Ε.Ε.: Πολιτικοί τριγμοί λόγω προϋπολογισμού – Επιστράφηκε ως απαρδεκτος από τις εθνικές κυβερνήσεις

Ο προϋπολογισμόςτης ΕΕ για την περίοδο 2028-2035 παρουσιάστηκε με «τυμπανοκρουσίες» από την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν. Όπως ισχυρίστηκε πρόκειται για το προϋπολογισμό της «νέας εποχής της ΕΕ», που «ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της Ευρώπης».

Συνοπτικά προβλέπει: 500% αύξηση στις δαπάνες για την άμυνα, 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ουκρανία και συνολικά κεφάλαια σχεδόν 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ, ένα μέγεθος που είναι αυξημένο κατά 700 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με τον προηγούμενο προϋπολογισμό που ολοκληρώνεται το 2027. Παράλληλα αλλάζει τους κανόνες και στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, με έμμεσες περικοπές, πετώντας το μπαλάκι της ευθύνης στις εθνικές κυβέρνησης για τη διανομή των κονδυλίων.

Σε αντίθεση με την Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν που εμφανίστηκε ενθουσιασμένη για το πρόγραμμα που παρουσίασε, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι «πάγωσαν» από τα μεγέθη. Το μεγαλύτερο και πιο κρίσιμο ερώτημα είναι πώς θα καλυφθεί η «τρύπα» των 700 δισεκατομμυρίων.

Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός χρηματοδοτείται κυρίως από τις συνεισφορές των κρατών – μελών, ενώ η πρόεδρος της Κομισιόν υποστηρίζει πως τα κεφάλαια θα μπορούσαν να βρεθούν και από νέες πηγές εσόδων, δηλαδή νέους φόρους, οι οποίοι θα επιβληθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις και θα αποδίδονται στην ΕΕ.

Μεταξύ άλλων προτείνεται φόρος στα ηλεκτρονικά απόβλητα και τα προϊόντα καπνού, αλλά και μια εισφορά στις επιχειρήσεις με υψηλό κύκλο εργασιών, ώστε να εξοφληθεί και το χρέος της πανδημίας COVID-19, που εκτιμάται ότι κοστίζει 25 έως 30 δισ. ευρώ ετησίως. Επίσης προτείνονται και αυξήσεις σε υφιστάμενες πηγές εσόδων, όπως τελωνειακούς δασμούς και ΦΠΑ.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν θεωρητικά να αποφέρουν περίπου 58 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως στα έσοδα της ΕΕ και σε καμία περίπτωση δεν καλύπτουν πλήρως την αύξηση στο μέγεθος του προϋπολογισμού. «Ζουν στον δικό τους κόσμο», σχολίασε δηκτικά στους Financial Times αξιωματούχους υπουργείου Οικονομικών κράτους μέλους της ΕΕ.

Χαμός στο εσωτερικό της Κομισιόν – «Απλώς έφεραν το σχέδιο προς έγκριση»

Ο προϋπολογισμός προβλήθηκε ως «ευέλικτος», αλλά στην πραγματικότητα είναι γεμάτος παγίδες, ασάφειες και αντιφάσεις. Είναι ενδεικτικό πως μέχρι και το μεσημέρι της Τετάρτης, όταν ο Επίτροπος Προϋπολογισμού Πιοτρ Σεραφίν παρουσίασε το σχέδιο στο Ευρωκοινοβούλιο, οι διαβουλεύσεις για τους τελικούς αριθμούς συνεχιζόταν.

Όπως αναφέρει το Politico, ακόμα και η συνεδρίαση των Επιτροπών, που συνήθως είναι τυπική, μετατράπηκε σε ένα πεδίο πολιτικής διαμάχης που είχε ως αποτέλεσμα και την καθυστέρηση της παρουσίασης του προϋπολογισμού. Αξιωματούχος παραδέχτηκε πως ούτε οι Επίτροποι δεν γνώριζαν τα τελικά συνολικά ποσά πριν ανακοινωθούν. «Απλώς μας ενημέρωσαν πόσα κόβονται από τα δικά μας πεδία, αλλά όχι πόσο κόβονται από τα υπόλοιπα», τόνισε.

Ο ίδιος ο Πιοτρ Σεραφίν φέρεται, σύμφωνα με αξιωματούχο που συμμετείχε στις συζητήσεις και μίλησε στους Financial Times, να μην είχε «καμία ιδέα» για τον πολύπλοκο τύπο που θα καθόριζε το ποσό που θα επιβάρυνε κάθε χώρα. Ένας επίτροπος ρώτησε την Φον Ντερ Λάιεν κατά τη διάρκεια της σύσκεψης: «Γιατί απλώς κάνουμε μια ενημέρωση;». «Ουσιαστικά τους ζητήθηκε να εγκρίνουν το σχέδιο… Αυτός δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να λειτουργεί η Επιτροπή», δήλωσε ενοχλημένος ένας τέταρτος αξιωματούχος της ΕΕ.

Οι χαοτικές διαπραγματεύσεις στο παρασκήνιο και οι πολυάριθμες αντιρρήσεις των Επιτρόπων σχεδόν για τα πάντα, από την κλίμακα των νέων φόρων έως τα επίπεδα δαπανών για τις φτωχότερες περιοχές, αποτελούν ένα προμήνυμα για όσα θα ακολουθήσουν με τα κράτη μέλη, σημείωσαν αξιωματούχοι. «Αν είναι τόσο άσχημα τα πράγματα μέσα στην επιτροπή, ποιος ξέρει πόσο άσχημα θα γίνουν όταν ξεκινήσουν οι πραγματικές διαπραγματεύσεις με τα κράτη μέλη», δήλωσε στους Financial Times ένας ακόμη ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ.

«Ούτε ευρώ παραπάνω» – «Απορρίπτεται ως απαράδεκτος»

Η ανακοίνωση του προϋπολογισμού πυροδότησε άμεσα αντιδράσεις. Οι περισσότερες κυβερνήσεις απορρίπτουν το ενδεχόμενο να δώσουν έστω και ένα παραπάνω ευρώ. Οι προϋπολογισμοί των κρατών – μελών βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση, καθώς οι αμυντικές δαπάνες διαρκώς αυξάνονται και μετά από χρόνια κρίσεων (πόλεμος στην Ουκρανία, ενεργειακή κρίση, πανδημία) τα ταμεία έχουν στερεύσει.

Η Γερμανία, απηχώντας τη θέση και πολλών άλλων ηγεσιών των κρατών – μελών του ευρωπαϊκού μπλοκ, εξέφρασε άμεσα την αντίθεσή της λίγες ώρες αφότου ανακοινώθηκε το σχέδιο. «Μια συνολική αύξηση του προϋπολογισμού της ΕΕ είναι απαράδεκτη σε μια περίοδο που όλα τα κράτη-μέλη καταβάλλουν σημαντικές προσπάθειες για την εξυγίανση των εθνικών τους προϋπολογισμών», δήλωσε το βράδυ της Τετάρτης ο Στέφαν Κορνήλιους, εκπρόσωπος της κυβέρνησης του καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς στο Βερολίνο. «Ως εκ τούτου, δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την πρόταση της Επιτροπής».

«Δεν υποστηρίζουμε ούτε τη φορολόγηση των επιχειρήσεων που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή», δήλωσε ο Κορνήλιους και πρόσθεσε: «Πρέπει να διατηρήσουμε τη μεταρρυθμιστική προσέγγιση της Επιτροπής και τη στόχευση του προϋπολογισμού σε νέες προτεραιότητες. Αυτή είναι η σωστή πορεία για να γίνει η Ευρώπη ισχυρή για το μέλλον».

Ο Μερτς έχει επανειλημμένα τονίσει ότι, από τη σκοπιά του Βερολίνου, η ευρωπαϊκή δαπάνη πρέπει να γίνει πιο αποδοτική αντί να αυξηθεί το συνολικό κονδύλι. «[Πρέπει να] αναδιοργανώσουμε τις προτεραιότητες στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό», δήλωσε στα τέλη του περασμένου μήνα ο επικεφαλής των συντηρητικών. «Δεν μπορούμε να συνδέουμε συνεχώς νέες αρμοδιότητες με επιπλέον δαπάνες… και αυτή είναι η δύσκολη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε τώρα».

Δύσκολη αρχή για την Ούρσουλα και η συνέχεια αναμένεται δυσκολότερη

Ο προϋπολογισμός θα πρέπει να εγκριθεί από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι διαπραγματεύσεις αναμένονται δύσκολες και μακρές. Η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν εξελέγη με έντονο παρασκήνιο, αναζητώντας τις αναγκαίες ψήφους μέχρι τελευταία στιγμή, επιδιδόμενη σε ένα αλισβερίσι με τις ηγεσίες των κρατών – μελών και τις πολιτικές ομάδες του ευρωκοινοβουλίου.

Πριν από λίγες ημέρες βρέθηκε αντιμέτωπη και με πρόταση μομφής εξαιτίας του σκανδάλου με τη Pfizer και τις προμήθειες για τα εμβόλια κατά της Covid. Δικαστικά έχασε, αλλά η πρόταση μομφής απορρίφθηκε, λόγω και της γεωπολιτικής και οικονομικής συγκυρίας. Οι πολιτικοί της αντίπαλοι ετοιμάζονται για νέες μάχες και οι σύμμαχοί της την κατηγορούν πως συντάσσεται με τις ακροδεξιές δυνάμεις για να διασωθεί.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει ξεκινήσει τη δεύτερη θητεία της με προβλήματα και εμφανώς αποδυναμωμένη. Ο υπερσυγκεντρωτισμός που επιβάλλει έχει δυσαρεστήσει πολλούς, εντείνοντας τις διαμάχες στο εσωτερικό της ΕΕ. «Οι διαπραγματεύσεις για τον επόμενο προϋπολογισμό της ΕΕ θα ήταν έτσι κι αλλιώς δύσκολες. Αλλά ο τρόπος με τον οποίο ξεκίνησαν τις κάνει ακόμα δυσκολότερες», σχολιάζει το Politico.

Πηγή: ieidiseis.gr