Τι πιστεύουν οι φοιτητές για τις καταλήψεις στο Πανεπιστήμιο;

Σάλο έχει προκαλέσει στην φοιτητική κοινότητα το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια που έχει φέρει στο προσκήνιο το κυβερνών κόμμα.

Το νομοσχέδιο, που μεταξύ άλλων προβλέπει την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων εντός της χώρας με σκοπό την προσέλκυση ξένου ενδιαφέροντος που ψάχνουν χώρο στον πανεπιστημιακό χάρτη αλλά και την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης για ακαδημαϊκές σπουδές, θορυβεί σημαντικά τους φοιτητές των δημοσίων πανεπιστημίων.

Ο λόγος; Η υποβάθμιση του πτυχίου του δημοσίου πανεπιστημίου που εξισώνεται με το πτυχίο που δίνουν τα ιδιωτικά κολλέγια που ήδη υπάρχουν αλλά και των νέων που θα ανοίξουν. Ακόμη, ο φόβος για υποβάθμιση του δημοσίου πανεπιστημίου και για ελλιπή χρηματοδότηση αυτού, στον αντίποδα της ενίσχυσης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για ακαδημαϊκά προγράμματα.

Τα προβλήματα που ανάγονται από το νέο αυτό νομοσχέδιο είναι πολλά. Ή αν όχι προβλήματα, τουλάχιστον τα ερωτηματικά γύρω από αυτό. Ερωτήματα που έχουν να κάνουν με την αναγκαιότητα τέτοιων ιδρυμάτων, ερωτήματα οικονομικής φύσεως, αλλά και ερωτήματα για το κατά πόσο ένα τέτοιο μοντέλο θα προάγει πραγματικά την επιστήμη.

Αυτό το τελευταίο σχετίζεται με τα ωριαία προγράμματα των καθηγητών των ιδιωτικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και το κατά πόσο μένει χρόνος για επιστημονική έρευνα, δημοσιεύσεις και πρόοδο.

Αλλά η βασική απορία είναι, γιατί ένα κράτος που έχει εξασφαλισμένη δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση να θέλει να “ακυρώσει” ένα τέτοιο κατόρθωμα; 

Οι αντιδράσεις των φοιτητών

Ένα από τα βασικά επιχειρήματα της κυβέρνησης είναι ο εκσυγχρονισμός του κράτους και η υιοθέτηση των δυτικών προτύπων, ενώ σημαντικό θεωρείται το “σπάσιμο” του μονοπωλίου των πανελληνίων για την δυνατότητα φοίτησης. Ακόμη, ο αριθμός των Ελλήνων φοιτητών που σπουδάζει στο εξωτερικό και η επιθυμία να τους παρέχουν την ίδια δυνατότητα εγχώρια, σε συνδυασμό με την παραμονή των “μυαλών” στη χώρα αποτελούν σημαντικές παραμέτρους για την ψήφιση του νέου νομοσχεδίου.

Αυτά όμως δεν είναι αρκετά- ή αρκετά πειστικά- για μεγάλη μερίδα του κόσμου, πόσο μάλλον του φοιτητικού κόσμου που βλέπει την αξία του πτυχίου τους και τον μόχθο για εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να κάνει φτερά.

Οι φοιτητές των δημοσίων πανεπιστημίων καθημερινά παλεύουν για την αποτροπή του νομοσχεδίου, το οποίο κοιτούν με μεγάλη καχυποψία όπως αναφέρθηκε και παραπάνω. Ακόμη, καχύποπτη είναι η ματιά τους και αναφορικά με τη σκοπιμότητα ή μη του να “σκάσει” αυτό το νομοσχέδιο, λίγο πριν την έναρξη της εξεταστικής.

Αλλά δεν είναι μόνο οι φοιτητές που θορυβήθηκαν από το νέο νομοσχέδιο. Εκπαιδευτικοί έχουν εκφράσει ρητά την αντίρρησή τους σε κάτι τέτοιο, βλέποντας τον δημόσιο χαρακτήρα της εκπαίδευσης να απειλείται. Οι αποφάσεις αυτές επηρεάζουν όλον τον ακαδημαϊκό κόσμο, ο οποίος φαίνεται σε μεγάλο βαθμό να αντιδρά.

Βασικό ρόλο φαίνεται να παίζει και το επίπεδο των σπουδών. Εδώ, οι ενστάσεις έρχονται στο κατά πόσο ένα ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα θα έχει ένα πρόγραμμα τέτοιο, όπου οι καθηγητές θα μπορούν να παράγουν επιστημονικό έργο έχοντας λιγότερες ώρες μαθημάτων. Από τη στιγμή που υπεισέρχεται η έννοια του κεφαλαίου και του κέρδους, οι αμφιβολίες κατευθύνονται στο αν οι εργοδότες αυτοί θα ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση περισσότερο από την εμπορικότητα.

Έτσι, την Πέμπτη 18 Ιανουαρίου, εκπαιδευτικοί, φοιτητές και μαθητές βγήκαν στους δρόμους και διαδήλωσαν. Το πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο κατά των μη κρατικών πανεπιστημίων μάζεψε πλήθος κόσμου ανά τις πόλεις της Ελλάδας, με κοινό σκοπό το ηχηρό “όχι” απέναντι σε μια αδικία εις βάρος της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Πολλές από τις σχολές των δημοσίων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της χώρας τελούν υπό κατάληψη, ενώ οι φοιτητικοί σύλλογοι φαίνεται να μην έχουν σκοπό να τις “σπάσουν” μέχρι να πετύχουν τον στόχο της αποπεράτωσης του νομοσχεδίου. Το σύνθημα «Κυριάκο Πιερρακάκη, άκου το καλά, αυτό το νομοσχέδιο θα πέσει στη φωτιά» υποδεικνύει την οργή και την αποφασιστικότητα των φοιτητών να διεκδικήσουν ως το έπακρο το δημόσιο αγαθό της (τριτοβάθμιας) εκπαίδευσης.

Ο φόβος για το χάσιμο της εξεταστικής- Τι λένε οι φοιτητές

Βέβαια, παρότι η πλειονότητα του φοιτητικού κόσμου διαφωνεί με το νομοσχέδιο των ιδιωτικών πανεπιστημίων, ακόμα και μέσα στους “ομοϊδεάτες”, υπάρχει μια διαφωνία για τον τρόπο των διαδηλώσεων. Κυρίως, ο λόγος γίνεται για τις καταλήψεις των τμημάτων, οι οποίες τελούνται λίγες μέρες πριν την έναρξη των εξεταστικών ή και κατά την διάρκειά τους.

Η κύρια ένσταση έρχεται λόγω του φόβου μη χαθεί η εξεταστική. Η αναβολή- ή και πιο ακραία η ακύρωση της εξεταστικής- φαντάζει πονοκέφαλος για τους φοιτητές που έχουν καταβάλλει κόπο και κούραση διαβάζοντας ώρες για να επιτύχουν στις εξετάσεις τους. Πολλοί φοιτητές δουλεύουν κι άλλοι έχουν δομήσει το πρόγραμμά τους έτσι, που μια ενδεχόμενη αναβολή δε θα είναι καθόλου ευχάριστη, συν το γεγονός ότι αιωρείται κι ο φόβος του να χαθεί το εξάμηνο. Ήδη, πολλά μαθήματα έχουν μεταφερθεί για άλλες ημερομηνίες, αφού οι καταλήψεις δεν επιτρέπουν την διενέργεια των εξετάσεων. Κι ενώ υπάρχει συμφωνία για την βαρύνουσα σημασία του νομοσχεδίου, που αλλάζει το σκηνικό για τα πανεπιστήμια, δίλημμα υπάρχει για το αν το χάσιμο της εξεταστικής αποτελεί λύση.

Η Parallaxi μίλησε με φοιτητές τμημάτων που τελούν υπό κατάληψη, ζητώντας να μοιραστούν τις σκέψεις τους αναφορικά με την– κάτι παραπάνω από πιθανή- αναβολή της εξεταστικής.

Για τον Χρήστο, η καθυστέρηση της εξεταστικής προκαλεί αισθήματα ανησυχίας και αβεβαιότητας, ενώ κρίνει πως οι διαρκώς μεταβαλλόμενες αποφάσεις δεν λαμβάνονται από όλους. “Η ενδεχόμενη καθυστέρηση σίγουρα προκαλεί ανησυχία, αβεβαιότητα για την κάλυψη των ημερών που θα εξετάζονταν τα μαθήματα. Υπάρχει σύγχυση στον προγραμματισμό του διαβάσματος. Όλο αυτό, η μεταβολή των αποφάσεων κάθε 5 μέρες, σε 5 μέρες το βλέπουμε σε 5 μέρες το ξαναβλέπουμε, μετά ανοίγουν, μετά θα ξανακλείνουν, η μικρή συμμετοχή στις συνελεύσεις κι ως εκ τούτου η απόφαση από μικρή μερίδα φοιτητών, δηλαδή των φοιτητικών συλλόγων, προκαλεί το όλο αίσθημα αβεβαιότητας.  Μεγάλο θέμα τίθεται για τους επί πτυχίω φοιτητές για τους οποίους τίθεται και θέμα με την κατοικία. Πολλοί ξενοικιάζουν κι έχει προκληθεί μεγάλη ανησυχία κι αναστάτωση. Δεν είναι τόσο στα χέρια του μέσου φοιτητή η απόφαση που θα ληφθεί.

Η Χριστίνα επισημαίνει πως κατανοεί τις αμφιβολίες και τις δυσκολίες, αλλά η κατάληψη είναι ουσιώδης. “Θεωρώ ότι είναι πιο σημαντική η κατάληψη και να διεκδικήσουμε τα δικαιώματά μας παρά να κάνουμε απλά μια εξεταστική και στο τέλος να μην έχει καμία αξία το πτυχίο μας“. Παρότι μια μεγάλη καθυστέρηση θα την απομάκρυνε από τον στόχο της, κρίνει αναγκαία την δράση. “Εγώ θέλω να τελειώσω στα 4 χρόνια τη σχολή αλλά πιο πολύ με απασχολεί αυτό το θέμα παρά να είμαι σε φάση ε εντάξει ας κάνουμε την εξεταστική, προφανώς και δεν είναι τυχαίο το ότι θέλουν να το περάσουν σε τέτοιο χρόνο γιατί η σκέψη των περισσότερων θα είναι να μη χάσουν την εξεταστική άρα δεν ενδιαφέρονται να κάνουν κατάληψη. Κι έτσι, θα περάσουν αυτά που θέλουν να περάσουν. Από την άλλη προφανώς και καταλαβαίνω τα παιδιά που δουλεύουν είτε θέλουν να δουλέψουν το καλοκαίρι. Γιατί κι εγώ έχω φίλες που το καλοκαίρι δουλεύουν ή κατά τη διάρκεια της σχολής, κι εγώ έχω δουλέψει. Απλώς, και πάλι ακόμα κι αυτό είναι σχετικό με αυτό που συμβαίνει με τη σχολή γιατί πολύ απλά αν περάσει αυτό το νομοσχέδιο, πάλι θα ευνοήσει τα παιδιά που έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν απλά να πάνε σε μια σχολή ενώ ένα άλλο παιδί μπορεί να έχει κάνει τόσο κόπο… Και πάλι δεν το βρίσκω λογικό, και δεν βρίσκω επίσης λογικό το να δημιουργείται διχασμός μεταξύ μας, το οποίο δεν είναι τυχαίο αλλά νομίζω ότι αν το βλέπαμε όλοι λίγο πιο συλλογικά και πιο σφαιρικά, θα είχε λυθεί το θέμα” καταλήγει.

Για την Παναγιώτα, το πιο λάθος φαίνεται να είναι το χρονικό διάστημα και όχι η ίδια η κατάληψη.  “Θεωρώ ότι η κατάληψη, αν ήταν να γίνει σωστά θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει πιο πριν, γιατί αυτό το νομοσχέδιο υπάρχει εδώ και καιρό στα σκαριά. Θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει πιο πριν για να έχει μεγαλύτερη συμμετοχή, γιατί το να κάνεις κατάληψη 10 μέρες πριν ξεκινήσει η εξεταστική… ούτε συμμετοχή θα έχει κι θα υπάρχουν κι αντιδράσεις”. Αναφορικά με την εξεταστική και την καθυστέρησή της, αναφέρει πως “η παράταση της εξεταστικής δεν είναι κάτι τραγικό αλλά δεν ξέρουμε πόσο θα παραταθεί. Δηλαδή, αν παραταθεί μια εβδομάδα οκ, αλλά αν παραταθεί παραπάνω θα πάει πίσω όλο το εξάμηνο, κάποιοι δουλεύουν, κάποιοι θέλουν να πάρουν πτυχίο, δηλαδή δεν νομίζω ότι συμφέρει κανέναν. Θα μπορούσαν να περιμένουν να τελειώσει η εξεταστική ή να είχαν ξεκινήσει πιο νωρίς για να υπάρχει και μεγαλύτερη οργάνωση και συμμετοχή γιατί τώρα όλοι διαβάζουν, οπότε δεν νομίζω ότι έχει ιδιαίτερη συμμετοχή”.

Με τον Σπύρο ο διάλογος ξεκίνησε σε πιο χιουμοριστικούς ρυθμούς: “Το ενδεχόμενο να καθυστερήσει μια εβδομάδα η εξεταστική δεν με ενοχλεί τόσο πολύ, ίσα ίσα θα προλάβω να προετοιμαστώ και καλύτερα” λέει γελώντας. “Πέρα από την πλάκα, το πρόβλημα θα είναι αν καθυστερήσει παραπάνω, μια, δύο ή και τρεις εβδομάδες γιατί εκεί θα αρχίσω να αγχώνομαι για το τι θα γίνει εν τέλει κι αν θα δώσουμε τα μαθήματα ή θα ακυρωθεί τελείως και θα χάσουμε το εξάμηνο. Παρόλα αυτά, μέχρι το χρονικό πλαίσιο της μιας εβδομάδας είμαι σύμφωνος γιατί είμαι σύμφωνος και με τις κινητοποιήσεις που γίνονται, οπότε θα πρέπει να βρούμε μια μέση λύση– να συνεχιστούν οι κινητοποιήσεις αλλά να μην καθυστερήσει κι η εξεταστική τόσο ώστε να φτάσουμε σε σημείο που να κινδυνεύουμε να τη χάσουμε.

Στο ίδιο μοτίβο σκέψης με τον Χρήστο κινείται ο Γιώργος. “Δεν το θεωρώ την ιδανική επιλογή γιατί σίγουρα πολλοί φοιτητές θα αγχωθούν με το να πάει η εξεταστική πιο πίσω. Γενικά, η εξεταστική είναι μια δύσκολη περίοδος, προσπαθούν όλοι να βρουν τα πατήματά τους, να συνδυάσουν και τις δουλείες τους που πολλοί έχουν και μέχρι τώρα είχαν βγάλει ένα πολύ συγκεκριμένο πλάνο και πρόγραμμα στο μυαλό τους, το οποίο θα ανατρέψει η κατάληψη. Αυτό θα κάνει χειρότερη την πίεση” αναφέρει, ενώ θεωρεί σημαντική την συμμετοχή στις συνελεύσεις. “Γενικά είναι σημαντικό να συμμετέχουμε στις συνελεύσεις, να μην παίρνουν την απόφαση λίγοι για τους πολλούς, αλλά όλοι να μπορούν να εκφράζουν τις απόψεις τους. Μπορούμε να διαμαρτυρηθούμε με πολλούς άλλους τρόπους. Ήδη γίνονται κινητοποιήσεις με τις πορείες κλπ”.