Το Μετρό Θεσσαλονίκης μπαίνει σε τροχιά, αλλά χωρίς φορέα λειτουργίας;

Μάχη με το χρόνο θα πρέπει να δώσει η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της Άνοιξης, όπως και το αρμόδιο υπουργείο Μεταφορών, προκειμένου στο τέλος του χρόνου να υπάρχει φορέας που θα αναλάβει τη λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης, αν τελικά, κατασκευαστικά, το σύστημα σταθερής τροχιάς της πόλης, τον Δεκέμβρη του 2023 παραδοθεί ολοκληρωμένο.   

Το δυσοίωνο είναι, πως υπάρχει ο κίνδυνος, όταν το Μετρό παραδοθεί στην πόλη, έτοιμο προς χρήση, έστω και με μερικούς μήνες καθυστέρηση, να μην υπάρχει φορέας που θα αναλάβει να το λειτουργήσει. Τα μέχρι στιγμή δεδομένα δείχνουν ότι η παρούσα κυβέρνηση, και δη σε προεκλογικό χρόνο, απομακρύνεται από την επιλογή της άμεσης ανάθεσης, μέσω συμπληρωματικής σύμβασης, της συντήρησης και λειτουργίας του Μετρό – βασική γραμμή και επέκταση προς Καλαμαριά – για 2+1 έτη, στην κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ και Hitachi Rail, και επαναφέρει σε πρώτο πλάνο το διαγωνισμό για τον οποίο ακόμα δεν έχει κοινοποιήσει κάποια συγκεκριμένα στοιχεία για το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του.

Προσπαθούμε να τρέξουμε το διαγωνισμό – Ελπίζω στο τέλος να έχουμε φορέα λειτουργίας

Από την πλευρά της Αττικό Μετρό, πάντως, υπάρχει αισιοδοξία, έστω συγκρατημένη ότι θα βρεθεί λύση και μάλιστα μέσω του διαγωνισμού για την εταιρία που με ΣΔΙΤ, θα αναλάβει τη λειτουργία και συντήρηση του μετρό, έργο που αποτιμάται γύρω στα 360 εκατομμύρια με χρονική διάρκεια τα 11 έτη.

«Εμείς αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι να τρέξουμε το διαγωνισμό», αναφέρει ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό, Νίκος Ταχιάος και εξηγεί πως «η Αττικό Μετρό είναι το όχημα μέσω του οποίου γίνεται ο διαγωνισμός και πως ο χρόνος και οι προδιαγραφές του διαγωνισμού έχουν προέρθει μετά από συμφωνία με το υπουργείο Μεταφορών που έχει την ευθύνη των δημόσιων συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης. Η δε νομοθετική πρωτοβουλία ανήκει στην κυβέρνηση».

Σε ότι αφορά την σύμβασης ανάθεσης για τη λειτουργία του Μετρό στην κοινοπραξία που κατασκευάζει το Μετρό, αλλά και αν αυτή είναι συμβατή με το «ενωσιακό δίκαιο», καθότι η Κομισιόν χρηματοδοτεί κατά 75% το έργο, τονίζει πως αυτό εξαρτάται από το υπουργείο Μεταφορών και θα κριθεί στη συνέχεια. «Δεν γνωρίζω σε τι φάση βρίσκεται το θέμα της σύμβασης αλλά για μας πρώτη προτεραιότητα είναι ο διαγωνισμός» τονίζει και αναφέρει ότι υπάρχουν δύο προτάσεις που αξιολογούνται από την Επιτροπή Αξιολόγησης του διαγωνισμού σχετικά να πληρούν τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί.

Σημειώνει δε πως γίνεται προσπάθεια ο διαγωνισμός να τελειώσει σύντομα αλλά στο ερώτημα αν όταν παραδοθεί το Μετρό θα υπάρχει φορέας λειτουργίας, τονίζει ότι «ελπίζω ναι, αλλά αυτό δεν μπορώ να το πω με σιγουριά», επισημαίνοντας ότι την ευθύνη για τον διαγωνισμό εξαρχής είχε το αρμόδιο υπουργείο Μεταφορών.

Να σημειωθεί πως στον διαγωνισμό για τη συντήρηση και λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης, έχουν καταθέσει φακέλους δύο κοινοπραξίες: «Άκτωρ Παραχωρήσεις–Neo Trans (Κορέα) και ATM (Ιταλία)-Egis (Γαλλία). Στην πρώτη κοινοπραξια μετεχει η Neo Trans, μια εταιρεία της Νοτίου Κορέας που διαχειρίζεται το Μετρό της Σεούλ. Στο δεύτερο σχήμα τόσο η ΑΤΜ (Azienda Trasporti Milanesi), είναι εταιρεία που έχει αναλάβει τα Μετρό σε Μιλάνο και Κοπεγχάγη, ενώ η γαλλική Egis έχει εμπειρία σε μετρό χωρίς οδηγό. Το συγκεκριμένο έργο ΣΔΙΤ έχει συνολική αξία τα 362,08 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει εκτός της λειτουργίας και τη συντήρηση των σταθμών, των σηράγγων, καθώς και του τροχαίου υλικού, τόσο της βασικής γραμμής, όσο και της επέκτασης προς Καλαμαριά.

Ασφυχτικά τα περιθώρια

Πάντως όπως διαφαίνεται, το ζήτημα ή πρόβλημα με τον φορέα λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκης, βάσει βέβαια των επιλογών της απερχόμενης κυβέρνησης, οδηγείται σε αδιέξοδο. Ακόμα και αν αύριο ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός και βρεθεί η εταιρία που θα αναλάβει τη λειτουργία βάσει των κανονισμών θα πρέπει να λειτουργήσει το μετρό τουλάχιστον για 12 μήνες δοκιμαστικά, ενώ ο ευκταίος χρόνος της δοκιμαστικής λειτουργίας είναι 18 μήνες.

Αν θεωρητικά το Μετρό Θεσσαλονίκης, που σύμφωνα με την Αττικό Μετρό οι εργασίες κατασκευής του έχουν προχωρήσει κατά 87%, παραδοθεί προς χρήση στο τέλος του χρόνου, δηλαδή σε 10 μήνες, και ξεκινήσουν από αύριο τα δοκιμαστικά δρομολόγια, πράγμα απίθανο, θα οδηγηθούμε σε μία τραγελαφική κατάσταση, με το μετρό της πόλης να αναμένει δρομολόγια παρκαρισμένο κι ακίνητο στις ράγες.

Εκτός βέβαια αν, τελικά, επιλεγεί η λύση της ανάθεσης της λειτουργίας. Αλλά εδώ τίθεται ένα βασικό ερώτημα.

Γιαννούλης: Η σύμβαση ανάθεσης σκοντάφτει στο Ενωσιακό Δίκαιο

Γιατί όμως η κυβέρνηση, έστω την τελευταία στιγμή και ενώ η χώρα οδεύει προς εκλογές, δείχνει να στρέφεται προς την λύση του διαγωνισμού, όταν μόλις πρόσφατα, στις 28 Φεβρουαρίου είχε περάσει τροπολογία, προκειμένου να λυθούν τα χέρια της και μέσω επέκτασης της σύμβασης κατασκευής, να αναθέσει στην κοινοπραξία που κατασκευάζει το Μετρό και τη λειτουργία του;

Την απάντηση δίνει ο αναπληρωτής τομεάρχης Μεταφορών και Υποδομών, βουλευτής Α Θεσσαλονίκης Χρήστος Γιαννούλης που τονίζει ότι η συμπληρωματική σύμβαση για την ανάθεση της λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκη θα καταπέσει βάσει του ενωσιακού δικαίου, καθώς θα τεθεί υπό έγκριση στην Κομισιόν που συνχρηματοδοτεί το έργο. Να σημειωθεί πως το Ενωσιακό Δικαίο αναφέρει πως δεν μπορούν να γίνουν τροποποιήσεις ή προαιρέσεις σε συμβάσεις «που ενδέχεται να μεταβάλουν τη συνολική φύση της σύμβασης ή της συμφωνίας-πλαίσιο».

«Η κυβέρνηση πέρασε αυτή την τροπολογία αλλά τελικά δεν την υλοποιεί διότι έγινε κατανοητό ότι δεν πρόκειται να περάσει από την Κομισιόν. Διότι βάσει όσων ισχύουν, ο φορέας δεν θα μπορεί να πάρει πιστοποίηση και αδειοδότηση. Αν μπορούσαν θα την είχαν ήδη υπογράψει. Οι εταιρίες γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει ενωσιακό δίκαιο», αναφέρει ο Χρήστος Γιαννούλης και τονίζει πως «ακόμα και το 2023 να είναι έτοιμο το Μετρό όπως έχουν δρομολογηθεί οι εξελίξεις, κινδυνεύουμε να έχουμε ένα μετρό που θα λειτουργεί χωρίς όμως επιβάτες. Αυτό είναι ντροπή, δεν είναι σοβαρά πράγματα».

Σημειώνει δε πως «με δημόσια τοποθέτηση μας στις 26 Φεβρουαρίου είχαμε επισημάνει τον κίνδυνο το Μετρό της Θεσσαλονίκης να μπλέξει σε νέες περιπέτειες, με την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε απευθείας ανάθεση της διαχείρισης και λειτουργίας του έργουγια 2+1 χρόνια, στην ανάδοχο κατασκευάστρια εταιρεία του Μετρό. Αφού πρώτα είχαμε εκφράσει την αντίθεση μας στην εμπλοκή ιδιωτών στη διαχείριση και λειτουργία του έργου, σε δεύτερο χρόνο είχαμε προειδοποιήσει πως η παράκαμψη του Διεθνή Ανοικτού Διαγωνισμού για τη σύναψη Σύμβασης ΣΔΙΤ για τη λειτουργία και συντήρηση του δικτύου του Μετρό Θεσσαλονίκης, με μία σκανδαλώδη τροπολογία που κατατέθηκε αιφνιδιαστικά στη Βουλή, θα προκαλέσει νέες επιπλοκές που θα έχουν αντίκτυπο στο χρόνο λειτουργίας του Μετρό».

«Ο εμπαιγμός, οι λαθροχειρίες και οι σκανδαλώδεις αποφάσεις για το Μετρό της Θεσσαλονίκης από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, θα οδηγήσουν σε περεταίρω καθυστέρηση στην παράδοση του έργου. Απέναντι τους θα βρουν τους πολίτες της Θεσσαλονίκης που δεν ανέχονται πλέον την κοροϊδία και την εξαπάτηση», καταλήγει ο αναπληρωτής Τομεάρχης Μεταφορών του ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας πως λύση υπάρχει και δεν είναι άλλη από το μοντέλο που έχει επιλεγεί για το μετρό της Αθήνας.