Πώς η κλιματική αλλαγή πυροδοτεί νέο κύκλο ανατιμήσεων στα τρόφιμα

Στον σημερινό κόσμο που το κλίμα αλλάζει, τα κλιματικά φαινόμενα μπορούν να καθορίσουν το κόστος των πάντων γύρω μας ακόμη και αν συμβαίνουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, σημειώνει σε ανάλυσή του το περιοδικό TIME.

Παίρνοντας ως παράδειγμα το ελαιόλαδο και τη σοκολάτα, σημειώνει πως η σοβαρή ξηρασία στη Μεσόγειο έχει μειώσει τη συγκομιδή ελιάς στην Ισπανία κατά 40%, οδηγώντας τις τιμές κατά 27% τον Ιούνιο σε σύγκριση με πέρυσι για τους Αμερικανούς καταναλωτές.

Οι τιμές σε ορισμένες σοκολάτες, όπως η Freddo της Cadbury, είναι ήδη υψηλότερες κατά 200% φέτος στην Αυστραλία, ενώ παρόμοια αύξηση των τιμών αναμένεται και στις αγορές των ΗΠΑ, κυρίως λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών που πλήττουν τους μικροκαλλιεργητές κακάο στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού.

Η κρισιμότητα των αλυσίδων εφοδιασμού

Τέτοιες κλιματικές καταστροφές σε χώρες παραγωγής σιταριού, όπως η Αργεντινή, επηρεάζουν επίσης βασικά προϊόντα διατροφής, όπως τα δημητριακά πρωινού, τα ζυμαρικά και το ψωμί. Η τιμή του σιταριού -και των τροφίμων με βάση το σιτάρι- έχει περάσει μερικές από τις μεγαλύτερες διακυμάνσεις των τελευταίων ετών από το 2021 και μετά, καθώς η παραγωγή σιταριού στην Αργεντινή επλήγη από ξηρασία το 2021 και το 2023, προκαλώντας πανικό στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού σιταριού που ήταν ήδη πιεσμένες από τον πόλεμο στην Ουκρανία, περοσθέτουν οι Times. Οι εταιρείες τροφίμων αντέδρασαν σε αυτή τη μεταβλητότητα αυξάνοντας προληπτικά τις τιμές.

Οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων είναι από τις πιο κρίσιμες στον κόσμο και αντιμετωπίζουν μερικές από τις μεγαλύτερες απειλές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η άνοδος της θερμοκρασίας και η λειψυδρία που επηρεάζουν την απόδοση και την ποιότητα των καλλιεργειών – όλα αυτά επηρεάζουν την επισιτιστική ασφάλεια. Αλλά ενώ η κλιματική αλλαγή συμβάλλει σημαντικά στο πρόβλημα αυτό, άλλα γεγονότα, όπως οι πόλεμοι, το επιδεινώνουν.

Κατά συνέπεια, πολλές κυβερνήσεις μπαίνουν σε κατάσταση «πανικού» και θεσπίζουν μέτρα προστατευτισμού για να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους. Ωστόσο, αυτό έχει συχνά αποτελέσματα ντόμινο που επιτείνουν το ακριβές πρόβλημα που σκοπεύουν να αποφύγουν – τις αυξήσεις των τιμών σε όλες τις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων που επηρεάζουν δυσανάλογα τους καταναλωτές με χαμηλότερο και μεσαίο εισόδημα, συμπεριλαμβανομένων των αγροτών που είναι οι ίδιοι καθαροί καταναλωτές.

Αυτό σημαίνει ότι πολλοί αγρότες ξοδεύουν περισσότερα χρήματα για τρόφιμα για τις οικογένειές τους από όσα κερδίζουν από την καλλιέργεια.

Θεωρητικά, πολιτικές όπως το nearshoring (μετεγκατάσταση των αλυσίδων εφοδιασμού σε γειτονικές χώρες όπως το Μεξικό), το friendshoring (μετεγκατάσταση των αλυσίδων εφοδιασμού σε συμμαχικά έθνη όπως η Ινδία) και το «Πρώτα η Αμερική» είναι χρήσιμες για τις αλυσίδες εφοδιασμού ημιαγωγών. Αλλά δεν μπορούν να λειτουργήσουν στις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, σημειώνει το Time. Οι πιπεριές Sriracha δεν μπορούν να αναπτυχθούν στη Μινεάπολη και τα αβοκάντο δεν μπορούν να αναπτυχθούν στον Καναδά. Ακόμη και αν οι χώρες καταφέρουν να διαφοροποιήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων τους με φιλικά έθνη, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού και στις δύο πλευρές δεν θα επηρεαστούν ταυτόχρονα από τα κλιματικά φαινόμενα.

Η λύση που προτείνει το TIME

Αντιθέτως, χρειαζόμαστε μια ριζική επανεξέταση της προσέγγισής μας για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, σημειώνει το Time. Μέχρι στιγμής, όλες οι προσεγγίσεις για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή αφορούν συγκεκριμένες χώρες ή εταιρείες. Αλλά αυτή η παγκόσμια πρόκληση απαιτεί μια παγκόσμια λύση: μια συλλογική, συνεργατική προσπάθεια που είναι προληπτική και όχι αντιδραστική από τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες σε διεθνές επίπεδο της αλυσίδας εφοδιασμού για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας απέναντι στην κλιματική αλλαγή.

Για παράδειγμα, η επένδυση της Αιθιοπίας σε καλλιέργειες ανθεκτικές στην ξηρασία και στη διαχείριση του νερού αύξησε τις αποδόσεις κατά 40% και ενίσχυσε την επισιτιστική ασφάλεια, αποδίδοντας 2 έως 4 δολάρια για κάθε 1 δολάριο που δαπανάται.

Χρησιμοποιώντας το παράδειγμα του Covid, όπου ο κόσμος ενώθηκε και από εκεί που δεν είχε γνώση του ιού έφτασε στην ανάπτυξη 5 δισεκατομμυρίων εμβολίων μέσα σε 18 μήνες, σημειώνει πως αυτό μπορούμε σίγουρα να το επαναλάβουμε και για την επισιτιστική κρίση. Αλλά η νοοτροπία της συνεργασίας και όχι η απομονωτική νοοτροπία «πρώτα η Αμερική» είναι ζωτικής σημασίας για να πετύχουμε, καταλήγει.

Πηγή: ΟΤ