Πεταλιές βιωσιμότητας;

Λέξεις-Εικόνες: Μιχάλης Γουδής

Μερικές αναρτήσεις πιο κάτω θα αγωνιστείτε για να ανακαλύψετε  τον ποδηλατόδρομο σε μία σειρά  φωτογραφιών από διάφορα σημεία της Θεσσαλονίκης. Στην ίδια πόλη που  ακόμη οχήματα δημόσιας χρήσης καταπατούν συστηματικά το υποτυπώδες δίκτυο ποδηλατόδρομών της, το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε πριν από μερικές ημέρες την εγκατάσταση  και τη λειτουργία συστήματος κοινόχρηστων ποδηλάτων. Παρά τις έντονες αντιφάσεις που περιλαμβάνει, μόνο ως θετική μπορεί να χαρακτηριστεί η συγκεκριμένη απόφαση. Ο Γιαν Γκελ και ο Ντέβιντ  Σιμ που επισκέφθηκαν τη Θεσσαλονίκη, προσκεκλημένοι της Parallaxi και του «Θεσσαλονίκη Αλλιώς», παρουσιάζοντας τα προνόμια της εκτεταμένης χρήσης του ποδηλάτου στην καθημερινότητα της πόλης, πρότρεψαν “Copenhagenize” . Αν δοκιμάσει να μεταφράσει κανείς αυτόν τον μάλλον αδόκιμο όρο, θα έλεγε «γίνετε σαν την Κοπεγχάγη».

Πώς μπορεί να μιμηθεί σωστά  η Θεσσαλονίκη την Κοπεγχάγη; Σίγουρα το σύστημα κοινόχρηστων ποδηλάτων είναι ένα βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. Η επαναπροσέγγιση του δικτύου ποδηλατοδρόμων θα ήταν ένα δεύτερο βήμα, το οποίο μάλλον θα έπρεπε να προηγηθεί, δημιουρώντας την απαραίτητη υποδομή. Μία καμπάνια που να ενημερώνει για τα πλεονεκτήματα της χρήσης του ποδηλάτου θα ήταν επίσης απαραίτητη. Διότι είναι παράλογο να έχουν πειστεί γι’ αυτά οι κάτοικοι πόλεων, όπως το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες, όπου η βροχή αποτελεί σχεδόν μόνιμο σκηνικό το μισό χρόνο και σε μία πόλη με ιδανικό κλίμα όπως η Θεσσαλονίκη να κάνουμε τα πάντα για να αποθαρρύνουμε τη χρήση του ποδηλάτου. Ο Πέτρος Λαζαρίδης και ο Αλέξης Πυρπύλης είχαν περιγράψει αυτή τη «ζωή ποδήλατο» στο αστικό περιβάλλον.

Επιστρέφοντας στο σύστημα  κοινόχρηστων ποδηλάτων, ο Δήμος  ανακοίνωσε ότι η μελέτη αφορά την εγκατάσταση αρχικά 450 κοινόχρηστων ποδηλάτων σε 26 σημεία της πόλης. Προβλέπεται ότι τα διαθέσιμα ποδήλατα σε σχέση με τα σημεία πρόσδεσης και στάθμευσης τους, θα έχουν αναλογία ίση με 2/3, ώστε να υπάρχει η κατά το δυνατόν μεγαλύτερη διαθεσιμότητα θέσεων στάθμευσης από τα ποδήλατα, και προκειμένου να μην δημιουργείται συνωστισμός και πλήρωση θέσεων στάθμευσης σε μικρό χρονικό διάστημα. Η αρχική πρόβλεψη καταδεικνύει πως μάλλον πρόκειται για πιλοτική εφαρμογή. Η επιτυχία της πρωτοβουλίας συνδέεται με μία σειρά από άλλους παράγοντες, όπως αποδεικνύουν τα παραδείγματα του Λονδίνου και των Βρυξελλών.

Ο τύπος των ποδηλάτων  παίζει σημαντικό ρόλο, αφού πρέπει να είναι ασφαλή, εύκολα στη χρήση  και ανθεκτικά στις ενδεχόμενες  απόπειρες κλοπής. Εύκολα στη χρήση από όλους, διότι όπως σωστά επισήμανε ο πολύ πιο έμπειρος ποδηλάτης Πέτρος, όταν επισκέφθηκε τις Βρυξέλλες, τα κοινόχρηστα villo μάλλον εξυπηρετούν περισσότερο την εκγύμναση παρά τη μετακίνηση των πολιτών έτσι βαριά και δυσκίνητα που είναι. Η συντήρηση των ποδηλάτων είναι κοστοβόρα δέσμευση, μια και η ασφάλεια των πολιτών εξαρτάται από αυτήν. Με ειδικά φορτηγά που μεταφέρουν τα ποδήλατα κάθε τόσο, τη νύχτα, για συντήρηση, φροντίζουν γι’ αυτή τους την υποχρέωση οι Βρυξέλλες και το Στρασβούργο. Από την άλλη μεριά η πρόσβαση στους σταθμούς των ποδηλάτων απαιτείται να είναι απλή. Αυτό εξασφαλίζεται με σωστή σήμανση στους δρόμους, π.χ. διασύνδεση με τις στάσεις των λεωφορείων, αλλά και με κάποια απλή εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, όπου κάθε ενδιαφέρομενος μπορεί εύκολα να λαμβάνει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τον κοντινότερο σταθμό, τη χρέωση κτλ. Τέλος, η συνδρομή στο σύστημα και οι χρεώσεις για τη μεμονωμένη χρήση αποτελούν ένα ακόμη στοιχήμα, αφού θα πρέπει να διατηρηθεί η ισορροπία ανάμεσα σε μία ελκυστική υπηρεσία, η οποία ταυτόχρονα δε θα χρεώνει τα ταμεία του δήμου.

Ένας πραγματικός ποδηλατόδρομος στην Κοπεγχάγη

Η Θεσσαλονίκη έχει μία ευκαιρία για μερικές πεταλιές προς ένα  πιο βιώσιμο μοντέλο καθημερινότητας  μέσα από αυτό το σύστημα κοινόχρηστων ποδηλάτων. Αν στηθεί σωστά από την  αρχή και πλαισιώθει με όλες τις  απαραίτητες συνοδευτικές ενέργειες  και κυρίως από ένα πραγματικό δίκτυο ποδηλατόδρομων, τότε η ευκαιρία δε θα πάει χαμένη. Διαφορετικά την άλλη οδό την έχουμε περπατήσει πολλάκις κατά το παρελθόν και γνωρίζουμε πού οδηγεί το μονοπάτι.

*Αρχική φώτο: Το σύστημα κοινόχρηστων ποδηλάτων Villo! στις Βρυξέλλες.

Η εφαρμογή του αντίστοιχου συστήματος στο Λονδίνο