Ο κίνδυνος για όσους υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα

Την έκθεση της για την Ελλάδα αναμένεται να παρουσιάσει αύριο η ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για την Κατάσταση των Υπερασπιστών Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαίρη Λόλορ.

Στις προκαταρκτικές επισημάνσεις της μετά την επίσκεψη της τον Ιούνιο του 2022, είχε υπογραμμίσει την ανησυχία της για το ασφυκτικό και εχθρικό πλαίσιο που αντιμετωπίζουν στην Ελλάδα οι ακτιβιστές και για την ποινικοποίηση του έργου τους.

Με αφορμή την αυριανή της παρουσίαση έγραψε ένα άρθρο στην επίσημη σελίδα της, στο οποίο αναφέρει τα εξής:

«Αυτή την εβδομάδα στα Ηνωμένα Έθνη, θα παρουσιάσω μια έκθεση με επίκεντρο υπέρμαχους ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα. Θα αναφέρει λεπτομερώς τους κινδύνους και τις απειλές, που αντιμετωπίζουν στην χώρα όσα άτομα αναλαμβάνουν ειρηνική δράση για την προώθηση και προστασία των δικαιωμάτων άλλων ατόμων.

Τον Ιούνιο του 2022, πραγματοποίησα ένα ερευνητικό ταξίδι στη χώρα κατόπιν πρόσκλησης της κυβέρνησης. Διαπίστωσα ότι, ενώ πολλοί υπέρμαχοι ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα έχουν την δυνατότητα να ενεργούν υπό μεγάλο βαθμό ασφάλειας, είναι συχνά συνταρακτική η μεταχείριση όσων υπερασπίζονται τα δικαιώματα μεταναστ(ρι)ών, προσφύγων και αιτούντων/αιτουσών άσυλο.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της επίσκεψής μου, άκουσα επανειλημμένα αξιόπιστες και συνεπείς εξιστορήσεις άμεσων αντιποίνων εναντίον ανθρώπων, που απλώς βοηθούσαν άλλους ανθρώπους. Μεταξύ αυτών ήταν υπέρμαχοι ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που είχαν στοχοποιηθεί με ψευδείς ποινικές διαδικασίες, διοικητικές κυρώσεις, εκστρατείες δυσφήμισης και απειλές λόγω ενεργειών αλληλεγγύης υπέρ μεταναστ(ρι)ών, προσφύγων και αιτούντων/αιτουσών άσυλο. Επεσήμανα ορισμένες από αυτές τις υποθέσεις σε μια προκαταρκτική δήλωση στο τέλος της επίσκεψής μου και, προς απογοήτευσή μου, έχω λάβει έκτοτε αναφορές για αρκετές ακόμη υποθέσεις.

Συναντήθηκα με τον υπέρμαχο ανθρωπίνων δικαιωμάτων Παναγιώτη Δημητρά κατά τη διάρκεια της έρευνάς μου και η ομάδα μου έχει τακτική επαφή μαζί του εδώ και αρκετά χρόνια. Μετά την επίσκεψή μου, κατηγορήθηκε για σύσταση και ένταξη σε εγκληματική οργάνωση και διευκόλυνση παράνομης εισόδου και παραμονής στην Ελλάδα. Έχει επίσης στοχευθεί στην υπόθεση κι ένας άλλος υπέρμαχος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με τον οποίο βρισκόμαστε σε τακτική επαφή, ο Τόμι Όλσεν. Η υποτιθέμενη εγκληματική τους δραστηριότητα; Ειδοποίησαν τις ελληνικές Αρχές για την παρουσία ατόμων εντός ελληνικής επικράτειας, που ζητούν άσυλο.

Όσο βρισκόμουν στην Ελλάδα, γνώρισα και τον Ιάσονα Αποστολόπουλο. Από τον Νοέμβριο του 2021, έχει δεχθεί εκστρατεία λασπολογίας στα ΜΜΕ και στο διαδίκτυο και από υψηλόβαθμα μέλη της κυβέρνησης, που σχετίζεται εν γένει με το έργο του για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Τον περασμένο Ιούλιο, έγραψα στην ελληνική κυβέρνηση για να εκφράσω τις ανησυχίες μου για την μεταχείρισή του. Σε απάντησή της, η κυβέρνηση παρέκαμψε τις ερωτήσεις και τις ανησυχίες μου αποφεύγοντας κάθε αναφορά στον Ιάσονα. Έκτοτε, έχει αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω δυσφήμισης από τουλάχιστον ένα υπουργικό στέλεχος της κυβέρνησης.

Αυτές είναι μόνο δύο υποθέσεις, αλλά υπήρξαν πολλές περισσότερες. Άτομα αποτρέπονται να ενεργούν αλληλέγγυα υπέρ μεταναστ(ρι)ών, προσφύγων και αιτούντων/αιτουσών άσυλο και υπονομεύεται το έργο όλων των υπέρμαχων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην χώρα. Τέτοιες επιθέσεις λαμβάνουν χώρα σε ένα πλαίσιο περιορισμών προς μη κυβερνητικές οργανώσεις, που ασχολούνται με την μετανάστευση, οι οποίοι περιορισμοί έχουν χρησιμεύσει για να εμποδίσουν υπέρμαχους, που πρέπει η κυβέρνηση να θεωρεί συμμάχους στην τήρηση των υποχρεώσεών τους βάσει του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Ελληνική Κυβέρνηση ενήργησε με άψογη συνεργασία στη διευκόλυνση της επίσκεψής μου και θα υπάρξει μια ευκαιρία για την Πολιτεία να σχολιάσει την έκθεσή μου κατά την παρουσίασή μου τις επόμενες ημέρες. Η κυβέρνηση γνωρίζει ήδη καλά το αντικείμενο των ανησυχιών μου. Στην επίδειξη πραγματικής πολιτικής βούλησης βασίζομαι τώρα για την εφαρμογή των συστάσεων της έκθεσής μου.

Η σημερινή κυβέρνηση έχει τοποθετήσει τη μετανάστευση σε ένα πρότυπο ασφάλειας διευκολύνοντας παραβιάσεις δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των επαναπροωθήσεων, που γελοιοποιούν την Ελλάδα και την δέσμευση της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πρέπει να υπάρξει αλλαγή και λογοδοσία. Η διαχείριση της μετανάστευσης θα πρέπει να είναι συνυφασμένη με την πολιτική για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ώστε να διασφαλίζονται πλήρως τα δικαιώματα όλων των προσώπων, συμπεριλαμβανομένων μεταναστ(ρι)ών, προσφύγων και όσων επιδιώκουν να ασκήσουν το δικαίωμά τους για αίτηση ασύλου.

Η Πολιτεία πρέπει να συνεργαστεί με υπέρμαχους ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τον σκοπό αυτό, αλλά πρέπει επίσης να αποκαταστήσει τις σχέσεις της μαζί τους, ξεκινώντας με το κλείσιμο όλων των ανοιχτών ποινικών ερευνών, που επιβάλλουν κυρώσεις στο έργο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Θα παρακολουθήσω τις συστάσεις της έκθεσής μου και θα είμαι έτοιμη να βοηθήσω την κυβέρνηση να δημιουργήσει μια κουλτούρα αλληλεγγύης και υποστήριξης γύρω από το έργο των υπέρμαχων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα»