Ψηφίζουν σήμερα οι Έλληνες του εξωτερικού
Τι αλλάζει σε σχέση με τις εκλογές της 20ης Μαΐου για τους ομογενείς;
Εικόνα εξωφύλλου: Eurokinissi
Οι Έλληνες εκλογείς που κατοικούν εκτός ελληνικής επικράτειας δύνανται να ψηφίσουν από τον τόπο διαμονής τους στο εξωτερικό, εφόσον το επέλεξαν, αντί να μεταβούν στην Ελλάδα (άρθρο 2 του ν. 4648/2019).
Τι αλλάζει σε σχέση με τις εκλογές της 20ης Μαΐου για τους ομογενείς;
Οι εκλογές του Μαΐου για τους Έλληνες εκλογείς εξωτερικού προσέφεραν μια πλούσια και χρήσιμη εμπειρία. Θα έλεγα, έναν οργανωσιακό οδοδείκτη για αυτές της 24ης Ιουνίου που θα διεξαχθούν και πάλι μια μέρα νωρίτερα, σήμερα Σάββατο, στις 24/6.
Στις εκλογές του Μάιου, με τους όποιους περιορισμούς θέτει ο Νόμος, ενεγράφησαν στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του Υπουργείου Εσωτερικών 22.855 συμπατριώτες μας. Εψήφισαν τελικώς 18.203 σε 99 εκλογικά τμήματα σε 35 χώρες. Είχαμε δηλαδή ένα υψηλό ποσοστό συμμετοχής που άγγιξε σχεδόν, κατά μέσο όρο, το 80%, ποσοστό που ήταν ακόμη μεγαλύτερο σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού αγγίζοντας, σε 2 μάλιστα πόλεις της Γερμανίας, το 100%.
Παρά το γεγονός ότι οι εκλογές του Μαΐου απετέλεσαν την πρώτη εφαρμογή του Νόμου για την ψήφο Ελλήνων εκλογέων του εξωτερικού, κατορθώσαμε, ως Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού & Δημόσιας Διπλωματίας, να φέρουμε εις πέρας το εγχείρημα αυτό, επιτρέψτε μου να πω, με άψογο και υποδειγματικό τρόπο.
Και πάλι, ένα σχεδόν μήνα μετά, η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών με τις διπλωματικές μας Αρχές στο εξωτερικό, σε στενή συνεργασία με το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών, συνδράμει την προετοιμασία της εκλογικής διαδικασίας και τη λειτουργία των εκλογικών Τμημάτων ανά τον κόσμο.
Η Γενική Γραμματεία, σε συνεργασία με άλλες συναρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠΕΞ κινητοποίησε και συντόνισε ένα τεράστιο μηχανισμό για την άρτια προετοιμασία και της προσεχούς εκλογικής διαδικασίας. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι ένας σημαντικός αριθμός εκλογικών Τμημάτων θα φιλοξενηθεί, όπως και κατά την προηγούμενη εκλογή, σε Πρεσβείες και χώρους Προξενικών Αρχών της Ελλάδα στο εξωτερικό.
Πάνω από 60 διπλωματικές μας αρχές σε 35 χώρες εμπλέκονται ευθέως και ουσιαστικά στην όλη διαδικασία. Πολλοί διπλωματικοί μας υπάλληλοι και υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Εξωτερικών συμπράττουν για την απρόσκοπτη και επιτυχή διενέργεια των γενικών βουλευτικών εκλογών σε χώρες της αλλοδαπής, μεριμνώντας για την έγκαιρη και ασφαλή αποστολή, παραλαβή και διάθεση εκλογικού υλικού, την υποδοχή ανώτερων δικαστικών από την Ελλάδα σε ρόλο εποπτών και των γραμματέων τους και για τη συγκρότηση εφορευτικών επιτροπών, ενώ καθήκοντα Αντιπροσώπων Δικαστικής Αρχής και Αναπληρωτών τους αναλαμβάνονται σε πλείστες περιπτώσεις από στελέχη των διπλωματικών μας αρχών στο εξωτερικό.
Η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας, μαζί με όλες τις συναρμόδιες Διευθύνσεις σχεδίασε και υλοποίησε τις εκλογές στο εξωτερικό, με τρόπο προδραστικό για την πρόληψη και αποσόβηση τυχόν προβλημάτων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενήργησε με ταχύτητα και τρόπο λυσιτελή για την αντιμετώπιση κάθε είδους δυσχερειών.
Ενεργήσαμε λαμβάνοντας υπόψη από πριν κάθε λεπτομέρεια, από την προώθηση των ψηφοδελτίων μέχρι την επιστροφή των σφραγισμένων εκλογικών σάκων συνοδεία δικαστικών αντιπροσώπων ή εφετών για την καταμέτρηση ων ψηφοδελτίων στο αρμόδιο Εφετείο στη Ελλάδα. Χαρακτηριστικά αναφέρω την συγκρότηση ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας και βάσης δεδομένων για την έγκαιρη, ζωντανή παρακολούθηση της διαδικασίας από δεκάδες έμπειρα στελέχη της Γενικής Γραμματείας, στην βάση ειδικής κατανομής αρμοδιοτήτων παρακολούθησης και αρωγής σε κάθε συναφές ζήτημα ή πρόβλημα, ανά χώρα ή γεωγραφική περιοχή, επί 24ωρου βάσεως.
Η Γενική Γραμματεία λειτουργεί ως επικοινωνιακός κόμβος, παρέχοντας ενημέρωση και πληροφορίες προς όλους τους Έλληνες στο εξωτερικό για διαδικαστικά θέματα που αφορούν στη συμμετοχή τους στις εκλογές.
Θα ήθελα να υπογραμμίζω τη μεγάλη συγκίνησή που αισθανθήκαμε όλοι μας παρακολουθώντας τους απανταχού Έλληνες να προσέρχονται στις κάλπες για πρώτη φορά στον τόπο διαμονής τους τον περασμένα Μάιο. Την ίδια προσδοκία έχουμε για τις εκλογές του επόμενου Σάββατου, στις 24/6, οι οποίες αναμένεται, με ακόμα μεγαλύτερη συμμετοχή και δυναμισμό, να επισφραγίσουν την ολοκλήρωση της νεοφανούς άσκησης, για πρώτη φορά στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, του δικαιώματος ψήφου Ελλήνων πολιτών που βρίσκονται στο εξωτερικό.
Πόσα εκλογικά τμήματα αυτή τη φορά, πόσοι ψηφίζουν και πότε ψηφίζουν;
Στις εκλογές της 24ης Ιουνίου έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν από τον τόπο διαμονής τους στο εξωτερικό οι εκλογείς των οποίων οι αιτήσεις εγγραφής υπεβλήθησαν πριν από τη 17η Μαΐου 2023 (ήτοι σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 12 ημερών πριν από την προκήρυξη των εκλογών) και εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών σύμφωνα με τα κριτήρια εκλογέων που προβλέπει ο νόμος. Στα εκλογικά Τμήμα στο εξωτερικό θα μπορούν να ψηφίζουν, επίσης, οι Έλληνες ναυτικοί που δεν έχουν περιληφθεί στους εκλογικούς καταλόγους, σύμφωνα με το Νόμο 4648/2019.
Στις εκλογές σήμερα Σάββατο, η συμμετοχή αναμένεται να είναι ακόμη πιο μαζική, καθώς στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους έχουν εγγραφεί 25.610 Έλληνες πολίτες που διαμένουν στο εξωτερικό, δηλαδή έχουμε μια αύξηση περίπου κατά 12%.
Αν μάλιστα συνυπολογίζουμε το γεγονός ότι υπήρξαν περίπου 2.500 διαγραφές και προσωρινές αναστολές από τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ψηφοφόροι αυτοί επέλεξαν να βρίσκονται στην Ελλάδα και να ασκήσουν εδώ το εκλογικό τους δικαίωμα, τότε μπορούμε να κάνουμε λόγο για περίπου 5.250 επιπλέον εκλογείς, δηλαδή για μια αύξηση της τάξης του 23%.
Δεδομένης της αύξησης των εκλογέων Εξωτερικού, το Υπουργείο Εξωτερικών σε συνεργασία με το αρμόδιο ΥΠΕΣ, μερίμνησε τάχιστα και εγκαίρως για την αύξηση του αριθμού εκλογικών τμημάτων: έχουμε πλέον 102 εκλογικά τμήματα, τέσσερα νέα σε Λονδίνο, Βρυξέλλες, Λουξεμβούργο, και στο μακρινό Βανκούβερ του Καναδά. Δεν θα λειτουργήσει το εκλογικό Τμήμα στο Κάουνας στη Λιθουανία, καθώς στις 20 Μαΐου εξυπηρετούσε συγκεκριμένες ανάγκες φιλάθλων που είχαν μετακινηθεί εκεί την ημέρα των προηγούμενων εκλογών, και απορροφήθηκε από το εκλογικό τμήμα στο Βίλνιους. Θυμίζω ότι για την συγκρότηση εκλογικού κέντρου σε μια πόλη, προϋπόθεση ήταν η εγγραφή τουλάχιστον 40 εκλογέων (άρθρο 7 ν. 4648/2019).
Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να καλέσω τους απανταχού Έλληνες πολίτες που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, να προσέλθουν και αυτή τη φορά μαζικά στις κάλπες που θα στηθούν στο εξωτερικό. Άπαντες μπορούν να μπουν στην εφαρμογή «ΜΑΘΕ ΠΟΥ ΨΗΦΙΖΕΙΣ» και να επιβεβαιώσουν ότι είναι εγγεγραμμένοι στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, και να βρουν το εκλογικό τμήμα στο οποίο ψηφίζουν.
Εντοπίσθηκαν από σχόλια των ομογενών δυσκολίες ή περιορισμοί στην εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη για τη συνέχεια; H δυνατότητα να ψηφίζουν οι απανταχού Έλληνες από τον τόπο διαμονής τους αποτελεί πλέον κεκτημένο και μια σημαντική, εμβληματική θα έλεγα, θεσμική παρακαταθήκη για τον τόπο μας και τους Έλληνες του εξωτερικού.
Η Γενική Γραμματεία λειτούργησε με ετοιμότητα ως κόμβος ενημέρωσης ώστε να διευκολυνθούν οι Έλληνες εκλογείς, με βάση την ορθή και έγκαιρη πληροφόρηση προς αυτούς, στο πλαίσιο πάντα της κείμενης νομοθεσίας.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι για τις τωρινές εκλογές είχαμε περίπου 2,5 χιλιάδες διαγραφές/αναστολές από τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού, γεγονός που συνδέεται με την απόφαση πολλών Ελλήνων του εξωτερικού να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στη Ελλάδα. Τούτο είναι ένα στοιχείο εξορθολογισμού της διαδικασίας και των διευκολύνσεων που παρέχονται στους Έλληνες του εξωτερικού.
Επίσης, όπου απαιτήθηκε, δεδομένης της αύξησης των εγγεγραμμένων εκλογέων, αυξήσαμε αναλογικά και κατ’ αντιστοιχία τον αριθμό των εκλογικών τμημάτων: ανοίχθηκαν λ.χ. περισσότερα εκλογικά τμήματα σε μια πόλη ή περιοχή, όπως στο Λονδίνο όπου θα έχουμε 9 εκλογικά τμήματα σε σχέση με τα 8 που είχαμε εκεί τον περασμένο μήνα, ενώ όπου κατέστη δυνατόν να έχουμε τουλάχιστον 40 εκλογείς (ως απαιτείται από τον Νόμο) ανοίξαμε εκλογικά τμήμα όπως στο Βανκούβερ.
Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν, επίσης, την αποτελεσματικότητα του ελληνικού κράτους να υπηρετεί το δικαίωμα ψήφου των Ελλήνων του εξωτερικού, όπου κι αν βρίσκονται, επιδεικνύοντας ετοιμότητα και ευελιξία.
Ο εν γένει απόηχος των εκλογών στην συνείδηση των Ελλήνων εξωτερικού καταγράφεται ως θετικός. Η επιτυχής διεξαγωγή των εκλογών στο εξωτερικό και μάλιστα για πρώτη φορά, αναμένεται να διανοίξει δυνατότητες ακόμα μαζικότερης συμμετοχής Ελλήνων πολιτών που διαμένουν στο εξωτερικό σε εθνικές βουλευτικές εκλογές στο μέλλον, αξιοποιώντας έτσι τις δυνατότητες που προσφέρει ο Νόμος για την άσκηση του δικαιώματος ψήφου εκτός ελληνικής επικράτειας.
Ποια είναι η πιο μακρινή χώρα στην οποία στήθηκε κάλπη για τις ελληνικές εκλογές;
Η υλοποίηση της εκλογικής διαδικασίας για τις γενικές βουλευτικές εκλογές σε τρίτες χώρες όπου διαβιούν Έλληνες πολίτες είναι μια σύνθετη και εκτενέστατη γεωγραφικά διαδικασία, από την μακρινή Αυστραλία (Μελβούρνη και Σίδνεϊ) όπου οι κάλπες ανοίγουν την Παρασκευή τα μεσάνυχτα, τοπική ώρα Ελλάδας μέχρι τις δυτικές ακτές των ΗΠΑ όπου η ψηφοφορία θα ολοκληρωθεί την Κυριακή, στις 5:00 π.μ. τοπική ώρα Ελλάδας.
Πρόκειται για μια διαδικασία που θα διαρκέσει συνολικά 29 ώρες από την Καλιφόρνια των ΗΠΑ και το Βανκούβερ του Καναδά μέχρι την Αυστραλία και την Σεούλ στην Νότια Κορέα.
Τα γεωγραφικά αυτά ορόσημα δεν αποτυπώνουν μόνο το εύρος διασποράς των Ελλήνων πολιτών στο εξωτερικό. Αποστέλλουν ταυτόχρονα ένα μήνυμα συμμετοχικότητας, ένα μήνυμα γιορτής της Δημοκρατίας και της κορυφαίας στιγμής της που είναι οι εθνικές βουλευτικές εκλογές.
Ποιος είναι ο σχεδιασμός για το μέλλον και για την ενίσχυση της συμμετοχής εκλογέων εξωτερικού;
Η 20η Μαΐου και 24η Ιουνίου 2023 θα αποτελέσουν μέρες-ορόσημο στην εκλογική ιστορία της Ελλάδας. Καθώς για πρώτη φορά στους δύο αιώνες ζωής του ελληνικού κράτους, η Δημοκρατία μας ξεπέρασε δισταγμούς και στεγανά και ικανοποίησε ένα μακροχρόνιο και συνάμα δίκαιο αίτημα των απανταχού Ελλήνων πολιτών, ώστε να έχουν λόγο στα κοινά και να συναποφασίζουν για τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα με τη συμμετοχή τους στις βουλευτικές εκλογές.
Το ιστορικό αυτό γεγονός δημιουργεί αναμφίβολα μια θεσμική παρακαταθήκη για το μέλλον, για τους Έλληνες του εξωτερικού αλλά και για την Ελάδα ευρύτερα.
Οι συνθήκες και η σημασία των εξελίξεων αυτών αποτυπώθηκε με ενάργεια και δυναμισμό στην γιορτινή ατμόσφαιρα, χαράς και συγκίνησης, εντός της οποίας έλαβε χώρα για πρώτη φορά η άσκηση του δικαιώματος ψήφου για χιλιάδες Έλληνες που ζουν εκτός Ελλάδας εργαζόμενοι ή σπουδάζοντας, ή ευρισκόμενοι κοντά στις εκεί οικογένειες τους.
Είμαι αισιόδοξος για υψηλά και πάλι ποσοστά συμμετοχής στις εκλογές του Σαββάτου. Όπως έχω τονίσει, η συμμετοχή των Ελλήνων του εξωτερικού στις βουλευτικές εκλογές αποτελεί ένα ηχηρό μήνυμα που λειτουργεί ενισχυτικά στις σχέσεις της ελληνικής Πολιτείας με τους απανταχού Έλληνες, ενδυναμώνοντας έμπρακτα τους δεσμούς τους με την πατρίδα μας.
Οι σύντονες και συστηματικές ενέργειές του ΥΠΕΞ και της Γενικής Γραμματείας έχουν επίσης δημιουργήσει μια λυσιτελή παρακαταθήκη οργάνωσης των εκλογών των Ελλήνων στο εξωτερικό. Με μια πλούσια εργαλειοθήκη και έναν αποτελεσματικό μηχανισμό, εδραιωμένο πλέον στην πολύτιμη εμπειρία και γνώση που μας απέφεραν οι εκλογές που έλαβαν ήδη χώρα ή θα διεξαχθούν σε λίγες ημέρες. Η πολύτιμη αυτή εμπειρία θα αποτελέσει και ένα μήνυμα και οδοδείκτη για τις προσπάθειες υλοποίησης του ίδιου εγχειρήματος στο μέλλον καθώς, είμαι βέβαιος, η θεσμική αυτή ρύθμιση που ενσωματώνει τους Έλληνες του εξωτερικού ακόμα περισσότερο στα πολιτικά δρώμενα στην Ελλάδα δημιούργησε ένα «δρόμο» που θα εξελιχθεί σε μια «πλατειά λεωφόρο» δημοκρατικής συμμετοχικότητας.
Πηγή: skai.gr/ Μάκης Συνοδινός