Η σπουδαιότητα του αντιγριπικού εμβολιασμού

Λέξεις: Θεοδώρα Φουρκιώτη

Η γρίπη είναι μια μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού συστήματος και προκαλείται από τον ιό της γρίπης. Μπορεί να οδηγήσει από ήπια έως σοβαρή νόσο και κάποιες φορές ακόμα και στο θάνατο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και άτομα που πάσχουν από ορισμένα χρόνια νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο από σοβαρές επιπλοκές της γρίπης. Η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, ενώ κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο– Μάρτιο.

Οι εποχικές επιδημίες εμφανίζονται κυρίως κατά τη διάρκεια του χειμώνα, από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο στο βόρειο ημισφαίριο και τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο στο νότιο ημισφαίριο. Σε τροπικές και υποτροπικές χώρες, η εποχική γρίπη μπορεί να εμφανιστεί όλο το χρόνο.

Η εποχική γρίπη (ή «γρίπη») προκαλείται συχνότερα από ιούς γρίπης τύπου Α ή Β. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ξαφνική έναρξη πυρετού, βήχα (συνήθως ξηρός), πονοκέφαλο, πόνο στους μύες και στις αρθρώσεις, πονόλαιμο και καταρροή. Ο βήχας μπορεί να είναι σοβαρός και μπορεί να διαρκέσει 2 ή περισσότερες εβδομάδες. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από πυρετό και άλλα συμπτώματα μέσα σε μια εβδομάδα χωρίς να χρειάζονται ιατρική φροντίδα. Ωστόσο, η γρίπη μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια ή θάνατο σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Σημαντικός παράγοντας στην αύξηση ή επιδείνωση των περιστατικών γρίπης είναι και η κλιματική αλλαγή. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να μεταβάλει τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των λοιμώξεων του αναπνευστικού επηρεάζοντας τους φορείς και τις ανοσολογικές αντιδράσεις του ξενιστή. Ορισμένες λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως η γρίπη εμφανίζονται σε τοποθεσίες που δεν είχαν επηρεαστεί προηγουμένως, προφανώς λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Συγκεκριμένα, η γρίπη επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την κλιματική αλλαγή μέσω της αλλαγής θερμοκρασίας. Ερευνητές ανέλυσαν τις εποχές της γρίπης και τις αλλαγές θερμοκρασίας και διαπίστωσαν ότι οι ζεστοί χειμώνες τείνουν να ακολουθούνται από σοβαρή και πρώιμη εμφάνιση γρίπης την επόμενη σεζόν. Μελέτες μοντελοποίησης έχουν δείξει ότι τα κρούσματα γρίπης έχουν θετική συσχέτιση με τις γεωγραφικές διαφορές στην ελάχιστη θερμοκρασία και την ειδική υγρασία.

Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το  αντιγριπικό  εμβόλιο,  το οποίο, όταν χορηγηθεί σωστά και έγκαιρα, προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης, συμβάλλει στην προστασία από τις σοβαρές επιπλοκές της γρίπης καθώς και κατά επέκταση στη μείωση απουσιών από την εργασία, το σχολείο και κάθε άλλη κοινωνική εκδήλωση. Όπως κάθε χρόνο και επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους, έτσι και για την περίοδο 2021-2022 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Ευπαθείς ομάδες

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας, ο αντιγριπικός εμβολιασμός πρέπει να εφαρμόζεται συστηματικά και κατά προτεραιότητα σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις παρακάτω ομάδες αυξημένου κινδύνου:

1. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω
2. Παιδιά (6 μηνών και άνω) και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

• Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού (άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια,
• Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή,
• Ανοσοκαταστολή,
• Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών,
• Δρεπανοκυτταρική αναιμία ,
• Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα,
• Χρόνια νεφροπάθεια,
• Χρόνιες παθήσεις ήπατος,
• Νευρολογικά-νευρομυϊκά  νοσήματα,
• Σύνδρομο Down

3. Έγκυες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.
4. Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία.
5. Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια
6. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών ή φροντίζουν  ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.
7. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές , νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων.
8. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και σε κέντρα διαμονής προσφύγων- μεταναστών.
9. Άστεγοι.
10. Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς, σφαγείς και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.

Σημειώνεται ότι αναμένεται πως κατά την προσεχή περίοδο γρίπης 2021-2022, ο ιός της γρίπης θα κυκλοφορήσει παράλληλα  με τον ιό SARS-CoV-2, που προκαλεί τη  νόσο από κορωνοïό-2019 (COVID-19). Αυτή η ιδιαίτερη συγκυρία απαιτεί την πιο πλήρη εφαρμογή του αντιγριπικού εμβολιασμού κατά την προσεχή περίοδο με προτεραιότητα τον εμβολιασμό ατόμων που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου.

Συγχορήγηση με το εμβόλιο κατά του κορονοϊού

Το αντιγριπικό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και την ίδια μέρα με το εμβόλιο κατά του κορονοϊού -αλλά σε διαφορετικά ανατομικά σημεία- όπως και οποιαδήποτε άλλη μέρα πριν και μετά το εμβόλιο κατά του κορονοϊού.

Χρονικοί περιορισμοί χορήγησης του αντιγριπικού εμβολίου σε σχέση με τη λοίμωξη COVID-19

• Ασυμπτωματικοί ή προσυμπτωματικοί ασθενείς με θετικό εργαστηριακό έλεγχο COVID-19 πρέπει να κάνουν το αντιγριπικό εμβόλιο μόλις ολοκληρώσουν την απομόνωσή τους.
• Ασυμπτωματικά άτομα που ήρθαν σε επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα COVID -19 και έχουν αρνητικό εργαστηριακό έλεγχο μπορούν να εμβολιαστούν κανονικά.
• Συμπτωματικοί ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 πρέπει  να  αναβάλλουν  τον  εμβολιασμό τους μέχρι να  ολοκληρωθεί η απομόνωσή τους και να υφεθεί η  συμπτωματολογία της νόσου.

Τα οφέλη του Αντιγριπικού Εμβολιασμού

Ο αντιγριπικός εμβολιασμός είναι ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και τα αγαπημένα σας πρόσωπα από τη γρίπη και τις δυνητικά σοβαρές επιπλοκές της.

• Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης μπορεί να σας εμποδίσει να αρρωστήσετε με γρίπη.

Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης αποτρέπει εκατομμύρια ασθένειες και επισκέψεις σε γιατρούς που σχετίζονται με τη γρίπη κάθε χρόνο. Kατά τη διάρκεια του 2019-2020 ο εμβολιασμός κατά της γρίπης απέτρεψε περίπου 7,5 εκατομμύρια ασθένειες γρίπης, 3,7 εκατομμύρια ιατρικές επισκέψεις που σχετίζονται με τη γρίπη, 105.000 νοσηλεία που σχετίζονται με τη γρίπη και 6.300 θανάτους που σχετίζονται με τη γρίπη.

• Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης έχει αποδειχθεί σε αρκετές μελέτες ότι μειώνει τη σοβαρότητα της νόσου και τις επιπλοκές του σε  άτομα που εμβολιάζονται αλλά εξακολουθούν να αρρωσταίνουν.
• Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο νοσηλείας που σχετίζεται με τη γρίπη.

Μια μελέτη του 2018 έδειξε ότι από το 2012 έως το 2015, ο εμβολιασμός κατά της γρίπης μεταξύ των ενηλίκων μείωσε τον κίνδυνο εισαγωγής σε μονάδα εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) με γρίπη κατά 82%.

• Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης είναι ένα σημαντικό προληπτικό εργαλείο για άτομα με συγκεκριμένες χρόνιες παθήσεις

O εμβολιασμός κατά της γρίπης έχει αποδειχθεί σε ξεχωριστές μελέτες ότι σχετίζεται με μειωμένες νοσηλείες λόγω επιδείνωσης της χρόνιας κατάστασής ασθενών με Διαβήτη και Χρόνια Αποφρακτική  Πνευμονοπάθεια.

• Ο εμβολιασμός κατά της γρίπης βοηθά στην προστασία των εγκύων τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την εγκυμοσύνη.

Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι εκτός από τη συμμετοχή στην προστασία των εγκύων από τη νόσο γρίπης, όταν το αντιγριπικό εμβόλιο χορηγείται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης βοηθά και στην προστασία του μωρού από τη γρίπη για αρκετούς μήνες μετά τη γέννηση.

Είναι πολύ σημαντικό να εμβολιαστείτε τόσο για να προστατεύσετε τον εαυτό σας όσο και τους ανθρώπους γύρω σας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι πιο ευάλωτοι σε σοβαρές ασθένειες της γρίπης, όπως μωρά και μικρά παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με ορισμένες χρόνιες παθήσεις.

Σχετικά με τον Πανελλήνιο Σύλλογο Επισκεπτών Υγείας

Ο Πανελλήνιος Σύλλογος Επισκεπτών Υγεία (ΝΠΔΔ)  και ο επαγγελματίας Επισκέπτης Υγείας είναι ο καθ’ ύλην  αρμόδιος για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων αγωγής και προαγωγής υγείας μ’ ένα αδιάλειπτο και συνεχόμενο έργο. www.psey.gr

*Η κ. Φουρκιώτη είναι Επισκέπτρια Υγείας, 4^η ΤΟΜΥ Κατερίνης, Μέλος ΠΣΕΥ/ΝΠΔΔ