Ο εξόριστος

Δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις λεπτομέρειες, και με σκηνοθετική προσέγγιση που υφαίνει έναν παχύ αφηγηματικό ιστό στον οποίο μοιραία ο θεατής θα πιαστεί, ο Κοσσοβάρος σκηνοθέτης Βίσαρ Μορίνα καταθέτει ένα επίκαιρο, σκοτεινό και αναπόδραστο θρίλερ που αναζητά την ισότητα, τη δικαιοσύνη και την κοινωνική αποδοχή στα χαλάσματα μιας Ενωμένης Ευρωπαϊκής πραγματικότητας.

Ένας μετανάστης από το Κόσοβο δουλεύει στη Γερμανία σε μια μεγάλη εταιρία φαρμακευτικών πειραμάτων και είναι ευτυχισμένα παντρεμένος με Γερμανίδα, ζώντας το «Ευρωπαϊκό όνειρο» στο μεγάλο τους σπίτι με τα τρία τους παιδιά. Η κατάσταση όμως αλλάζει όταν ο ίδιος βρίσκει κρεμασμένο στην εξώπορτά σπιτιού του ένα νεκρό ποντίκι. Η σκέψη του πάει αμέσως σε ρατσιστικά κίνητρα και στοχοποιεί χωρίς πολλές σκέψεις έναν συγκεκριμένο συνάδελφο που δεν του συμπεριφέρεται με τον καλύτερο τρόπο.

Στη δεύτερη μεγάλου μήκους κινηματογραφική του δουλειά, ο Βίσαρ Μορίνα (με καταγωγή από το Κόσσοβο αλλά πολιτογραφημένος Γερμανός) στήνει ένα πνιγηρό σκηνικό απαθανατίζοντας πότε την πραγματικότητα και πότε τις υποκειμενικές σκέψεις και συναισθήματα του πρωταγωνιστή του, υπογραμμίζοντας παράλληλα το ζήτημα του ρατσισμού και της ξενοφοβίας που μπορεί να χτυπήσει οποιονδήποτε έχει φύγει από την πατρίδα του για αναζήτηση μιας καλύτερη ζωής, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Σταδιακά το φιλμ όμως δείχνει να εγκαταλείπει αυτόν τον δρόμο, εμβαθύνοντας περισσότερο στο είδος του σουρεαλιστικού θρίλερ, καθώς η πραγματικότητα με τη φαντασία μπλέκονται σε τέτοιο σημείο που γίνεται σχεδόν αδύνατον να τις ξεχωρίσεις. Εξερευνώντας τις έννοιες του εκπατρισμού αλλά και μπαίνοντας ακόμη πιο βαθιά στο τούνελ της παράνοιας που γεννά η απόρριψη, τόσο προσωπική όσο και κοινωνική, η ταινία σκοτεινιάζει όλο και περισσότερο, θυμίζοντας σε στιγμές τα κινηματογραφικά κοινωνικά πειράματα του Ρούμπεν Έστλουντ, με την κατάληξη να μην δίνει την αίσθηση της λύτρωσης, κάθε άλλο.

Η βαθμιαία μετατόπιση της εμπάθειάς μας μακριά από το πρόσωπο του πρωταγωνιστή, όπως και η αλλαγή των συναισθημάτων γίνεται συστηματικά και με εξαιρετική επιδεξιότητα, καθώς το θύμα μετατρέπεται σε θύτης και το κατηγορώ αλλάζει κατεύθυνση. Αλλά τελικά είναι δυνατόν να μην δικαιολογήσεις τις πράξεις και τις σκέψεις που ξεδιπλώνονται μπροστά σου, μέσα από τις αντιδράσεις του βαθιά δυστυχισμένου πρωταγωνιστή; Είναι εντελώς παράλογες τέτοιες αντιδράσεις; Η κοινωνική συνοχή και η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι όντως τόσο εξελιγμένες σε «πολιτισμένες χώρες» της οικονομικά εύρωστης Ευρώπης, πολλές εκ των οποίων πολύ ευγενικά και συγκαταβατικά παραμένουν βαθιά ρατσιστικές;

Είναι τελικά όντως όλα στο θολωμένο μυαλό του Καφκικού πρωταγωνιστή της ταινίας; Ή μήπως όχι;

Ο «Εξόριστος» αποτελεί δείγμα ενός εξαίσιου θρίλερ με πολλές αναγνώσεις που παίζει με τους όρους της ταυτότητας του «ξένου», αφηγηματικής υποκειμενικότητας, της πραγματικότητας και των σκοτεινών ανασφαλειών που κρύβει καθένας μέσα του.

Σκηνοθεσία: Visar Morina Ηθοποιοί: Misel Maticevic, Sandra Hüller, Rainer Bock

Βαθμολογία: 3 αστέρια

Δείτε επίσης: