Μετρό Θεσσαλονίκης: Το θέμα των απαλλοτριώσεων “καίει” την επέκταση προς την Καλαμαριά

Ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Χρήστος Σταικούρας πρόσφατα «μετέθεσε» την παράδοση της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά, για το β’ εξάμηνο του 2025, αλλά όπως όλα δείχνουν, αυτή η παράταση θα είναι αρκετή ώστε τα έργα να είναι έτοιμα.

Η συμβατική υποχρέωση της κυβέρνησης και όλων των αρμόδιων φορέων που εμπλέκονται στο έργο του Μετρό Θεσσαλονίκης, ήταν η επέκταση της Καλαμαριάς να παραδοθεί σε λειτουργία ένα εξάμηνο μετά την έναρξη λειτουργίας της βασικής γραμμής. Ο Χ. Σταικούρας άλλαξε την ημερομηνία παράδοσης και έκανε λόγο για το β εξάμηνο του 2025, που μεταφράζεται προς το τέλος του 2025.

Ωστόσο όπως όλα δείχνουν το έργο της επέκτασης προς Καλαμαριά που περιλαμβάνει 5 νέους σταθμούς (Νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα), με μήκος υπόγειας γραμμής 4,78 χλμ., πολύ δύσκολα θα είναι ολοκληρωμένο μέσα στο 2025, καθώς μία σειρά από συνοδά και βοηθητικά έργα παραμένουν στον «αέρα» λόγω καθυστερήσεων στις διαδικασίες και στην κατασκευή.

Σύμφωνα με την Ελληνικό Μετρό, το έργο της επέκτασης, στους σταθμούς του μετρό, έχει ολοκληρωθεί πάνω από 85%. Όπως αναφέρουν πηγές της Ελληνικό Μετρό «το έργο προχωράει κανονικά στους σταθμούς του Μετρό όπου αυτή την περίοδο γίνονται κυρίως έργα αρχιτεκτονικά και καλωδίωσης» ενώ όπως τονίζουν. ολοκληρώνονται και τα έργα για τη διαμόρφωση των χώρων γύρω από τους σταθμούς ενώ σύντομα αναμένονται και οι συρμοί. Σύμφωνα με την Ελληνικό Μετρό τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη είναι:

• Σταθμός ΝΟΜΑΡΧΙΑ (Σταθμός & Διασταύρωση): Στην περιοχή της Διασταύρωσης βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες τοποθέτησης πλακιδίων καθώς και εργασίες υγρομόνωσης της δεξαμενής νερού.
• Σταθμός ΑΡΕΤΣΟΥ: Βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες τοποθέτησης γρανιτών δαπέδου στο επίπεδο της αποβάθρας.
• Σταθμός ΜΙΚΡΑ: Σε εξέλιξη βρίσκονται εργασίες εγκατάστασης καλωδίωσης του συστήματος πυρανίχνευσης.
• ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΔΟΜΗ: Σε εξέλιξη βρίσκονται μετρήσεις διαστάσεων ασφαλείας αλλαγών και διασταυρώσεων, έλεγχοι εύρους και έλεγχοι αντιτροχιών.

Με την ολοκλήρωση της επέκτασης προς Καλαμαριά και σύμφωνα με παλαιότερους υπολογισμούς, αναμένεται να εξυπηρετούνται καθημερινά 63.000 επιβάτες, να κυκλοφορούν καθημερινά περίπου 12.000 ΙΧ οχήματα λιγότερα, επιφέροντας αντίστοιχα μείωση των ρύπων CO2 κατά 43 τόνους ημερησίως. Η απόσταση από τον Σταθμό της Μίκρας μέχρι το κέντρο της Θεσσαλονίκης αναμένεται να καλύπτεται σε 15 λεπτά.

Στο κενό οι απαλλοτριώσεις και οι μελέτες για τις διανοίξεις

Ωστόσο για να λειτουργήσει επαρκώς το μετρό Καλαμαριάς, θα πρέπει να γίνουν μία σειρά από συνοδά έργα κυρίως για τη διάνοιξη της οδού Πόντου και τη δημιουργία των βοηθητικών χώρων στο τερματικό σταθμό της Μίκρας, ο οποίος θα λειτουργεί ως σταθμός μετεπιβίβασης και τερματικός σταθμός των λεωφορείων, που σήμερα σταθμεύουν στην περιοχή του ΙΚΕΑ.

Η διάνοιξη και η διαπλάτυνση του Πόντου δεν έχει προχωρήσει, καθώς απαιτούνται απαλλοτριώσεις που χρηματικά υπερβαίνουν τα 9 – 10 εκατομμύρια ευρώ. Οι απαλλοτριώσεις πρέπει να γίνουν από το δήμο, αλλά τα χρήματα πρέπει να δοθούν από την κεντρική κυβέρνηση που υλοποιεί το έργο.

Πρακτικά άλλωστε ο δήμος Καλαμαριάς, με τα πάμπολλα ανοιχτά μέτωπα στην παραλιακή του ζώνη, όπου αδυνατεί να πληρώσει απαλλοτριώσεις για να διασώσει ελεύθερους χώρους, δεν θα μπορούσε να επωμιστεί το βάρος των απαλλοτριώσεων του μετρό.

Καθώς 4 σταθμοί του μετρό Καλαμαριάς βρίσκονται πάνω στον άξονα της οδού Πόντου, (Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα), οι απαλλοτριώσεις για την διάνοιξη της οδού είναι απαραίτητες ώστε να υλοποιηθούν τα συνοδά έργα, που θα επιτρέπουν την πρόσβαση στους σταθμούς του μετρό, ιδίως στον τερματικό σταθμό της Μίκρας.

Ωστόσο αν δεν προχωρήσουν οι απαλλοτριώσεις δεν μπορεί να προχωρήσει το έργο της διάνοιξης της Πόντου μέχρι τον τερματικό σταθμό, για το οποίο θα πρέπει να προκηρυχθεί ανοιχτός διαγωνισμός και φυσικά να γίνουν και οι απαραίτητες μελέτες εφαρμογής. Το μόνο που υπάρχει αυτή τη στιγμή είναι μία προμελέτη για την διάνοιξη της Πόντου από το δήμο Καλαμαριάς που αφορά την οδοποιία, η οποία ξεκίνησε πέρσι και ολοκληρώνεται αυτό το διάστημα. Δηλαδή δεν έχουν γίνει οι απαλλοτριώσεις, δεν υπάρχουν οι μελέτες εφαρμογής, αλλά ούτε έχουν γίνει οι διαγωνισμοί για τη διάνοιξη ώστε να αναδειχθεί ανάδοχος.

Απαιτούνται απαλλοτριώσεις 32 στρεμμάτων στη Μίκρα

Η επόμενη ωστόσο φάση που θεωρείται και η δυσκολότερη, είναι η ολοκλήρωση των έργων στον τερματικό σταθμό της Μίκρας, όπου για να γίνουν τα έργα, πέρα από τη διάνοιξη της Πόντου, πρέπει να απαλλοτριωθούν 32 στρέμματα προκειμένου να κατασκευαστεί ο σταθμός μετεπιβίβασης. Εκεί άλλωστε θα καταλήγουν και τα λεωφορεία των αστικών συγκοινωνιών από όλη την ανατολική περιοχή του νομού Θεσσαλονίκης αλλά και να οριοθετηθεί, να κατασκευαστεί και να λειτουργεί παρκινγκ αυτοκινήτων.

Επίσης για τον τερματικό σταθμό της Μίκρας, σε εκκρεμότητα βρίσκεται και το θέμα της σύνδεσης του με την οδό Γεωργικής Σχολής, που είτε θα γίνει μέσω σύνδεσης με την Πόντου ή μέσω των οδών Κακουλίδη και Ικάρων, δρόμων δηλαδή που διασχίσουν, κάθετα προς τη Μίκρα, την περιοχή του Φοίνικα. Η συγκεκριμένη επιλογή ωστόσο θεωρείται καταστροφική για τον Φοίνικα, καθώς θα μεταφέρει ένα τεράστιο κυκλοφοριακό φορτίο σε μία περιοχή αμιγούς κατοικίας.

«Αν δεν απαλλοτριώσεις δεν μπορείς να προχωρήσεις στις οριστικές μελέτες εφαρμογής και να έχει ανάδοχο. Και για να λειτουργήσει το μετρό ως μέτρο σταθερής τροχιάς και αποτροπής του αυτοκινήτου και να μπορεί ο κόσμος να μπορεί αξιοπρεπώς να μπαίνει στους σταθμούς πρέπει να τελειώσει το κομμάτι της Πόντου», τονίζει η δήμαρχος Καλαμαριάς Χρύσα Αράπογλου, επισημαίνοντας παράλληλα πως η περίπτωση του τερματικού σταθμού της Μίκρας είναι ξεχωριστή καθώς ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει και εκεί το θέμα των απαλλοτριώσεων όπως και ο συνολικός σχεδιασμός για τη λειτουργία του.

Όπως τονίζει, πρέπει να αποσαφηνιστεί και να οριστεί ο τελικός σχεδιασμός αλλά και οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες για την υλοποίηση των έργων και των απαλλοτριώσεων. Επισημαίνει δε πως το θέμα της σύνδεσης της οδού Πόντου με την οδό της Γεωργικής Σχολής, παραμένει σε θολό τοπίο καθώς η Πόντου θα καταλήγει στο αδιέξοδο της περιφερειακής τάφρου.

Αναφέρει δε πως ο δήμος Καλαμαριάς έχει καταγράψει όλα τα ζητήματα που συνδέονται με το μετρό Καλαμαριάς, τα οποία έχει θέσει υπόψη του υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών και έχει ζητήσει ειδική συνάντηση με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί στο τέλος του μήνα.

ΟΣΕΘ:  Σταματήσαμε γιατί εμπλέκονται ζητήματα απαλλοτριώσεων

Τις καθυστερήσεις και την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών για την προώθηση των έργων στο τερματικό σταθμό της Μίκρας, επιβεβαιώνει και ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕΘ Γιάννης Τόσκας που τονίζει προς το παρόν έχουν γίνει μόνο οι προκαταρκτικές μελέτες και δεν έχει μελέτη οδοποιίας.

Όπως τονίζει στην Parallaxi, «εμείς ως ΟΣΕΘ έχουμε την αρμοδιότητα του σχεδιασμού των τερματικών χώρων, πήραμε πρωτοβουλίες και κάναμε προσεγγίσεις με τη χωροθέτηση και διαστασιολόγηση και την καλύτερη οργάνωση του τερματικού σταθμού. Έχουμε ολοκληρώσει κάποιες προκαταρκτικές μελέτες σταματήσαμε όμως γιατί εκεί εμπλέκονται ζητήματα απαλλοτριώσεων. Για το θέμα πρέπει να γίνει κοινή προσπάθεια του δήμου Καλαμαριάς και του υπουργείου Υποδομών».

Τονίζει πως πρέπει να προχωρήσει ο σχεδιασμός και να ολοκληρωθούν όλες οι  μελέτες που αφορούν το οδικό δίκτυο και τις συνδέσεις. Όπως αναφέρει, «έχουμε κάνει την κυκλοφορική μελέτη, αλλά οι μελέτες των συνδετήριων τμημάτων εκκρεμούν καθώς θα πρέπει να υπάρξουν συμφωνίες για την κεντρική συνδετήρια οδό προς τον σταθμό μετεπιβίβασης. Δηλαδή αν θα είναι η οδός Ικάρων που κατά τη γνώμη μου είναι ανεπαρκής ή θα αναζητήσουμε άλλη λύση. Ακόμα δεν έχουμε καταλήξει».

Τέλος σημειώνει πως «αμέσως μετά την ΔΕΘ θα ζητήσουμε να γίνει μία τριμερής συνάντηση – συζήτηση και ενδεχομένως να προκύψουν και προγραμματικές συμβάσεις γι αυτά τα θέματα για να προχωράει το θέμα της Μίκρας που όντως βρίσκεται πιο πίσω σε σχέση με τις άλλες διαδικασίες».