Γαλλία: Ο Μακρόν διατηρεί τον Ατάλ στην πρωθυπουργία – Τα σενάρια της επόμενης μέρας

Την παραίτησή του στον Εμανουέλ Μακρόν υπέβαλε ο Γάλλος πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ μετά το ανατρεπτικό αποτέλεσμα των πρόωρων εκλογών που ανέδειξαν νικητή το ενιαίο μπλοκ της Αριστεράς. Ωστόσο, σύμφωνα με τη γαλλική προεδρία, ο Μακρόν αποφάσισε την προσωρινή παραμονή του Ατάλ στην πρωθυπουργία με στόχο «να διατηρηθεί η σταθερότητα στη χώρα».

Ο Ατάλ είχε προαναγγείλει την παραίτησή του χθες, Κυριακή, διευκρινίζοντας, ωστόσο, πως είναι πρόθυμος να παραμείνει στη θέση του υπηρεσιακού πρωθυπουργού, αν αποφασίσει κάτι τέτοιο ο πρόεδρος Μακρόν.

Η επόμενη ημέρα των εκλογών: Τα σενάρια, τα πρόσωπα και η «σκιά» της ακυβερνησίας

Το χθεσινό ανατρεπτικό αποτέλεσμα του β΄ γύρου των γαλλικών εκλογών διαμορφώνει μια Εθνοσυνέλευση διασπασμένη και χωρισμένη σε τρία διαφορετικά μπλοκ. Κανένα όμως από αυτά δεν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία προκειμένου να σχηματίσει κυβέρνηση και, όπως όλα δείχνουν, η Γαλλία βρίσκεται στο κατώφλι μιας μακράς περιόδου πολιτικής αβεβαιότητας, με τον φόβο της ακυβερνησίας να ελλοχεύει, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται τόσο εσωτερικά όσο και ευρύτερα, σε διεθνές επίπεδο, για μία από τις ισχυρότερες χώρες –και οικονομίες– παγκοσμίως.

Ειδικότερα, μετά τη χθεσινή ψηφοφορία, η αριστερή συμμαχία Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) έρχεται πρώτη, συγκεντρώνοντας 182 έδρες, σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα «Le Monde». Ακολουθεί η κεντρώα συμμαχία Ensemble του Γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, με 168 έδρες, ενώ η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν, ανατρέποντας τα προγνωστικά, ήρθε τρίτη με 143 έδρες.

Οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των αρχηγών των κομμάτων θα καθορίσουν τώρα εάν θα καταστεί εφικτή μία κυβέρνηση συνασπισμού που να συγκεντρώνει τις απαιτούμενες 289 έδρες, ή –εάν κάτι τέτοιο δεν επιτευχθεί– μία κυβέρνηση μειοψηφίας που θα μπορέσει να επιβιώσει από μια πρόταση δυσπιστίας.

Μια εναλλακτική επιλογή θα ήταν μια κυβέρνηση τεχνοκρατών έως ότου προκηρυχθούν νέες εκλογές το επόμενο έτος.

Με βάση πάντως το χθεσινό αποτέλεσμα, το RN της Λεπέν θα παραμείνει απομονωμένο στην Εθνοσυνέλευση, αλλά θα συνεχίσει να αποτελεί απειλή για οποιαδήποτε κυβέρνηση εάν επιλέξει να συμμετάσχει σε προτάσεις δυσπιστίας.

Αξιωματούχος του Ελιζέ είπε ότι ο Μακρόν θα «περιμένει τη σύνθεση της νέας Εθνοσυνέλευσης για να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις», αναφερόμενος στον ρόλο του Γάλλου προέδρου στην ανάδειξη του πρωθυπουργού.

Όπως είχε προαναγγείλει, ο πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ υπέβαλε σήμερα την παραίτησή του στον Γάλλο πρόεδρο, στον οποίο εναπόκειται πλέον το αν θα την κάνει δεκτή ή όχι.

Μπορεί το αριστερό NFP να ηγηθεί μιας κυβέρνησης μειοψηφίας;

Ως οι… απρόσμενοι νικητές των πρόωρων βουλευτικών εκλογών, οι ηγέτες του Νέου Λαϊκού Μετώπου δήλωσαν ότι θα επιδιώξουν τον σχηματισμό κυβέρνησης προκειμένου να υλοποιήσουν την «προοδευτική αλλά και δαπανηρή οικονομική τους ατζέντα», όπως σχολιάζουν οι Financial Times.

Το NFP, ωστόσο, αποτελείται από διάφορα επιμέρους κόμματα –από το ακροαριστερό La France Insoumise (δηλ. Ανυπότακτη Γαλλίa») μέχρι τους πιο μετριοπαθείς Σοσιαλιστές, τους Πράσινους και τους Κομμουνιστές– και αναμένεται να υπάρξουν εσωτερικές διαμάχες σε ό,τι αφορά την απόφαση για την πρωθυπουργία. Πληροφορίες από γαλλικά Μέσα Ενημέρωσης αναδεικνύουν το σενάριο ψηφοφορίας εντός του NFP για την πρόταση προσώπου για την πρωθυπουργία.

Το ζήτημα του ποιος θα μπορούσε να αναλάβει πρωθυπουργός αναμένεται να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο, με τον ηγέτη της Ανυπότακτης Γαλλίας (LFI), Ζαν-Λικ Μελανσόν, να προσφέρει τις υπηρεσίες του παρά τις αντιρρήσεις των συμμάχων του. Εντός του Νέου Λαϊκού Μετώπου, το LFI είναι η μεγαλύτερη δύναμη με 72 έδρες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ipsos, αλλά όλα τα υπόλοιπα κόμματα μαζί το ξεπερνούν.

Σύμφωνα με το Politico, η ενισχυμένη παρουσία της «Ανυπότακτης Γαλλίας» (LFI) στο κοινοβούλιο σε συνδυασμό με τη δυναμική παρουσία του Μελανσόν στις δύο προηγούμενες προεδρικές εκλογές θα δώσουν στο κόμμα το «πάτημα» για να υποστηρίξει ότι ο επικεφαλής της επόμενης κυβέρνησης θα πρέπει να είναι κάποιος από τις τάξεις του.

Εάν μάλιστα δοθεί τελικά η δυνατότητα της επιλογής στην LFI, το πιθανότερο είναι να επιλέξει τον ίδιο τον Μελανσόν, αν και η διχαστική προσέγγισή του σε μια σειρά από ζητήματα κάνει τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους να τον θεωρούν «τοξικό», σημειώνει το Politico.

Ο ίδιος πάντως αναφέρει ότι δεν θέλει να «επιβάλει» τον εαυτό του ως τον επόμενο ηγέτη.

Εχουν ακουστεί επίσης και άλλα ονόματα μελών της LFI, όπως, μεταξύ άλλων, του συντονιστή του κόμματος, Μανουέλ Μπομπάρ και της προέδρου της ομάδας του στο κοινοβούλιο, Ματίλντ Πανό. Επιπλέον, ακούγεται και το όνομα της ανερχόμενης πολιτικής προσωπικότητας, Κλεμένς Γκετέ καθώς και του προέδρου της οικονομικής επιτροπής του, Ερίκ Κοκερέλ.

Οπως σημειώνουν οι Financial Times, το «κλειδί» αναμένεται να είναι η διατήρηση της ενότητας εντός του «Νέου Λαϊκού Μετώπου», καθώς οι κεντρώοι του Μακρόν θα επιδιώξουν να «τραβήξουν» τα κεντροαριστερά στοιχεία του προς τη μεριά τους.

Η ηγέτις των Πρασίνων, Μαρίν Τοντελιέ, η οποία έχει αποκτήσει επιρροή στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο, δήλωσε ότι προτίθενται να κυβερνήσουν. «Είμαστε αποφασισμένοι […] να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας για αλλαγή», είπε.

Δεδομένου, όμως ότι ακόμη και ένα ενωμένο NFP δεν θα συγκεντρώσει την πλειοψηφία των εδρών, οι κεντρώοι στην Εθνοσυνέλευση θα πρέπει να μην καταθέσουν πρόταση δυσπιστίας σε βάρος του.

Πόσο πιθανή είναι μια συμμαχία αλά Γερμανία;

To κεντρώο μπλοκ Ensemble, που πρόσκειται στον πρόεδρο Μακρόν, υπέστη τεράστιο πλήγμα, χάνοντας σχεδόν το ένα τρίτο από τις 250 έδρες που κατείχε στην Εθνοσυνέλευση.

Ωστόσο, ακόμη και τώρα πολλοί εκτιμούν πως μπορούν να καταφέρουν μια συμφωνία.

«Οπως διαφαίνεται, έχουμε κομβικό ρόλο στις συζητήσεις. Κανείς δεν μπορεί να επιτύχει πλειοψηφία χωρίς εμάς», δήλωσε επανεκλεγείς βουλευτής, δίνοντας μια ιδέα του κλίματος που επικρατεί στους κόλπους του Ensemble.

«Αιχμή του δόρατος» για τη στρατηγική του Μακρόν εκτιμάται πως είναι η εκδίωξη της Ανυπότακτης Γαλλίας (LFI) του Μελανσόν από το μπλοκ της γαλλικής Αριστεράς και στη συνέχεια μία συμμαχία με τους Σοσιαλιστές, τους Πράσινους και τους Κομμουνιστές.

Οπως, δε, προβλέπει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ιμπέρ Βεντρίν, ο Μακρόν δεν αποκλείεται να διατηρήσει τον Γκαμπριέλ Ατάλ ως υπηρεσιακό πρωθυπουργό, ιδίως ενόψει των Ολυμπιακών που αρχίζουν στις 26 Ιουλίου, προτού επιχειρήσει να σχηματίσει μια συμμαχία κεντρώων – αριστερών. Ο ίδιος εκφράζει τις αμφιβολίες του, πάντως, για το κατά πόσο η «εχέφρων Αριστερά» θα καταφέρει να διαρρήξει τους δεσμούς με την Ανυπότακτη Γαλλία.

Ωστόσο, η ατζέντα μιας κεντροαριστερής συμμαχίας μπορεί να αποδειχτεί δυσβάσταχτη για το κόμμα του Μακρόν, με αξιώσεις όπως η κατάργηση του αντιδημοφιλούς ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης ή ενός μεταναστευτικού νόμου που ψηφίστηκε πέρυσι. Η Αριστερά είναι επίσης πιθανό να ζητήσει αυξήσεις φόρων, κάτι που οι κεντρώοι έχουν αποκλείσει.

Πάντως, σε έναν ενδεχόμενο συνασπισμό των δυνάμεων Μακρόν με τις (όποιες) δυνάμεις της Κεντροαριστεράς, από τα γαλλικά ΜΜΕ μεταδίδεται πως εξετάζεται η λύση του σοσιαλιστή Ραφαέλ Γκλικσμάν για τη θέση του πρωθυπουργού, ως μια σαφώς πιο μετριοπαθής οδός σε σύγκριση με αυτήν του Μελανσόν.

Αλλα ονόματα που ακούγονται μεταξύ των Σοσιαλιστών, είναι και εκείνα του σημερινού αρχηγού τους, Ολιβιέ Φορ, και του απερχόμενου προέδρου της ομάδας τους στο κοινοβούλιο, Μπορίς Βαλόντ.

Μεταξύ των αριστερών που υιοθετούν μια πιο σκληρή γραμμή και εμφανίζονται ως «ανυπότακτοι» στον Μελανσόν, φαίνεται να αναδύεται ο Φρανσουά Ριφάν, πρώην δημοσιογράφος και σκηνοθέτης, ο οποίος έχει επικρίνει την «Ανυπότακτη Γαλλία» για αυτό που περιέγραψε ως «μια έλλειψη επαφής με τις αγροτικές περιοχές της Γαλλίας», ενώ έχει αποκαλέσει τον Μελανσόν «μειονέκτημα».

Στη «μάχη», ωστόσο, θα μπορούσε να μπει και ένας παλιός… πρωταθλητής: Ο Φρανσουά Ολάντ. Ο πρώην σοσιαλιστής πρόεδρος της Γαλλίας, επέστρεψε στο προσκήνιο αφού κέρδισε την κούρσα στην εκλογική του περιφέρεια και θα γίνει μόλις ο δεύτερος πρόεδρος στη σύγχρονη ιστορία της Γαλλίας που επανέρχεται στην Εθνοσυνέλευση αφού είχε διατελέσει αρχηγός του κράτους. Σύμφωνα πάντως με το Politico, ως φαβορί αυτή τη στιγμή εμφανίζεται ο Βαλόντ.

Λύση μια κυβέρνηση τεχνοκρατών;

Αν δεν προκύψει κυβέρνηση από τα μετεκλογικά παζάρια, ο Μακρόν θα μπορούσε να διορίσει μια κυβέρνηση με επικεφαλής έναν υψηλόβαθμο κρατικό λειτουργό ή μια μη κομματική προσωπικότητα ευρύτερης αποδοχής που θα κυβερνήσει τουλάχιστον έως τον Ιούνιο του 2025 – οπότε είναι συνταγματικά εφικτό να προκηρυχθούν νέες εκλογές. Η Κριστίν Λαγκάρντ, νυν πρόεδρος της ΕΚΤ, είναι ένα όνομα που έχει ακουστεί για την πρωθυπουργία, ωστόσο δεν φαίνεται να συγκεντρώνει υψηλές πιθανότητες.

Το πρώτο στοίχημα μιας πιθανής κυβέρνησης τεχνοκρατών είναι η υπερψήφιση του προϋπολογισμού το φθινόπωρο. Ωστόσο, μια τέτοια κυβέρνηση είναι εξαιρετικά επιρρεπής στις προτάσεις δυσπιστίας, με την (επαπειλούμενη) πτώση της να δοκιμάζει τα όρια της Πέμπτης Δημοκρατίας όσο ποτέ άλλοτε.

Η λύση του σοσιαλιστή Ραφαέλ Γκλικσμάν για τη θέση του πρωθυπουργού φέρεται να εξετάζεται ως μετριοπαθέστερη σε σχέση με εκείνη του ηγέτη της «Ανυπότακτης Γαλλίας» (LFI), Ζαν-Λικ Μελανσόν – Φωτ.: REUTERS/Yara Nardi.

Η παραμονή μέχρι τον επόμενο Ιούνιο θα ήταν «το χειρότερο σενάριο», δήλωσε χθες ο Φρανσουά Πατριά, γερουσιαστής και στενός σύμμαχος του Μακρόν, προσθέτοντας πως σήμερα, Δευτέρα ο πρόεδρος θα καλέσει όλους τους ηγέτες των κομμάτων για διαβουλεύσεις.

Ο Μουτστάμπα Ραχμάν, διευθύνων σύμβουλος της Eurasia Group, μιας εταιρείας συμβούλων πολιτικών κινδύνων, εμφανίζεται λιγότερο αισιόδοξος. «Η Γαλλία βρίσκεται τώρα ενώπιον μιας περιόδου βαθιάς πολιτικής σύγχυσης, την οποία θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί η Λεπέν», σημειώνει.

«Οι συγκρουόμενες πολιτικές δυνάμεις της Αριστεράς, της Δεξιάς και του Κέντρου θα δυσκολευτούν να συμφωνήσουν σε οτιδήποτε τους επόμενους μήνες για να αμβλύνουν την οργή ή τις ανησυχίες του γαλλικού εκλογικού σώματος», πρόσθεσε ο Ραχμάν.

Σημειώνεται ότι, τον περασμένο μήνα, ο σοσιαλδημοκράτης Γκλικσμάν έθεσε στο τραπέζι την πρόταση για μη κομματικό υποψήφιο, προτείνοντας τον Λοράν Μπερζέρ, πρώην επικεφαλής της Γαλλικής Δημοκρατικής Εργατικής Συνομοσπονδίας, του μεγαλύτερου συνδικάτου της Γαλλίας.

Τόσο στον αριστερό όσο και στον δεξιό χώρο,αναγνωρίζεται η ικανότητα του Μπερζέρ να επιτυγχάνει συναίνεση και να γεφυρώνει διαφορές. Η μετριοπαθής προσέγγισή του, ωστόσο, είναι πιθανό να βρίσκει αντίθετο τον Μελανσόν.

*με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ / ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ / Politico / Financial Times / Le Monde