Παγκόσμια ανησυχία για το Ναγκόρνο Καραμπάχ
Ραγδαίες εξελίξεις
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε απόψε τον άμεσο τερματισμό των μαχών στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, σε μια τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν ενώ συνεχίζονται, για ένατη ημέρα, οι συγκρούσεις μεταξύ των Αζέρων και των Αρμένιων αυτονομιστών σε αυτόν τον ορεινό θύλακα.
«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν επέμεινε για άλλη μια φορά ότι είναι αναγκαίο να σταματήσουν αμέσως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις» ανέφερε το Κρεμλίνο.
Σύμφωνα με το πρακτορείο TASS, η επικοινωνία αυτή έγινε με πρωτοβουλία της αρμενικής πλευράς.
Γαλλία, Ρωσία και ΗΠΑ: Οι επιθέσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ προφανώς στοχεύουν αμάχους
Γαλλία, Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες, οι χώρες που συμπροεδρεύουν της λεγόμενης ομάδας του Μινσκ, καταδίκασαν σήμερα τις επιθέσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι οποίες προφανώς στοχεύουν αμάχους, λέγοντας ότι αποτελούν «απαράδεκτη απειλή για τη σταθερότητα της περιοχής».
Σε ανακοινωθέν τους, οι υπουργοί Εξωτερικών των τριών χωρών «δηλώνουν ανεπιφύλακτα ότι οι πρόσφατες επιθέσεις που φέρεται να στοχεύουν εγκαταστάσεις αμάχων», τόσο στη ζώνη σύγκρουσης όσο και αλλού στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν σύμφωνα με Παρίσι, Μόσχα και Ουάσινγκτον, και «ο χαρακτήρας δυσανάλογων τέτοιων επιθέσεων αποτελούν απαράδεκτη απειλή για τη σταθερότητα της περιοχής».
Οι Ζαν Ιβ Λεντριάν, Μάικ Πομπέο και Σεργκέι Λαβρόφ «καταδικάζουν έντονα την άνευ προηγουμένου και επικίνδυνη κλιμάκωση της βίας εντός και εκτός της ζώνης σύγκρουσης Ναγκόρνο-Καραμπάχ».
Επαναλαμβάνουν το αίτημά τους για «άμεση και άνευ όρων εκεχειρία» και παροτρύνουν το Μπακού και το Γερεβάν να «δεσμευτούν τώρα να επαναλάβουν τη διαδικασία διευθέτησης, με βάση ισχύουσες θεμελιώδεις αρχές και συναφή διεθνή κείμενα γνωστά και στα δύο μέρη».
Η ομάδα του Μινσκ συγκροτήθηκε το 1992 με σκοπό την διαμεσολάβηση για την επίτευξη μιας ειρηνικής λύσης στον θύλακο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
Παράλληλα, λίγο νωρίτερα, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Στίβεν Μπίγκαν είχε ξεχωριστές συνομιλίες με τους υπουργούς Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας σήμερα και προέτρεψε σε άμεση κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Στις συνομιλίες με τους δύο ΥΠΕΞ, ο Μπίγκαν εξέφρασε «βαθιά ανησυχία για αναφορές για κλιμάκωση της στρατιωτικής δράσης και επέκταση του θεάτρου των επιχειρήσεων στη σύγκρουση Ναγκόρνο-Καραμπάχ», ανέφερε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Καναδάς: Σταματούν οι εξαγωγές όπλων στην Τουρκία λόγω Αζερμπαϊτζάν
Ο Καναδάς ανακοίνωσε απόψε ότι διακόπτει τις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία και θα εξετάσει αν η χώρα αυτή παραδίδει καναδικό στρατιωτικό υλικό στο Αζερμπαϊτζάν.
“Με βάση το αυστηρό καθεστώς ελέγχου των εξαγωγών του Καναδά και υπό το φως των συνεχιζόμενων εχθροπραξιών, ανέστειλα τις σχετικές άδειες εξαγωγής προς την Τουρκία, ώστε να δοθεί χρόνος για να εξεταστεί καλύτερα η κατάσταση”, ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Φρανσουά-Φιλίπ Σαμπανί σε ανακοίνωση που εξέδωσε.
Ο υπουργός υπενθύμισε ότι έχει διατάξει έρευνα μετά τις καταγγελίες ότι καναδική τεχνολογία χρησιμοποιείται στις συγκρούσεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Σύμφωνα με καναδικά μέσα ενημέρωσης, η Οτάβα έδωσε τον Μάιο άδεια στην καναδική εταιρεία L3Harris Wescam να εξάγει συστήματα απεικόνισης και στόχευσης σε μια τουρκική εταιρεία κατασκευής μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Σύμφωνα με τις καταγγελίες, το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποιεί μη επανδρωμένα αεροσκάφη, κατασκευασμένα από την τουρκική εταιρεία Baykar, στις συγκρούσεις που συνεχίζονται εδώ και πάνω από μία εβδομάδα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Ο Καναδάς είχε διακόψει πριν από έναν χρόνο τις εξαγωγές στρατιωτικού υλικού προς την Τουρκία, μετά τη στρατιωτική επέμβαση της Άγκυρας στη βόρεια Συρία, με στόχο τους Κούρδους αντάρτες. Τον Μάιο όμως οι εξαγωγές ξανάρχισαν.
“Ζητάμε να ληφθούν αμέσως μέτρα για να σταθεροποιηθεί η κατάσταση και επαναλαμβάνουμε ότι τίποτε δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια ειρηνική λύση μέσω διαπραγματεύσεων”, πρόσθεσε ο επικεφαλής της καναδικής διπλωματίας.
Ισραήλ: Ο πρώτος προμηθευτής όπλων στο Αζερμπαϊτζάν
Μεγάλος προμηθευτής όπλων στο Αζερμπαϊτζάν, το Ισραήλ βρίσκεται έμμεσα εμπλεκόμενο στη σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, σε σημείο που να θέτει σε κίνδυνο τις διαφαινόμενες σχέσεις με την Αρμενία. Παρά το γεγονός ότι διατηρεί χαμηλό προφίλ, το εβραϊκό κράτος δεν δείχνει έτοιμο να αποποιηθεί την εμπορική του σχέση με το Μπακού.
Την ίδια ώρα ο Καναδάς ανακοίνωσε ότι διακόπτει τις εξαγωγές όπλων προς την Τουρκία και θα εξετάσει αν η χώρα αυτή παραδίδει καναδικό στρατιωτικό υλικό στο Αζερμπαϊτζάν.
Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2020, Τελ-Αβίβ. Στη σκιά του Τύπου, η Αρμενία, χώρα που θεωρείται φιλική προς το Ιράν – εχθρό του Ισραήλ – εγκαινιάζει την πρεσβεία της. Μόλις δύο εβδομάδες αργότερα, το Γερεβάν ανακαλεί τον πρεσβευτή του, μια απόφαση για την οποία το Ισραήλ δήλωσε ότι «λυπάται».
Ο λόγος που αναφέρθηκε: οι πωλήσεις ισραηλινών όπλων στο Αζερμπαϊτζάν, την ώρα που το Μπακού και το Γερεβάν αναμετρώνται στο Ναγκόρνο Καραμπάχ
Η ανάκληση έγινε έπειτα από δημοσιεύματα, στη βάση των δεδομένων από τον τόπο παρακολούθησης πτήσεων FlightTracker 24, που έκαναν λόγο για την απογείωση ενός φορτηγού αεροσκάφους της αζερικής εταιρίας Silk Way από το αεροδρόμιο Ραμόν, κοντά στην στρατιωτική βάση ‘Οβντα, στο νότιο Ισραήλ.
Πέρα από το παράδειγμα αυτό, το Αζερμπαϊτζάν είναι γνωστός πελάτης του «Made in Israël».
Το 2016, ο Αζέρος πρόεδρος Ιλχάμ Αλίεφ είχε δηλώσει ότι η χώρα του είχε ήδη αγοράσει αντί 4,85 δισεκατομμυρίων δολαρίων (4,1 δισεκ. ευρώ) αμυντικό υλικό από το Ισραήλ.
Αυτή την τελευταία πενταετία, το εβραϊκό κράτος ήταν ο πρώτος προμηθευτής όπλων στο Αζερμπαϊτζάν, ξεπερνώντας τη Ρωσία, με πωλήσεις ανω των 740 εκατομμυρίων δολαρίων (631 εκατομμύρια ευρώ), σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI).
Το Αζερμπαϊτζάν «είναι σημαντικό για εμάς», δηλώνει ο Εφραίμ Ινμπαρ, πρόεδρος του Ινστιτούτου της Ιερουσαλήμ για την στρατηγική και την ασφάλεια. «Προσπαθούμε να είμαστε καλός προμηθευτής ακόμη και σε περίοδο εντάσεων, προμηθεύσαμε για παράδειγμα την Ινδία κατά τη διάρκεια του πολέμου του Καργκίλ» (ορεινή περιοχή στο Κασμίρ) με το Πακιστάν.
Παρότι «πρέπει» να τηρεί «τα συμβόλαιά του», το Ισραήλ ωστόσο «δεν εμπλέκεται άμεσα» στη σύγκρουση στο Καραμπάχ, είπε.
Οι δεσμοί μεταξύ του εβραϊκού κράτους και του Αζερμπαϊτζάν, μιας σιιτικής μουσουλμανικής χώρας που συνορεύει με το Ιράν, χρονολογούνται από τη διάλυση της ΕΣΣΔ στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Έκτοτε οι δύο χώρες σφυρηλατούν διπλωματικές σχέσεις, το Ισραήλ επιδιώκει να δημιουργεί γέφυρες με μουσουλμανικές χώρες και το Αζερμπαϊτζάν για να επεκτείνει το δίκτυό του εκτός αυτών της Μόσχας.
«Πρόκειται για στρατηγικές σχέσεις: το Ισραήλ εισάγει σημαντικό μέρος του πετρελαίου του από το Αζερμπαϊτζάν και εξάγει τα όπλα του στο Αζερμπαϊτζάν, έναν από τους κύριους πελάτες της ισραηλινής στρατιωτικής βιομηχανίας», δήλωσε η Γκάλια Λίντενστραους, αναλύτρια στο Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών του Τελ Αβίβ.
Σύμφωνα με τον ισραηλινό Τύπο, η εταιρία Elbit Systems πούλησε πρόσφατα οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Μπακού.
Στον απόηχο, Αρμένιοι αξιωματούχοι κατηγόρησαν τον αζέρο εχθρό ότι πραγματοποιεί πλήγματα εναντίον των θέσεών τους με ισραηλινά αεροσκάφη.
Στην Ιερουσαλήμ, αρμενικές σημαίες υπήρχαν αυτήν την εβδομάδα στα παράθυρα στην αρμενική συνοικία της Παλιάς Πόλης.
Επικοινωνία μεταξύ Ισραήλ και Αρμενίας
Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον ομόλογό του Αρμέν Σαρκισιάν, ο Ισραηλινός πρόεδρος Ρέουβεν Ρίβλιν εξέφρασε τη «λύπη» του για τις εχθροπραξίες στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και δήλωσε «έτοιμος να προσφέρει ανθρωπιστική βοήθεια», σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείο του.
«Το Ισραήλ έχει μακροχρόνιους δεσμούς με το Αζερμπαϊτζάν», πρόσθεσε αλλά «αυτή η διμερής συνεργασία δεν στοχεύει ένα συγκεκριμένο στρατόπεδο».
Στη σύγκρουση αυτή, η Τουρκία, σύμμαχος του Αζερμπαϊτζάν, κατηγορείται επίσης από την Αρμενία ότι προμηθεύει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Μπακού.
Ωστόσο, αυτό δεν κάνει το Ισραήλ και την Τουρκία συμμάχους.
Μετά το περιστατικό του Μαβί Μαρμαρά το 2010, όταν ισραηλινές δυνάμεις εξαπέλυσαν αιματηρή έφοδο σε τουρκικό πλοίο που προσπαθούσε να μεταφέρει βοήθεια στη Γάζα, οι σχέσεις τους είναι τεταμένες.
Τούρκοι και Ισραηλινοί διαφωνούν ως προς την κατανομή των πόρων φυσικού αερίου στη Μεσόγειο, τη Λιβύη και το παλαιστινιακό ζήτημα.
«Η Τουρκία αυξάνει (την επιρροή της) στη Λιβύη και αυτό μοιάζει να είναι η εκδήλωση μιας πιο αποφασιστικής στρατιωτικής πολιτικής για να δείξει τις ικανότητες της αμυντικής της βιομηχανίας, σημειώνει η Λίντενστραους. Αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από την Άγκυρα “ως μοχλός για να επανεξετάσει το Αζερμπαϊτζάν τη σχέση του με το Ισραήλ».
Την ώρα της εξομάλυνσης με αραβικές χώρες του Κόλπου, παραγωγούς πετρελαίου και εν δυνάμει πελάτες των στρατιωτικών του τεχνολογιών, το Ισραήλ θα μπορούσε να βάλει ένα όριο στο Αζερμπαϊτζάν;
«Προσπαθούμε να έχουμε περισσότερες συμφωνίες (με μουσουλμανικές χώρες), όχι να τις ανταλλάσσουμε», απαντά ο Εφραίμ Ινμπάρ.