Η «θερμή» πλευρά του Ψυχρού Πολέμου

Ο πόλεμος του Βιετνάμ θεωρείται από πολλούς ο πιο χαρακτηριστικός πόλεμος της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου. Η αλήθεια είναι ότι αποτελεί μια από τις πολλές «θερμές» συγκρούσεις της περιόδου του Ψυχρού Πολέμου, μια που χάραξε ανεξίτηλα με το στίγμα της την αμερικανική πολιτική και κοινή γνώμη.

Το τέλος του Β’ Π.Π βρήκε την Ευρώπη αποδυναμωμένη. Τα κάποτε ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη έμοιαζαν αδύναμα να πρωταγωνιστήσουν στον παγκόσμιο στίβο. Τα κενά ισχύος που δημιούργησε ο πόλεμος έσπευσαν να καλύψουν οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ, οι δύο υπερδυνάμεις που προέκυψαν. Ο μεταξύ τους ανταγωνισμός που εκφράστηκε κυρίως ως σύγκρουση γεωπολιτικών συμφερόντων και δευτερευόντως ως σύγκρουση ιδεολογιών διαμορφώνει το πολιτικό πλαίσιο της περιόδου που ονομάζεται Ψυχρός Πόλεμος. Η πυρηνική ενέργεια και η χρήση της ως όπλου μαζικής καταστροφής όμως ενέπνεε ένα κλίμα φόβου σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό το κλίμα ήταν καθοριστικό στην αποτροπή μιας σύρραξης ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφικό για την ανθρωπότητα. Η σύγκρουση των δύο υπερδυνάμεων εκφράστηκε μέσω των διάφορων περιφερειακών πολέμων, ένας από τους οποίους είναι και ο πόλεμος του Βιετνάμ. Αυτοί οι πόλεμοι χαρακτηρίζονται ως πόλεμοι δια αντιπροσώπων, καθώς οι δύο υπερδυνάμεις και οι σύμμαχοί τους επιθυμούσαν μεν την εξάπλωση της επιρροής τους και των συμφερόντων τους, απέφευγαν δε να εμπλακούν οι ίδιες σε μια εμπόλεμη κατάσταση. Έβρισκαν λοιπόν άλλους κρατικούς ή μη κρατικούς δρώντες (τρομοκρατικές οργανώσεις, αντάρτικα κλπ.) και τους υποστήριζαν με όπλα, εξοπλισμό και συμβούλους, για να πολεμήσουν αυτοί στη θέση τους. Να χύσουν αυτοί το αίμα τους για τα συμφέροντα των μεγάλων.

Στο Βιετνάμ, οι ΗΠΑ απέτυχαν να διεξάγουν αυτόν τον πόλεμο δια αντιπροσώπων. Αν και το προσπάθησαν στέλνοντας στο Νότιο Βιετνάμ οικονομική και υλικοτεχνική βοήθεια καθώς και πολιτικούς και στρατιωτικούς συμβούλους δεν μπόρεσαν να το πετύχουν. Ο βασικός λόγος ήταν η αδυναμία τους να οικοδομήσουν ένα σταθερό καθεστώς στο Νότιο Βιετνάμ, ικανό να αντιπαρατεθεί με τους κομμουνιστές του Βορείου κομματιού της χώρας. Το Νότιο Βιετνάμ δεν μπόρεσε, παρά την τεράστια αμερικανική βοήθεια, να οικοδομήσει σταθερό κράτος, με ικανές ένοπλες δυνάμεις και δεν είχε την λαϊκή στήριξη λόγω των υψηλών επιπέδων διαφθοράς. Αυτή η κατάσταση δεν άφησε άλλη λύση στις ΗΠΑ από το να παρέμβουν οι ίδιες στρατιωτικά. Το πλήρωσαν με 58.000 νεκρούς στρατιώτες. Το βαρύ αυτό τίμημα σε αίμα είναι που δεν καθιστά αυτόν τον πόλεμο έναν πόλεμο δια αντιπροσώπων. Οι ΗΠΑ ηττήθηκαν από ένα πιο αδύναμο κράτος και από έναν πιο αδύναμο στρατό επειδή ο τελευταίος πάλευε για εθνική ανεξαρτησία και είχε ως σύμμαχο την πλειοψηφία του βιετναμέζικου λαού.

Οι ΗΠΑ προσπάθησαν να διατηρήσουν το Βιετνάμ υπό την επιρροή τους, φοβούμενες την κομμουνιστική εξάπλωση στην σημαντική για αυτές περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας, που περιείχαν σημαντικές πρώτες ύλες για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης και τους θαλάσσιους δρόμους του Ειρηνικού Ωκεανού. Η προσπάθειά τους όμως παρά την άμεση εμπλοκή τους στον πόλεμο απέτυχε, στιγματίζοντας την αμερικανική πολιτική σκηνή και ιστορία.

Διαβάστε επίσης: