Η γκρίζα ανάπλαση και η προσπάθεια ωραιοποίησης

Λέξεις: Ρία Καλφακάκου

Το Ειδικό χωρικό της λεγόμενης ανάπλασης της ΔΕΘ, ειδικά στην τελευταία επί τα χείρω εκδοχή του, προκάλεσε πολυποίκιλες αντιδράσεις.

Η Κίνηση πολιτών ΔΕΘ-Μητροπολιτικό Πάρκο , οι 7 δήμαρχοι της δυτικής Θεσσαλονίκης, το ΑΠΘ, το τμήμα Αρχιτεκτόνων, 80 πανεπιστημιακοί από διάφορα τμήματα και πολλοί άλλοι πολίτες αντιδρούν σε ένα σχέδιο που τσιμεντοποιεί το κέντρο της πόλης και στερεί μια μοναδική ευκαιρία για την μετατροπή του οικοπέδου της ΔΕΘ, σε ένα πνεύμονα πρασίνου για μια πόλη που ασφυκτιά.

Σε αμηχανία η διοίκηση της ΔΕΘ, εξέδωσε μια ανακοίνωση όπου ωραιοποιούνται οι προτάσεις της, και αποκρύβονται σημαντικά στοιχεία του ΕΧΣ.

Στη σημερινή ψηφιακή εποχή που αλλάζει η μορφή και ο τρόπος οργάνωσης των Διεθνών Εκθέσεων, η διοίκηση της ΔΕΘ μιλάει για εκθεσιακό κόμβο για την Μεσόγειο και την Νοτιοανατολική Ευρώπη , χωρίς να αποδεικνύει πως , τα νέα μοντέρνα κτίρια θα οδηγήσουν σε αναβάθμιση του ρόλου της ΔΕΘ στη ευρύτερη περιοχή. Προφανώς δεν φτάνει η κτιριακή υποδομή, χρειάζεται μια μελέτη για το είδος των εκθέσεων που μπορεί να προσελκύσει και τους λόγους που θα κάνουν κυρίαρχη την παρουσία της ΔΕΘ, στη ΝΑ Ευρώπη ,που έχει αρκετές άλλες πόλεις με σημαντικές διεθνείς εκθέσεις.

Αναφέρει η διοίκηση, πως με την ανάπλαση θα δημιουργηθεί το νέο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο, παραλείποντας όμως τις άλλες προτάσεις του χωρικού σχεδίου, για ξενοδοχείο, εμπορικό κέντρο και πάρκινγκ, υποδομές που καλύπτουν ένα μεγάλο τμήμα στη δόμηση.

Μέσα στο σημερινό χωρικό σχέδιο, ένα σημαντικό κομμάτι αφορά εμπορικές δραστηριότητες που ίσως φέρουν κάποια λίγα έσοδα στην εταιρία της Διεθνούς Εκθέσεως, αλλά θα λειτουργήσουν αρνητικά για το εμπορικό κόσμο του χειμαζόμενου κέντρου της Θεσσαλονίκης καθώς και των ξενοδοχείων της πόλης.

Η λογική all inclusive, έχει αποδειχθεί πως λειτουργεί αρνητικά για την οικονομία της ευρύτερης περιοχής, όπως έχει φανεί στις τουριστικές περιοχές.

Γενικότερα οι υποδομές είναι μεγάλου όγκου και ύψους, πράγμα που αναφέρει και το ΑΠΘ στην προσφυγή του στο ΔΘ, λέγοντας πως ένα τείχος από κτίρια θα υψωθεί στην Εγνατία μπροστά από το πανεπιστήμιο, χωρίς καν ένα παρτέρι πρασίνου ανάμεσα στα κτίρια και το πεζοδρόμιο.

Το προβλεπόμενο πάρκινγκ 2100 θέσεων στο κέντρο της πόλης, δεν χρειάζεται να είναι κανείς συγκοινωνιολόγος για να καταλάβει τις μεγάλες επιπτώσεις που θα έχει στον κυκλοφοριακό φόρτο και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος.

Πράγμα που επίσης επισημαίνει στην προσφυγή του το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Ένας χώρος στάθμευσης ,που δέχεται τέτοιο όγκο αυτοκινήτων, δίπλα στον προβλεπόμενο σταθμό του Μετρό, είναι δύσκολο να αιτιολογηθεί. Εκτός και αν δήμαρχος και κυβέρνηση είναι βέβαιοι πως το Μετρό δεν πρόκειται να τελειώσει ποτέ.

Εκτός από αυτές τις διόλου τυχαίες παραλείψεις στην ενημέρωση του κοινού, η διοίκηση προχωρά και σε σαφή παραποίηση της αλήθειας όταν μιλάει για ανοιχτό χώρο πρασίνου 60 περίπου στρεμμάτων για χρήση από την πόλη, κατάλληλου για αναψυχή και υπαίθριες πολιτιστικές χρήσεις. “Αυτός ο “πνεύμονας” πρασίνου που σήμερα δεν υφίσταται, θα μεταβάλλει ριζικά και σε θετική κατεύθυνση τις περιβαλλοντικές ισορροπίες της Θεσσαλονίκης, αποδίδοντας για χρήση στους κατοίκους της πόλης συνολικά περίπου το 50% της σημερινής έκτασης.” λέει. Λυρικός λόγος μα αναντίστοιχος με τα προτεινόμενα στο ΕΧΣ.

Πουθενά στα σχέδια, δεν υπάρχει ένα σαφώς καθορισμένο τμήμα πρασίνου, ενιαίο, αδιάσπαστο και προσβάσιμο στο κοινό. Επιμελώς αποφεύγεται η λέξη πράσινο που αντικαθίσταται από την “ουδέτερη” λέξη αδόμητος χώρος. Και αυτός ο αδόμητος χώρος ,πεζόδρομοι, υπαίθριες καφετέριες , παρτέρια ή ότι άλλο. είναι κατακερματισμένος ανάμεσα στα ογκώδη κτίρια.

Ο άξονας πρασίνου που ενώνει τη ΧΑΝΘ με την Ευαγγελίστρια, , που επιτρέπει την κυκλοφορία αέρα για να αναπνέει η πόλη, δεν υπάρχει.

Άλλες ανακρίβειες.

Η συνεργασία της ΔΕΘ-Helexpo με το Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας και Ανάπτυξης του ΑΠΘ. Η συνεργασία έγινε όχι με το τμήμα αλλά με ένα μέλος του τμήματος μέσω συγκεκριμμένου ερευνητικού.

Η χρήση της δημοσκόπησης όπου το 70% των πολιτών “επιθυμούσε την παραμονή της έκθεσης στο κέντρο της πόλης με ανάπλαση των εγκαταστάσεων και δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου.”, εκτός από ότι έγινε 7 χρόνια νωρίτερα , βασίζεται σε έμμεση καθοδήγηση των συμμετεχόντων στην έρευνα με την διαβεβαίωση για μητροπολιτικό πάρκο, κάτι που λείπει παντελώς από τα σημερινά σχέδια, ενώ υπήρχε εν μέρει στα σχέδια της απόφασης του δημοτικού συμβουλίου το 2019.

Σε καμία ανακοίνωση της ΔΕΘ-Helexpo, δεν αναφέρεται , ο τρόπος χρηματοδότησης αυτού του μεγαλεπήβολου σχεδίου.

Η επιλογή μιας μορφής κρατικού ΣΔΙΤ, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί στο λαό της Θεσσαλονίκης.

Ο μετά από διαγωνισμό επενδυτής θα έχει την εγγύηση του δημοσίου ,για την απόσβεση της επένδυσής του και το “εύλογο” κέρδος του.

Δηλαδή χωρίς ρίσκο , με δανεικά λεφτά, μια και όποιος πάρει την κατασκευή του έργου θα έχει πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό. και με τα λεφτά των φορολογουμένων πολιτών σαν εγγύηση για ένα σίγουρο κέρδος, ο λεγόμενος επενδυτής, θα είναι απλώς ένας ακόμα κρατικοδίαιτος επιχειρηματίας που του προσφέρεται το καλύτερο οικόπεδο της Θεσσαλονίκης ,και 40 χρόνια σίγουρα κέρδη.

Φυσικά το ότι δεν παρουσιάζεται το οικονομικό σχέδιο υλοποίησης του έργου, είναι γιατί δεν έχει ούτε ένα φύλλο συκής που να το δικαιολογεί, όπως είναι ο αδόμητος και με λίγο διάσπαρτο πράσινο χώρος δίπλα στη μεγάλη δόμηση της γκρίζας ανάπλασης.

Αν το σχέδιο ολοκληρωθεί, όταν οι εμπορικοί φορείς, και οι πολίτες της Θεσσαλονίκης δουν τις άμεσες και μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτού του χωρικού, εις βάρος της οικονομίας και της οικολογικής ισορροπίας της πόλης, τα πράγματα θα είναι μη αναστρέψιμα .

Η αντίδραση πολλών επιστημόνων αλλά και απλών κατοίκων, έχει ως μόνο κίνητρο την αγάπη για την πόλη, θέλει μια ολιστική αντιμετώπιση για το μέλλον της πόλης και όχι συρραφή χωρικών σχεδίων που το καθένα βλέπει το μικρόκοσμό του και επί μέρους συμφέροντα.

Και η αντίδραση αυτή είναι επιβεβλημένη για το μέλλον της πόλης.

Σε μια περίοδο που η πανδημία συνδέεται με την κλιματική κρίση, που η Ευρώπη χρηματοδοτεί πράσινες επενδύσεις, σε μια πόλη με το μικρότερο πράσινο ανά κάτοικο, χωρίς ελεύθερους χώρους , χωρίς ανθεκτικότητα, ας σκεφτούν τρεις φορές πριν προχωρήσουν σε αυτό το σχέδιο ανάπλασης .