Ένα αλλιώτικο ”πίτα γύρο απ’ όλα”

Βρώμικο. Μια λέξη, χίλια συναισθήματα. Το σκέφτεσαι και σου έρχεται αμέσως στο μυαλό η μυρωδιά και η ζέστη στο γυράδικο μετά τη δουλειά, η καντίνα έξω απ’ το γήπεδο που ψήνει και βράζει λουκάνικα με ρυθμούς παγκοσμίου ρεκόρ, τη λαδίλα στα χέρια ρε φίλε. Κι όμως υπάρχει ένας τρόπος να φας κρέας, χωρίς να τρως. Το βρώμικο αλλιώς του Θεσσαλονικιού Κωνσταντίνου Δήμουλα είναι ένας πληρέστατος και χορταστικός οδηγός όχι απλά για βίγκαν φαγητό, αλλά και σπιτικό γεμάτο έμπνευση, ιδέες και πρωτότυπους μαγειρικούς πειραματισμούς.

Ο Κωνσταντίνος πριν από μερικά χρόνια αντιμετώπισε ένα πρόβλημα υγείας και αναγκάστηκε να βγάλει από τη διατροφή και την καθημερινότητά του το κρέας. Αυτή η κατάσταση, όμως, άνοιξε μπροστά του μια συνειδητή πλέον επιλογή που καλλιεργείται κι εξελίσσεται όλο και περισσότερο κάνοντας το γαστρονομικό και μαγειρικό ταξίδι όλο και πιο δημιουργικό και κυρίως γευστικό.

Είναι δημιουργός της ιστοσελίδας beets-me.com, που πραγματικά αποδεικνύει κάτι δυστυχώς όχι αυτονόητο για όλους, ότι η βίγκαν δεν είναι τίποτα περίεργοι που ζούνε στη φύση και τρώνε μόνο μαρούλια, αλλά έχουν ένα ευρύ, ατέλειωτο έδαφος όχι απλά για να τραφούν, αλλά και να απολαμβάνουν το φαγητό. Τώρα ο Κωνσταντίνος κάνει ένα μεγάλο μάζεμα των συνταγών του, των συμβουλών-tips του και μας προσφέρει ένα μεγάλο κατάλογο απολαύσεων που δεν χρειάζεται να έχεις απαρνηθεί το κρέας για να τις δοκιμάσεις. Αν δεν σας το έχουν πει δεν είναι αμαρτία ένας κρεατοφάγος να φάει λουκάνικο ρεβιθιών. Με αφορμή το βιβλίο του ”το Βρώμικο Αλλιώς”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Φύλατος κάναμε μια κουβέντα.

Όταν αναγκάστηκες να κόψεις την παλιά συνήθεια του κρέατος εξαιτίας του προβλήματος υγείας, ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες, ήταν σαν να έπρεπε να φτιάξεις από την αρχή τη διατροφή σου και άρα και τη ζωή σου;

Δεν μπορώ να πω ότι υπήρξαν δυσκολίες. Η μετάβαση έγινε πολύ ομαλά και ήμουν αρκετά συνειδητοποιημένος όσον αφορά την απόφαση μου. Έξαλλου η βάση της ελληνικής κουζίνας είναι χορτοφαγική. Το μόνο που άλλαξε είναι ότι έπρεπε να μπω και πάλι στην κουζίνα ώστε να αρχίσω να μαγειρεύω μιας και όλο το προηγούμενο διάστημα είχα μάθει να τρώω έτοιμα. Και αν υπήρξε κάποια δυσκολία θα έλεγα πως ήταν οι επιλογές που είχα όταν έβγαινα έξω για φαγητό. Ενώ υπήρχαν πάντα κάποια πιάτα που μπορούσα να πάρω σε πολλές περιπτώσεις ήταν πάντα τα ίδια.

Υπάρχει ένα σημείο και μετά που πλέον παύουν οι πειρασμοί ;να φας μια πίτσα με αλλαντικά ας πούμε;

Ας ξεκινήσουμε από το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να πάψει αυτός ο πειρασμός. Στην εποχή μας μπορείς να φας μια πίτσα με αλλαντικά αν το θέλεις, απλά θα είναι βίγκαν. Και αν λίγο δυσκολεύεσαι να βρεις να παραγγείλεις, αν όντως το θέλεις πολύ, μπορείς να την κάνεις εύκολα στο σπίτι! Από εκεί και πέρα αν το δούμε λίγο ευρύτερα το συγκεκριμένο θέμα θα έλεγα πως η σχέση σου με το φαγητό αλλάζει μόλις αντιληφθείς γιατί κάνεις αυτό που κάνεις. Όταν μέσα στο μυαλό σου γίνει η σύνδεση και κατανοήσεις τους λόγους που σε οδήγησαν εκεί. Ο βιγκανισμός είναι πρωτίστως μια ηθική επιλογή, οπότε αυτονόητα η ηθική σου μπαίνει πάνω από τις ορέξεις σου.

Γιατί πιστεύεις ο κόσμος θεωρεί τους vegan εκνευριστικούς, προκλητικούς , ενοχλητικούς;

Διότι πάντα μας ενοχλεί όταν ακούμε κάτι που μας ξεβολεύει από την πραγματικότητα μας και από αυτό που μάθαμε μεγαλώνοντας. Αυτόματα αυτό δημιουργεί έναν πόλεμο μέσα μας και στην προσπάθεια μας να αμυνθούμε η εύκολη λύση είναι να χαρακτηρίσουμε κάποιον προκλητικό και ενοχλητικό. Αν το δούμε όμως με λίγο πιο καθαρό μυαλό θα αντιληφθούμε πως ο βίγκαν τρόπος ζωής αποσκοπεί απλά στη μη βία και εκμετάλλευση όλων των έμβιων όντων. Πόσο ενοχλητικό και κακό μπορεί να είναι αυτό ως στάση ζωής; Από την άλλη κάτι για το οποίο κανείς δε μιλάει ποτέ είναι το μπούλινγκ που ενδεχομένως να δέχονται οι βίγκαν. Έχει τύχει να βρεθώ σε τραπέζι και ενώ είχα πει ότι θα περιοριστώ στη σαλάτα και στις πατάτες κάποιο άτομο θεώρησε αστείο να φέρει ένα σουβλάκι στο στόμα μου και εν τέλει να μου το πετάξει μέσα στα μούτρα. Προσωπικά αυτή είναι μια συμπεριφορά την οποία θα χαρακτήριζα ως ενοχλητική.

Όταν αλλάζει η διατροφή, αλλάζει και το βίωμα ; Μπορείς να συνδέσεις την ανάμνηση από το παστίτσιο της γιαγιάς, τρώγοντας το με κιμά σόγιας ;

Δεν χρειάζεται να αλλάξει τίποτα απολύτως αν δεν το θέλουμε. Τελικά τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει το παστίτσιο της γιαγιάς και το κάνει τόσο ξεχωριστό; Ο ζωικός κιμάς; Μάλλον όχι. Θα έλεγα πως είναι η τα αρώματα και οι γεύσεις αυτού του πιάτου σε συνδυασμό με τη ζεστασιά και την αγάπη που είχε. Όλα αυτά υπάρχουν και σε ένα βίγκαν παστίτσιο. Αν ένα άτομο λίγο μάθει τα υλικά και πως να τα χρησιμοποιεί, όπως συμβαίνει με κάθε νέο πιάτο, το ένα παστίτσιο από το άλλο δε θα έχει απολύτως καμία διαφορά. Στην τελική αυτό που δίνει τη γεύση και στο μεν και στο δε είναι τα μπαχαρικά. Όχι κάτι άλλο.

Το βιβλίο σου, όπως και το site είναι μια προσπάθειά σου να αποδείξεις ότι μπορείς ‘’να τρως κρέας χωρίς να τρως κρέας’’;

Σε καμία περίπτωση δε θα έλεγα κάτι τέτοιο. Το beets-me.com όπως και το βιβλίο γεννήθηκαν καθαρά από τη διάθεση μου να δείξω πως ακολουθώντας μια χορτοφαγική διατροφή δεν περιοριζόμαστε μόνο σε μαρούλια, κάτι το οποίο ακούω πολύ συχνά. Αντιθέτως τρώμε τα πάντα. Απλά τα τρώμε αλλιώς. Αυτά δεν περιορίζονται μόνο στα ζωικά προϊόντα. Μια μακαρονάδα με λαχανικά και μανιτάρια δεν ανήκει απαραίτητα σε αυτή την κατηγορία. Ούτε οι πατάτες ή μια ωραία χορτόπιτα. Από εκεί και πέρα επειδή όντως πολλές αναμνήσεις, συναισθήματα και πρόσωπα τα έχουμε συνδέσει με συγκεκριμένα φαγητά, δημιουργώ και ανάλογες συνταγές οι οποίες έρχονται για να καλύψουν αυτό το κενό. Ταυτόχρονα το βιβλίο, όπως και το site μπορούν να βοηθήσουν ένα άτομο να εντάξει ακόμα περισσότερες φυτικές τροφές στην καθημερινότητα του με έξυπνους τρόπους. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να κάνει καλό και στην υγεία του και στον πλανήτη, μιας και η κτηνοτροφία δε θεωρείται πλέον βιώσιμη, όπως και στα ζωάκια!

Υπάρχει επάρκεια σε μαγαζιά στην πόλη που καλύπτουν αυτό το διατροφολόγιο και ικανοποιούν τους ανθρώπους;

Υπάρχουν μαγαζιά στη Θεσσαλονίκη για να φάει κανείς χορτοφαγικά, όπως επίσης πλέον υπάρχουν πολλές επιλογές σχεδόν παντού. Σίγουρα θα μπορούσαν να υπάρχουν λίγα παραπάνω, αλλά σιγά σιγά γίνεται κι αυτό. Αν πάρουμε το παράδειγμα της Αθήνας, όπου κάθε χρόνο ανοίγουν αρκετά νέα μαγαζιά αυτό ξεκάθαρα μας δείχνει ότι υπάρχει μια αλλαγή και η τάση για μια πιο ηθική/βιώσιμη διατροφή.

Προφανώς αγαπάς τη μαγειρική και πειραματίζεσαι. Έχει τύχει να θέλεις να δουλέψεις ένα κρεατοφαγικό υλικό, έτσι απλά για να πειραματιστείς, χωρίς φυσικά να το φας;

Δεν γεννήθηκα βίγκαν. Ως εκ τούτου το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μου είχα την ευκαιρία να δουλέψω με μη βίγκαν υλικά, δε θα ήταν δηλαδή κάτι καινούργιο για μένα. Από την άλλη όπως ανέφερα ο βιγκανισμός είναι κατά κύριο λόγο ηθική επιλογή. Οπότε δε θα μπορούσα να κάνω κάτι που πάει κόντρα σε αυτό που πιστεύω. Εξάλλου ο βίγκαν τρόπος ζωής δεν περιορίζεται μόνο στη διατροφή. Το φαγητό είναι απλά ένα κομμάτι αυτής της ζωής. Όπως λοιπόν δε θα φάω κάτι ζωικό, έτσι δε θα φορέσω κάτι ζωικό, δε θα χρησιμοποιήσω προϊόντα για τα οποία έχουν γίνει πειράματα σε ζώα και δε θα πάω και σε χώρους όπου εκμεταλλεύονται ζώα όπως είναι πχ. ενα τσίρκο, ένα θαλάσσιο πάρκο ή ένας ζωολογικός κήπος. Όλα αυτά φυσικά στο μέτρο του εφικτού. Οπότε σε καμία περίπτωση δε θα χρησιμοποιούσα ένα ζωικό υλικό “απλά και μόνο για να πειραματιστώ”.

Η στροφή σου αυτή σχετίστηκε με τον τρόπο μεταχείρισης των ζώων μέχρι να φτάσουν στο πιάτο, σε απασχόλησε ως ζήτημα κάτι τέτοιο;

Ο πρωταρχικός λόγος για τον οποίο στράφηκα σε μια plant based διατροφή ήταν καθαρά για λόγους υγείας. Το γεγονός ότι στράφηκα σε ένα βίγκαν τρόπο ζωής αφορά καθαρά τα ζώα και αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο συνεχίζω όλα αυτά τα χρόνια. Αφού είχα κάνει την αλλαγή στη διατροφή μου κάποια στιγμή έτυχε να δω ένα ντοκιμαντέρ το οποίο αποτέλεσε μια τεράστια αποκάλυψη για μένα και συνειδητοποίησα ότι ως καταναλωτής είχα αποσυνδέσει τελείως το ζώο από το τελικό προϊόν. Ταυτόχρονα άρχισα να ενημερώνομαι και για τις επιπτώσεις που έχει η κτηνοτροφία στον πλανήτη και γενικότερα στο περιβάλλον.

Ποιες ξεχωρίζεις εσύ ως τις τρεις κορυφαίες συνταγές σου ή πιάτα που έχεις δοκιμάσει;

Παρόλο που αγαπώ γενικά το φαγητό και μου είναι δύσκολο να ξεχωρίσω αγαπημένες συνταγές, αν έπρεπε να διαλέξω τρεις θα έλεγα ένα υπέροχο mac and cheese φούρνου που είχα κάνει πέρσι το οποίο είναι ένα από τα πιάτα που κερδίζει τους πάντες. Η μηλόπιτα μου που αποτελεί λατρεμένο χειμωνιάτικο φαγητό και επίσης κάτι κοκκινιστά σουτζουκάκια με κιμά σόγιας που ετοιμάζω αυτή την περίοδο. Βέβαια δε θα μπορούσα να παραλείψω τις τέλειες μανιταρομπουκιές που κάνει ένα βίγκαν μαγαζί εδώ στη Θεσσαλονίκη, όπως επίσης και ένα καταπληκτικό κραμπλ κερασιού που είχα φάει στη Γερμανία. Για να είμαι ειλικρινής θα μπορούσα όλη μέρα να μιλάω για αγαπημένα πιάτα!

Ξέρουμε να τρώμε; Εκμεταλλευόμαστε την ποικιλία που διαθέτουμε ως χώρα στην πρώτη ύλη; Τα αναδεικνύουμε ;

Θα έλεγα πως αγαπάμε το φαγητό ωστόσο μένουμε στα ίδια και στα ίδια. Υπάρχει μια πληθώρα υλικών και συνδυασμών που για κάποιο λόγο τα προσπερνάμε. Αυτό το βλέπουμε και στα περισσότερα μαγαζιά που υπάρχουν. Η ελληνική κουζίνα είναι πλούσια σε χορτοφαγικά πιάτα ωστόσο στα περισσότερα μαγαζιά βλέπουμε συνήθως τα ίδια πιάτα. Σε καμία περίπτωση δε λέω πως δεν είναι ωραία αυτά τα πιάτα, αλλά υπάρχουν κι άλλες συνταγές που μπορούν να δοκιμαστούν. Πρόσφατα πήγα σε ένα μικρό ταβερνάκι σε μια επαρχιακή πόλη όπου υπήρχε ένας πολύ ωραίο βίγκαν μενού. Ανάμεσα λοιπόν στα πιάτα υπήρχαν φακοκεφτέδες ταντούρι. Ένα πραγματικά εξαιρετικός συνδυασμός υλικών που δεν περίμενα να δω, πόσο μάλλον σε ένα μικρό μαγαζί. Οπότε θα έλεγα πως αν υπάρχει η διάθεση σίγουρα μπορούν να δημιουργηθούν ακόμα περισσότερα πιάτα με απλά υλικά!

Ποιες είναι οι αλλαγές που παρατηρείς πάνω σου ψυχή και σώμα από τότε που άλλαξες εντελώς διατροφικές συνήθειες;

Για το σώμα θα έλεγα πως βελτιώθηκε η υγεία μου σε πολλά επίπεδα. Ωστόσο επειδή ήταν ένα συνδυασμός πραγμάτων η βίγκαν διατροφή ήταν απλά ένα κομμάτι αυτής της αλλαγής. Το πιο σημαντικό μεν, αλλά υπήρξαν και άλλοι παράγοντες. Από εκεί και πέρα θα έλεγα πως ο βιγκανισμός αποτέλεσε πυξίδα για μένα ώστε να εναρμονίσω την ηθική μου με τις καθημερινές μου επιλογές. Όποιον, λογικό, άνθρωπο και να ρωτήσεις θα σου πει ότι δε θα ήθελε να κάνει κακό σε κανένα πλάσμα αλλά ούτε και στον πλανήτη. Ο βίγκαν τρόπος ζωής το προσφέρει αυτό στο μέτρο πάντα του εφικτού και όταν αντιληφθείς τις επιπτώσεις που έχουν οι επιλογές σου και κάνεις το βήμα για την αλλαγή σίγουρα νιώθεις ότι πλέον αυτό που είσαι ως άνθρωπος αντικατοπτρίζεται και στην καθημερινότητα σου, με κάθε απόφαση που θα πάρεις. Η δύναμη μας ως καταναλωτές είναι τεράστια. Ωστόσο ποτέ δεν το κατανοούμε αυτό. Με κάθε επιλογή στο σούπερ μάρκετ μπορούμε να κάνουμε καλό ή και κακό στον πλανήτη και στα ζώα. Οπότε γιατί να μην επιλέξουμε απλά το καλό;

Διαβάστε επίσης: