Είναι οι στενοί δρόμοι, καλύτεροι από τις διαβάσεις;

«Δεν είχα αυτοκίνητο σε όλη μου τη ζωή, αλλά πρόσφατα ο φίλος μου αγόρασε ένα αυτοκίνητο επειδή το χρειαζόταν για τη νέα του δουλειά. Τώρα το δανείζομαι περιστασιακά. Κάθε φορά που οδηγώ, είμαι σε εγρήγορση για τους πεζούς και τα δικαιώματά τους, αφού 9 φορές στις 10, ήμουν εγώ η πεζή πριν πάρω το αυτοκίνητο. Συνηθίζω να σταματάω συνεχώς για τους πεζούς που προσπαθούν να διασχίσουν το δρόμο.

Πριν από μερικές εβδομάδες, ενώ σταματούσα για να περάσουν οι πεζοί σε μια καθορισμένη διάβαση πεζών σε έναν μονόδρομο, ένας θυμωμένος οδηγός με παρέκαμψε και παραλίγο να χτυπήσει τη νεαρή οικογένεια που προσπαθούσε να διασχίσει το δρόμο. Εξέφρασα την οργή μου για αυτή την επικίνδυνη κατάσταση στο Twitter και κάποιος συνέχισε με ιδέες για το πώς να αποτρέψουμε να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. «Βάλτε τα προστατευτικά σας. Αναβοσβήνετε τα φώτα σας. Τεντώστε το χέρι ή το κεφάλι σας έξω από το παράθυρο και δείξτε στον οδηγό πίσω σας ότι περιμένετε για πεζούς».

Αλλά αν το καλοσκεφτούμε, κανένα από αυτά δεν φαίνεται αξιόπιστο ή έστω πραγματικά εφικτό. (Προτιμώ να μην βγάζω το κεφάλι μου έξω από το παράθυρο σε χειμώνες υπό το μηδέν στο Ουισκόνσιν. Το παράθυρο θα ήταν μάλλον παγωμένο ούτως ή άλλως. ) Το πρόβλημα είναι ότι οι οδηγοί κινούνται πολύ γρήγορα για να δουν τους πεζούς, οπότε δεν σταματούν. Το να κάνω σήμα δεν πρόκειται να το αποτρέψει αυτό.

Δανειζόμενη το αυτοκίνητο του φίλου μου, μου δόθηκε η ευκαιρία να κατανοήσω το ζήτημα των διαβάσεων διεξοδικότερα από την οπτική γωνία ενός οδηγού.Έτσι, θέλησα να αναζητήσω για τους διαφορετικούς τύπους διαβάσεων που υπάρχουν, με αποτέλεσμα να βρω πώς καμία από αυτές δεν κάνει πραγματικά τη δουλειά της.

Οι διαβάσεις πεζών ποικίλλουν. Το πιο συνηθισμένο είναι ένας απλός κίτρινος ρόμβος που στο κέντρο του είναι σχηματισμένο ένα ανθρωπάκι, μια πινακίδα που εμφανίζεται σε κάθε πλευρά του δρόμου και προς τις δύο κατευθύνσεις, συνήθως με ένα βέλος που δείχνει προς το δρόμο, και λευκές γραμμές ζωγραφισμένες στο δρόμο.

Ένας άλλος τύπος διάβασης πεζών είναι αυτός που μας προειδοποιεί. Είναι ακριβώς το ίδιο με το πρώτο, εκτός από το ότι λίγα μέτρα πριν φτάσετε σε αυτό, υπάρχει μια άλλη σειρά από παρόμοιες πινακίδες που υποδεικνύουν: Διάβαση πεζών μπροστά.

Τέλος, ο τελευταίος τύπος διάβασης είναι ένα ηλεκτρικό σήμα που, όταν πατηθεί ένα κουμπί από έναν πεζό σε οποιαδήποτε πλευρά του δρόμου, ανάβει -συνήθως αναβοσβήνει κόκκινο ή κίτρινο- και συνοδεύεται από διάφορες μεταλλικές πινακίδες που αναγράφουν, «Διάβαση πεζών εδώ», «Προσέξτε τους πεζούς όταν αναβοσβήνει» και ούτω καθεξής. Μερικές φορές τα φώτα που αναβοσβήνουν επεκτείνονται ακόμη και σε όλη τη διασταύρωση.

Συνήθως αυτό το τελευταίο είδος πινακίδας εμφανίζεται μόνο σε σχολικές ζώνες, κοντά σε γηροκομεία ή όταν έχουν σημειωθεί πολλοί θάνατοι πεζών σε μια συγκεκριμένη διασταύρωση. Έχω δει ίσως τρεις από αυτές τις πινακίδες που αναβοσβήνουν όλα τα χρόνια που ζω στην πόλη μου. Χωρίς αμφιβολία, οι τοπικές κυβερνήσεις πιστεύουν ότι είναι πολύ ακριβό να τα κατασκευάσουν, αν και θα στοιχημάτιζα ότι είναι φθηνότερα από ένα τυπικό φανάρι για αυτοκίνητα.

Με την εξαίρεση αυτής της σπάνιας διάβασης που αναβοσβήνει, νομίζω ότι οι άλλοι δύο τύποι κάνουν κακή δουλειά στην προειδοποίηση των οδηγών. Ως οδηγός, ακόμη και όταν κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να σταματήσω για τους πεζούς που περιμένουν να διασχίσουν τη διάβαση, υπάρχουν φορές όμως που ένα φορτηγό είναι παρκαρισμένο πολύ κοντά στη διασταύρωση για να μπορέσω να δω τον πεζό, ή φορές που κάποιος σε αναπηρικό καροτσάκι πλησιάζει τη διάβαση, αλλά δεν τον βλέπω εγκαίρως για να επιβραδύνω το όχημά μου και να τον αφήσω να περάσει. Τα σημάδια δεν γίνονται αντιληπτά. Σε έναν φαρδύ, ταχέως κινούμενο δρόμο αυτό συμβαίνει σχεδόν πάντα.

Το πρόβλημα είναι ότι, σε αντίθεση με το σήμα stop, στο οποίο οι οδηγοί πρέπει πάντα να σταματούν το όχημά τους, η διάβαση πεζών θεωρείται από πολλούς οδηγούς προαιρετική ή σχετική μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις, δηλαδή όταν υπάρχει πεζός. Μια οδηγός που ταξιδεύει με 35 ή 40 μίλια την ώρα σε έναν δρόμο μπορεί να δει αυτή τη κίτρινη πινακίδα με την άκρη του ματιού της αλλά είναι απίθανο να είναι επίσης σε θέση:

1) να παρατηρεί αν ένα άτομο στέκεται κοντά στην πινακίδα και, αν ναι,

2) να επιβραδύνει εγκαίρως ώστε να σταματήσει πλήρως για να μπορέσει ο πεζός να διασχίσει το σημείο.

Ο οδηγός απλώς κινείται πολύ γρήγορα για να κάνει ταυτόχρονα όλο αυτόν τον διανοητικό, οπτικό και σωματικό συντονισμό. Μια τέτοια στιγμιαία στάση θα ήταν εφικτή μόνο αν κατασκευάζαμε φωτεινή σήμανση με φώτα που αναβοσβήνουν σε κάθε διασταύρωση, γεγονός που όλοι γνωρίζουμε ότι δεν πρόκειται να συμβεί.

Είχα πολλές φορές την εμπειρία να παρατηρώ μια πινακίδα σε πολυσύχναστο δρόμο ενώ περπατάω και το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να κουνάω το κεφάλι μου και να γελάω, επειδή ξέρω ότι μόνο το 5% των αυτοκινήτων θα υπακούσει στην πινακίδα. Ακόμα κι αν στεκόμουν μπροστά του φωνάζοντας και κουνώντας τα χέρια μου, θα με εξέπληττε πολύ αν κάποιο αυτοκίνητο σταματούσε. Είχε κανείς άλλος αυτή την εμπειρία ενώ κοιτούσε μια διάβαση πεζών; Μοιάζουν με μια εντελώς μάταιη προσπάθεια. Είναι σαν να ψιθυρίζεις «χαμήλωσε τη μουσική σου» σε έναν γείτονα που παίζει ένα τεράστιο στερεοφωνικό σύστημα σε πλήρη ένταση. Δεν πρόκειται ποτέ να πετύχει.

Αυτό που θα έπρεπε να συμβεί και αυτό που ουσιαστικά θα εξάλειφε την ανάγκη για διαβάσεις, είναι να στενέψουμε τους δρόμους μας μειώνοντας τις λωρίδες και με αυτόν τον τρόπο, να επιβραδύνουμε με φυσικό τρόπο την ταχύτητα των αυτοκινήτων. Όταν όλοι οδηγούν πιο αργά, θα είναι πολύ πιο εύκολο να προσέχουν τους πεζούς που προσπαθούν να διασχίσουν το δρόμο, και πολύ πιο ασφαλές για τους πεζούς να βγουν στο δρόμο αντί να περιμένουν 5 λεπτά για ένα διάλειμμα ανάμεσα στα αυτοκίνητα, παρά το γεγονός ότι υπάρχει πινακίδα που λέει στους οδηγούς ότι πρέπει να σταματήσουν νόμιμα. Σε ταχύτητες 15 ή 20 μιλίων/ώρα, είναι πολύ πιο εύκολο για τους οδηγούς να παρατηρήσουν τους περιπατητές και να αντιδράσουν ανάλογα. Σε αυτό το σενάριο, οι πινακίδες διάβασης πεζών μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο, ωθώντας τους οδηγούς να προσέχουν τους πεζούς.

Το σημερινό πλάτος και η ταχύτητα που αναπτύσσουν οι οδηγοί στους περισσότερους δρόμους καθιστούν άχρηστες τις πινακίδες διάβασης πεζών. Η σμίκρυνση των δρόμων μας με τη μείωση των λωρίδων, είναι ένας φθηνό και αποτελεσματικός τρόπος για να επιτρέψουμε την ασφαλή διέλευση των πεζών. Ας κινηθούμε προς τη κατεύθυνση των πιο αργών δρόμων, αντί της άσκοπης σήμανσης».

*Το παρόν άρθρο αποτελεί μετάφραση του άρθρου “Narrow Roads Are Better Than Crosswalks” της Rachel Quednau της ιστοσελίδας Strong Towns

Δείτε επίσης: