Το Evia Film Project συνεχίζεται με ενδιαφέρουσες δραστηριότητες

Το Evia Film Project βρίσκεται σε εξέλιξη με συναρπαστικά masterclasses, εργαστήρια και αναπάντεχες προβολές.

Evia Film Project: Παρουσιάστηκαν τα πρότζεκτ σε εξέλιξη

Το Σάββατο 18 Ιουνίου παρουσιάστηκαν στην Αγορά του Evia Film Project τα πρότζεκτ σε εξέλιξη. Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Κέντρου Πολιτισμού Λουτρών Αιδηψού, όπου τους συμμετέχοντες επαγγελματίες του κινηματογράφου υποδέχθηκε η Γενική Διευθύντρια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Ελίζ Ζαλαντό και η υπεύθυνη της Αγοράς, Γιάννα Σαρρή.

Η υπεύθυνη της Αγοράς Γιάννα Σαρρή ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους για τη συμμετοχή τους επί δεύτερη ημέρα στις εκδηλώσεις του Evia Film Project, και κάλεσε τον σχεδιαστή ήχου Ρόλαντ Βάις, του οποίου η εταιρεία 119 Marvilla Studios προσφέρει το βραβείο Evia Film Project in Progress Image and Sound Award σε ανταποδοτικές υπηρεσίες.

Παίρνοντας τον λόγο, ο κ. Βάις ευχαρίστησε την Ελίζ Ζαλαντό και την Γιάννα Σαρρή για την πρόσκληση. Είπε ότι ο ίδιος εργαζόταν επί πολλά χρόνια στις ΗΠΑ στον τομέα του ηχητικού μιξάζ και κάποια στιγμή όταν έκανε οικογένεια, μετακόμισε από τη Νέα Υόρκη στην Πορτογαλία και αποφάσισε να χρησιμοποιήσει τις εμπειρίες του για το καλό ευρωπαϊκό σινεμά. Σημείωσε ότι έχει μια εποικοδομητική συνεργασία με το Φεστιβάλ. «Ανυπομονώ να μιλήσω μαζί σας και να μάθω περισσότερα για την προσέγγισή σας. Σίγουρα θα συνεργαστούμε στενά με το πρότζεκτ που θα κερδίσει το βραβείο» είπε.

Κλείνοντας η Ελίζ Ζαλαντό καλωσόρισε τα πρότζεκτ και τους καλεσμένους και ευχήθηκε στους παρευρισκόμενους να ευχαριστηθούν την τρίτη ημέρα δράσεων της Αγοράς του Evia Film Project.

Η κριτική επιτροπή αποτελείται από τη Ρέα Αποστολίδη (παραγωγός, Ελλάδα), την Καρολάιν Λιμπρέσκο (επιμελήτρια Φεστιβάλ, παραγωγό, διευθύντρια προγράμματος και σύμβουλο σεναρίων, ΗΠΑ) και τον Εντβίνας Πούκστα (προγραμματιστή Φεστιβάλ, Λιθουανία).

Πέντε πρότζεκτ σε εξέλιξη διεκδικούν εκτός από το Βραβείο Ήχου και Εικόνας από το 119 Marvila Studios σε υπηρεσίες post-production, και ένα βραβείο ύψους 6.000 ευρώ.

Τα πρότζεκτ που συμμετέχουν είναι:

HARVEST MOON Σκηνοθέτις: Rama Ayasra, Παραγωγή: Mariam Salim – New Productions, Asmahan Brekat, Ιορδανία

Sí Po’ Σκηνοθέτες: Μαντλέν Ανηψητάκη, Simon Riedler, Παραγωγή: Simon Riedler – Collectif MASI, Γαλλία

THIS COMMUNITY EXISTS Σκηνοθέτις: Eliana Otta, Παραγωγός: Eliana Otta – Tinana, Περού

TIRRENICA Σκηνοθέτης: Rosario Minervini, Παραγωγός: Claudio Esposito, Fabio Paolucci – The Piranesi Experience, Ιταλία

GARDEN Σκηνοθέτης: Bojan Tanturovski, Παραγωγός: Ilija Tiricovski – OXO Production, Βόρεια Μακεδονία

Ζώντας με τις δασικές πυρκαγιές: Εργαστήριο του WWF Ελλάς στο Evia Film Project

Ένα workshop για τις δασικές πυρκαγιές διοργανώθηκε την Παρασκευή 17 Ιουνίου, στο πλαίσιο της νέας πρωτοβουλίας του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Evia Film Project, από το WWF Ελλάς. Σε έναν υπέροχο ανοιχτό χώρο, στο θεατράκι Βαθύρεμα στη Λίμνη, ο Ηλίας Τζηρίτης, συντονιστής δράσεων για τις δασικές πυρκαγιές του WWF Ελλάς, ο Δρ Μιλτιάδης Αθανασίου, ειδικός στις δασικές πυρκαγιές και ο Δρ Νίκος Γεωργιάδης, συντονιστής δράσεων δασικής διαχείρισης του WWF Ελλάς μίλησαν για την επόμενη μέρα μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στη Βόρεια Εύβοια.

Το κοινό καλωσόρισε ο Θάνος Σταυρόπουλος από την ομάδα του Φεστιβάλ. Ο Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος επικοινωνίας του WWF Ελλάς πήρε τον λόγο σημειώνοντας ότι είναι πολύ σημαντικό για το WWF Ελλάς να συνομιλεί με τους κατοίκους των περιοχών που πλήττονται από τις πυρκαγιές. Είπε ότι θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τις πυρκαγιές, να διαχειριζόμαστε μια απρόβλεπτη κατάσταση στα χρόνια της κλιματικής κρίσης και να ζούμε με το μετά. «Εύχομαι το Evia Film Project να γίνει θεσμός γιατί η περιοχή το χρειάζεται» σημείωσε και πρόσθεσε ότι το WWF Ελλάς θα βρίσκεται για αρκετά χρόνια ακόμα στην Βόρεια Εύβοια, προκειμένου να παρακολουθεί πώς πάει η φυσική αναγέννηση.

Ο κ. Τζηρίτης καλωσόρισε το κοινό, ανάμεσά τους και τα μέλη από τις εθελοντικές ομάδες δασοπροστασίας των Ψαχνών, του Προκοπίου και της Λίμνης, σημειώνοντας ότι είναι και ο ίδιος εθελοντής πυροσβέστης. Ανέφερε ότι σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ θα υπάρχει μέσα στα επόμενα χρόνια ένα διαρκώς αυξανόμενο πρόβλημα δασικών πυρκαγιών σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ οι αντιπυρικές περίοδοι έχουν επιμηκυνθεί κατά 20% τα τελευταία χρόνια. Τόνισε ότι το 96% των αιτίων των δασικών πυρκαγιών είναι ανθρωπογενή και ότι οι πυρκαγιές είναι και κοινωνικό ζήτημα, καθώς προκαλούνται είτε από αμέλεια, είτε από πρόθεση. Αναφέρθηκε, παράλληλα, στη σημασία της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, σημειώνοντας ότι το 80% της χρηματοδότησης διατίθεται στην καταστολή και μόνο το 20% πηγαίνει στην πρόληψη.

Ο κ. Τζηρίτης είπε ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε δει δασικές πυρκαγιές σε βόρειες χώρες όπως η Ρουμανία, η Σουηδία και η Πολωνία, οι οποίες δεν είχαν παραδοσιακά πρόβλημα με τις δασικές πυρκαγιές και πρόσθεσε ότι αυτές οι τάσεις σε παγκόσμια κλίμακα είναι ανησυχητικές. Ανέφερε ότι μεγάλο ζήτημα δεν είναι μόνο το πόσο καίγεται το δάσος, αλλά και το τι καίγεται και ανέφερε ως παράδειγμα δάση στη Σιβηρία, λέγοντας ότι καίγονται οικοσυστήματα που δεν μπορούν να επανέλθουν.

Χαρακτήρισε το πρόβλημα πολυπαραγοντικό, λέγοντας ότι δεν φταίει μόνο η κλιματική αλλαγή για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Στάθηκε ιδιαίτερα στον φαύλο κύκλο που δημιουργείται μεταξύ δασικών πυρκαγιών και αερίων του θερμοκηπίου, σημειώνοντας ότι το 20% των εκλύσεων διοξειδίου του άνθρακα προκαλείται από τις δασικές πυρκαγιές. «Αν δεν σπάσουμε αυτόν τον φαύλο κύκλο, τότε το πρόβλημα θα εντείνεται και θα αυξάνεται» είπε. Σημείωσε ότι τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι οι αντιπυρικές περίοδοι αυξάνονται και ότι οι μεγαπυρκαγιές γίνονται όλο και πιο συχνές. Πρόσθεσε ότι δεν είναι μόνο η κλιματική αλλαγή το πρόβλημα, αναφερόμενος, μεταξύ άλλων, σε παράγοντες όπως η διαχείριση της καύσιμης ύλης, η απουσία σχεδιασμού πρόληψης, τα ανεπαρκή κονδύλια για διαχείριση και πρόληψη και η ελλιπής εκπαίδευση του πληθυσμού.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα τέσσερα στάδια δασοπυροπροστασίας (πρόληψη, προκαταστολή, καταστολή και αποκατάσταση), λέγοντας ότι το 84% των πόρων διοχετεύονται στην καταστολή και μόνο το 16% στην πρόληψη. «Πρέπει να φτάσει στο 45% η πρόληψη, στο 35% η καταστολή και στο 20% η αποκατάσταση» επισήμανε. Είπε πάντως ότι εάν δεν έχουν διερευνηθεί τα αίτια μιας πυρκαγιάς, δεν μπορούν να δοθούν λύσεις σε τοπικό επίπεδο. «Οι δασικοί χάρτες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην πρόληψη, γιατί δεν θα μπορεί κάποιος να αλλάξει τη χρήση γης και γιατί έτσι δημιουργείται ένα κοινωνικό αντικίνητρο» είπε. Αναφέρθηκε σε καινοτόμες δραστηριότητες πρόληψης των δασικών πυρκαγιών και σημείωσε ότι η εκπαίδευση αποτελεί μέρος της πρόληψης, καθώς όσο πιο εκπαιδευμένοι είμαστε πάνω σε αυτό το ζήτημα, τόσο καλύτερα μπορούμε να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα. Η πρόληψη είναι ο αφανής ήρωας, κατέληξε.

Παίρνοντας τον λόγο, ο κ. Αθανασίου ανέφερε ότι οι πολίτες χρειαζόμαστε γνώσεις, για την προστασία μας από τις δασικές πυρκαγιές. Επισήμανε ότι είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε αν το σπίτι μας είναι ανθεκτικό στις δασικές πυρκαγιές ή όχι. Στην περίπτωση που δεν είναι, η μοναδική μας επιλογή είναι να απομακρυνθούμε από αυτό εγκαίρως, αν το πλησιάζει μια δασική πυρκαγιά.

Μίλησε για την ανάγκη καθαρισμού της στέγης και των υδρορροών από φύλλα και βελόνες καθώς και για την αραίωση της βλάστησης, στις αυλές γύρω από τα σπίτια.

Παρατήρησε ότι τα περισσότερα από τα σημερινά σπίτια είναι ανθεκτικά στις δασικές πυρκαγιές, αλλά συχνά χρειάζεται να άρουμε κάποιες αδυναμίες τους, ώστε να γίνουν ακόμη πιο ανθεκτικά. Επεσήμανε ότι ένα ανθεκτικό σπίτι με καθαρή αυλή μπορεί να αποτελέσει καταφύγιο, αν η απομάκρυνσή μας από αυτό δεν είναι εξασφαλισμένη.

Υπογράμμισε ότι για να είναι ασφαλής η απομάκρυνση, πρέπει να είναι έγκαιρη καθώς και το ότι η απόφαση που θα λάβουμε θα πρέπει να βασίζεται στα πραγματικά δεδομένα της κάθε περίπτωσης και όχι στον πανικό. Όπως χαρακτηριστικά είπε, όσο και αν φοβόμαστε, θα πρέπει να αναρωτηθούμε για το αν ο δρόμος που θέλουμε να ακολουθήσουμε θα είναι ανοιχτός όπως άλλωστε αναφέρει και η σχετική εγκύκλιος. Υπενθύμισε ότι δεν κινδυνεύουμε λιγότερο στη χαμηλή βλάστηση, αντίθετα είναι πολύ πιθανό να κινδυνεύσουμε περισσότερο, καθώς, συχνά, η πυρκαγιά εκεί δεν μας εντυπωσιάζει τόσο πολύ και τείνουμε να την υποτιμούμε.

Ο κ. Αθανασίου είπε ότι χρειάζεται να σχεδιάσουμε στρατηγικά, με βάση τα χαρακτηριστικά του φαινομένου και μίλησε για τη σημασία της δημιουργίας αγροδασικών μωσαϊκών και της μεθόδου της προδιαγεγραμμένης καύσης, μετά από τις απαραίτητες μελέτες, έτσι ώστε η αύξηση της ανθεκτικότητας των τοπίων να συνδέεται με την αναζωογόνηση του πρωτογενούς τομέα τοπικά και να είναι βιώσιμη.

Από την πλευρά του ο κ. Γεωργιάδης αναφέρθηκε στις επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και στις δράσεις αποκατάστασης. Σημείωσε ότι περίπου το 50% της Ελλάδας αποτελείται από δάση και δασικές εκτάσεις. Ανέφερε ότι η χώρα μας είναι πλούσια σε οικοσυστήματα και ότι το 13% των ειδών που ζουν στη χώρα μας είναι ενδημικά. Μάλιστα, τα 300 από αυτά τα είδη θεωρούνται σπάνια και απειλούμενα.

Οι πυρκαγιές έχουν άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στα οικοσυστήματα που σε κάποιες περιπτώσεις είναι σημαντικές. Σημείωσε ότι οι πυρκαγιές αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για τα οικοσυστήματα και αναφέρθηκε αναλυτικά στις πολυποίκιλες επιπτώσεις. Μεταξύ αυτών είναι η καταστροφή οικισμών, οι επιπτώσεις στην πανίδα, η ερημοποίηση, η διάβρωση του εδάφους και οι έντονες πλημμύρες. Μια έμμεση επίπτωση είναι η αλλαγή χρήσης γης. Τόνισε ότι το πρόβλημα δεν θα σταματήσει εάν δεν κυρωθούν οι δασικοί χάρτες, λέγοντας ότι ευτυχώς είμαστε πολύ κοντά στο να κυρωθούν.

Οι δασικές πυρκαγιές έχουν και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, όπως η ερημοποίηση. Σημείωσε ότι στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ερημοποίησης και ότι οι πυρκαγιές εντείνουν το πρόβλημα. Αναφέρθηκε στις πλημμύρες και τη διάβρωση των εδαφών, λέγοντας ότι μετά την πυρκαγιά το στρώμα του εδάφους γίνεται συμπαγές, το νερό δεν περνάει και τρέχει με ταχύτητα, με αποτέλεσμα να έχουμε πλημμύρες.

Αναφερόμενος στην αποκατάσταση στη Βόρεια Εύβοια, σημείωσε ότι η φυσική αναγέννηση στην περιοχή πάει πολύ καλά. Τόνισε ότι η φυσική διαδοχή μπορεί να ανακοπεί και ένας τρόπος είναι η βόσκηση, η οποία θα πρέπει να ελέγχεται και όχι να απαγορεύεται. Μια σημαντική παράμετρος για τη φυσική αναγέννηση είναι να μην ξανακαεί η περιοχή που ήδη κάηκε μέσα στα επόμενα 15 έως 20 χρόνια, καθώς η αναπαραγωγική ωριμότητα για τα πεύκα έρχεται στα 15 – 20 χρόνια. Αν η ίδια περιοχή καεί πιο πριν δεν υπάρχει φυτευτικό υλικό, σημείωσε. Αναφερόμενος στα έλατα είπε ότι η φυσική διαδοχή θέλει χρόνο και ανέφερε ότι το ερώτημα που τίθεται είναι εάν η αποκατάσταση θα πρέπει να είναι φυσική ή ανθρωπογενής. Σε αυτό το ερώτημα, είπε, υπάρχουν τρεις απαντήσεις: μπορούμε να μην κάνουμε τίποτα και να αφήσουμε τη φύση να κάνει όλη τη δουλειά, μπορούμε να σιγουρέψουμε το έδαφος και να συγκρατήσουμε τα ύδατα, αφήνοντας τη φύση να κάνει τη δουλειά ή μπορούμε να κάνουμε τεχνητή αναδάσωση.

Ανέφερε ότι είναι πολύ σημαντικό μια περιοχή που έχει καεί, να κηρυχθεί αναδασωτέα, να ρυθμιστεί η βόσκηση και το κυνήγι, να γίνει μελέτη αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων, καθώς και μελέτη αναδάσωσης, να υπάρξει αστυνόμευση για τυχόν περιστατικά αλλαγής χρήσης γης και να γίνει προσπάθεια αποτροπής πυρκαγιάς για τα επόμενα 20 χρόνια.

Σημείωσε ότι είναι πολύ σημαντικές οι άκαυτες νησίδες, καθώς εκεί βρίσκονται τράπεζες σπέρματος των δέντρων και σε αυτές έχουν βρει καταφύγιο τα ζώα που γλίτωσαν. Σημείωσε, πάντως, ότι αν η φύση δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνη της, τότε μπορεί να χρειαστεί τεχνητή αναδάσωση.

Evia Film Project // 15-19 Iουνίου 2022 iMEdD Masterclass Κατερίνας Χριστοφιλίδου: Το ρεπορτάζ πίσω από μια ταινία για το περιβάλλον – Ένας πρακτικός οδηγός

Η δημοσιογράφος περιβαλλοντικών θεμάτων Κατερίνα Χριστοφιλίδου παρέδωσε το Σάββατο 18 Ιουνίου στο Κτίριο Μελά, στη Λίμνη, masterclass με τίτλο «Το ρεπορτάζ πίσω από μία ταινία για το περιβάλλον – Ένας πρακτικός οδηγός». Το masterclass διοργανώθηκε από τον μη κερδοσκοπικό δημοσιογραφικό οργανισμό iMEdD, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Evia Film Project.

Ξεκινώντας το masterclass, η κ. Χριστοφιλίδου ευχαρίστησε το iMEdD και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για την πρόσκληση, σημειώνοντας ότι γνωρίζει πως για πολλούς η τηλεόραση μπορεί να μην φαίνεται να έχει την αξία που έχει ο κινηματογράφος, ωστόσο είναι ένα μέσο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, το οποίο συχνά δεν βρίσκεται στις κινηματογραφικές αίθουσες. «Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να ενημερώσουμε τον κόσμο και να ανοίξουμε δρόμο για να κατανοήσουν οι πολίτες έναν κόσμο που αλλάζει» σημείωσε, προσθέτοντας ότι η πληροφορία πρέπει να διαχέεται ώστε να γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε για να προφυλαχθούμε.

Αν και είπε πως όλες οι απόψεις πρέπει να ακούγονται, θεωρεί ότι δεν μπορεί να έχουν την ίδια βαρύτητα η άποψη ενός επιστήμονα που παραθέτει ερευνητικά δεδομένα και ενός ανθρώπου που αρνείται την κλιματική αλλαγή και βασίζεται σε θεωρίες συνωμοσίας.

Αναφερόμενη στην κλιματική αλλαγή, επισήμανε ότι είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο και ότι συνέχεια προκύπτουν νέες έρευνες. Κατά 90% η κλιματική αλλαγή είναι ανθρωπογενής, είπε, τονίζοντας ότι δεν μιλάμε πλέον για αλληλεπίδραση με τη φύση, αλλά για καταστροφή της φύσης.

Πρόσθεσε ότι οι φυσικοί πόροι έχουν γίνει χρηματιστηριακό προϊόν, με πολλούς να τους εκμεταλλεύονται κατά το δοκούν. Αναφερόμενη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, είπε ότι η υποβάθμιση του περιβάλλοντος οδηγεί σε υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, ενώ στάθηκε και στα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα που δημιουργεί η καταστροφή του περιβάλλοντος. Ανέφερε, μάλιστα, ότι τίθεται και ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αυτό είναι κάτι που δεν θα πρέπει να ξεχνάει κάποιος να αναφέρει σε ένα περιβαλλοντικό ρεπορτάζ. Είπε ότι η ίδια ως δημοσιογράφος προσπαθεί να φωτίσει διαφορετικές πλευρές, έτσι ώστε να μπορέσει να βρεθεί ένα μέτρο βιωσιμότητας που θα μας επιτρέψει να ζήσουμε και να εξασφαλίσουμε ότι και η επόμενη γενιά θα βρει κάτι να κληρονομήσει.

Η κ. Χριστοφιλίδου είπε ότι το κλίμα διαμορφώνει μια νέα τάξη πραγμάτων και ότι τα ακραία φαινόμενα γίνονται κανονικότητα. Πρόσθεσε ότι το θέμα των φυσικών πόρων είναι σημαντικό στην ατζέντα για την κλιματική αλλαγή και ότι το ζήτημα της διατροφικής ασφάλειας συνδέεται με τους φυσικούς πόρους. Παράλληλα, ο ΠΟΥ είπε ότι η κλιματική αλλαγή φέρνει πιο κοντά πανδημίες και επιδημίες και ότι αυξάνει τη νοσηρότητα. Πρόσθεσε ότι θα χαθούν άνθρωποι και από αρρώστιες που θα επανεμφανιστούν, θα πρωτοεμφανιστούν ή θα ενταθούν. Θα πρέπει να ξαναδούμε το οικονομικό μοντέλο πάνω στο οποίο έχουμε στηρίξει όλον τον πολιτισμό μας, είπε και αναφέρθηκε στο παράδειγμα της υπερκατανάλωσης. Είπε ότι το μοντέλο αυτό θα πρέπει να το αμφισβητήσουμε και να προχωρήσουμε σε κάποιες βελτιωτικές κινήσεις.

Αναφερόμενη στο ζήτημα της ενεργειακής φτώχειας, είπε ότι πάρα πολλοί άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη δεν μπορούν να αντέξουν το κόστος της ενέργειας και αυτό είναι ένα ζήτημα που συνδέεται τόσο με την κλιματική αλλαγή, όσο και με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το αστικό περιβάλλον είναι μια ενεργειακή ζούγκλα για ένα σπίτι, τόνισε.

Στη συνέχεια μίλησε για τις mega-πυρκαγιές και αναφέρθηκε στην περίπτωση της Βόρειας Εύβοιας. Μιλώντας για τις καμένες εκτάσεις, η κ. Χριστοφιλίδου συγκινήθηκε λέγοντας ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που η δουλειά τους σχετιζόταν με το δάσος. Αυτό το δάσος δεν μπορεί να φυτρώσει σε ένα βράδυ, θα χρειαστούν 30 χρόνια. Είπε ότι είναι πολύ σημαντικό που πραγματοποιείται το Evia Film Project σε αυτή την περιοχή και ότι η διοργάνωση θα βοηθήσει στο να στραφεί το βλέμμα του κόσμου σε περιβαλλοντικά ζητήματα.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη σημασία της εκπαίδευσης και είπε ότι θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα πρότυπο πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Αναφερόμενη στο πώς χτίζεται ένα ρεπορτάζ για τις mega-πυρκαγιές, είπε ότι οι δημοσιογράφοι ελέγχουν πάντα τον χρόνο εκδήλωσης της πυρκαγιάς, ο οποίος καταγράφεται από το Αστεροσκοπείο Αθηνών μέσω δορυφόρου. Οι δημοσιογράφοι ρωτάνε πάντα τους μετεωρολόγους για τις συνθήκες παρατεταμένης ξηρασίας, για την καύσιμη ύλη που υπάρχει στην περιοχή, για το υψηλό θερμικό φορτίο, τα έργα πρόληψης, τη μείξη δάσους – οικισμού ή την εκπαίδευση πολιτών. Πρόσθεσε ότι τρία στοιχεία που εξετάζει ένας δημοσιογράφος είναι οι ευθύνες, οι αρμοδιότητες και η εκτίμηση κινδύνου. Δημοσιογραφικά και κινηματογραφικά δεν πρέπει να εγκαταλείπουμε την επόμενη μέρα σημείωσε, αναφέροντας ότι η επόμενη μέρα αφορά την αποκατάσταση, την κοινωνική συνοχή και την τοπική οικονομία.

Παίρνοντας τον λόγο, ο Ιάσονας Κάντας, υπεύθυνος επικοινωνίας του WWF Ελλάς είπε ότι τα νέα για την αναγέννηση της φύσης είναι ενθαρρυντικά, καθώς η χαλέπιος πεύκη και η ευβοϊκή δρυς έχουν ήδη δείξει καλά δείγματα αναγέννησης. Αναφερόμενος στα βήματα που πρέπει να γίνουν είναι να μην ξανακαούν τα ίδια σημεία μέσα στα επόμενα 15-20 χρόνια. Αυτή θα ήταν μεγάλη οικολογική καταστροφή, σημείωσε, λέγοντας ότι είναι πολύ σημαντική η περιφρούρηση του δάσους στη Βόρεια Εύβοια. Η φύση έχει μηχανισμούς αναγέννησης, τόνισε, συμπληρώνοντας ότι είναι λάθος να γίνεται συζήτηση να μπουν άλλα είδη δέντρων στα σημεία που κάηκαν. Είπε ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει κοινωνική ανοχή στις αυθαιρεσίες και ότι θα πρέπει να ελεγχθεί η βόσκηση και το κυνήγι. Συμπληρώνοντας η κ. Χριστοφιλίδου είπε ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι θέμα συνείδησης, αλλά υπάρχει ένα πλαίσιο κανόνων που πρέπει να ακολουθούμε.

Η κ. Χριστοφιλίδου αναφέρθηκε στη συνέχεια στις πηγές που έχουν στη διάθεσή τους οι δημοσιογράφοι, σημειώνοντας ότι οι μη περιβαλλοντικές οργανώσεις είναι μια πολύ καλή πηγή. Οι δημοσιογράφοι μπορούν να πάρουν, επίσης, πληροφορίες από κρατικές πηγές, από τη Eurostat, ανεξάρτητους οργανισμούς, ινστιτούτα, ειδικούς, καθώς και να χρησιμοποιήσουν μαρτυρίες.

Η κ. Χριστοφιλίδου μίλησε επίσης για το θέμα της τροφής και το εάν φτάνει για όλους τους ανθρώπους στον πλανήτη. Η δύναμη της εικόνας και της σωστής τεκμηρίωσης είναι μεγάλη στην ανάδειξη αυτών των θεμάτων, είπε. Αναφερόμενη στην ενέργεια, είπε ότι το ζήτημα της ενεργειακής δημοκρατίας μάς αφορά όλους, καθώς βρισκόμαστε σε μία εποχή ενεργειακής ένδειας. Καταλήγοντας, είπε ότι οι πολίτες και οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να έχουν τα μάτια ανοιχτά και να βάζουν το μέτρο.

Evia Film Project // 15-19 Iουνίου 2022 iMEdD Masterclass: «Η δημοσιογραφία στην παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ για το περιβάλλον» του Γιώργου Αυγερόπουλου

Ο δημιουργός ντοκιμαντέρ, δημοσιογράφος και σκηνοθέτης Γιώργος Αυγερόπουλος παρέδωσε masterclass την Παρασκευή 17 Ιουνίου, στην Αγία Άννα, με τίτλο «Η δημοσιογραφία στην παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ για το περιβάλλον», στο πλαίσιο του Evia Film Project και σε διοργάνωση του μη κερδοσκοπικού δημοσιογραφικού οργανισμού iMEdD.

Στην αρχική του τοποθέτηση, ο Γιώργος Αυγερόπουλος αναφέρθηκε στον ιδιαίτερο χαρακτήρα των περιβαλλοντικών ντοκιμαντέρ, τα οποία συμπυκνώνουν και εμπεριέχουν πολλά διαφορετικά στοιχεία. «Κάθε περιβαλλοντικό ζήτημα είναι εξ ορισμού πολιτικό, με διαστάσεις κοινωνικές, οικονομικές και πολύ συχνά ιστορικές. Το ζητούμενο σε κάθε ντοκιμαντέρ, όχι μόνο περιβαλλοντικής θεματικής, είναι η σωστή χρήση της δημοσιογραφίας, η οποία προφυλάσσει τους δημιουργούς από ανεπιθύμητες περιπέτειες, ιδίως στο νομικό σκέλος. Προτού προχωρήσουμε, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τόσο το iMEdD, έναν φορέα με τον οποίο έχουμε αναπτύξει στενή συνεργασία τα τελευταία χρόνια, όσο και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που ανέλαβε τη διοργάνωση του Evia Film Project, μιας πρωτοβουλίας την οποία θεωρώ εξαιρετική», ανέφερε σχετικά.

Στη συνέχεια, ο κ. Αυγερόπουλος μίλησε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να λειτουργήσει η δημοσιογραφία ως εργαλείο στην παραγωγή ντοκιμαντέρ, δίνοντας έμφαση στη σημασία της σωστής ποσόστωσης ανάμεσα στο δημοσιογραφικό και το αισθητικό σκέλος. «Ο στόχος μας δεν είναι άλλος από το να δημιουργήσουμε ένα οπτικοακουστικό έργο που να διαθέτει αρχή, μέση και τέλος, να έχει αντίκτυπο και να επιτυγχάνει συνθέσεις και εξάρσεις, γεννώντας αισθήματα και μένοντας μακριά από λαϊκισμούς. Ο πρώτος κανόνας προς αυτή την κατεύθυνση είναι η αυστηρή προσήλωση στα γεγονότα. Από εκεί και έπειτα, ο δημιουργός οφείλει να μην υποκύπτει στον πειρασμό του προσωπικού σχόλιου, να αφήσει κάθε άποψη να εκφραστεί, ακόμη και αυτές με τις οποίες διαφωνεί κάθετα, και να αποφεύγει τα συμπεράσματα που δεν μπορεί να αποδείξει με αδιάσειστα στοιχεία», εξήγησε χαρακτηριστικά.

Αμέσως μετά, θέλοντας να τονίσει τον κομβικό ρόλο της εντατικής προετοιμασίας πριν το στάδιο της παραγωγής, μοιράστηκε με το κοινό τις εμπειρίες του από το ντοκιμαντέρ Δέλτα – Οι Βρώμικες Δουλειές του Πετρελαίου (2006), το οποίο είχε αποσπάσει επτά βραβεία. «Αναλογιστείτε ότι για το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ εργαστήκαμε πυρετωδώς στο σκέλος της προκαταρκτικής έρευνας για έναν ολόκληρο χρόνο, ενώ το γύρισμα διήρκησε μόλις δύο εβδομάδες. Μία από τις πιο δύσκολες εμπειρίες μου ήταν η επικοινωνία με τους αντάρτες του MEND (Movement for the emancipation of the Niger Delta – Κίνημα για τη χειραφέτηση του Δέλτα του Νίγηρα), οι οποίοι συνηθίζουν να απαγάγουν δημοσιογράφους και στελέχη πετρελαϊκών εταιρειών. Στη διάρκεια των γυρισμάτων, είχαν νοικιάσει δωμάτια ακριβώς δίπλα μας και μας υπέβαλαν σε καθημερινές ανακρίσεις για τρεις μέρες, προσπαθώντας να καταλάβουν αν δουλεύουμε για λογαριασμό της Shell. Σε κάποια στιγμή, βρεθήκαμε σε ένα αυτοκίνητο στις 4 το βράδυ, το οποίο μας μετέφερε σε ένα ταχύπλοο. Τα χαράματα, βρεθήκαμε να πλέουμε στον Νίγηρα, όπου συναντήσαμε μια άλλη ομάδα ανδρών που πυροβολούσαν στον αέρα για να σταματήσουμε. Δεν γνωρίζαμε αν η διαδρομή μας θα καταλήξει σε γύρισμα ή σε απαγωγή. Ενίοτε, όμως, πρέπει να εμπιστεύεσαι και το ένστικτό σου», διηγήθηκε στο κοινό.

Προχωρώντας στο κυρίως στάδιο της παραγωγής, ο Γιώργος Αυγερόπουλος υπογράμμισε τη σπουδαιότητα του να αποκτά κανείς κοντινή και άμεση πρόσβαση στο θέμα που επιθυμεί να προβάλει, τονίζοντας τη χρησιμότητα των επαφών με ανθρώπους από τον ντόπιο πληθυσμό, οι οποίοι γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις που ο σκηνοθέτης-δημοσιογράφος είναι αδύνατον να γνωρίζει. Στη συνέχεια, στάθηκε ιδιαίτερα στο κομμάτι των διαλόγων και των συνεντεύξεων. «Πρέπει να αναζητείτε εκείνες τις ατάκες που θα σας επιτρέψουν να θίξετε νέα ζητήματα και να γεφυρώσετε χάσματα στους συλλογισμούς σας. Πάνω απ’ όλα, όμως, πρέπει να κάνετε τον συνομιλητή σας να νιώσει άνετα, να ανοιχτεί σταδιακά. Επομένως, είναι μεγάλο λάθος να ξεκινήσετε με κάποια αιχμηρή ερώτηση. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να θυμάστε πως οι συνεντεύξεις του ντοκιμαντέρ είναι συζητήσεις και όχι ένα απλό διάβασμα ερωτήσεων. Σε κάθε περίπτωση, όποια απάντηση και να λάβετε, δεν πρέπει να εκδηλώσετε τη διαφωνία σας, όσο έντονη και να είναι. Είμαστε εκεί για να καταγράψουμε το εύρος των επιχειρημάτων της κάθε πλευράς του ζητήματος», σχολίασε σχετικά.

Το επόμενο σκέλος του masterclass αφορούσε τα στάδια της συγγραφής του σεναρίου, του μοντάζ και του post-production, όπου ο Γιώργος Αυγερόπουλος ανέλυσε τη δική του μέθοδο εργασίας. «Η δική μου προσέγγιση είναι ότι απομαγνητοφωνώ κάθε συνέντευξη και φτιάχνω μια λίστα με τα πλάνα, όπου ενσωματώνω time codes. Με αυτόν τον τρόπο, έχω πλήρη έλεγχο στο σενάριο καθώς μπαίνω στη διαδικασία του μοντάζ. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να ορίσει κανείς την αφηγηματική του γραμμή. Από πού θα ξεκινήσει μια ταινία; Θα είναι γραμμική, θα εκκινεί in medias res; Μία ακόμη κρίσιμη απόφαση είναι αν υπάρχει αφήγηση του ίδιου του σκηνοθέτη. Το μοντάζ είναι, φυσικά, η πλέον σημαντική διαδικασία, που κρύβει μέσα της ένα ποσοστό μαγείας, περίπου σαν την ενορχήστρωση στη μουσική. Ακόμη και αν γνωρίζετε πώς να μοντάρετε, το θεωρώ απαραίτητο να συνεργάζεστε με κάποιον μοντέρ. Ο φιλμικός χρόνος που έχουμε στη διάθεσή μας είναι πολύτιμος, δεν πρέπει να διστάζουμε να κόψουμε σκηνές, ανεξάρτητα από το πόσο χρόνο και κόπο σπαταλήσαμε προκειμένου να τις γυρίσουμε. Η σημασία του ήχου είναι, εννοείται, τεράστια. Πρέπει να φανείτε επιμελείς και διεξοδικοί στο sound design, στα ηχητικά εφέ, στη μίξη του ήχου. Το χρώμα, όπως και το μοντάζ και η μουσική, επηρεάζουν το συναίσθημα του θεατή, οπότε είναι απαραίτητο να επενδύσουμε χρόνο και χρήματα στο color correction και το color grading, δύο τομείς που συνιστούν ξεχωριστή τέχνη», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Απαντώντας σε ερώτηση του κοινού για το πώς έχει εξελιχθεί στην πορεία της σκηνοθετικής του διαδρομής, ο Γιώργος Αυγερόπουλος απάντησε πως το σημείο καμπής ήρθε περίπου το 2003-2004. «Μέχρι το 2000 ήμουν αυτό που αποκαλούμε “ρεπόρτερ πρώτης γραμμής”, έχοντας εργαστεί ως ανταποκριτής σε επτά πολέμους. Χρησιμοποιούσα πολλά κλισέ, πολλές πομπώδεις εκφράσεις, γινόμουν υπερβολικά εκφραστικός στην αφήγηση, τόσο στα σχόλιά μου όσο και στην εικόνα. Χρειάστηκε να περάσουν 3-4 χρόνια για να σκοτώσω τον τηλεοπτικό δημοσιογράφο μέσα μου. Φυσικά, σημαντικό ρόλο έπαιξε και το ότι δημιουργήσαμε τη δική μας εταιρεία, γεγονός που μου έδωσε τη δυνατότητα να δουλεύω ανεξάρτητα. Προσπαθώ, πάντως, να πειραματίζομαι συνεχώς, με διαφορετικά μπάτζετ και σε διαφορετικά είδη», απάντησε σχετικά.

 Όσο για το αν υφίσταται διαχωρισμός ανάμεσα σε τηλεοπτικά και κινηματογραφικά ντοκιμαντέρ, ο κ. Αυγερόπουλος απάντησε ανατρέχοντας σε ένα παλαιότερο περιστατικό. «Το 2005, το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης φιλοξένησε ένα αφιέρωμα στις εκπομπές του Εξάντα. Ο Δημήτρης Εϊπίδης είχε δεχτεί δριμεία κριτική τότε για την επιλογή, του, είχαν υπάρξει εντονότατες αντιδράσεις από ανθρώπους που διαχώριζαν τους καλλιτέχνες από τους “τηλεοπτικούς”. Δεν σας κρύβω ότι μου είχε στοιχίσει εκείνη η οδυνηρή εμπειρία. Ο διαχωρισμός αυτός δεν υπάρχει πουθενά παρά μόνο στην Ελλάδα, αλλά και εδώ έχει ατονήσει. Θεωρώ πως μέσα από τον Εξάντα ανοίξαμε δρόμους για το δημοσιογραφικό ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα. Αν με ρωτάτε για τον δικό μου ορισμό της τέχνης, τέχνη είναι ό,τι έχει τη δύναμη και την ικανότητα να μου αλλάξει τη ζωή. Θα συνεχίσω, λοιπόν, να γυρίζω ντοκιμαντέρ για κάθε θέμα που με κάνει να νιώθει ότι έχω κάτι να πω. Εξυπακούεται, φυσικά, ότι είναι αδύνατον να έχεις άποψη για τα πάντα», κατέληξε σχετικά.