην ΕΕ. Και όλα δείχνουν ότι ο στόχος για συμφωνία μέχρι το τέλος του έτους, όλο και απομακρύνεται.

Η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία ξεφεύγει από τις τυποποιημένες απαιτήσεις μείωσης του χρέους και πάει προς ειδικούς κατά περίπτωση για κάθε χώρα μεσοπρόθεσμους στόχους, μπορεί να δίνει στις χώρες περισσότερο χρόνο και ευελιξία. Αλλά την ίδια ώρα, σε αυτή την προοπτική είναι αντίθετες πολλές κυβερνήσεις υπό την ηγεσία του Βερολίνου.

Καθώς η ΕΕ προχωρά να επιβάλει εκ νέου τους κανόνες για τη μείωση του χρέους και του ελλείμματος – που είχαν ανασταλεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας – η μεταρρύθμιση ανοίγει ξανά τις ιστορικές διαφορές του μπλοκ – μεταξύ Βορρά και Νότου αλλά και μεταξύ δημοσιονομικά συντηρητικών χωρών και εκείνων που ξοδεύουν. Επί δεκαετίες, η Γαλλία και η Γερμανία ήταν επικεφαλής αυτών των δύο ανταγωνιστικών στρατοπέδων.

«Χρειαζόμαστε κοινούς κανόνες που να είναι ίδιοι για όλους», είπε ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ την περασμένη Παρασκευή πριν από τη συνάντηση των ομολόγων του στην ΕΕ στο Λουξεμβούργο. «Χρειαζόμαστε μια αξιόπιστη οδό για τη μείωση των ελλειμμάτων και επίσης για τη μείωση των επιπέδων χρέους συνολικά».

Πρόσθεσε ότι η Γερμανία δεν είναι «η μόνη» που έχει αυτές τις ανησυχίες για τις προτάσεις της Επιτροπής, που αφήνουν πολλά περιθώρια. Θέλει ενιαίες και μετρήσιμες απαιτήσεις μείωσης του χρέους.

Το οικονομικό λάθος και η ασυνήθιστη διαφωνία Γαλλίας – Γερμανίας

Η στάση της Γαλλίας είναι εντελώς αντίθετη. Αυτό είναι ένα πρόβλημα γιατί όλες οι χώρες της ΕΕ αναζητούν συναίνεση προτού ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για την τελική μορφή της μεταρρύθμισης με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Το πραγματικό σημείο διαφωνίας είναι αν πρέπει να υπάρχουν αυτόματοι, ενιαίοι κανόνες στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ πριν από τη συνάντηση. «Η απάντησή μας είναι σαφώς όχι, γιατί πιστεύουμε ότι αυτό θα ήταν οικονομικό και πολιτικό λάθος».

Είναι ασυνήθιστο για Lindner και Le Maire να διαφωνούν. Προέρχονται από την ίδια οικογένεια φιλελεύθερων κομμάτων, είναι συνήθως ευθυγραμμισμένοι και συχνά παρουσιάζουν ένα μεγαλειώδες σόου γαλλογερμανικής ενότητας, ενημερώνοντας τον Τύπο μαζί, ακόμη και αγκαλιάζοντας ο ένας τον άλλο.

Αλλά σχετικά με τους κανόνες που ρυθμίζουν τις δημόσιες δαπάνες, οι εθνικές τους θέσεις, τους εμφανίζουν διχασμένους.

Η Γαλλία έχει χρέος άνω του 110% του ΑΕΠ και πρόκειται να υπερβεί το όριο του ελλείμματος 3% της ΕΕ φέτος και το επόμενο έτος. Η Γερμανία, της οποίας το χρέος ξεπέρασε το 60% του ΑΕΠ το 2020, σχεδιάζει φέτος να επιστρέψει βάζοντας «φρένο στο χρέους» της, ακολουθώντας την απαίτηση για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμά της. Άλλες χώρες εμπίπτουν σε ένα από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα.

Πώς χωρίζονται τα στρατόπεδα

Με τη Γερμανία, οι υπουργοί Οικονομικών της Αυστρίας, της Βουλγαρίας, της Κροατίας, της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Δανίας, της Εσθονίας, της Λιθουανίας, της Λετονίας, του Λουξεμβούργου και της Σλοβενίας υπέγραψαν αυτή την εβδομάδα επιστολή υπέρ κοινών ποσοτικών στόχων μείωσης του χρέους. Η Φινλανδία, η Ιρλανδία, οι Κάτω Χώρες, η Σλοβακία και η Σουηδία υποστηρίζουν επίσης την ιδέα μιας ισχυρότερης προσέγγισης βασισμένης σε κανόνες.

Από την άλλη πλευρά, η Ιταλία υποστηρίζει την αντίθεση της Γαλλίας στους καθολικούς κανόνες.

«Είναι σημαντικό να δοθεί επαρκής προσοχή στις δημόσιες επενδύσεις», είπε ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι, προσθέτοντας ότι η χώρα του θα ήθελε να δοθεί «ιδιαίτερη προσοχή» στις πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις που πραγματοποιούνται μέσω του ταμείου ανάκαμψης της ΕΕ μετά την πανδημία — του οποίου είναι ο μεγαλύτερος δικαιούχος.

Η Ισπανία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία υποστηρίζουν την πρόταση της Επιτροπής και είναι πιθανό να αντισταθούν στις εκκλήσεις για περισσότερους δημοσιονομικούς περιορισμούς.

Διασφάλιση της αγοράς

Οι υπουργοί Οικονομικών είχαν δώσει προθεσμία για να ολοκληρώσουν το νομοθετικό έργο μέχρι το τέλος του έτους και, ενώ υπήρχε πάντα κάποιος σκεπτικισμός εάν αυτό θα γινόταν, το χάσμα Γαλλίας και Γερμανίας σημαίνει ότι πλέον θεωρείται ευρέως αδύνατο.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η συμφωνία με το Κοινοβούλιο μέχρι την ημερομηνία – στόχο τον επόμενο Ιούνιο δεν είναι εφικτή.

«Αυτό θα καθησυχάσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές ότι υπάρχουν αξιόπιστοι κανόνες για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών, αλλά θα καθησυχάσει επίσης τους πολίτες μας ότι αυτό δεν σημαίνει τυφλή λιτότητα αλλά μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό, που μπορεί να επιτρέψει τις τόσο απαραίτητες επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις», είπε στους υπουργούς Οικονομικών ο Επίτροπος Οικονομίας της ΕΕ Πάολο Τζεντιλόνι. «Ο χρόνος δεν είναι άπειρος», σημείωσε.