Ποιος από τους 3 θα πάρει τη θέση της Μέρκελ;

Η αυτού (φαιά) εξοχότης, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, αφού προέτρεψε (εννοείται παρασκηνιακά) τον Φρίντριχ Μερτς να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU), τον υποστήριξε τελικά και δημοσίως. Χαρακτήρισε τον 63χρονο διεκδικητή της ως την καλύτερη επιλογή για τη χώρα και το κόμμα του και δήλωσε ότι η εκλογή του θα αποδυναμώσει τα άκρα, εννοώντας την ακροδεξιά «Εναλλακτική για την Γερμανία» (ΑfD).

Ταυτόχρονα, ο νυν πρόεδρος τους Μπούντεστακ εκμηδένιζε τις φιλοδοξίες του προστατευόμενου του και επίδοξου μνηστήρα της προεδρίας, του 38χρονου υπουργού Υγείας Γενς Σπαν και ανέτρεπε τον σχεδιασμό της καγκελαρίου για άνετη επικράτηση της εκλεκτής της για το αξίωμα, Άνεγκρτ Κραμπ-Κάρενμπαουερ. Ο κ. Σόιμπλε αναβιώνει έτσι το σενάριο της μεταβατικής ανάληψης της καγκελαρίας από τον ίδιο, σε περίπτωση παραίτησης της κ. Μέρκελ μετά τις ευρωεκλογές και την παραμονή του έως τις επόμενες εκλογές. Ο δρόμος για τη διεκδίκηση της καγκελαρίας το 2021 από τον εκλεκτό του Φρίντριχ (Φρειδερίκο) Μερτς θα είναι πλέον ανοικτός. Ετσι, τη σιδηρά καγκελάριο θα μπορούσε να διαδεχθεί στο Βερολίνο ένας νέος ….Μέγας Φρειδερίκος.

«Φαιά εξοχότητα» χαρακτήρισε τον νυν πρόεδρο της Μπούντεστακ το περιοδικό Spiegel, επικρίνοντάς τον για την ανάμιξή του, κάτι που επιμελώς απέφευγαν άλλα επιφανή στελέχη, στην εκλογή νέου πρόεδρου του κόμματος που θα γίνει σήμερα Παρασκευή αργά το μεσημέρι στο 31ο Συνέδριο του CDU στο Αμβούργο. H μάχη μεταξύ συντηρητικών (Φρίντριχ Μερτς, Γενς Σπαν) και …«σοσιαλιζόντων», όπως θεωρείται από ορισμένους η κ. Μέρκελ, Χριστιανοδημοκρατών θα είναι αμφίρροπη, μετά την παρέμβαση Σόιμπλε, ενώ οι έως τώρα οι δημοσκοπήσεις έδιναν στην κ. Κάρενμπαουερ σαφές προβάδισμα.

«Καθρέφτη, καθρεφτάκι στον τοίχο πάνω τώρα, ποιος / ποια είναι η ο / η καλύτερος / η για πρόεδρος σ’ ολόκληρο το κόμμα;» είναι τώρα το ερώτημα στην πατρίδα των αδελφών Γκριμ. Με ποιο κριτήριο θα αποφασίσουν άραγε σήμερα οι σύνεδροι, διότι άλλο οι δημοσκοπήσεις και άλλο το κόμμα… «Εάν οι σύνεδροι είναι υπέρ της συνέχειας της εποχής Μέρκελ, τότε θα ψηφίσουν την 56χρονη Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ. Εάν θέλουν ένα Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, το οποίο να δημιουργήσει ένα νέο προφίλ, να διαφοροποιηθεί ευκρινώς τόσο από την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), όσο και από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και να δώσει (στον δεύτερο) χώρο να αναπνεύσει, τότε θα αποφασίσουν υπέρ του Φρίντριχ Μέρτς ή του Γένς Σπαν. Και εάν τους ενδιαφέρει ποιος θα μπορούσε να γίνει διεθνώς αναγνωρίσιμος, τότε θα αποφάσιζαν μάλλον για τον Φρίντριχ Μερτς. Εχω πρόβλημα να φανταστώ την Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ δίπλα στον Εμανουέλ Μακρόν, αν και είχαμε το ίδιο θέμα και όταν η κ. Μέρκελ έγινε καγκελάριος» είπε πρόσφατα σε συνέντευξή του στην Βαυαρική Ραδιοφωνία / Bayerischer Rundfunk ο Αντρέας Ρέντερ, ένας εκ των επιφανέστερων καθηγητών της νεώτερης γερμανικής ιστορίας που διδάσκει στο Πανεπιστημίου Ιωάννης Γουτεμβέργιος του Μάιντς και είναι μέλος του CDU.

Οι τρεις μονομάχοι διέτρεξαν όλη τη Γερμανία σε 15 μέρες και έλαβαν μέρος σε 8 κοινές εμφανίσεις συγκεντρώσεις, αντιπαρατιθέμενοι πολιτισμένα, χωρίς προσωπικές επιθέσεις, επικεντρώνοντας στην ανάδειξη των ισχυρών τους σημείων. Σε γενικές γραμμές δεν υπήρξαν εκπλήξεις στις θέσεις τους, αν εξαιρέσει κανείς τις δηλώσεις Μερτς για αναθεώρηση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος παροχής ασύλου και την «απώλεια του ελέγχου εκ μέρους του κράτους» στο προσφυγικό, την διαχείριση του οποίου επέκρινε μιλώντας για λάθη, παραλείψεις και την αναγκαιότητα αυστηρότερων μέτρων. Συζητήθηκε επίσης πολύ και η πρότασή του για φορολογική ελάφρυνση των συνταξιούχων σε περίπτωση αγοράς μετοχών προκειμένου να εξασφαλίσουν την σύνταξή τους…

Φρίντριχ Μερτς: Σύμβολο ελπίδας ή «εντολοδόχος των κροίσων και των ισχυρών»;

Ο Φρίντριχ Μερτς εγκατέλειψε, προφανώς χολωμένος, την πολιτική μετά τον παραγκωνισμό του από την νυν καγκελάριο, η οποία ανέλαβε τη θέση του ως κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του CDU το 2002 και εργάσθηκε ως οικονομικός δικηγόρος για διάφορους ομίλους. Στις ομιλίες του φρόντιζε όμως να τονίζει ότι δεν κρατάει κακία στην κ. Μέρκελ και θα συνεργαστεί μαζί της αρμονικά. Πολλοί δεν τον πιστεύουν, αλλά εκείνος διαβεβαίωνε συνεχώς τον σεβασμό του για την καγκελάριο και το αξίωμά της. Πάντως, αν τελικά εκλεγεί την εκδίκηση του θα την έχει πάρει.

Το παράδοξο είναι ότι τα αδύνατα σημεία του, όπως είναι η μακρά απουσία από την πολιτική, οι διασυνδέσεις με οικονομικούς παράγοντες διεθνώς και η τάση του να αποκτήσει χρήματα -έχει ετήσιο εισόδημα ένα εκατομμύριο ευρώ- ενώ επικρίθηκαν από μερίδα του τύπου, θεωρούνται από άλλους πλεονεκτήματα. Το γεγονός ότι απασχολήθηκε στη γερμανική θυγατρική της αμερικανικής Blackrock, μιας από τις μεγαλύτερες εταιρίες διαχείρισης κεφαλαίων στον κόσμο, δεν θα προβληματίσει όμως ιδιαίτερα τους αντιπροσώπους του συνεδρίου, ιδίως τους νεοφιλελεύθερους. Πάντως, ο πολιτικός επιστήμονας Πέτερ Γκρότιαν και ο οικονομολόγος Βέρνερ Ρίγκεμερ θεωρούν ότι εάν αναλάβει κομματικές ή κυβερνητικές ευθύνες η επιρροή του διεθνούς χρηματοπιστωτικού τομέα θα γίνει τόσο μεγάλη όσο ποτέ άλλοτε στην Γερμανία. Αυτό υποστηρίζουν σε μελέτη τους με τίτλο «Φρίντριχ Μερτς : Eντολοδόχος των κροίσων και των ισχυρών».

Στην προεκλογική του εκστρατεία τόνιζε με νόημα ότι δεν είναι αυτός υπεύθυνος για τη μείωση του ποσοστού του CDU κάτω από το 30%, ότι προσωποποιεί την ελπίδα και ότι ένα καινούριος άνεμος θα πνεύσει με αυτόν: «Πριν λέγαμε επιδιώκουμε 40%+, μετά 30%+ και σήμερα λέμε ότι μας αρκεί να μην μπορεί να σχηματισθεί κυβέρνηση χωρίς εμάς. Εμένα δεν μου αρκεί». Υποψηφιότητα έθεσε για να συζητηθούν νέα θέματα στο κόμμα, να το κρατήσει ενωμένο και διότι έχει την αίσθηση ότι διαθέτει την σωστή στρατηγική για να μειωθεί στο μισό το ποσοστό του ακροδεξιού AfD. Επέκρινε μάλιστα τη στρατηγική του κόμματός του, διότι «τμήματά του υποτίμησαν τον πολιτικό κίνδυνο που προέρχεται από αυτό. Δεν επιτρέπεται να αποδεχτούμε ότι εκπροσωπείται και στα 16 τοπικά κοινοβούλια και έχει λάβει 12,6% σε εθνικό επίπεδο. Εγώ τουλάχιστον δεν το δέχομαι» έχει πει χαρακτηριστικά.

Ο κ. Μερτς, ο οποίος υπήρξε στο παρελθόν και ευρωβουλευτής έχει σαφώς εκφραστεί υπέρ της συνέχισης της ολοκλήρωσης της ΕΕ, κάτι το οποίο θα τον φέρει σε αντιπαράθεση με όσους, και δεν είναι λίγοι, τάσσονται στο κόμμα του κατά των μεταρρυθμίσεων στην ευρωζώνη. Θα συμφωνούσε και θα χαροποιούσε όμως τον κ. Μακρόν, τους Ευρωπαίους του Νότου, αλλά και όσους υποστηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη, διότι όπως τόνιζε είναι υπέρ του να πληρώνει η Γερμανία περισσότερα για την Ευρώπη.

Μεγάλο του πλεονέκτημα είναι η ρητορική του δεινότητα και η ικανότητά του να ενθουσιάζει το ακροατήριο.

Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπάουερ: Σύμβολο σταθερότητας και συνέχειας ή απλώς ένας κλώνος της κ. Μέρκελ;

Η επιτυχημένη πρώην πρωθυπουργός του Ζάαρλαντ και η νυν γενική γραμματέας του Κόμματος προοριζόταν κατά τα φαινόμενα από την κ. Μέρκελ και για διάδοχός της στην καγκελαρία. Μπορεί να επιχειρηματολογεί καλά, αλλά δεν έχει το χάρισμα να ενθουσιάζει το ακροατήριο, όπως άλλωστε και η …μέντοράς της η κ. Μέρκελ. Η ταύτισή μαζί της είναι πλεονέκτημα και ταυτόχρονα μειονέκτημα. Της καταλογίζουν υπερβάλλουσα εγγύτητα προς την καγκελάριο, αλλά η ίδια τόνιζε εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν είναι ένα είδος κλώνου, μια άλλη μίνι-Μερκελ και προέβαλε ως παράδειγμα την σκληρή της θέση στο προσφυγικό για να αποδείξει την διαφοροποίησή της. Τάσσεται υπέρ της απαγόρευσης εισόδου στη Γερμανία όσων έχουν διαπράξει αξιόποινη πράξη σε χώρα του Σένγκεν και ζητά να γίνει συνέδριο την προσεχή άνοιξη για την επεξεργασία των γεγονότων του 2015, δηλαδή της μαζικής εισόδου προσφύγων στην Γερμανία. Δεν βλέπει την αναγκαιότητα νέων αλλά παραδέχεται την αδυναμία εφαρμογής υπαρχόντων νόμων στο προσφυγικό.

Η κ. Κάρενμπάουερ τάσσεται υπέρ ενός ένα μακροπρόθεσμου σχεδίου για τις συντάξεις και μάλιστα πριν τις εκλογές σε μια σειρά ανατολικογερμανικών κρατιδίων που θα γίνουν το 2019, όπου αναμένεται περαιτέρω ενίσχυση του ακροδεξιού AfD.

Στην προεκλογική της εκστρατεία τόνιζε ιδιαίτερα την 18χρονη κυβερνητική της θητεία στο Ζάαραλντ, τις εκλογικές μάχες που κέρδισε με ποσοστά πάνω από 40% και μάλιστα όταν έλαμπε δημοσκοπικά το άστρο του Μάρτιν Σουλτς, αλλά και την κομματική μεταρρύθμιση την οποία έχει δρομολογήσει. Προέβαλε επίσης το γεγονός ότι είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένη με πολλά θέματα και ότι έχει αναπτύξει ένα πυκνό δίκτυο σχέσεων με τις τοπικές οργανώσεις του CDU.

Και η κ. Κάρενμπαουερ είναι γενικώς υπέρ της Ευρώπης χωρίς να προτείνει κάτι διαφορετικό από την σημερινή ασκούμενη πολιτική. Επίσης, βλέπει την αντιπαράθεση με τους Πράσινους ως σημαντική πρόκληση, διότι το κόμμα αυτό ενισχύεται χάρη στην περιβαλλοντολογική του πολιτική σε βάρος του δικού της.

Γενς Σπαν: Σύμβολο του μέλλοντος, όχι του παρόντος

Ο κ. Σπαν, είναι καλός ρήτορας, ικανός να συνεγείρει και με την …ορμή της νιότης του, την οποία και προέβαλε άλλωστε για να αποδείξει ότι προσωποποιεί το μέλλον του κόμματος. Οταν το 2040 οι άλλοι μονομάχοι θα είναι προ πολλού συνταξιούχοι, ο ίδιος θα είναι μόλις 60 ετών όπως τόνιζε χαρακτηριστικά. Είναι ο άνθρωπος των νέων «ανοικτών συζητήσεων» στην παράταξη, αλλά δεν έχει καμία οργανωτική εμπειρία στο κόμμα ή στην κοινοβουλευτική ομάδα όπως οι αντίπαλοί του. Με την κ. Μέρκελ συνεργάζεται στενά αφού είναι υπουργός της κυβέρνησής της και ουδείς φαντάζεται ότι θα έριχνε την καγκελάριο.

Στην απίθανη περίπτωση που εκλεγεί, θα είναι όμως προβληματικός ο συνδυασμός των δύο ιδιοτήτων του, δηλαδή του Υπουργού και του προέδρου του Κόμματος, καθώς θα χαράσσει τη γραμμή του, ενώ στην κυβέρνηση θα πρέπει να συμφωνεί με την κυβερνητική άποψη. Και αν διαφωνεί; Ο κ. Σπαν δεν έχει εκφράσει κάποια ιδιαίτερη θέση, για τα ευρωπαϊκά θέματα, είναι όμως γνωστός για την επικριτική του στάση για τους χειρισμούς της καγκελαρίου στο προσφυγικό. Τονίζει μάλιστα ότι το επιτευχθέν από το αδελφό Χριστιανοκοινωνικό κόμμα της Βαυαρίας (CSU) ανώτατο όριο υποδοχής 200.000 προσφύγων και μεταναστών το χρόνο είναι πολύ υψηλό. Υποστηρίζει επίσης την θέσπιση αυστηρότερων νόμων στο προσφυγικό.

Στο συνταξιοδοτικό ο κ. Σπαν είναι ο σκληρότερος όλων, αφού επιμένει στη διατήρηση του κοινωνικού επίδοματos Hartz-IV που διασφαλίζει κατά την γνώμη του στους συνταξιούχους αξιοπρεπή διαβίωση, όχι όμως και κατά την γνώμη των ιδίων…

Επειδή ούτε η ίδια η κ. Μέρκελ θα πιστεύει πως μπορεί να επιβιώσει εάν το κόμμα της υποστεί νέα καθίζηση στις ευρωεκλογές, η σημερινή εκλογή προέδρου αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αφού αυτός / αυτή που θα εκλεγεί θα διεκδικήσει την καγκελαρία στις επόμενες εθνικές εκλογές. Έστω και αν ο κ. Σόιμπλε γίνει μεταβατικός καγκελάριος.

Α. Πολυχρονάκης