Παραχώρηση Εγνατίας Οδού: Ένα προαναγγελθέν έγκλημα κατά του δημοσίου συμφέροντος
Η χρονική περίοδος της κατάθεσης δεσμευτικών προσφορών εγείρει ερωτηματικά για τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος
Την ώρα που όλη η χώρα πλήττεται βαρύτατα από την επιδημία του Covid-19, η κυβέρνηση, μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, επιλέγει να προχωρήσει άμεσα τον διαγωνισμό για την παραχώρηση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού, με την κατάθεση την Παρασκευή 11/12/2020 δεσμευτικών προσφορών.
Η επιλογή της παρούσας χρονικής περιόδου για την υποβολή των προσφορών εγείρει ερωτηματικά για τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος, καθώς θα διαμορφωθούν οικονομικές προσφορές που βασίζονται σε μελλοντικά έσοδα διοδίων (τα οποία θα λάβουν ως βάση υπολογισμού τα σημερινά έσοδα), τη στιγμή που λόγω της πανδημίας η κυκλοφορία στην Εγνατία Οδό έχει πέσει κάτω από το 50% και οι προοπτικές επανόδου στα προηγούμενα δεδομένα είναι ακόμα αβέβαιες.
Θεωρείται έτσι εξαιρετικά πιθανόν οι προσφορές να διαμορφωθούν με βάση το δυσμενέστερο σενάριο εσόδων και να είναι εξαιρετικά χαμηλές.
Ο Σύλλογος Εργαζομένων της «ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε», από το 2011 που είναι στο προσκήνιο η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού, αντιτάχθηκε σε αυτό το ενδεχόμενο, όχι για λόγους ιδεοληψίας η ιδιοτέλειας, αλλά γιατί ήταν ξεκάθαρο ότι μία τέτοια παραχώρηση, ενός ολοκληρωμένου κατασκευαστικά οδικού άξονα τεράστιας γεωπολιτικής σημασίας (που μαζί με τους κάθετους άξονες ουσιαστικά αποτελούν το σύνολο των αυτοκινητοδρόμων που διασχίζουν τη Βόρεια Ελλάδα και μας ενώνουν με τους βόρειους γείτονές μας), είναι ενάντια στο δημόσιο συμφέρον από κάθε άποψη (οικονομική, κοινωνική, πολιτική).
Σε αυτό το πλαίσιο ζήτησε από καταξιωμένους επιστήμονες την εκπόνηση τεχνικοοικονομικής μελέτης, προκειμένου να αποτυπωθούν, τεκμηριωμένα και αναλυτικά, οι πολυσύνθετες παράμετροι της υπόθεσης της παραχώρησης. Αυτή τη μελέτη καταθέτουμε σήμερα δημόσια, σε όλους τους αρμόδιους φορείς της ελληνικής πολιτείας (γραφείο Πρωθυπουργού, Κοινοβούλιο, Υπουργεία Υποδομών και Μεταφορών, Οικονομίας, Ανάπτυξης κτλ.), τα κόμματα του ελληνικού κοινοβουλίου, τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τους τοπικούς φορείς Αυτοδιοίκησης και τα ΜΜΕ.
Τα βασικά πορίσματα αυτής της μελέτης, τα οποία επιβεβαιώνουν τις διαχρονικές εκτιμήσεις του Συλλόγου, είναι συνοπτικά τα ακόλουθα.
1. Η δημόσια διαχείριση του παγίου της Εγνατίας οδού με καθαρά οικονομικούς όρους, σε ότι αφορά τα μελλοντικά έσοδα του δημοσίου, είναι μακράν η πιο συμφέρουσα έναντι οποιουδήποτε σεναρίου ιδιωτικοποίησης.
2. Μόνο με δημόσια διαχείριση το αντίτιμο των διοδίων μπορεί να κρατηθεί χαμηλά, σε ένα ανεκτό κοινωνικά επίπεδο, και να μην υπερδιπλασιαστεί, όπως προβλέπεται στην περίπτωση παραχώρησης.
3. Η σχεδιαζόμενη παραχώρηση της Εγνατίας Οδού και των Κάθετων Αξόνων δεν περιλαμβάνει σημαντικό κατασκευαστικό αντικείμενο, όπως οι συμβατικές παραχωρήσεις και ουσιαστικά αποτελεί παραχώρηση μελλοντικών εσόδων με αντάλλαγμα την άμεση μεν αλλά χαμηλή είσπραξη (δηλ. αντί το δημόσιο να εισπράξει κέρδη 6 δισ.€ στα 35 έτη, θα εισπράξει άγνωστο ποσό, εφόσον δεν τίθεται κατώτατο όριο στον διαγωνισμό).
4. Η παραχώρηση της πλήρως κατασκευασμένης Εγνατίας Οδού και των Κάθετων Αξόνων (με κόστος κατασκευής περί τα 7 δισ.€) δεν αποτελεί κάποια παραγωγική επένδυση, ούτε θα επιφέρει πρόσθετα οφέλη. Επιπλέον η παραχώρηση δεν αποτελεί κάποια μορφή ιδιωτικοποίησης, αφού οι εργασίες ήδη ανατίθενται με διαγωνιστικές διαδικασίες και εκτελούνται από ιδιωτικές τεχνικές εταιρείες, οι οποίες μάλιστα –μέσω σχημάτων- είναι αυτές που ενδιαφέρονται για τη σύμβαση παραχώρησης. Η μοναδική ιδιωτικοποίηση που θα επέλθει θα είναι αυτή των διοδίων που, αντί να εισπράττονται από το δημόσιο, θα εισρέουν στον παραχωρησιούχο με χρέωση υπερδιπλάσια της σημερινής.
5. Το βέλτιστο αποτέλεσμα επιτυγχάνεται με τη διατήρηση του παρόντος μικτού μοντέλου διαχείρισης της Εγνατίας Οδού, με το οποίο οι εργασίες εκτελούνται ως δημόσια έργα από ιδιωτικές τεχνικές εταιρίες και τα διόδια -με χρέωση χαμηλότερη των άλλων αυτοκινητόδρομων- εισπράττονται από το Δημόσιο και έτσι παρέχεται η δυνατότητα να αξιοποιηθούν τα σημαντικότατα μελλοντικά κέρδη ως εξής:
- Εκτέλεση άλλων δημόσιων έργων στις περιοχές διέλευσης της Εγνατίας Οδού
- Χρηματοδότηση ευρύτερων έργων, σύμφωνα με τον προγραμματισμό και τις ανάγκες του Υπουργείου Υποδομών, συμπληρώνοντας τις χρηματοδοτήσεις του ΠΔΕ.
- Μείωση του Εθνικού Χρέους, με κατάθεση ποσοστού των κερδών στον λογαριασμό εξυπηρέτησης Δημόσιου Χρέους.
- Αποπληρωμή των δανείων για την κατασκευή της Εγνατίας Οδού (του Υπουργείου Οικονομικών) προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Ολόκληρη η τεχνικοοικονομική μελέτη στο παρακάτω link
Ο Σύλλογος Εργαζομένων της «ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε» έχει προκηρύξει 24ωρη απεργία για την ημέρα υποβολής των δεσμευτικών προσφορών την Παρασκευή 11/12/2020, προκειμένου να συνεχίσει να αντιστέκεται στην ιδιωτικοποίηση του μεγαλύτερου δικτύου αυτοκινητοδρόμων της Ελλάδας που, με βάση και τα πορίσματα της πρόσφατης μελέτης, είναι ξεκάθαρα ενάντια στο δημόσιο συμφέρον.
Μέσω ενός μίνι ντοκιμαντέρ οι εργαζόμενοι εξηγούν όλα τα επιχειρήματα όσων ζητούν να ιδιωτικοποιήσουν ένα από τα σημαντικότερα έργα και μια από τις μεγαλύτερες πηγές εσόδων του ελληνικού δημοσίου.
