Τι είναι το τατουάζ Moko Kauae και γιατί γίνεται μόδα

Το moko kauae είναι ένα παραδοσιακό τατουάζ στο πηγούνι που προορίζεται για τις γυναίκες Μαορί με mana (υψηλή θέση και δύναμη) και τις ηλικιωμένες γυναίκες με εμπειρία και επιτεύγματα.

Αν και από μια σύγχρονη άποψη, αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως το κληρονομικό δικαίωμα όλων των Māori wahine ανεξάρτητα από την ηλικία, την εμπειρία ή τα επιτεύγματά τους στη ζωή.

Τι συμβολίζει:

• Ταυτότητα: Το moko kauae φέρει πληροφορίες για τη γενεαλογία (whakapapa), τη φυλή (iwi), και την προσωπική ιστορία της γυναίκας.

• Μετάβαση και ωριμότητα: Συχνά γίνεται όταν η γυναίκα φτάσει σε ένα επίπεδο πνευματικής και κοινωνικής ωριμότητας.

• Σεβασμός και κύρος: Είναι ένδειξη ηγετικού ρόλου ή αναγνώρισης στην κοινότητα.

Η λέξη moko σημαίνει τατουάζ, με βαθιά πολιτισμική σημασία για τους Māori. 

Η λέξη kauae σημαίνει πηγούνι 

Όταν αποικήθηκε η Νέα Ζηλανδία, το 1800, η αρχαία πρακτική moko kauae –των ιερών τατουάζ στα γυναικεία πρόσωπα– των Μαορί άρχισε να εξαφανίζεται.

Πλέον και οι νέες γυναίκες κάνουν Moko Kauae. Στο Tik-Tok, χρήστες μοιράζονται τα νέα τους τατουάζ δείχνοντας την διαδικασία και στο τέλος, την συγκίνηση τους έπειτα από το πολιτιστικό τους τατουάζ :

@maoriworldwide Moko Kauae journey 🌀❤️ #maori #maoritiktok #maoritok #tamoko #mokokauae ♬ original sound – Māori Worldwide 🌀

Η τέχνη του τατουάζ είναι συνηθισμένη στην Ανατολική Πολυνησιακή πατρίδα των Μαορί και τα παραδοσιακά εργαλεία και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται ήταν παρόμοιες με αυτές που χρησιμοποιούνταν και σε άλλες περιοχές της Πολυνησίας.

Στον προ-ευρωπαϊκό Μαορί πολιτισμό, πολλά, αν όχι τα περισσότερα υψηλόβαθμα πρόσωπα έκαναν ta moko και εκείνα που δεν είχαν θεωρούνταν άτομα χαμηλότερης κοινωνικής θέσης. Το να κάνει κανείς moko αποτέλεσε σημαντικό ορόσημο μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της ενηλικίωσης και συνοδευόταν από πολλές τελετές και τελετουργίες.

Εκτός από τρόπος ένδειξης θέσης και ιεραρχίας, ένας άλλος λόγος ήταν για να γίνεται το άτομο πιο ελκυστικό στο αντίθετο φύλο. Οι άνδρες έκαναν συνήθως moko στα πρόσωπά τους, στους γλουτούς (raperape) και στους μηρούς (puhoro). Οι γυναίκες συνήθως έκαναν moko στα χείλη τους (kauae) και στο πηγούνι.

Άλλα μέρη του σώματος που είναι γνωστό ότι έκαναν moko οι γυναίκες ήταν στα μέτωπα, στους γλουτούς, στους μηρούς, στο λαιμό και οι άντρες στην πλάτη, στο στομάχι και στις γάμπες.

Εργαλεία που χρησιμοποιούνται 

Αρχικά οι tohunga-ta-moko (οι ειδικοί στα moko) χρησιμοποιούσαν μια σειρά usi (σμίλες) φτιαγμένες από κόκαλα άλμπατρος που είχαν διαμορφωθεί σε λαβή και χτυπηθεί με σφυρι. Οι χρωστικές γίνονταν από το awheto που προοριζόταν για το σώμα, και από το ngarehu (καμένο ξύλο) για το βαθύ μαύρο χρώμα για το πρόσωπο. Επίσης η αιθάλη από το καμένο κόμμι Καυρί αναμειγνυόταν με λίπος για να φτιαχτεί χρωστική ουσία Η χρωστική ουσία αποθηκευόταν σε περίτεχνα σκεύη που ονομάζονται oko, τα οποία συχνά θάβονταν όταν δεν τα χρησιμοποιήσαν. Τα oko περνούσαν στις επόμενες γενεές. Η kōrere (χοάνη σίτισης) πιστεύεται ότι χρησιμοποιόταν για τη σίτιση των αντρών που τα στόματά του είχαν πρηστεί αφού είχαν κάνει τα μόκο.

Μόνο άνδρες ήταν κατά κύριο λόγο ειδικοί στα τα μόκο, αν και ο Κίνγκ έχει καταγράψει μια σειρά από γυναίκες κατά τις αρχές του 20ου αιώνα, οι οποίες εξασκούσαν επίσης την τέχνη. Υπάρχει επίσης μια εξαιρετικό παράδειγμα μιας γυναίκας αιχμάλωτης πολέμου στη δεκαετία του 1830, που την είδαν να φτιάχνει moko σε ολόκληρη την πλάτη της συζύγου ενός αρχηγού.

Το ta moko σήμερα

Από το 1990 υπήρξε ανάκαμψη της πρακτικής του ta moko τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες, ως ένδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας και μια αντανάκλαση της γενικής αναβίωσης της γλώσσας και του πολιτισμού. Σήμερα τα περισσότερα ta moko γίνονται με τη χρήση μηχανήματος τατουάζ, αλλά υπήρξε επίσης μια αναβίωση της χρήσης των uhi (σμίλες).

@hellokiri1506 Kua tau mai 🥰 Nau mai e moko ki te ao kikokiko nei 💚🌿 #mokokauae #aotearoatiktok ♬ That’s Where I’ll Be – Rob Ruha

Το 2019, η Kaipara έγινε η πρώτη γυναίκα με moko kauae που παρουσίασε κεντρικό δελτίο ειδήσεων στη Νέα Ζηλανδία, σπάζοντας ταμπού και προκαλώντας ευρεία συζήτηση για την πολιτιστική εκπροσώπηση στην τηλεόραση.

Ενώ υπήρξαν πολλά αρνητικά σχόλια για το moko kauae της χαρακτηρίζοντας το «επιθετικό» και «προσβλητικό»., η δημοσιογράφος, απάντησε με σεβασμό αλλά και σαρκασμό, επισημαίνοντας την πολιτιστική σημασία του τατουάζ και την ανάγκη για περισσότερη αποδοχή των ιθαγενών παραδόσεων στα ΜΜΕ.

Πληροφορίες από: Wikipedia