Πώς θα καταλάβουμε αν το κινητό μας έχει χακαριστεί

Μήπως η μπαταρία του κινητού σας αδειάζει πιο γρήγορα από το συνηθισμένο; Ή μήπως καταναλώνετε περισσότερα δεδομένα, παρ’ όλο που οι συνήθειες περιήγησής σας στο διαδίκτυο δεν έχουν αλλάξει; Ίσως πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να έχετε πέσει θύμα χάκερ.

Τα κινητά τηλέφωνα έχουν, πλέον, εξελιχθεί σε έξυπνες φορητές συσκευές, ικανές να εκτελούν εργασίες που προηγουμένως εκτελούνταν σε φορητούς και επιτραπέζιους υπολογιστές. Τα χρησιμοποιούμε για να φωτογραφίσουμε, να στείλουμε και να λάβουμε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, να επικοινωνήσουμε στα social media, να κάνουμε ηλεκτρονικές πληρωμές κ.ά. Όμως, όλος αυτός ο πλούτος δεδομένων προσελκύει απατεώνες που θέλουν να αποκτήσουν τα δεδομένα σας για τους δικούς τους λόγους: Από το να τα πουλήσουν στο σκοτεινό διαδίκτυο (dark web) μέχρι να υποκλέψουν τα στοιχεία της ταυτότητάς σας.

Τα τελευταία χρόνια έχει αποδειχθεί πολλές φορές ότι ένα κινητό Android ή άλλο μπορεί να παραβιαστεί από κακόβουλο λογισμικό. Σύμφωνα με τον Λούκας Στεφάνκο, ερευνητή της παγκόσμιας εταιρείας κυβερνοασφάλειας ESET, ο οποίος έχει μεγάλη εμπειρία στο ξεσκέπασμα κακόβουλων λογισμικών που στοχεύουν τους χρήστες Android, το τηλέφωνό σας μπορεί να παραβιαστεί με αρκετούς τρόπους. Μία από τις πιο συνηθισμένες τακτικές που χρησιμοποιούνται είναι μέσω e-mail ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing) και μηνυμάτων e-mail (malspam) που περιέχουν κακόβουλους συνδέσμους ή συνημμένα αρχεία. Μόλις το θύμα κάνει κλικ στο συνημμένο ή στον σύνδεσμο, ο οποίος στη συνέχεια «κατεβάζει» το κακόβουλο λογισμικό στη συσκευή του, αυτό «ανοίγει την πόρτα» στους χάκερς.

Μία άλλη στρατηγική είναι η αντιγραφή ιστοσελίδων δημοφιλών εταιρειών ή οργανισμών, οι οποίες είναι γεμάτες με κακόβουλους συνδέσμους που, μόλις κάνετε κλικ, κατεβάζουν κακόβουλο λογισμικό στη συσκευή σας. Επιπλέον, δεν είναι ασυνήθιστο οι κυβερνοεγκληματίες να αναπτύσσουν ψεύτικες εφαρμογές που μεταμφιέζονται σε πραγματικές εφαρμογές fitness tracking ή εφαρμογές κρυπτονομισμάτων, οδηγώντας τα ανυποψίαστα θύματα στη λήψη λογισμικού τύπου keylogger, ransomware ή spyware. Αυτές οι εφαρμογές διαδίδονται, συνήθως, μέσω ανεπίσημων καταστημάτων εφαρμογών.

Υπάρχουν αρκετά σημάδια που αποκαλύπτουν ότι το smartphone σας μπορεί να έχει παραβιαστεί: Τα πιο συνηθισμένα είναι ότι η μπαταρία αδειάζει πιο γρήγορα από ό,τι συνήθως, φαίνεται να καταναλώνετε πιο πολλά δεδομένα παρ’ όλο που οι συνήθειες περιήγησής σας στο ίντερνετ δεν έχουν αλλάξει, η λειτουργία GPS ή η χρήση δεδομένων (είτε το Wi-Fi είτε τα δεδομένα κινητής τηλεφωνίας) φαίνεται να ενεργοποιείται ή να απενεργοποιείται από μόνη της, καθώς, επίσης, τυχαία αναδυόμενα διαφημιστικά παράθυρα ή άγνωστες εφαρμογές εγκαθίστανται χωρίς να το επιτρέψετε.

Ένα άλλο σημάδι είναι ότι εφαρμογές που προηγουμένως λειτουργούσαν μια χαρά αρχίζουν να παρουσιάζουν περίεργη συμπεριφορά, όπως ξαφνική εκκίνηση, κλείσιμο ή διακοπή λειτουργίας και εμφάνιση απροσδόκητων σφαλμάτων. Άλλα σημάδια παραβίασης είναι ότι λαμβάνετε περίεργες κλήσεις ή περίεργα μηνύματα ή ότι το ιστορικό κλήσεων και μηνυμάτων κειμένου περιλαμβάνει περίεργες και άγνωστες καταχωρήσεις λόγω ορισμένων τύπων κακόβουλου λογισμικού που προσπαθούν να πραγματοποιήσουν κλήσεις ή να στείλουν μηνύματα σε διεθνείς αριθμούς υψηλής χρέωσης. Αν, μάλιστα, το Android τηλέφωνό σας έχει πληγεί από ransomware, η συσκευή σας θα κλειδωθεί και δεν θα μπορείτε να την ανοίξετε.

Όσον αφορά τον περιορισμό των πιθανοτήτων να προσβληθεί η συσκευή σας από κακόβουλο λογισμικό, δεν υπάρχουν μαγικές ή εύκολες λύσεις. Ωστόσο, ακολουθώντας έναν συνδυασμό προληπτικών βημάτων θα καταφέρετε να είστε ασφαλείς από απειλές:

– Αναβαθμίστε τόσο το λειτουργικό σύστημά σας όσο και τις εφαρμογές σας μόλις είναι διαθέσιμες οι τελευταίες ενημερώσεις.

– Κατεβάστε και αποθηκεύστε αντίγραφο των δεδομένων σας για την περίπτωση που η συσκευή σας παραβιαστεί.

– Χρησιμοποιήστε μία αξιόπιστη λύση ασφαλείας για κινητά με αποδεδειγμένο ιστορικό για την προστασία σας από τις περισσότερες απειλές.

– Προτιμήστε το επίσημο κατάστημα όταν κατεβάζετε εφαρμογές και φροντίστε πάντα να ελέγχετε τις κριτικές τόσο της εφαρμογής όσο και του προγραμματιστή της.

– Ενημερωθείτε για το ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες τακτικές που χρησιμοποιούν οι κυβερνοεγκληματίες για να παραβιάσουν και να θέσουν σε κίνδυνο συσκευές.