Τζανάκης: Προς φάση ενδημικότητας ο ιός το Πάσχα – Η εκτίμηση του καθηγητή

Την αισιόδοξη εκτίμηση του πως ο ιός ενδέχεται να περάσει σε φάση ενδημικότητας, παρέθεσε μιλώντας στον ΣΚΑΪ και την εκπομπή Καλημέρα, ο καθηγητής Πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης.

«Ατενίζουμε με αισιοδοξία το Πάσχα. Όπως προχωρά η ίωσή θα μολύνει πολλούς αλλά θα προσφέρει όμως ανοσία σε ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού με συνέπεια να πάμε σε μια ενδημικού τύπου κατάσταση το Πάσχα ώστε να το γιορτάσουμε όπως κάναμε τα προηγούμενα χρόνια.

Ο ίδιος τόνισε ότι θετικό επίσης στοιχείο όσον αφορά στα επιδημιολογικά δεδομένα, αποτελεί ότι το υγειονομικό σύστημα έχει βρει μια ισορροπία.

«Οι νοσηλείες πέφτουν , οι μονάδες έχουν μικρή αλλά σταδιακή πτώση εδώ και 20 μέρες ενώ είμαστε κοντά στα 500 κρεβάτια τώρα από εκεί που ήμασταν στα 700».

Ο καθηγητής εξήγησε δε πως ακόμα κι αν ο ιός μας «εκπλήξει» είναι διαθέσιμα τα ανάλογα όπλα ώστε να αντιμετωπιστεί

Παράλληλα η πρόεδρος του ΕΙΝΑΠ, Ματίνα Παγώνη, διευκρίνσε πως ο ιός θα συνεχίσει να υπάρχει ενώ συνιστά προσοχή και παράταση στη χρήση μάσκας: «Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι ο ιός δεν θα φύγει.Θα πρέπει να συνεχίσουμε να είμαστε προσεκτικοί. Δεν θα πεταχτούν ακόμα οι μάσκες. Τα βήματα θα γίνουν βήμα βήμα και βδομάδα βδομάδα»

Γκ. Μαγιορκίνης: Ευρωπαϊκή μελέτη με ελληνική σφραγίδα για τις βλάβες της Covid-19 σε εγκέφαλο και καρδιά

Μια ελληνική μελέτη η οποία δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο και έδειξε ότι ο κορονοϊός ενεργοποιεί κάποιους επικίνδυνους ρετροϊούς που βρίσκονται στο ανθρώπινο γονιδίωμα, έδωσε το έναυσμα για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού προγράμματος, το οποίο με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα αναλύσει σε βάθος πενταετίας, ουσίες στο ανθρώπινο σώμα που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πρόγνωση, τη θεραπεία αλλά και την παρακολούθηση των ασθενών με Covid-19. Ένας από τους βασικούς στόχους των επιστημόνων που συμμετέχουν σε αυτό το πρόγραμμα είναι να δουν πώς επηρεάζεται η καρδιά και ο εγκέφαλος από τη νόσο σε βάθος χρόνου και πώς μπορούν να αναστρέψουν αυτές τις συνέπειες.

Η αρχική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό “ΜΙCROBIOLOGY SPECTRUM” έγινε στο Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής από την Ομάδα Εφηρμοσμένης Εξελικτικής Ιολογίας, της οποίας προΐσταται ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας Γκίκας Μαγιορκίνης. Όπως αναφέρει ο ίδιος (που είναι και ο επιβλέπων ερευνητής της νέας μελέτης) στο Πρακτορείο Fm και στην εκπομπή της Τάνιας Η. Μαντουβάλου “104,9 ΜΥΣΤΙΚΑ ΥΓΕΙΑΣ” “πρόκειται για τη συνέχεια της μελέτης που ξεκινήσαμε εδώ πριν από περίπου δύο χρόνια, η οποία έχει κινήσει το ενδιαφέρον πολλών επιστημόνων στη διεθνή κοινότητα και για αυτό χρηματοδοτείται τώρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από το πρόγραμμα Ορίζοντας-Έρευνα και Καινοτομία με 6,6 εκατομμύρια ευρώ (έχουν ήδη προεγκριθεί) σε βάθος 5ετίας. Οι συνεργάτες μας είναι το Ινσερμ της Λυόν, το Πανεπιστήμιο Tor Vergata της Ρώμης, το Ινστιτούτο Έρευνας Υγιεινής της Αραγκόν, η εταιρεία Geneuro της Γαλλίας, το Frascati Scienza της Ιταλίας και το Κλινικό κέντρο του Νοσοκομείου Rijeka της Κροατίας”.

Το εργαστήριο του κ. Μαγιορκίνη προΐσταται στο κομμάτι που αφορά στη Γενωμική και τη Βιοπληροφορική, λόγω της υψηλής εξειδίκευσης που έχει ο ίδιος και η ομάδα του σε παγκόσμιο επίπεδο, στην ανάλυση αυτών των ρετροϊών. Εξάλλου η ίδια ομάδα ηγείται του αντίστοιχου τμήματος και στο Ηνωμένο Βασίλειο στο πρόγραμμα των 100.000 Γονιδιωμάτων.

Ο ρόλος των βιοδεικτών στη στοχευμένη θεραπεία

Ποιος είναι όμως ο σκοπός του προγράμματος; Θέλουμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα τα ευρήματα που είχαμε, στοχεύοντας στην κλινική τους εφαρμογή, απαντά ο κλινικός ιολόγος, επιστημονικά υπεύθυνος στο Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Ρετροϊών του ΕΚΠΑ και εξηγεί: “Στόχος του προγράμματος που ονομάζεται “Ηervcov” είναι να αναλύσουμε το ρόλο των ενδογενών ρετροϊών του ανθρώπου στην ανοσοπαθογένεση της νόσου. Δηλαδή στον τρόπο που ο Sars επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα και δημιουργεί παθολογίες στον ανθρώπινο οργανισμό. Θα επιχειρήσουμε να αναγνωρίσουμε και να αξιολογήσουμε τους βιοδείκτες, πού είναι ουσίες στο σώμα μας, οι οποίες χρησιμοποιούνται για την πρόγνωση και τη θεραπεία των ασθενών. Και αυτές οι ουσίες θα πρέπει να δούμε κατά πόσον είναι σημαντικές για τη διάγνωση, την παρακολούθηση και την προτεραιοποίηση των ασθενών. Κάτι που αυτή τη στιγμή είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα, καθότι αφορά στην στοχευμένη θεραπεία. Το επίκεντρο αυτών των βιοδεικτών θα είναι η επίδραση που έχει η νόσος κυρίως στην καρδιά και στον εγκέφαλο, σε σύντομο χρονικό διάστημα από τη νόσηση, αλλά και σε βάθος χρόνου. Προς το παρόν δεν ξέρουμε ποιες είναι οι μακροχρόνιες συνέπειες που έχει σε αυτά τα δύο συστήματα και θέλουμε να το παρακολουθήσουμε”.

Ξεκινάνε κλινικές δοκιμές με μονοκλωνικό που έδωσε καλά αποτελέσματα στη ΣΚΠ Σε παλαιότερη συνέντευξη μάς είχατε πει ότι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει δώσει αισιόδοξα αποτελέσματα σε μελέτες για τη σκλήρυνση κατά πλάκας, πρόκειται να μελετηθεί για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και συγκεκριμένα για ασθενείς με προχωρημένη νόσο. Αυτό σχετίζεται με την τωρινή σας μελέτη; γεννάται εύλογα το ερώτημα. “Βεβαίως και σχετίζεται. Η συγκεκριμένη μελέτη θα δημιουργήσει σημεία εκκίνησης για τις λεγόμενες κλινικές δοκιμές, οι οποίες θα ξεκινήσουν στα επόμενα ένα με δύο χρόνια. Θα δώσει δηλαδή το τεχνικό υπόβαθρο, τη θεωρητική βάση. Το μονοκλωνικό αντίσωμα είναι μία θεραπεία. Θα πρέπει να ξέρουμε όμως πως οι ασθενείς ανταποκρίνονται στη θεραπεία. Οπότε πρέπει να έχουμε αντικειμενικές μετρήσεις, για να μπορούμε να αξιολογήσουμε ένα θεραπευτικό σχήμα. Για αυτό το λόγο η χρήση των βιοδεικτών είναι αλληλένδετη με την πρόγνωση στη θεραπεία, αλλά και την ανάπτυξη αποτελεσματικού θεραπευτικού σχήματος”.

Οι μακροπρόθεσμες καρδιαγγειακές επιπλοκές

Ησυσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης παραγόντων κινδύνου ή προϋπάρχουσας καρδιαγγεακής νόσου με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών και θνητότητας σε ασθενείς με λοίμωξη COVID-19 είναι δυστυχώς διαπιστωμένη ήδη από τους πρώτους μήνες της πανδημίας, αναφέρουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Αλέξανδρος Μπριασούλης (επ. καθηγητής Καρδιολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ).

Εξάλλου, προσθέτουν, οι περισσότερες ιογενείς λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού δημιουργούν σοβαρότερες επιπλοκές σε ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα και επιδεινώνουν την υποκείμενη νοσολογική οντότητα.

Ειδικότερα στην περίπτωση της λοίμωξης COVID-19 έχει παρατηρηθεί ένα ευρύ φάσμα καρδιακών επιπλοκών που εκτείνεται από την ασυμπτωματική αύξηση ειδικών μυοκαρδιακών ενζύμων όπως η τροπονίνη έως το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και την επιδείνωση ή ανάπτυξη νέας καρδιακής ανεπάρκειας, την εμφάνιση αρρυθμιών όπως η κολπική μαρμαρυγή καθώς και την ανάπτυξη θρομβωτικών επιπλοκών όπως η πνευμονική εμβολή.

Οι πιθανοί άμεσοι και έμμεσοι μηχανισμοί μυοκαρδιακής βλάβης σε ασθενείς με COVID-19 περιλαμβάνουν βλάβες λόγω των χαμηλών επιπέδων οξυγόνου και της γενικευμένης φλεγμονής, θρομβώσεις μικρών αγγείων και αποσταθεροποίηση/ρήξη αθηρωματικών πλακών με απότοκο το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, μυοκαρδιοπάθεια προκαλούμενη από ακραία στρεσογόνα ερεθίσματα και λιγότερο συχνά φλεγμονή του μυοκαρδίου (μυοκαρδίτιδα).

Τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα επιβεβαίωναν την αυξημένη επίπτωση καρδιαγγειακών επιπλοκών κατά τη διάρκεια της νόσησης, της νοσηλείας και πρώιμα εντός του πρώτου μήνα από την έναρξη της λοίμωξης COVID-19, ενώ δεδομένα για τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές στο καρδιαγγειακό σύστημα δεν ήταν διαθέσιμα από μεγάλης κλίμακας έρευνες. Πρόσφατα, μία μελέτη δημοσιευμένη στο έγκριτο περιοδικό «Nature Medicine» ανέδειξε σημαντικές πτυχές της αρνητικής επίπτωσης της λοίμωξης COVID-19 στον καρδιαγγειακό κίνδυνο έως και ένα έτος μετά τη νόσηση.

Οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Αλέξανδρος Μπριασούλης και Θάνος Δημόπουλος συνοψίζουν τα δεδομένα αυτά που επιβεβαιώνουν τη σημαντική επιδημιολογική επίδραση της λοίμωξης COVID-19 όχι μόνο ως προς τις αναπνευστικές επιπλοκές αλλά και σε άλλα συστήματα του οργανισμού.

Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από μια μεγάλη βάση με ασθενείς που παρακολουθούνται στο σύστημα των στρατιωτικών νοσοκομείων των ΗΠΑ. Στην πλειοψηφία τους οι ασθενείς ήταν άνδρες (90%), με μέση ηλικία άνω των 60 ετών, υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, ενώ στο ένα τέταρτο αυτών συνυπήρχε υπέρταση ή/και σακχαρώδης διαβήτης.

Η ομάδα των ασθενών μετά από λοίμωξη COVID-19 συμπεριέλαβε 153.760 ασθενείς ενώ ως συγκριτικές ομάδες ελέγχου χρησιμοποιήθηκαν άνω των 5 εκατομμυρίων ασθενείς πριν και κατά τη διάρκεια της πανδημίας χωρίς πρόσφατη νόσηση με COVID-19.

Η ανάλυση λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές στις συνοσηρότητες μεταξύ των ομάδων ασθενών με και χωρίς COVID-19 έδειξε σημαντικά αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος μυοκαρδίου, κολπικής μαρμαρυγής και άλλων αρρυθμιών, καρδιακής ανεπάρκειας, υπερδιπλασιασμό των πνευμονικών εμβολών, καθώς και υψηλότερη συχνότητα μυοκαρδίτιδας και περικαρδίτιδας εντός του πρώτου χρόνου μετά από τη λοίμωξη.

Συνολικά ο κίνδυνος όλων των καρδιαγγειακών νοσημάτων ήταν αυξημένος κατά 40% μεταξύ αυτών που δεν νοσηλεύτηκαν αλλά νόσησαν με COVID-19, ενώ ήταν πολλαπλάσιος σε αυτούς που νοσηλεύτηκαν σε θάλαμο ή ακόμη περισσότερο σε μονάδα εντατικής θεραπείας.

Ο κίνδυνος καρδιαγγειακών επιπλοκών ήταν αυξημένος ανεξαρτήτως ηλικίας και παραγόντων κινδύνου ενώ παρατηρήθηκε αύξηση ακόμη και σε αυτούς που δεν είχαν παράγοντες κινδύνου. Η στατιστική ανάλυση μάλιστα έδειξε ότι η παρατηρούμενη αύξηση οφείλεται στην ίδια τη λοίμωξη COVID-19 και όχι σε άλλους παράγοντες κινδύνου.

Αυτά τα δεδομένα αναδεικνύουν τη λοίμωξη από COVID-19 ως μια σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία με βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές, αναφέρουν οι δύο καθηγητές. Μάλιστα λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των νοσήσαντων στο δυτικό κόσμο, οι επιπλοκές μετά τη λοίμωξη COVID-19 θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια νέα επιδημία εισαγωγών από άλλα καρδιαγγειακά και μη νοσήματα εντός του πρώτου χρόνου μετά τη λοίμωξη, σημειώνουν.

Με βάση τα ανωτέρω ευρήματα, καταδεικνύεται η επιτακτική ανάγκη πρόληψης της νόσου ειδικά σε ασθενείς με καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, η οποία έχει ως κύριους άξονες τη λήψη ατομικών μέτρων προστασίας και τον εμβολιασμό.

Τέλος, αναδεικνύεται η αξία των ηλεκτρονικών βάσεων δεδομένων ασθενών και η συλλογή δεδομένων σε εθνική και παγκόσμια κλίμακα, καθώς με τη χρήση σύγχρονων αναλυτικών τεχνικών και μοντέλων μηχανικής μάθησης μπορούμε να οδηγηθούμε σε συμπεράσματα που θα βελτιώσουν την υγεία των ασθενών αλλά και την απόδοση των συστημάτων υγείας.

Με πληροφορίες από ΣΚΑΙ/ ΑΠΕ ΜΠΕ

Δείτε επίσης: