Ο ψυχρός πόλεμος ΗΠΑ-Κίνας μπορεί να οδηγηθεί σε ένοπλη σύγκρουση

Του Gideon Rachman*

Οι ιστορικοί του μέλλοντος ίσως να καταγράψουν ότι η πανδημία του Covid-19 προκάλεσε έναν νέο ψυχρό πόλεμο μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών. Πριν ακόμη ξεσπάσει η πανδημία, η ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες είχε αρχίσει να μεγαλώνει. Η Κίνα είχε προκαλέσει την αμερικανική ισχύ στον Ειρηνικό, κατασκευάζοντας μια σειρά στρατιωτικών βάσεων στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Και η κυβέρνηση Τραμπ είχε ξεκινήσει έναν εμπορικό πόλεμο.

Με την πανδημία να έχει τώρα τεράστιο κόστος τόσο για την οικονομία όσο και σε ανθρώπινες ζωές, ο Ντόναλντ Τραμπ στρέφεται κατά της Κίνας. Ο αμερικανός πρόεδρος έχει υιοθετήσει την ιδέα ότι ο κορονοϊός γεννήθηκε στο Ινστιτούτο ιολογίας της Ουχάν. Εχει υπαινιχθεί επίσης ότι ο ιός κατασκευάστηκε σκοπίμως – κάτι που οι ίδιες οι αμερικανικές υπηρεσίες απορρίπτουν. Ο Λευκός Οίκος προσπαθεί επίσης να τροποποιήσει το νομικό δόγμα της “κυρίαρχης ασυλίας” για να ζητήσει αποζημιώσεις από την Κίνα.

Η Κίνα συμβάλλει κι αυτή στην αύξηση της έντασης, με τον εκπρόσωπο του Υπουργείου Εξωτερικών να δηλώνει ότι ο ιός ίσως να ξεκίνησε από τις ΗΠΑ. Το Πεκίνο απάντησε επίσης με ιδιαίτερα επιθετικό τρόπο στις εκκλήσεις για διεθνή έρευνα ώστε να αποδειχθεί από πού ξεκίνησε ο ιός. Όταν ο αυστραλός πρωθυπουργός ζήτησε να διεξαχθεί μια τέτοια έρευνα, ο κινέζος πρεσβευτής απάντησε ότι η χώρα του θα μπορούσε να απαντήσει μποϊκοτάροντας τα αυστραλιανά προϊόντα.

Κινέζοι αξιωματούχοι φαίνεται να έχουν λάβει εντολή να επεκτείνουν την εγχώρια λογοκρισία και σε ξένα μέσα ενημέρωσης, ακόμη και ξένες κυβερνήσεις, ώστε να ελέγχεται απολύτως αυτό που λέγεται και γράφεται. Οι προσπάθειες αυτές όμως είναι αντιπαραγωγικές, καθώς πυροδοτούν τα αντικινεζικά αισθήματα.

Το Πεκίνο θα μπορούσε να υποστηρίξει τη διεξαγωγή έρευνας από έγκυρους επιστήμονες, περιλαμβανομένων Αμερικανών και Κινέζων, ώστε να καταπέσουν οι θεωρίες συνωμοσίας που κυκλοφορούν. Μια τέτοια έρευνα θα πρόσφερε πολύτιμα μαθήματα και για την αποτροπή μελλοντικών επιδημιών.

Είναι φυσικά πολύ δύσκολο να δεχθεί το Πεκίνο μια τέτοια έρευνα, καθώς οι εθνικιστές θα θεωρούσαν κάτι τέτοιο εξευτελιστικό. Η κινεζική κυβέρνηση κάνει άλλωστε τα πάντα για να προστατεύσει την εικόνα τόσο του Κομμουνιστικού Κόμματος όσο και του προέδρου Σι Τζινπίνγκ. Μια έντιμη εξιστόρηση των πρώτων σταδίων ης πανδημίας, περιλαμβανομένης και της τρομοκράτησης των γιατρών που προσπάθησαν να κρούσουν τον κώδωνα του κινδύνου, θα έφερνε σε δύσκολη θέση το κόμμα. Αλλωστε η Κίνα μπορεί να κρύβει κι άλλα μυστικά.

Η Κίνα έχει όμως και σοβαρούς λόγους να αμφισβητεί την καλοπιστία του Τραμπ, ο οποίος έχει επανειλημμένα αναπαράγει “fake news”, ισχυριζόμενος την ίδια στιγμή ότι τα απορρίπτει. Η συμπεριφορά του θα γίνεται ακόμη χειρότερη όσο πλησιάζουν οι εκλογές. Αν όμως η Κίνα δεχόταν τη διεξαγωγή μιας ανεξάρτητης έρευνας, τους όρους δεν θα τους έθετε ο Τραμπ αλλά οργανισμοί όπως τα Ηνωμένα Εθνη και η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Περιμένω να συμβεί κάτι τέτοιο; Όχι. Αντιθέτως, οι αλληλοκατηγορίες μεταξύ ΗΠΑ και Κίνα θα γίνονται όλο και πιο επικίνδυνες. Στις ΗΠΑ ακούγονται όλο και περισσότερες φωνές για να μη γίνονται δεκτοί πλέον κινέζοι φοιτητές στα τμήματα τεχνητής νοημοσύνης και κβαντομηχανικής των αμερικανικών πανεπιστημίων, αλλά ακόμη και για να πάψουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να πληρώνουν το χρέος τους προς την Κίνα.

Στην Κίνα, πάλι, η κυβέρνηση προσπαθεί να στρέψει τη δυσαρέσκεια του πληθυσμού προς τους ξένους. Ισως λοιπόν όλη αυτή η ένταση να οδηγήσει όχι μόνο σε έναν ψυχρό πόλεμο, αλλά σε μια πραγματική ένοπλη σύγκρουση. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Κίνα πρέπει να κάνουν τα πάντα για να μην οδηγηθούν σε μια τέτοια έκβαση. Και το πρώτο βήμα θα είναι να συμφωνήσουν να διεξαχθεί μια ανεξάρτητη έρευνα για την προέλευση του Covid-19.

*O Γκίντεον Ράχμαν είναι αρθρογράφος των Financial Times

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ