«Το κράτος πάντα θα παρακολουθεί, αλλά που είναι το όριο;»

Σοβαρές ενστάσεις και ανησυχία για τη λειτουργία των θεσμών αλλά και τη σοβαρότητα των αποκαλύψεων γύρω από την υποκλοπή και την παρακολούθηση του κινητού τηλεφώνου του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ, εκφράζουν οι κοινωνικοί επιστήμονες της χώρας, που ασχολούνται με τα κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα και ελευθερίες.

Οι χθεσινές παραιτήσεις των κ.κ. Δημητριάδη και Κοντολέοντος, που σαφώς εμπλέκονται με τις παρακολουθήσεις πολιτικών και δημοσιογράφων, έχουν ανοίξει τον ασκό του Αιόλου για την κυβέρνηση και αποτελούν ένα μείζον πολιτικό ζήτημα, στο επίκεντρο του οποίο υπάρχουν θέματα σχετικά με την λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών ελέγχου και διαφάνειας.

Όπως αποδεικνύεται, κανείς δεν είναι ασφαλής. Η κυβέρνηση αρνείται να δώσει ξεκάθαρες και σαφείς απαντήσεις και προσπαθεί να θολώσει το τοπίο ενώ αποδεικνύεται ότι στην υπόθεση των παρακολουθήσεων εμπλέκονται υπηρεσίες και μηχανισμοί, θεσμικοί λειτουργοί και πολιτικά πρόσωπα κορυφαίας σημασίας, όπως ο πρωθυπουργό, στην ευθύνη του οποίου υπάγεται η ΕΥΠ.

Γιατί παρακολουθούσαν τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ και μάλιστα την περίοδο που διεκδικούσε την αρχηγία του κόμματος του; Γιατί δόθηκε εισαγγελική έγκριση; Γνώριζαν ή δεν γνώριζαν οι πολιτικοί προϊστάμενοι της ΕΥΠ για την παρακολούθηση; Αυτοί όπως και οι εισαγγελείς και οι πράκτορες που είχαν την ευθύνη της παρακολούθησης, θα λογοδοτήσουν;

Τα ίδια τα ερωτήματα τίθενται και για την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη, για τον οποίο η ΕΥΠ παραδέχτηκε ότι τον παρακολουθούσαν με αίτημα ξένης αρχής; Είναι η χώρα μας αποικία; Είμαστε υπό κατοχή ξένης δύναμης και έλληνες πολίτες παρακολουθούνται κατόπιν ξένων εντολών;

Προφανή και λογικά τα ερωτήματα, αλλά οι απαντήσεις δύσκολα θα δοθούν για ένα πολιτικό σύστημα και καθεστώς, που εδώ και δεκαετίες έχει οχυρωθεί πίσω από την αδιαφάνεια και την παντελή έλλειψη δημόσιο ελέγχου και έχει γιγαντωθεί μέσω της διαπλοκής και των πελατειακών σχέσεων, μεταξύ πολιτικής και οικονομικής εξουσίας.

«Πάντα θα μας παρακολουθούν ακόμα και καταχρηστικά»

Οι πολιτικοί και κοινωνικοί επιστήμονες που παρακολουθούν τις εξελίξεις θεωρούν ότι το κλειδί όλων αυτών των υποθέσεων βρίσκεται στη λειτουργία των θεσμών και στη κατοχύρωση της διαφάνειας.

Ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, με γνωστικό αντικείμενο το «Θεσμικό Πλαίσιο Προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» και τη λειτουργία των Διεθνών Οργανισμών, θεωρεί ότι «το κράτος πάντα θα παρακολουθεί τους πολίτες» αλλά επισημαίνει ότι το μείζον είναι να υπάρχουν και να έχουν τεθεί όρια.

Όπως υποστηρίζει «είναι δεδομένο ότι το κράτος θέλει να παρακολουθεί και έχει και ένα νόμιμο λόγο να αποζητά την πληροφορία και την πληροφόρηση για θέματα ασφάλειας. Ωστόσο πρέπει να δούμε ποιο είναι το όριο και στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, έχουμε κατάχρηση του νόμου».

Αφήνει επίσης να εννοηθεί ότι στις συγκεκριμένες περιπτώσεις έχουμε παρανόμως διεύρυνση «των ορίων παρακολούθησης», για την οποία, «σίγουρα υπάρχουν πολιτικές και ποινικές ευθύνες». Τονίζει δε πως τόσο με την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θ. Κουκάκη όσο και με την παρακολούθηση του Ν. Ανδρουλάκη, αποδεικνύεται πως πλέον στη χώρα μας «δεν υπάρχουν ασφαλιστικές δικλείδες και το θέμα θα πρέπει να ερευνηθεί από τη δικαιοσύνη σε βάθος».

«Είναι ένα τεράστιο σκάνδαλο και υπάρχουν πολλά ερωτήματα, όπως αν υπάρχει αρχείο, ποιος το κρατάει και πως το χρησιμοποιεί», τονίζει και εύχεται οι πρόσφατες παραιτήσεις και επιφέρουν συγκεκριμένα αποτελέσματα. Όπως αναφέρει, «το θέμα των παρακολουθήσεων έχει τεθεί και στο συνήγορο του πολίτη ο οποίος έχει αποφανθεί ότι σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπάρχει τεκμηρίωση», ενώ υποστηρίζει πως η ΕΥΠ έτσι κι αλλιώς φέρει ευθύνες. «Ακόμα και αν δεν έκανε τις παρακολουθήσεις, όφειλαν να γνώριζαν αν γίνονται παράνομες παρακολουθήσεις και ποιος τις κάνει» τονίζει.

«Περνάμε από το κράτος κανόνων στο κράτος της πολιτικής βούλησης»

Από την πλευρά του ο Κωστής Παπαϊωάννου, πρώην πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, με θητεία στη θέση του πρόεδρου του «Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας», θεωρεί ότι το κράτος δικαίου στην Ελλάδα έχει δεχτεί ισχυρά πλήγματα και έχει υποχωρήσει.

«Νομίζω ότι αυτές οι αποκαλύψεις της επικαιρότητας, καταδεικνύουν ότι το κράτος δικαίου στην Ελλάδα έχει τραυματιστεί. Ποτέ δεν λειτουργούσε δίκαια, αλλά σήμερα αποδεικνύεται ότι περνάμε από το κράτος κανόνων, στο κράτος της πολιτικής βούλησης και της πολιτικής εξουσίας χωρίς κανόνες. Το είδαμε από την διαχείριση των Μέσων Ενημέρωσης, του ελέγχου το ΑΠΕ και της ΕΥΠ από το γραφείο του πρωθυπουργού και την αποδυνάμωση των ανεξάρτητων αρχών» τονίζει και εκτιμά ότι οι παραιτήσεις θα έχουν σεισμικές συνέπειες.

Θεωρεί ότι είναι επιτακτική ανάγκη να ξανανοίξει η συζήτηση για τη λειτουργία της ΕΥΠ, η οποία θα πρέπει να τεθεί σε διακομματικό έλεγχο αλλά και «να ξαναδούμε το θέμα της λειτουργίας και της απόδοσης της δικαιοσύνης».

«Χρειάζονται μεγάλες τομές, στην Ελλάδα υπάρχει κρίση των θεσμών και πρέπει να δούμε οπωσδήποτε το πέρασμα της χώρας στην επόμενη φάση της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας» τονίζει.