Κωνσταντίνος Τζούμας: Επί της ουσίας

Εικόνα: dolphins // communication design

Είτε επιλέξει κανείς μία αισιόδοξη είτε μία μοιρολατρική στάση ζωής, το τέλος του κόσμου δεν παύει να υφίσταται ως ενδεχόμενο. Ρωτήσαμε τον Κωνσταντίνο Τζούμα πώς φαντάζεται και αντιμετωπίζει την τελευταία μέρα της ανθρωπότητας.

Επί της ουσίας η επιλογή του Κωνσταντίνου Τζούμα για να σχολιάσει αυτό το θέμα κρίνεται αποτυχημένη. Και δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού είναι ένας άνθρωπος που λατρεύει τη ζωή. Η άκρως ενδιαφέρουσα πορεία του περιελάμβανε πλούσιες εμπειρίες, ικανές να τροφοδοτήσουν μία ολόκληρη αυτοβιογραφική τριλογία που μόλις πρόσφατα ολοκληρώθηκε (“Ως εκ θαύματος”, “Complete Unknown”, “Ο Πανωλεθρίαμβος”, εκδ. Καστανιώτη). Έτσι, ο Κωνσταντίνος Τζούμας δεν μπόρεσε- ή μήπως αρνήθηκε πεισματικά;- να φανταστεί το τέλος του κόσμου. Όπως και να ‘χει η συζήτηση μαζί του παρουσιάζει πάντα ξεχωριστό ενδιαφέρον και αποκτά φιλοσοφικές διαστάσεις. Κάτι σαν μία εκπομπή του στον “Εν Λευκώ”.

Εγώ βλέπω ένα συνεχές παιχνίδι που µε αποτρέπει να σκεφτώ πώς θα είναι το τέλος. Η έννοια του τέλους µου είναι άγνωστη. ∆ε θα ήθελα να το φανταστώ το τέλος. ∆εν ξέρω, ας πούµε, τι µεγαλείο µπορεί να έχει το τέλος. Πού να ξέρω; ∆εν έχω ιδέα. Είναι σαν και το Θεό. Αν υπήρχε, θα είχε µαθευτεί… Πού είναι; Γενικά, εντάξει, µπορεί κανείς να έχει την αίσθηση µερικών πραγµάτων, µερικών στιγµών, όπως αυτό που λέµε ότι “είχα φύλακα άγγελο”. Μπορεί κάποια αντιστοιχία να υπάρχει και µε το τέλος του κόσµου, ότι περνάει όλη σου η ζωή µπροστά από τα µάτια σου σαν κινηµατογραφική ταινία. Αλλά ούτε οι ταινίες µας έχουν βοηθήσει… Αναπάντητο είναι το ερώτηµα. ∆εν µπορεί να ζει κανείς την κάθε µέρα σαν να είναι η τελευταία. Έκτος κι αν το ξέρεις αυτό… Υποθέτω ότι αρχίζει κανείς να υπερβάλλει, να κάνει ό,τι προλάβει. Από την άλλη µπορεί να υπάρχει κι ένας τύπος ανθρώπου που κάθεται σε απόλυτη ισορροπία, περιµένοντας απλώς το τέλος. ∆εν µπορώ να το φανταστώ, για να είµαι ειλικρινής… Πού θα ήθελα να βρεθώ; Αυτό είναι σχεδόν µεταφυσικό ερώτηµα. Νοµίζω πως πια αρχίζουµε να µιλάµε για όνειρα. Ωραία θα ’ταν να ’µουνα στην Παταγονία, στο εξπρές τρένο από το Κιότο στο Τόκιο, στο Μπουένος Άιρες και να κάνω συντροφιά σε κυρίες, χορεύοντας τανγκό… Ξέρω γω…; Αυτά παίζουνε, γιατί έχουνε να κάνουνε µε το αναπάντεχο της στιγµής, µε το αιφνιδιαστικό, µε αυτό που δεν το έχεις προγραµµατίσει. Η µουσική… Ναι, κατά καιρούς λέµε “θα ήθελα να παίζει το “Knocking on Heaven’s Door”. Ντίλαν µε τα χορωδιακά από πίσω να συνοδεύουν την είσοδό σου, την ώρα που φτάνεις να χτυπήσεις την πόρτα του Παραδείσου. Από την άλλη, το ‘χει πει, νοµίζω, κι ο Σαββόπουλος “µια ευκαιρία στον Παράδεισο να πάω”. Ό,τι αφορά τα συναισθήµατα… Αυτά υποτίθεται ότι θα πρέπει να έχεις προλάβει να τα κάνεις. Να έχεις συγχωρέσει και να έχεις προλάβει να πεις σε ανθρώπους πόσο τους αγαπάς. Είναι κρίµα να µην έχεις προλάβει να πεις κάτι τέτοιο και να σε προλαβαίνει ένας… θάνατος και να µένεις µε µία αίσθηση του χρωστούµενου. Πολλές φορές ούτε στον πατέρα µας και στη µητέρα µας δεν προλαβαίνουµε να πούµε πόσο πολύ τους αγαπούµε κόντρα στις αντιθέσεις, στις διαφωνίες κτλ. που µπορεί να είχαµε. Μόνο τότε, βέβαια, συνειδητοποιούµε πόσο εντάξει ήταν τελικά απέναντί µας και πόσο καλά έπαιξαν το ρόλο τους. ∆ε θα ήθελα να µου µείνει µία συγκεκριµένη αίσθηση. Αν και τελευταία, νοµίζω, πως έχω απωλέσει την αίσθηση της όσφρησης. Γιατί ενώ µου λένε οι άλλοι “τι ωραία που µυρίζεις”, εγώ δεν το καταλαβαίνω. Και αναρωτιέµαι, είναι όντως έτσι ή µήπως το λένε ως κοµπλιµέντο;… Ξέρεις, όταν συναντάς κάποιον και χαιρετιέστε. Βέβαια, το λένε και για τα ρούχα, για την υφή τους πολλές φορές. Παίζουν διάφορα. Είναι η πλευρά του καθενός.