Αγορά εργασίας: Αυτά είναι τα «χρυσά» επαγγέλματα της επόμενης πενταετίας

Περίπου 170 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν αυτήν τη δεκαετία σε μια παγκόσμια αγορά εργασίας η οποία αναδιαμορφώνεται με γνώμονα την τεχνολογική ανάπτυξη, την πράσινη μετάβαση, τις οικονομικές και δημογραφικές αλλαγές.

Αυτό διαπιστώνει η νέα έκθεση του World Economic Forum «Το μέλλον της εργασίας 2025», σύμφωνα με την οποία οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται ισοδυναμούν με το 14% της σημερινής απασχόλησης.

Παράλληλα, 92 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα εκτοπιστούν από τις ίδιες τάσεις της αγοράς. Αυτό σημαίνει ότι θα υπάρξει καθαρή αύξηση της απασχόλησης κατά 78 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

Οι τάσεις που οδηγούν στον μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας

Η διεύρυνση της ψηφιακής πρόσβασης αναμένεται να είναι η πιο ισχυρή τάση που θα καθορίσει τον τρόπο που μετασχηματίζεται η αγορά εργασίας, με το 60% των εργοδοτών να αναμένει ότι θα μεταμορφώσει την επιχείρησή του έως το 2030.

Σε επιμέρους τομείς, η πρόοδος στις τεχνολογίες και ιδιαίτερα στην τεχνητή νοημοσύνη και στην επεξεργασία πληροφοριών (86%), η ρομποτική και ο αυτοματισμός (58%) και η παραγωγή, αποθήκευση και διανομή ενέργειας (41%), αναμένεται να είναι ισχυροί παράγοντες μετασχηματισμού.

Το κόστος ζωής

Το αυξανόμενο κόστος ζωής κατατάσσεται ως η δεύτερη πιο μετασχηματιστική τάση συνολικά με τους μισούς εργοδότες να αναμένουν ότι θα μεταμορφώσει την επιχείρησή τους έως το 2030, παρά την αναμενόμενη μείωση του παγκόσμιου πληθωρισμού.

Η γενική οικονομική επιβράδυνση, σε μικρότερο βαθμό, παραμένει επίσης στο επίκεντρο και αναμένεται να μεταμορφώσει το 42% των επιχειρήσεων.

Ο πληθωρισμός προβλέπεται να έχει μικτές προοπτικές για καθαρή δημιουργία θέσεων εργασίας έως το 2030, ενώ η βραδύτερη ανάπτυξη αναμένεται να εκτοπίσει 1,6 εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως. Αυτές οι δύο επιπτώσεις στη δημιουργία θέσεων εργασίας αναμένεται να αυξήσουν τη ζήτηση για δημιουργική σκέψη και ανθεκτικότητα, ευελιξία και δεξιότητες ευκινησίας.

Η κλιματική αλλαγή

Ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής είναι η τρίτη πιο μεταμορφωτική τάση συνολικά –και η κορυφαία τάση που σχετίζεται με την πράσινη μετάβαση– ενώ η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή κατατάσσεται στην έκτη θέση. Το 47% και 41% των εργοδοτών, αντίστοιχα, αναμένουν αυτές οι τάσεις να μεταμορφώσουν την επιχείρησή τους τα επόμενα πέντε χρόνια.

Αυτό οδηγεί τη ζήτηση για επαγγέλματα όπως μηχανικοί ΑΠΕ, μηχανικοί περιβάλλοντος και ειδικοί ηλεκτρικών και αυτόνομων οχημάτων, όλα μεταξύ των 15 επαγγελμάτων που αναπτύσσονται ταχύτερα.

Οι τάσεις του κλίματος αναμένεται επίσης να οδηγήσουν σε αυξημένη εστίαση στην περιβαλλοντική διαχείριση, η οποία έχει μπει για πρώτη φορά στη λίστα με τις 10 κορυφαίες δεξιότητες που αναπτύσσονται ταχύτερα στη λίστα Future of Jobs Report.

Το δημογραφικό

Δύο δημογραφικές αλλαγές φαίνεται να μεταμορφώνουν ολοένα και περισσότερο τις παγκόσμιες οικονομίες και τις αγορές εργασίας: η γήρανση και η μείωση του πληθυσμού που βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία, κυρίως σε οικονομίες υψηλότερου εισοδήματος, καθώς και η επέκταση των πληθυσμών σε ηλικία εργασίας, κυρίως σε οικονομίες χαμηλότερου εισοδήματος.

Αυτές οι τάσεις οδηγούν σε αύξηση της ζήτησης για δεξιότητες στη διαχείριση ταλέντων, τη διδασκαλία και την καθοδήγηση, καθώς και τα κίνητρα και την αυτογνωσία.

Η γήρανση του πληθυσμού οδηγεί στην ανάπτυξη θέσεων εργσίας στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, όπως οι επαγγελματίες νοσηλευτές, ενώ ο αυξανόμενος πληθυσμός σε ηλικία εργασίας τροφοδοτεί την ανάπτυξη σε επαγγέλματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση, όπως οι καθηγητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Γεωπολιτικές εντάσεις – Περιορισμοί στο εμπόριο

Ο γεωοικονομικός κατακερματισμός και οι γεωπολιτικές εντάσεις αναμένεται να οδηγήσουν τον μετασχηματισμό του επιχειρηματικού μοντέλου για το ένα τρίτο (34%) των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα.

Πάνω από το ένα πέμπτο (23%) των παγκόσμιων εργοδοτών εντοπίζει αυξημένους περιορισμούς στο εμπόριο και στις επενδύσεις, καθώς και στις επιδοτήσεις και στις βιομηχανικές πολιτικές (21%), ως παράγοντες που διαμορφώνουν τις δραστηριότητές τους. Σχεδόν όλες οι οικονομίες για τις οποίες οι ερωτηθέντες αναμένουν ότι αυτές οι τάσεις θα είναι πιο μετασχηματιστικές έχουν σημαντικό εμπόριο με τις ΗΠΑ ή/και την Κίνα.

Δουλειές του μέλλοντος

Ορισμένες θέσεις εργασίας αυξάνονται γρήγορα – σε ποσοστιαία βάση, η ζήτηση για ρόλους που οδηγούνται από τεχνολογικές εξελίξεις όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI) καλπάζει. Αυτές οι θέσεις εργασίας περιλαμβάνουν ειδικούς σε big data, μηχανικούς fintech και ειδικούς AI και μηχανικής μάθησης.

Οι θέσεις εργασίας με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη κυριαρχούνται από ρόλους που είναι βασικοί σε πολλές οικονομίες.

Οι αγρότες στην κορυφή της λίστας

Οι τάσεις της πράσινης μετάβασης, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα και την προσαρμογή στην κλιματική κρίση, θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη που θα δημιουργήσει 34 εκατομμύρια επιπλέον θέσεις εργασίας έως το 2030, ππρόσθετες στα 200 εκατ. αγροτών που υπάρχουν σήμερα. Η διεύρυνση της ψηφιακής πρόσβασης και το αυξανόμενο κόστος ζωής συμβάλλουν επίσης στην ανάπτυξη του επαγγέλματος.

Οι οδηγοί παράδοσης, οι προγραμματιστές λογισμικού, οι οικοδόμοι και οι πωλητές καταστημάτων συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα.

Οι ρόλοι της πράσινης και ενεργειακής μετάβασης, συμπεριλαμβανομένων των ειδικών αυτόνομων και ηλεκτρικών οχημάτων, των μηχανικών περιβάλλοντος και των μηχανικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, περιλαμβάνονται επίσης στους κορυφαίους ρόλους που αναπτύσσονται ταχύτερα.

Οι εργαζόμενοι στην επεξεργασία τροφίμων συγκαταλέγονται επίσης μεταξύ των θέσεων εργασίας που αναμένεται πως θα έχουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, ενώ οι θέσεις φροντίδας -συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματιών νοσηλευτών, κοινωνικών λειτουργών και επαγγελματιών συμβούλων- προβλέπεται να αυξηθούν σημαντικά τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από τις δημογραφικές τάσεις, ιδίως τη γήρανση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Λιγότεροι υπάλληλοι γραφείου

Οι υπάλληλοι γραφείου και γραμματείας – συμπεριλαμβανομένων των ταμείων και των υπαλλήλων εισιτηρίων, και των διοικητικών βοηθών και των εκτελεστικών γραμματέων – αναμένεται να δουν τη μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτους αριθμούς. Ομοίως, οι επιχειρήσεις αναμένουν ότι οι ρόλοι με τη μεγαλύτερη πτώση θα περιλαμβάνουν Υπαλλήλους Ταχυδρομικών Υπηρεσιών, Ταμίες Τραπεζών και Υπαλλήλους Εισαγωγής Δεδομένων.

Αλλάζουν άρδην οι απαιτούμενες δεξιότητες

Οι εργοδότες αναμένουν ότι το 39% των βασικών δεξιοτήτων που απαιτούνται στην αγορά εργασίας θα αλλάξει έως το 2030.

Αυτό το ποσοστό σηματοδοτεί σημαντική διαταραχή, αλλά είναι μικρότερο από το 44% το 2023.

Η αυξανόμενη εστίαση στα προγράμματα συνεχούς μάθησης και αναβάθμισης δεξιοτήτων επέτρεψε στις εταιρείες να προβλέπουν και να διαχειρίζονται καλύτερα τις μελλοντικές απαιτήσεις δεξιοτήτων, αναφέρει η έκθεση Future of Jobs 2025.

Η βαρύτητα των τεχνολογικών δεξιοτήτων αναμένεται να αυξηθεί πιο γρήγορα από οποιεσδήποτε άλλες δεξιότητες τα επόμενα πέντε χρόνια. Η τεχνητή νοημοσύνη και τα big data βρίσκονται στην κορυφή της λίστας, ακολουθούμενα από τα δίκτυα και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και στον τεχνολογικό αλφαβητισμό.

Η δημιουργική σκέψη και η ανθεκτικότητα, η ευελιξία αποκτούν επίσης σημασία, μαζί με την περιέργεια και τη δια βίου μάθηση.

Κορυφαίες δεξιότητες

Μεταξύ των 10 κορυφαίων δεξιοτήτων που βρίσκονται σε άνοδο είναι η ηγεσία και η κοινωνική επιρροή, η διαχείριση ταλέντων, η αναλυτική σκέψη και η περιβαλλοντική διαχείριση.

Οι επιχειρήσεις επενδύουν όλο και περισσότερο σε προγράμματα επανεκπαίδευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων για να ευθυγραμμίσουν το εργατικό δυναμικό τους με τις εξελισσόμενες απαιτήσεις, αναφέρει η έκθεση.

Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα

Η διεύρυνση της ψηφιακής πρόσβασης και το αυξανόμενο κόστος ζωής είναι οι κορυφαίες τάσεις που αναμένεται να διαμορφώσουν τον επιχειρηματικό μετασχηματισμό στην Ελλάδα έως το 2030, επισημαίνεται στην έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ.

Η αξιοσημείωτη διαφοροποίηση έγκειται στο ότι το ποσοστό των εργοδοτών στην Ελλάδα που αναγνωρίζει επίσης την αυξανόμενη εστίαση σε εργασιακά και κοινωνικά ζητήματα ως βασική πηγή μετασχηματισμού για την εταιρεία τους ανέρχεται σε 63%, σημαντικά πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο του 46%.

Περισσότερες από τις μισές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα έχουν εντοπίσει τα κενά δεξιοτήτων στην αγορά εργασίας και την αδυναμία προσέλκυσης ταλέντων στον κλάδο τους ως βασικούς φραγμούς στον επιχειρηματικό μετασχηματισμό.

Για να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα ταλέντων, η μεγάλη πλειοψηφία (82%) των εταιρειών προσδιορίζει την αυξημένη δημόσια χρηματοδότηση για την επανεκπαίδευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων ως βασική πολιτική προτεραιότητα και το 64% ζητά κρατική υποστήριξη μέσω επιδοτήσεων μισθών. Και τα δύο ποσοστά είναι πάνω από τους παγκόσμιους μέσους όρους.

Επιπλέον, το 46% των εργοδοτών αναφέρει ότι οι αλλαγές στους κανονισμούς συνταξιοδότησης και στις ηλικίες συνταξιοδότησης θα μπορούσαν να αυξήσουν τη διαθεσιμότητα ταλέντων τα επόμενα πέντε χρόνια. Ακόμη, το 92% των εταιρειών σχεδιάζει να ενισχύσει τη διατήρηση των ταλέντων της βελτιώνοντας την εξέλιξη και την προώθηση ταλέντων.

Πηγή: ot.gr / Μελίνα Ζιάγκου