ΟΑΕΔ: Απολογισμός μιας πρωτόγνωρης χρονιάς

Του Σπύρου Πρωτοψάλτη*

«Το 2020 ξεκίνησε με καλούς οιωνούς. Η ανεργία μειωνόταν σταθερά και αδιάλειπτα, σημειώνοντας χαμηλό 9ετίας, το οικονομικό περιβάλλον ήταν το πλέον ευνοϊκό των τελευταίων ετών και οι προοπτικές ανάπτυξης και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας ήταν αδιαμφισβήτητα θετικές. Μετά ήρθε ο κορωνοϊός Covid-19.

Ως κεντρικός πυλώνας του κοινωνικού κράτους, ο ΟΑΕΔ βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στην πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας στην αγορά εργασίας και την αποτελεσματική στήριξη του εργατικού δυναμικού της χώρας. Κοιτάζοντας πίσω αυτή την πρωτόγνωρη χρονιά, ο Οργανισμός κατάφερε με ευελιξία και γρήγορα αντανακλαστικά, μέσα σε ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες, να ανταποκριθεί άμεσα στις ανάγκες των ανέργων και των εργαζομένων και να σταθεί στο πλευρό τους, υλοποιώντας με ταχύτητα τα κυβερνητικά έκτακτα μέτρα, ενεργοποιώντας νέα προγράμματα και δράσεις και εφαρμόζοντας καινοτόμα εργαλεία.

Κοινωνικό δίχτυ προστασίας 1,6 δισ. ευρώ για 800.000 πολίτες

Με ισχυρό κοινωνικό πρόσωπο και υψηλό αίσθημα ευθύνης, ο ΟΑΕΔ ενδυνάμωσε το κοινωνικό δίχτυ προστασίας, καταβάλλοντας συνολικά 1,6 δισ. ευρώ σε επιδόματα, παροχές και βοηθήματα, προσφέροντας την αναγκαία ανακούφιση σε 750.000 άνεργους συμπολίτες μας, καθώς και σε 52.000 εργαζόμενες μητέρες. Επιπλέον των τακτικών πληρωμών, 400 εκ. ευρώ καταβλήθηκαν σε έκτακτες δράσεις στήριξης των ανέργων, όπως η δίμηνη παράταση όλων των επιδομάτων ανεργίας που έληξαν το 2020 για περίπου 370.000 ανέργους, η οικονομική ενίσχυση 400 ευρώ για 250.000 μακροχρόνια ανέργους και η μηνιαία αποζημίωση για 20.000 εποχικά απασχολούμενους στον τουρισμό και επισιτισμό χωρίς δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης τους καλοκαιρινούς μήνες.

Επιδότηση της εργασίας 1,1 δισ. ευρώ για 130.000 ανέργους

Ταυτόχρονα με την οικονομική ενίσχυση των ανέργων, εντάθηκε και ο σχεδιασμός δράσεων για την επόμενη μέρα, μετά το πρώτο lockdown, με επίκεντρο ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης ύψους 1,13 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει 19 προγράμματα με 130.000 επιδοτούμενες θέσεις εργασίας. Συνολικά, στο δεύτερο εξάμηνο του έτους ενεργοποιήθηκαν 11 βελτιωμένα και νέα προγράμματα, που έδωσαν την ευκαιρία σε 70.000 ανέργους να εργαστούν σε επιδοτούμενες θέσεις εργασίας. Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό ότι, παρά τις πρωτοφανείς συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας, η απορροφητικότητα των προγραμμάτων επιδότησης της εργασίας στον ιδιωτικό τομέα σημείωσε ρεκόρ το 3ο τρίμηνο του έτους με αύξηση κατά 142%, συγκριτικά με το 2019, ενώ σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά 78%.

Νέες δεξιότητες για 80.000 εργαζόμενους, ανέργους, μαθητές και σπουδαστές

Σημαντική θέση στην ευρεία εργαλειοθήκη του ΟΑΕΔ κατέχει η ανάπτυξη των δεξιοτήτων, ιδιαίτερα των ψηφιακών, του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, μέσω των προγραμμάτων κατάρτισης και επανακατάρτισης ανέργων και εργαζομένων, καθώς και της αναβάθμισης των 50 Επαγγελματικών Σχολών Μαθητείας (ΕΠΑΣ), των 30 Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) και των 6 Κέντρων Επαγγελματικής Κατάρτισης του ΟΑΕΔ, ανά την επικράτεια. Συνολικά, το 2020 περισσότεροι από 65.000 εργαζόμενοι και άνεργοι και 15.000 μαθητές και σπουδαστές απέκτησαν νέες γνώσεις και δεξιότητες μέσω δράσεων και δομών του ΟΑΕΔ. Νέες συνεργασίες με την Google Ελλάδας, τη διαδικτυακή πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης Coursera και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, για δωρεάν κατάρτιση ανέργων σε τομείς αιχμής και ειδικότητες υψηλής ζήτησης, σημείωσαν πολύ μεγάλη επιτυχία. Επίσης, ο αριθμός αιτήσεων μαθητών στις ΕΠΑΣ και σπουδαστών στα ΙΕΚ αυξήθηκε κατά 36% και 125% αντίστοιχα, ενώ δημιουργήθηκαν νέες ειδικότητες και τμήματα μαθητείας σε σύμπραξη με τοπικές επιχειρήσεις για την κάλυψη τοπικών αναγκών, όπως η ειδικότητα μηχανοσυνθετών αεροσκαφών, που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με την ΕΑΒ.

240.000 επιταγές προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής

Ιδιαίτερα αυξημένο ήταν φέτος το ενδιαφέρον των πολιτών και για τα προγράμματα κοινωνικής πολιτικής του ΟΑΕΔ – επιταγών κοινωνικού τουρισμού, αγοράς βιβλίων και παιδικών κατασκηνώσεων – που προσέλκυσαν σημαντικό αριθμό αιτήσεων, παρά την αβεβαιότητα και τις πιθανές επιφυλάξεις, εν μέσω πανδημίας. Οι πολλές βελτιώσεις και καινοτομίες του φετινού προγράμματος κοινωνικού τουρισμού, όπως η επιδότηση ακτοπλοϊκών εισιτηρίων και η επιμήκυνση της διάρκειας των διακοπών, συνέβαλαν καθοριστικά στη στήριξη του εσωτερικού τουρισμού, καθώς το κατέστησαν πιο ελκυστικό τόσο για τους πολίτες όσο και για τις επιχειρήσεις, σημειώνοντας ρεκόρ αιτήσεων, αφού αυξήθηκαν κατά 105% σε ετήσια βάση. Συνολικά, το 2020 ενεργοποιήθηκαν, από 220.000 μοναδικούς δικαιούχους, 105.000 επιταγές κοινωνικού τουρισμού, 32.000 επιταγές κατασκηνώσεων και 103.000 επιταγές αγοράς βιβλίων.

Ψηφιακός μετασχηματισμός με νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες

Η άμεση και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών, μέσω της ψηφιακής διακυβέρνησης αποτελεί κεντρική κυβερνητική προτεραιότητα, αλλά οι ανάγκες που δημιουργήθηκαν εξαιτίας της πανδημίας επιτάχυναν θεαματικά τη ψηφιακή μετάβαση του ΟΑΕΔ, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη εξυπηρέτηση των πολιτών και προστατεύοντας τη Δημόσια Υγεία. Για πρώτη φορά, οι δύο βασικές υπηρεσίες για τις οποίες προσέρχονταν οι πολίτες στα 118 Κέντρα Προώθησης Απασχόλησης του Οργανισμού, δηλαδή η εγγραφή στο μητρώο ανέργων και η αίτηση επιδόματος είναι πλέον ψηφιακές. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν νέες υπηρεσίες, όπως τα «ψηφιακά ραντεβού» μέσω της πλατφόρμας myOAEDlive και η ηλεκτρονική δήλωση παρουσίας επιδοτούμενων ανέργων. Αξιοποιώντας πλήρως την τεχνολογία, ο ΟΑΕΔ εξέρχεται από αυτή την κρίση με νέα εργαλεία και νέες δυνατότητες, που θα συμβάλουν στην προσπάθειά του για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης, την ανάσχεση της ανεργίας και τη στήριξη της απασχόλησης.

Η επόμενη μέρα

Η επόμενη περίοδος σίγουρα θα είναι δύσκολη, όμως ο ΟΑΕΔ είναι έτοιμος, με σχέδιο, εμπειρία και τεχνογνωσία, να υποστηρίξει όσους έχουν ανάγκη και να συνδράμει ουσιαστικά στην ανάταξη της οικονομίας. Η έμφαση στις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης και κατάρτισης αποτελεί κεντρική πολιτική επιλογή και θα συνεχιστεί το επόμενο έτος ακόμα πιο έντονα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΟΑΕΔ θα διευρύνει περαιτέρω τις δράσεις επιδότησης της εργασίας για τη δημιουργία νέων θέσεων πλήρους απασχόλησης, καθώς και τη συνεχή αναβάθμιση των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων του εργατικού δυναμικού, αξιοποιώντας πλήρως τις ευκαιρίες που προσφέρει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την απασχόληση και την κοινωνική συνοχή και δίνοντας ευκαιρίες στους ανέργους να ξαναβρούν τη θέση που τους αξίζει στην αγορά εργασίας. Η ποιοτική αναβάθμιση, η συνεχής βελτίωση και η αμεσότερη ανταπόκριση των δράσεών μας στις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας αποτελούν βασικές προτεραιότητες.

Ο νέος ΟΑΕΔ είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει με αποτελεσματικότητα τις προκλήσεις της επόμενης μέρας και να στηρίξει την κοινή προσπάθεια για μια γρήγορη έξοδο από την κρίση της πανδημίας και επιστροφή στην τροχιά της ανάπτυξης».

* Ο κ. Σπύρος Πρωτοψάλτης είναι διοικητής του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ).