Αυτή είναι η πιο “επικίνδυνη” εκπομπή στην ελληνική τηλεόραση

Πριν λίγες μέρες σημειώθηκε ακόμα μία γυναικοκτονία στη χώρα μας. Η 16η και το μόνο που μπορεί να νιώσει κανείς στο άκουσμα αυτή της είδησης είναι θλίψη και οργή.

Οι «Επικίνδυνες» ήρθαν στις ζωές μας και στους τηλεοπτικούς μας δέκτες στην ΕΡΤ2 για να μας μιλήσουν για τις έμφυλες ανισότητες και τη θέση των γυναικών στην Ελλάδα σήμερα. Μία εκπομπή -δυστυχώς- πιο επίκαιρη από ποτέ.

«Θα θέλαμε η εκπομπή μας να μην είναι καθόλου επίκαιρη, μιλώντας γι’ αυτό το θέμα. Θα θέλαμε το φαινόμενο των γυναικοκτονιών να έχει εκλείψει στην Ελλάδα. Όμως, νομίζω όλοι μας γνωρίζουμε ότι αυτό δεν ισχύει» αναφέρει στη Parallaxi η κ. Μαριάννα Σκυλακάκη, αρχισυντάκτρια της αθηΝΕΑ και μία εκ των τριών παρουσιαστριών της εκπομπή. 

Ένα project που γεννήθηκε με πολλή αγάπη μετά την κυκλοφορία του βιβλίου «Είμαι Επικίνδυνη». Μία συζήτηση για θέμα που σχετίζονται με τα έμφυλα στερεότυπα, τον σεξισμό, την έμφυλη βία. Μία κουβέντα που όλοι μας χρειαζόμασταν και επιτέλους ήρθαν 3 γυναίκες για να ξεδιπλώσουν τον τεράστιο χάρτη του συγκεκριμένου ζητήματος.

Όμως τι μπορεί να σημαίνει πως κάποι@ είναι επικίνδυν@;

«Είναι μία λέξη που συνήθως την επιλέγουν άλλοι για εμάς. Η τάδε είναι “επικίνδυνη” γιατί είναι διεκδικητική, διαφορετική, δύσκολη, αντιδραστική, ενοχλητική. Εγώ επιλέγω να είμαι “επικίνδυνη” απέναντι σε μία συστημική αδικία, που δεν επιτρέπεται να αφήσουμε ως έχει. Έτσι αποκωδικοποιώ τον τίτλο μας και τον μετατρέπω σε κάτι θετικό και αισιόδοξο» δηλώνει η κ. Σκυλακάκη.

Από την άλλη η κ. Μαρία Γιαννιου, συνιδρύτρια της Women Act εξηγεί πως το ζήτημα δεν είναι εάν η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη ή όχι να συζητήσει και κυρίως να ακούσει για τέτοιου είδους ζητήματα. 

«Όσο πιο ορατά είναι τα ζητήματα αυτά στον δημόσιο διάλογο, τόσο πιο πολύ η κοινωνία, στο σύνολο, της, θα μπορεί να αναστοχάζεται, να συζητά, να ξεπερνά παρωχημένες και μη λειτουργικές πεποιθήσεις και να βρίσκει νέους δρόμους εξυγίανσης. Η αναπαραγωγή άρρητων προκαταλήψεων σχετικά με τους έμφυλους ρόλους βάζει την κοινωνία σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο. Ή, ορθότερα, σε κουτάκια συμπεριφοράς. Ωστόσο, αντιλήψεις που, προφανώς, αποτελούσαν την συγκολλητική ουσία της ελληνικής κοινωνίας πολλά χρόνια πριν, δεν έχουν θέση στην Ελλάδα του 2021. Πλέον, μιλάμε ανοιχτά και για την τοξική αρρενωπότητα και για την μηδαμινή ανοχή στην βία και την καταπάτηση των δικαιωμάτων. Θεωρώ πως τόσο το βιβλίο, όσο και η εκπομπή αφουγκράζονται τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και βγάζουν στο φως ζητήματα που δεν μπορούν, πλέον, να παραμένουν στο παρασκήνιο»

Μιλώντας για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν για την δημιουργία της εκπομπής η κ. Γιαννιού εξηγεί πως έπρεπε να περιοριστούν σε σχέση με τα θέματα που κλήθηκαν να επιλέξουν για το σύνολο των επεισοδίων, καθώς το ζήτημα της έμφυλης ισότητας είναι πολυδιάστατο και οι προσωπικές τους εμπειρίες και ιστορίες που θέλανε να ακουστούν πολλές και διαφορετικές.

Η κ. Στέλλα Κάσδαγλη, συνιδρύτρια της Women on Top, αναλύει πως για την ίδια η πιο δυνατή στιγμή της εκπομπής είναι η μετάβαση από τη μία συνέντευξη στην άλλη – όταν γίνονται την ίδια μέρα.

«Εκεί συνειδητοποιώ πάντα ότι είμαστε όσο διαφορετικές μεταξύ μας και γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο χρειάζεται να έχουμε όλες χώρο να φωτίσουμε τα ίδια ζητήματα από διαφορετικές πλευρές. Αυτό είναι κάτι που προσπαθήσαμε πολύ συνειδητά να κάνουμε μέσα από αυτή την εκπομπή»

Φυσικά, η κ. Κάσδαγλη πιστεύει πως είναι μία εποχή μεγάλων αλλαγών και έχουν πέσει στο “τραπέζι” ζητήματα που μέχρι πρότινος δεν υπήρχε περίπτωση κανείς να συζητήσει.

«Κάθε γενιά καλείται να παλέψει με ιδέες και ζητήματα που για την προηγούμενη θεωρούνταν αδιανόητα ή ταμπού και κάθε μέλος της δικής μας και κάθε γενιάς χρειάζεται να ασκηθεί στο να περιμένουμε την αλλαγή, να την κάνουμε όσο καλύτερη γίνεται και να μην χάνουμε τόσο πολύ και πολύτιμο χρόνο αμφισβητώντας την επειδή έρχεται κόντρα σε ό,τι έχουμε συνηθίσει.»

Μιλώντας για το φλέγον ζήτημα των γυναικοκτονιών, που συμβαίνουν στη χώρα μας – δυστυχώς – κάθε μήνα, η κ. Σκυλακάκη ξεκαθαρίζει ότι έχουμε αρχίσει να μιλάμε γι’ αυτό που συμβαίνει πιο πολλές και πιο πολλοί, πιο ξεκάθαρα.

«Επιλέγουμε τις λέξεις μας πιο προσεκτικά, είμαστε καχύποπτοι και καχύποπτες απέναντι σε αναφορές και ρεπορτάζ που δίνουν έμφαση στο “τι έκανε το θύμα” – λες και θα μπορούσε να υπάρξει ποτέ δικαιολογία για τα ειδεχθή αυτά εγκλήματα. Μοιραζόμαστε ιστορίες από τις μικρές και μεγάλες “παραβιάσεις” σε ολόκληρη την “πυραμίδα της βίας”, η κορυφή της οποίας είναι μία γυναικοκτονία. Αντιλαμβανόμαστε ότι δεν πρόκειται για μία “κακή στιγμή”.

Ως προς το τι θα είχε νόημα να συμβουλεύσουμε ένα άτομο που βιώνει μία καταπιεστική σχέση, θα δανειστώ αυτό που απάντησε σε εμένα η ψυχολόγος και κοινωνική λειτουργός, Άννα Μαμάη, η οποία μίλησε στην εκπομπή μας: Ας πάρει ένα τηλέφωνο στη γραμμή SOS 15900. Ας γνωρίσει καλύτερα τις επιλογές που έχει για να διαφύγει, όταν το αποφασίσει, από αυτή την κατάσταση. Βήμα βήμα θα το καταφέρει. Ας κάνει το πρώτο, το πιο βατό, και τα άλλα θα ακολουθήσουν»

Άραγε θα εξαλειφθούν ποτέ αυτές οι συμπεριφορές;

«Δεν ξέρω αν θα εξαλειφθούν ποτέ εντελώς, ξέρω όμως ότι έχουμε τώρα μια μοναδική ευκαιρία να τις αποκανονικοποιήσουμε, να σταματήσουμε να τις θεωρούμε αναπόφευκτες και να τις θέσουμε στο περιθώριο. Θα είναι ευθεία η πορεία αυτή; Θα είναι εύκολη και γρήγορη; Μάλλον όχι. Δεν έχει τόση σημασία όμως αυτό, μεγαλύτερη σημασία έχει να την διανύσουμε προς την κατεύθυνση της κοινωνίας που θέλουμε να φτιάξουμε, για όλες και για όλους.», αναφέρει η κ. Κάσδαγλη.

Αναφορικά με τη θέση της γυναίκας στην Ελλάδα του σήμερα η κ. Σκυλακάκη διευκρινίζει ότι είναι πολύ πιο εύκολο από άλλοτε και πολύ πιο δύσκολο απ’ ό,τι θα περίμενε κανείς.

«Έχουμε προοδεύσει σημαντικά σε μια σειρά από πεδία. Έχουμε προοδεύσει τόσο που (ακόμη και) κάποιες γυναίκες σήμερα θα πουν: μα, εγώ δεν έχω βιώσει στη ζωή μου διάκριση, η συζήτηση αυτή δεν με αφορά. Δεν αμφισβητώ τα λεγόμενά τους, αν και κάποιες είναι πιθανό να έχουν βιώσει μια σειρά από διακρίσεις, τις οποίες όμως να μην αντιλήφθηκαν ως τέτοιες – άλλωστε, ζώντας σε μια πατριαρχική κοινωνία έχουμε εσωτερικεύσει πολλές από αυτές τις αντιλήψεις.

Παρόλα αυτά, έχει νόημα να μπούμε όλοι και όλες στη συζήτηση χωρίς παρωπίδες και να ακούσουμε τι έχουν να πουν όσες καταγγέλλουν ότι έχουν βιώσει την έμφυλη διάκριση. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι απλά και μόνο επειδή εμείς δεν έχουμε βιώσει ένα πρόβλημα, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει»

Στα επόμενα επεισόδια θα ακούσουμε και θα μάθουσε για το καθημερινό σεξισμό, για την σχέση μητρότητας και εργασίας, για τον ρόλο των ΜΜΕ, για τις γυναίκες στην πολιτική, για την γυναικεία σεξουαλικότητα, για την εκπαίδευση και για την αλληλοϋποστήριξη των γυναικών.

*Η εκπομπή «Επικίνδυνες» είναι σε σκηνοθεσία της Γεύης Δημητρακοπούλου και αρχισυνταξία της Σοφίας Ευτυχιάδου και της Άννας Ρούτση.

Δείτε επίσης: