Η διάβρωση εξαφανίζει τις ακτές του δήμου Θερμαϊκού

Στο έλεος των διαβρωτικών φαινομένων λόγω της κλιματικής αλλαγής και των ανθρωπίνων παρεμβάσεων στην ακτογραμμή, παραμένουν εδώ και χρόνια οι ακτές του Θερμαϊκού Κόλπου, ιδίως στα 6,5 χιλιόμετρα παραλίας του δήμου Θερμαϊκού, από την Περαία μέχρι και την Αγία Τριάδα.

Όποιος έχει επισκεφτεί την περιοχή στο παρελθόν και την επισκέπτεται τα τελευταία χρόνια, έχει παρατηρήσει ότι σε πολλά σημεία της ακτογραμμής ιδίως στους Νέους Επιβάτες και στην Περαία, η παραλία σχεδόν έχει εξαφανιστεί ή σταδιακά εξαφανίζεται και το νερό πλέον απέχει μόλις 2-3 μέτρα από τον παραλιακό πεζόδρομο.

Το φαινόμενο, μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις όπως στους Νέους Επιβάτες, να προσφέρει την ευκαιρία στους επαγγελματίες της εστίασης, να τοποθετούν τραπέζια δίπλα ακριβώς στο κύμα και να δημιουργούν ένα «ειδυλλιακό» περιβάλλον για όσους θέλουν να απολαύσουν θαλασσινούς μεζέδες με τη θάλασσα στα πόδια τους, με φόντο το Θερμαϊκό και την πόλη της Θεσσαλονίκης, αλλά η περιβαλλοντική πραγματικότητα δεν είναι καθόλου ειδυλλιακή, καθώς οι επιστήμονες εδώ και καιρό έχουν προειδοποιήσει για ακόμα μεγαλύτερη διάβρωση και περιβαλλοντική επιβάρυνση.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι πριν από αρκετά χρόνια ο καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ Κώστας Αλμπανάκης, επικεφαλής επιστημονικής ομάδας αποτελούμενης από τους Μ. Στύλλα, Κ. Βουβαλίδη και Γ. Συρίδη, σε μελέτη που είχε εκπονήσει, είχε επισημάνει ότι κατά μέσο όρο, η ακτή σε ορισμένα σημεία του Δήμου Θερμαϊκού, υποχωρεί κατά 10 εκατοστά τον χρόνο. Η έρευνα είχε παρουσιαστεί επίσημα σε ανοιχτή πολιτική εκδήλωση στο δήμο Θερμαϊκού και είχε σημάνει συναγερμό, με τον δήμο και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, έκτοτε να υπόσχονται παρεμβάσεις και έργα που θα εμπόδιζαν την εξέλιξη του φαινομένου.

Ωστόσο μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα. Αυτό το επιβεβαιώνει και ο νέος δήμαρχος Θερμαϊκού Θοδωρής Τζέκος που αναφέρει στην Parallaxi ότι από την πλευρά του κράτους, της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και της πρώην διοίκησης του δήμου Θερμαικού, του Γ. Τσαμασλή, όλα τα προηγούμενα χρόνια δεν έγινε τίποτα παρότι το φαινόμενο είναι δυναμικό, απειλεί τις παραλίες του δήμου και είναι διαρκώς σε εξέλιξη.

Οι αιτίες και τα αποτελέσματα

Όπως αναφέρουν οι ειδικοί επιστήμονες, η διάβρωση των ακτών είναι ένα φυσικό φαινόμενο, το οποίο εξελίσσεται φυσιολογικά, όταν δεν υπάρχουν εξωγενείς παρεμβάσεις όπως οι ανθρώπινες που μεταβάλουν το φυσικό περιβάλλον.

Στην περίπτωση της διάβρωσης των ακτών του Θερμαϊκού, όπως αναφέρουν επιστήμονες που έχουν μελετήσει το φαινόμενο, πέρα από την κλιματική αλλαγή και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, το φαινόμενο προκαλείται λόγω της της κατασκευής στο αεροδρόμιο “Μακεδονία” του διαδρόμου προσαπογειώσεων 10/28 μέσα στη θάλασσα και των δυο προβόλων του λιμανιού του ΚΑΠΠΑ σε συνδυασμό με τον πλωτό κυματοθραύστη, που επιδρούν στα θαλάσσια ρεύματα και αλλάζουν την κίνηση των φερτών υλικών.

Επίσης γεωλόγοι θεωρούν ότι επιδραστικό ρόλο στο φαινόμενο έχουν παίξει η   κατασκευή, χωρίς μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, κάθετης προβλήτας στην σκάλα των Νέων Επιβατών, η κατασκευή του πεζοδρόμου στην παραλία της Περαίας μέχρι την πλατεία των Νέων Επιβατών και η κατασκευή του κρηπιδότοιχου στα βράχια της Αγίας Τριάδας την περίοδο 1996-98.  Αυτά τα έργα εκτιμάται ότι με την μείωση του ενεργού τμήματος της παραλίας, έχουν αλλάξει οι κυματικές συνθήκες της περιοχής γεγονός που επιδρά στις κινήσεις των θαλάσσιων ρευμάτων.

Τα αποτελέσματα της διάβρωσης πλέον στην ακτογραμμή του δήμου Θερμαικού είναι εμφανή και με γυμνό μάτι. Σε πάρα πολλά σημεία έχει μειωθεί αισθητά το πλάτος της παραλίας, γεγονός που επιδρά αρνητικά στην χρήση της παραλίας από τους πολίτες αλλά και στην ανάπτυξη του τουρισμού. Επιφέρει δηλαδή και σοβαρές οικονομικές συνέπειες. Επίσης η διάβρωση επιδρά αρνητικά στα θαλάσσια οικοσυστήματα και αυξάνει την αλατότητα στις παράκτιες περιοχές με συνέπειες στις υποδομές ή ακόμα και στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Ο διδάκτορας στην Φυσική Ωκεανογραφία στο Εργαστήριο Θαλάσσιας Τεχνικής και Θαλασσίων Έργων (ΕΘΤΘΕ) του ΑΠΘ, Γιάννης Ανδρουλιδάκης, που έχει μελετήσει το φαινόμενο, τονίζει πως «υπάρχει έντονη και εμφανής διάβρωση,  ειδικά νότια της επέκτασης του διαδρόμου προσγείωσης του αεροδρομίου Μακεδονία και όπως καταγράφεται μέσω δορυφόρου τα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί το φαινόμενο».

Όπως αναφέρει, όλη η ακτή του Θερμαϊκού νότια του διαδρόμου προσγείωσης έχει πρόβλημα, αλλά κατά βάση η διάβρωση των ακτών είναι ένα φυσικό φαινόμενο που εμφανίζεται έντονα όταν υπάρχει «παρέμβαση κάθετα με τις ακτές καθώς η μεταφορά των φερτών υλικών γίνεται παράλληλα με την ακτή». Εξηγεί δε πως «σε περιοχές που δεν υπάρχουν κατασκευές, μπορεί να εμφανιστεί αυτό το φαινόμενο, αλλά υπάρχει η ισορροπία της φύσης, δηλαδή λόγω του καιρού, υπάρχει επιστροφή της άμμου ή των φερτών υλικών».

«Στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι αποδεδειγμένο ότι η διάβρωση σε αυτή την ακτή οφείλεται στην κατασκευή του αεροδιαδρόμου ενός χιλιομέτρου και αυτό αποδεικνύεται από την διαφορετική εικόνα των ακτών βόρεια του διαδρόμου και των ακτών νότια του διαδρόμου» αναφέρει και τονίζει ότι «παρότι υπήρχε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την κατασκευή του αεροδιαδρόμου, η οποία αναγνωρίζει το πρόβλημα, έκτοτε δεν έχει γίνει καμία διορθωτική παρέμβαση. Φαινόταν στις προβλέψεις της μελέτης, αλλά όχι στο βαθμό που έχει εκδηλωθεί και εμφανίζεται».

Σε ότι αφορά τις διορθωτικές παρεμβάσεις, τονίζει πως μπορούν να γίνουν παρεμβάσεις διόρθωσης και να σχεδιαστούν λύσεις και να δοκιμαστούν αρχικά σε επίπεδο μελετών, όπως με εμπλουτισμό της ακτής με άμμο και παράλληλες κατασκευές ήπιες, μη εμφανείς, με βυθισμένους κυματοθραύστες».

Τζέκος: Υπήρχαν μελέτες μόνο στα χαρτιά     

Στο δήμο Θερμαϊκού το θέμα βρίσκεται ψηλά στην προγραμματική ατζέντα, αλλά όπως τονίζει ο δήμαρχος Θοδωρής Τζέκος, «πρέπει να ξεκινήσουμε από την αρχή διότι από την προηγούμενη διοίκηση δεν εκπονήθηκαν οι απαραίτητες μελέτες».

«Η προηγούμενη διοίκηση, παρότι υπήρχε ένα σχετικό πρόγραμμα δεν φρόντισε να ολοκληρωθούν οι μελέτες ώστε να είναι ικανές να απορροφήσουν χρηματοδοτήσεις. Αλλά δυστυχώς αυτές οι μελέτες ήταν παλιές και ελλιπείς όπως αποδείχτηκε από τις διαχειριστική αρχή όταν τις παρουσιάσουμε», αναφέρει, τονίζοντας πως πρέπει να γίνουν ολοκληρωμένες ακτομηχανικές και λιμενικές μελέτες.

«Ήδη κάναμε επαφές με μελετητές, αλλά ουσιαστικά δεν έχει γίνει κάποιο βήμα και πρέπει να δούμε πως μπορούμε τοπικά να αντιμετωπίσουνε το φαινόμενο  ιδίως στους Νέους Επιβάτες», τονίζει και αναφέρει πως η διάβρωση είναι εμφανής στο Κάπα της Περαίας, στις σκάλες της Αγίας Τριάδας και των Νέων Επιβατών στην περιοχή του ΠΙΚΠΑ στην Αγία Τριάδα και σε τμήματα στην παραλία μεταξύ Νέων Επιβατών και Περαίας.