Σοκάρει το πόρισμα για το δημογραφικό ζήτημα της Ελλάδας

Το δημογραφικό ζήτημα, που έχει επιδεινωθεί δραματικά τις τελευταίες δεκαετίες και την περίοδο της κρίσης, συζητείται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής. Ενώπιον της εθνικής αντιπροσωπείας τίθενται τα επιστημονικά δεδομένα, όπως αυτά έχουν περιληφθεί στο πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής για το Δημογραφικό, που συγκροτήθηκε το 2017, μετά από πρόταση της προέδρου της ΔΗΣΥ Φώφης Γεννηματά.

Τα στοιχεία δείχνουν ανησυχητική μείωση των γεννήσεων, εκτόξευση της μετανάστευσης σε παραγωγικές ηλικίες, γήρανση του πληθυσμού, στοιχεία που συνιστούν απειλή για το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας.

Το πρόβλημα επιδεινώθηκε από την κρίση του δημόσιου συστήματος υγείας, τη μείωση των εισοδημάτων ευρύτατου τμήματος του ελληνικού πληθυσμού.

Για το δημογραφικό εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν και χρειάζονται πολιτικές σε βάθος χρόνου. Το δημογραφικό πρόβλημα συνδέεται με τις ελλείψεις στο κοινωνικό κράτος, που η Διακομματική Επιτροπή της Βουλής κατέληξε ότι πρέπει να είναι οριζόντιο και όχι να αφορά μόνο ευάλωτες ομάδες. Το κοινωνικό κράτος δεν πρέπει να αφορά μόνο τη στήριξη των γεννήσεων και των παιδιών αλλά το κράτος πρόνοιας πρέπει να είναι ισχυρό και για τους ηλικιωμένους, ώστε να είναι υγιείς και δραστήριοι στον κοινωνικό βίο.

Βασική παραδοχή της διακομματικής επιτροπής είναι πως για την αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος, η δημογραφική πολιτική δεν μπορεί παρά να είναι τμήμα μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης, η οποία θα βρίσκεται σε παράλληλο βηματισμό και σε αντιστοίχιση με τη συνολικότερη αναπτυξιακή, οικονομική και κοινωνική πολιτική.

Ως προς την κοινωνική πολιτική, η δημογραφική πολιτική θα πρέπει να “συναντά” και να αλληλοσυμπληρώνεται με τις αντίστοιχες πολιτικές για την απασχόληση, την οικογένεια, τη μητρότητα/γονεϊκότητα, την ισότητα φύλων, καθώς και τις πολιτικές για το παιδί.

Σύμφωνα με το πόρισμα, η επιδοματική στήριξη είναι αναγκαία, αλλά δεν επαρκεί από μόνη της. Αυτό σημαίνει ότι οι επιδοματικές πολιτικές θα πρέπει αν συνοδεύονται από πολιτικές για την εναρμόνιση της οικογενειακής/προσωπικής και εργασιακής ζωής, από εξασφαλίσεις σε περίπτωση απώλειας εργασίας απέναντι στον κίνδυνο της φτώχειας των νοικοκυριών, με ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, με στοχευμένες πολιτικές για το μεταναστευτικό και προσφυγικό πληθυσμό που θα επιδιώκουν την πρόληψη και εξάλειψη του κοινωνικού αποκλεισμού, καθώς και με πολιτικές για την εξάλειψη των έμφυλων ανισοτήτων και διακρίσεων στην αγορά εργασίας και στον ιδιωτικό/οικογενειακό βίο.

Η διακομματική επιτροπή υπογραμμίζει, εξάλλου, ότι είναι αναγκαίο να επανεξεταστούν και να αμφισβητηθούν τυχόν στερεοτυπικές στάσεις και νοοτροπίες για τη δημογραφική γήρανση και συρρίκνωση του πληθυσμού μέσα από τη δημογραφική παιδεία στα σχολεία και την ενημέρωση για τις προκλήσεις που αναδύονται για τις σύγχρονες κοινωνίες. Παράλληλα, θα πρέπει να εξεταστούν πιο επισταμένα και να σχεδιαστούν πολιτικές για την ενεργητική και υγιή γήρανση. Αναγκαία χαρακτηρίζεται και η δημιουργία επιτελικής δομής, σε επίπεδο κεντρικής Διοίκησης, η οποία θα είναι αρμόδια για το σχεδιασμό, το διατομεακό συντονισμό, την παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιπτώσεων και των αποτελεσμάτων που έχουν οι ρυθμίσεις, οι νόμοι και οι πολιτικές που εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση του δημογραφικού ζητήματος.

Ξεχωριστή θέση στο πόρισμα της διακομματικής επιτροπής κατέχει το κεφάλαιο “Διατομεακές πολιτικές ενίσχυσης της οικογένειας και της συμφιλίωσης εργασίας και φροντίδας” στο οποίο υπογραμμίζεται η ανάγκη λήψης μέτρων ώστε όλες οι εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα να αμείβονται και να καλύπτονται από την κοινωνική προστασία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της μητρότητας, να υπάρξουν μέτρα για την επέκταση της προστασίας από απόλυση, τη δημιουργία προγραμμάτων στήριξης όσων επιστρέφουν στην αγορά εργασίας μετά από διακοπή για την ανατροφή τέκνων ή την βοήθεια ηλικιωμένων. Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι πρέπει να υπάρξουν υπηρεσίες και υποδομές φύλαξης και προσχολικής αγωγής που να καλύπτουν το μεγαλύτερο ποσοστό των βρεφών μέχρι τριών ετών και το 90% των παιδιών από τριών ετών έως την ηλικία της υποχρεωτικής εκπαίδευσης.

Επισημαίνεται ότι πρέπει να επεκταθεί το ωράριο των παιδικών σταθμών, να δημιουργηθεί πρόγραμμα “Νταντά της γειτονιάς” που όσοι ενδιαφέρονται να φυλάσσουν παιδιά προσχολικής ηλικίας να μπορούν να το κάνουν αφού πιστοποιηθούν, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες της ΕΕ. Πρώτης προτεραιότητας είναι μια στεγαστική πολιτική για την ενίσχυση των νέων ζευγαριών ή μόνων γονέων αλλά και η μείωση της φορολογίας αναλόγως με το μέγεθος και το εισόδημα των οικογενειών, από το πρώτο παιδί, καθώς και αύξηση του αφορολόγητου ποσού κλιμακωτά για αγορά πρώτης κατοικίας, με βάση την οικογενειακή κατάσταση.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ ΜΠΕ