Η ΦΥΛ.ΙΣ. ήρθε για να σπάσει τη γυάλινη οροφή του ΑΠΘ

Σε μία περίοδο που τα δικαιώματα των γυναικών υπονομεύονται όλο και περισσότερο, με τα ποσοστά της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών να αυξάνονται δραματικά, η ΦΥΛ.ΙΣ., Φοιτητική Ένωση για το Φύλο και την Ισότητα ήρθε για να ενημερώσει και να προάγει στην φοιτητική κοινότητα την έμφυλη ισότητα.

Από την ίδρυση της, τον Σεπτέμβριο του 2020 μέχρι σήμερα, η ένωση απαριθμεί περισσότερα από 750 μέλη. «Η αλήθεια είναι πως γνωρίζαμε την έλλειψη μιας τέτοιας πρωτοβουλίας στον χώρο ιδίως του Πανεπιστημίου, ωστόσο δεν περιμέναμε την τόσο άμεση κινητοποίηση ατόμων από κάθε μέρος της Ελλάδας – και όχι μόνο. Το κύμα ενδιαφέροντος και αγάπης προς την ΦΥΛ.ΙΣ. αναμφίβολα μας συγκινεί και μας κινητοποιεί ακόμα περισσότερο.», τονίζουν στην παράλλαξη οι υπεύθυνες συντονισμού εσωτερικής διαχείρισης.

Η Parallaxi μίλησε με την Αναστασία Ερνεάνου και την Ελισάβετ Κρητικού, Υπεύθυνες Συντονισμού Εσωτερικής Διαχείρισης «ΦΥΛ.ΙΣ. Α.Π.Θ» για τα μελλοντικά σχέδια, το ελληνικό Metoo, τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις στο ΑΠΘ και τις δράσεις της ΦΥΛ.ΙΣ.:

Ποια άτομα κρύβονται πίσω από την δημιουργία της ομάδας, πώς σας ήρθε η ιδέα ίδρυσης της;

Τα ιδρυτικά μέλη της ΦΥΛ.ΙΣ. ΑΠΘ είναι κατά αλφαβητική σειρά: Ειρήνη Βλησσάρη, Ολυμπία Γαϊτανίδη, Φρειδερίκη Γκαμζάρη, Αναστασία Ερνεάνου, Ελισάβετ Κρητικού, Αγγελική Παντζαρτζίδη, Έλενα Χατζηκώστα. Είμαστε όλες φοιτήτριες ή απόφοιτες Νομικής, εκτός από την Έλενα που φοιτεί στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ. Μοιραζόμασταν ήδη πριν την δημιουργία της Ένωσης κοινούς προβληματισμούς και ενδιαφέρον για τα έμφυλα ζητήματα η αύξηση των έμφυλων περιστατικών κατά την περίοδο της καραντίνας, η οποία συνέπεσε και με την εκδίκαση της γυναικοκτονίας της Ελένης Τοπαλούδη, ήταν αυτή που μάς κινητοποίησε να προβούμε στην ίδρυση της Ένωσης. Επιθυμούσαμε να φέρουμε αυτά τα ζητήματα στο προσκήνιο, τόσο εντός όσο και εκτός Πανεπιστημίου.

Ποιος είναι ο στόχος της ομάδας;

Όραμα της ΦΥΛ.ΙΣ. είναι η προαγωγή της έμφυλης ισότητας, η καταπολέμηση του σεξισμού και η εξάλειψη των πάσης φύσεως διακρίσεων τόσο εντός του Πανεπιστημίου, όσο και σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο. Στόχοι μας είναι ιδίως η προώθηση των Σπουδών Φύλου και η ένταξη της οπτικής του φύλου στα προγράμματα σπουδών και τους κανονισμούς λειτουργίας των ελληνικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων. Βασικός μας στόχος είναι και η ενίσχυση των μηχανισμών υποστήριξης της φοιτητικής κοινότητας ενάντια στις διακρίσεις, την έμφυλη παρενόχληση ή κακοποίηση. Γενικά, μέσα από τη δράση μας προσπαθούμε να αναδείξουμε τη φεμινιστική μας ταυτότητα, προωθώντας το διαθεματικό, συμπεριληπτικό φεμινισμό κι επιδιώκοντας να συναρθώσουμε τις διαφορές εκφάνσεις του, μέσα από δράση ενημερωτική, ερευνητική αλλά και ακτιβιστική.

https://www.facebook.com/phylis.auth/photos/a.106899977862692/221477793071576/

Μέχρι σήμερα πόσες δράσεις έχουν πραγματοποιηθεί και ποιο ήταν το περιεχόμενο τους;

Η ΦΥΛ.ΙΣ. παρόλο που διανύει μόλις τον πρώτο χρόνο από την ίδρυσή της, έχει ήδη πραγματοποιήσει στο πλαίσιο των επιμέρους Τομέων της, μια πληθώρα δράσεων, με μεγάλη απήχηση και κοινωνικοπολιτικό αντίκτυπο. Μπορούμε να αναφέρουμε τις κυριότερες από αυτές. Η πλέον εξωστρεφής δράση μας είναι η διοργάνωση κάθε δεύτερο Σάββατο ανοιχτών συζητήσεων – συναντήσεων, κατά τις οποίες πραγματευόμαστε κάθε φορά μια διαφορετική θεματική. Ενδεικτικά, θεματικές μας έχουν αποτελέσει τα έμφυλα στερεότυπα και οι κοινωνικοί ρόλοι, οι αναπαραστάσεις φύλου και σεξουαλικότητας στα ελληνικά ΜΜΕ, το ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο, το φύλο στη βιοηθική, καθώς και μια θεματική η οποία είχε ιδιαίτερη απήχηση, αυτή του ρόλου των ανδρών και των αρρενωποτήτων στο φεμινισμό. Επιπλέον, οργανώνονται επιστημονικές διοργανώσεις, όπως η ημερίδα με θεματική «Φύλο και Πολιτική», ενώ σύντομα θα πραγματοποιηθεί και η τριήμερη Συνάντηση Εργασίας με τίτλο «Το φύλο στη γλώσσα και το δημόσιο λόγο».

Ακόμα, είναι σημαντικό να αναφερθούμε στο μεγαλύτερο διατομεακό ενημερωτικό και ερευνητικό πρόγραμμα, το «Break the Circle». Κεντρική του θεματική είναι η έμφυλη βία στην εργασία, η οποία είχε επιλέγει ήδη από τον περασμένο Οκτώβρη ενόψει και της ολιγωρίας της Ελλάδας στην κύρωση της Σύμβασης 190 για την Βία και την Παρενόχληση στην Εργασία. Έμφαση δίνεται ιδίως στο ρόλο των επαγγελματικών σωματείων για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Στο πλαίσιο του προγράμματος, έχει συγκροτηθεί διεπιστημονική ερευνητική ομάδα, ενώ πραγματοποιήθηκαν ενημερωτικές συναντήσεις με μέλη της Διοίκησης συνδικαλιστικών φορέων και Σωματείων. Ακόμα, χαρακτηριστική ήταν η συνεργασία μας με την Ένωση Ασκούμενων και Νέων Δικηγόρων Θεσσαλονίκης (Ε.Α.Ν.Δι.Θ.), την ομάδα “WOM.A. – Women In Arts” και την πρωτοβουλία “Support Art Workers”, για τη διοργάνωση ψηφιακής εκστρατείας ενημέρωσης και κοινωνικής ευαισθητοποίησης επί του ζητήματος της έμφυλης βίας στον καλλιτεχνικό χώρο, με τίτλο “Respect Art Workers”.

Ποιοι και πώς μπορούν να γίνουν μέλη στην ομάδα;

Μέλος μας μπορεί να γίνει κάθε άτομο το οποίο φοιτά σε οποιοδήποτε πανεπιστημιακό ίδρυμα της μεταδευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με οποιοδήποτε αντικείμενο σπουδών και σε οποιοδήποτε επίπεδο φοίτησης. Επίσης, μέλη μπορούν να γίνουν και όσα άτομα έχουν αποφοιτήσει εντός ενός (1) έτους. Ωστόσο, ακόμα και άτομα τα οποία δεν πληρούν τις παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να συμμετάσχουν ως έκτακτα μέλη έχοντας τις ίδιες αρμοδιότητες και τα ίδια δικαιώματα με τα τακτικά μέλη, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει τα τριάντα (30) έτη και έχουν ενδιαφέροντα συναφή με το αντικείμενο της ΦΥΛ.ΙΣ.

Η φοιτητική κοινότητα πιστεύετε ότι είναι ενημερωμένη σχετικά με τα θέματα του σεξισμού, της έμφυλης βίας, της σεξουαλικής παρενόχλησης και τις ενέργειες που μπορεί να προβεί αν τις δεχθεί κάποιος;

Είναι αλήθεια ότι δυστυχώς δεν γινόταν τουλάχιστον μέχρι τώρα λόγος αρκετά συχνά, για την παγιωμένη – όχι όμως και μη αναστρέψιμη – έμφυλη ανισότητα στο Πανεπιστήμιο. Στην άγνοια αυτή συμβάλλει και η αποδυνάμωση των Σπουδών Φύλου και η απουσία από τα προγράμματα σπουδών πολλών Τμημάτων, των μαθημάτων φύλου. Η μη επαρκής ανάλυση των έμφυλων διακρίσεων και η ελλιπής εννοιολόγηση της έμφυλης βίας, έχουν ως συνέπεια να αποσιωπάται η ιδιαίτερη κοινωνικοπολιτική χροιά των επιμέρους περιστατικών και να βυθίζονται στην αορατότητα. Αυτό ωθεί στην εξατομίκευση των παραβιαστικών, παρενοχλητικών και κακοποιητικών συμπεριφορών και στην αντιμετώπισή τους ως ένα σύνολο «μεμονωμένων περιστατικών», δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για μετάθεση ευθυνών στο ίδιο το θύμα. Επίσης, δεν υπάρχει προσβάσιμο ενημερωτικό υλικό για τις θεσμικές διαδικασίες που μπορεί να ακολουθήσει κάποιο άτομο που βιώνει ένα τέτοιο έμφυλο περιστατικό. Όλα αυτά δημιουργούν ένα πεδίο άγνοιας για τα έμφυλα θέματα και φυσικά ένα κλίμα αποθαρρυντικό για τέτοιου είδους καταγγελίες.

Είναι επίσης αλήθεια ότι τα έμφυλα θέματα απουσιάζουν από την ατζέντα των φοιτητικών συλλόγων και υπάρχουν αντιστάσεις στο να εισέλθουν στις διαβουλεύσεις με τρόπο ουσιαστικό κι όχι επιφανειακό, σε διακηρυκτικό μόνο επίπεδο. Στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία ενός ασφαλούς και φιλικού περιβάλλοντος στον ακαδημαϊκό χώρο, προκειμένου τα υποκείμενα που εργάζονται, διδάσκουν ή διδάσκονται μέσα σε αυτόν να ενθαρρυνθούν να σπάσουν τη σιωπή και να νιώσουν ασφαλή στον κατ’ εξοχήν -όπως θα έπρεπε τουλάχιστον να είναι- χώρο ελεύθερης έκφρασης και ανάπτυξης της προσωπικότητας, το Πανεπιστήμιο. Ωστόσο, η κινητοποίηση που παρατηρούμε και δεχόμαστε ως Ένωση, αποτελεί ασφαλώς, μήνυμα αισιοδοξίας και ευελπιστούμε μέσα από τη μαζική κινητοποίηση να επέλθει ουσιαστική αλλαγή και πρόοδος.

https://www.facebook.com/phylis.auth/photos/a.106899977862692/220901113129244/

Πριν από λίγο καιρό το ΑΠΘ έζησε το δικό του Me too, πρώην και νυν φοιτήτριες μίλησαν για την σεξουαλική παρενόχληση που δέχθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, πώς αντιδράσατε στο κίνημα, μετά από αυτή την θύελλα αποκαλύψεων εστιάσατε σαν ομάδα περισσότερο στην ενημέρωση για την παρενόχληση;

Πράγματι, το κίνημα metoo στην Ελλάδα, εκτός από τον καλλιτεχνικό και άλλους εργασιακούς χώρους, είχε ως επίκεντρο το Πανεπιστήμιο. Ήρθε στο φως σωρεία καταγγελιών για έμφυλα περιστατικά, καθώς πλήθος μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας αποφάσισαν να μιλήσουν για τις συγκλίνουσες, βιωμένες πραγματικότητες τους που αποδεικνύουν περίτρανα το υπαρκτό πρόβλημα της σεξουαλικής παρενόχλησης και έμφυλης βίας.

Η ΦΥΛ.ΙΣ. να τονίσουμε ότι δεν είναι ένας εξειδικευμένος φορέας παροχής νομικών υπηρεσιών και ψυχολογικής υποστήριξης, ωστόσο όλο αυτό το διάστημα σταθήκαμε στο πλευρό των ατόμων και των συλλογικών πρωτοβουλιών που μας προσέγγισαν, λειτουργώντας παρεπεμπτικά και παρέχοντας υποστήριξη καθ’ όλη τη διαδικασία, όπως κι αν αποφάσιζε να κινηθεί το εκάστοτε άτομο. Ήταν για εμάς μια ιδιαίτερη συγκινητική διαδικασία, και ευχαριστούμε από καρδιάς όλα τα άτομα που μας εμπιστεύτηκαν και ζήτησαν τη συνδρομή μας, ελπίζοντας να σταθήκαμε, στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, αντάξι@ των προσδοκιών τους.

Έχουν υπάρξει αρνητικές αντιδράσεις για την ομάδα είτε από φοιτητές είτε από καθηγητές;

Η αλήθεια είναι πως τόσο μέλη του διδακτικού προσωπικού, όσο και της φοιτητικής κοινότητας, όπως και όργανα του Πανεπιστημίου όπως η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων του ΑΠΘ, αλλά και Ε.Ι.Φ. άλλων Πανεπιστημιακών ιδρυμάτων αγκάλιασαν το εγχείρημά μας, γεγονός που μας τιμά και μας ενθαρρύνει. Στόχος μας είναι να δημιουργηθεί ένα μεγάλο φόρουμ ανταλλαγής απόψεων όπου κάθε άτομο αισθάνεται ασφαλές και έχει ένα χώρο να εκφραστεί και να βρεθεί με άτομα με ανάλογες εμπειρίες, προβληματισμούς και ανησυχίες με το ίδιο. Φυσικά, κατά καιρούς έχουν υπάρξει και αρνητικές απόψεις και σχόλια ιδίως στα social media από άτομα τα οποία δεν ενστερνίζονται το όραμά μας. Σε αυτές τις περιπτώσεις προσπαθούμε να ανοίγουμε διάλογο και να υπογραμμίσουμε τα προβληματικά σημεία τα οποία εντοπίζουμε σε αυτά τα σχόλια, επισημαίνοντας τους λόγους για τους οποίους διαφωνούμε.

Ποιοι είναι οι μελλοντικοί σας στόχοι και ποια η επόμενη δράση σας;

Η ΦΥΛ.ΙΣ. αποτελεί μια ένωση προσώπων η οποία συνεχώς, εξελίσσεται και αλλάζει. Οι άνθρωποι της ΦΥΛ.ΙΣ., μια οργανωτική ομάδα περί τα 40 άτομα, είναι που σε μεγάλο βαθμό έχουν συνδιαμορφώσει το εγχείρημα και συμβάλλουν συνεχώς στην προαγωγή του οράματός μας, αλλά και στη δημιουργία ενός κλίματος συνεργασίας και αλληλεγγύης στο εσωτερικό της Ένωσης. Έχοντας πάντοτε ως επίκεντρο το όραμά μας αναφορικά με την προαγωγή της έμφυλης ισότητας, και με την ενεργό συμμετοχή της μεγάλης κοινότητας των μελών μας, ευελπιστούμε πως η δράση της ΦΥΛ.ΙΣ. θα αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο τόσο ως προς το ενημερωτικό όσο και ως προς το κινηματικό και ακτιβιστικό μας έργο.

Διαβάστε επίσης:

Οι ”Υπέροχες γυναίκες” που αγωνίζονται και πρέπει να γνωρίσετε