Κτίριο ΣΕΚΕ: Θα μείνει άλλη μια αναξιοποίητη ευκαιρία στα δυτικά της πόλης;

Υπάρχουν δεκάδες κτίρια που προσπερνάμε καθημερινά ενώ περπατάμε και δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα γι’ αυτά. Ένα από αυτά είναι το ΣΕΚΕ στον Εύοσμο Θεσσαλονίκης.

Μια αχανής έκταση που παραμένει αναξιοποίητη παρά τις προτάσεις που έχουν πέσει στο τραπέζι τα προηγούμενα χρόνια, με τη σημερινή διοίκηση του δήμου Κορδελιού-Ευόσμου να ανοίγει ξανά το θέμα.

Με αφορμή αυτό, κάνουμε ένα ταξίδι στο παρελθόν του κτιρίου, τις προσπάθειες που έχουν γίνει κατά καιρούς για την αξιοποίηση του χώρου, αλλά και τις σκέψεις που υπάρχουν στο σήμερα για την επόμενη μέρα μιας έκτασης που στο μεγαλύτερο μέρος της ρημάζει.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Το κτιριακό συγκρότημα της Συνεταιριστικής Ένωσης Καπνοπαραγωγών Ελλάδος (ΣΕΚΕ) ανεγέρθηκε το 1965 στη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα επί της οδού Κοντουριώτου 9 (σήμερα οδός Μικράς Ασίας) στο συνοικισμό του Ευόσμου. Μελετητής του έργου ήταν ο αρχιτέκτονας Ελευθέριος Χατζηδημητρίου. Αποτελείται από τρία ανεξάρτητα κτίρια που επικοινωνούν μεταξύ τους με γέφυρες στο ύψος του πρώτου ορόφου, ενώ είναι χωροθετημένα κατά μήκος ενός επιμήκους στενού γηπέδου περίπου 14 στρεμμάτων.

Το πρώτο κτίριο που συναντά ο επισκέπτης κατά την πρόσβαση του στο γήπεδο από την οδό Μικράς Ασίας αποτελεί το μικρότερο όγκο του συγκροτήματος. Πρόκειται για διώροφο κτίσμα που τμηματικά διαθέτει και υπόγειους βοηθητικούς χώρους. Το ισόγειο του διαθέτει περιμετρική πιλοτή, ενώ στο στεγασμένο τμήμα του φιλοξενούνται ο χώρους του κυλικείου, τραπεζαρία, αποδυτήρια, αποθήκες και άλλοι βοηθητικοί χώροι. Στα δύο άκρα της πρόσοψής του δύο ευρύχωρα κλιμακοστάσια οδηγούν στον όροφο του κτιρίου, όπου λειτουργούσαν οι χώροι διοίκησης του συγκροτήματος διαταγμένοι κατά μήκος της πρόσοψης και άνωθεν της πιλοτής.

Στο υπόλοιπο τμήμα του αναπτυσσόταν μία ενιαία αίθουσα για την επεξεργασία των καπνών , η πρόσβαση στην οποία πραγματοποιόταν για το εργατικό προσωπικό μέσω κλιμακοστασίου από τους βοηθητικούς χώρους του ισογείου και για το διοικητικό προσωπικό μέσω δύο ανοιγμάτων από το χώρο των γραφείων.

Πίσω από τον προπεριγραφόμενο διώροφο όγκο προβάλλεται το πρώτο από τα δύο επταώροφα κτίρια του συγκροτήματος. Αποτελείται από υπόγειο, υπερυψωμένο ισόγειο λόγω φορτοεκφόρτωσης και έξι ορόφους στους οποίους στεγαζόταν η αποθήκευση των φύλλων καπνού.

Όμοια χαρακτηριστικά έχει και το τρίτο και το τελευταίο κτίριο του συγκροτήματος. Το περίγραμμα του αποκλίνει από την κανονικότητα του τετραγώνου της προσαρμογής του στο περίγραμμα του γηπέδου.

Η αυστηρότητα και συνάμα η απλότητα του σχεδιασμού των δύο πολυώροφων κτιρίων δημιούργησαν δύο κελύφη με απόλυτα συμπαγή και μονολιθικό χαρακτήρα.

Στο κτίριο από το 2007 έχει σταματήσει η αποθήκευση και η επεξεργασία των καπνών και σήμερα παραμένει χωρίς χρήση. Η ιδιοκτήτρια εταιρεία συνεχίζει τη δραστηριότητα της από τις επίσης ιδιοκτήτες εγκαταστάσεις της στην περιοχή της Ξάνθης. Οι κτιριακές υποδομές της Θεσσαλονίκης φυλάσσονται και διατηρούνται στην αρχική του μορφή σε καλή κατάσταση. Για το ακίνητο έχουν αναζητηθεί τρόποι αξιοποίησης με προτεραιότητα την πώληση του σε τρίτους.

Η ΣΕΚΕ ιδρύθηκε το 1947 από τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή με σκοπό την εμπορία καπνών σε φύλλα και τη βιομηχανοποίηση του καπνού για την κατασκευή τσιγάρων. Γενικότερα μεγαλούργησε χάρη στο Γενικό Διευθυντή της Βασίλη Ιλαντζή. Καταστατικοί ιδρυτές της ΣΕΚΕ ήταν οι δύο κορυφαίες συνεταιριστικές οργανώσεις της χώρας μας ΠΑΣΕΓΕΣ και ΚΥΔΕΠ και 14 καπνοπαραγωγικές Ενώσεις Συνεταιρισμών. Τα πρώτα 20 χρόνια λειτουργίας της κατάφερε να αναδειχθεί στην πρώτη εξαγωγική εταιρεία στην Ελλάδα αγοράζοντας και διακινώντας το 8% με 10% της παραγωγής των καπνών προς εξαγωγή.

Το κτίριο μέχρι και σήμερα είναι χαρακτηρισμένο ως ΕΜΟ, χαμηλής όχλησης βιομηχανία κι επομένως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κάτι άλλο.

Η διοίκηση, με επικεφαλής τον Δημήτρη Χατζηβρέττα, είχε χαρακτηρίσει τον χώρο ως Διοικητικές Υπηρεσίας, με στόχο να μεταφερθούν εκεί όλες οι υπηρεσίες του Δήμου, όμως το θέμα «κόλλησε», αφού δεν ολοκληρώθηκε ποτέ αυτός ο χαρακτηρισμός με εγγραφή του στο ΦΕΚ.

Μία εξέλιξη στο θέμα έρχεται λίγα χρόνια μετά όταν στην διοίκηση βρίσκεται ο Στάθης Λαφαζανίδης. Η διοίκηση του τότε δημάρχου είχε προσπαθήσει να φέρει και πάλι το θέμα προς ψήφιση στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου στις 31/7/2013, όμως τότε κάτω από την «πίεση» του Εμπορικού Συλλόγου Ευόσμου, αναγκάστηκε να το αποσύρει. Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με το μνημόνιο συνεργασίας θα γινόταν αλλαγή χρήσης και θα μετατρεπόταν σε εμπορικό κέντρο γιατί από την στιγμή που σταμάτησε να χρησιμοποιείτε ως καπναποθήκη/εργοστάσιο και από την στιγμή που ήταν ΕΜΟ, δεν μπορούσε να γίνει κάποια επένδυση.

Η διοίκηση με πρόσχημα ότι δεν έχει τα χρήματα να απαλλοτριώσει το οικόπεδο πρότεινε την αλλαγή χρήσης του εν λόγω οικοπέδου σε Πολεοδομικό Κέντρο: Τοπικό Κέντρο – Συνοικίας Γειτονιάς. Αυτό σήμαινε ότι η ΣΕΚΕ ΑΕ μπορούσε να κατασκευάσει Εμπορικό Κέντρο. Τότε όλες οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης αρνήθηκαν να συνηγορήσουν και το θέμα αποσύρθηκε.

Ακόμα θα πλήρωναν τους παρόδιους με μικρά ποσά ούτως ώστε να τους δοθεί η χρήση της γενικής κατοικίας, του κέντρου πόλεως έτσι ώστε να γίνει εμπορικό, κάτι το οποίο θα έφερνε έσοδα στον Δήμο από την μία, όμως από την άλλη θα έκλεινε όλη την τοπική αγορά, όπως τόνιζε τότε ο Εμπορικός Σύλλογος.

Την ίδια σχεδόν περίοδο ο Ιβάν Σαββίδης αγοράζει την ΣΕΚΑΠ, στην οποία άνηκε και το ΣΕΚΕ. Όμως το 2018 η καπνοβιομηχανία περνάει στα «χέρια» του ιαπωνικού ομίλου εταιρειών Japan Tobacco, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.

Μιλώντας για την σημερινή κατάσταση ο Δήμαρχος Κορδελιού-Ευόσμου, Κλεάνθης Μανδαλιανός αναφέρει στη Parallaxi τις σκέψεις της τωρινής διοίκησης σχετικά με τους πιθανούς τρόπους αξιοποίησης του ΣΕΚΕ με κύριο γνώμονα την διευκόλυνση των πολιτών και των κατοίκων της περιοχής. Πιο χαρακτηριστικά επισημαίνει:

«Υπάρχει απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για πρόταση αγοράς του ΣΕΚΕ από τον Δήμο. Αυτή την ώρα βρισκόμαστε σε φάση διερεύνησης. Η διαδικασία προβλέπει να αναθέσει ο δήμος σ’ έναν ορκωτό εκτιμητή έτσι ώστε να εκτιμηθεί η αξία του ακινήτου. Από την πλευρά του ο Δήμος έχει ως σκοπό την αξιοποίηση του εμβληματικού κτιρίου προς όφελος της κοινωνίας, έτσι ώστε να διευκολυνθούν οι κάτοικοι και πολίτες της περιοχής. Έτσι προτίθεται να στεγάσει εκεί υπηρεσίες διοικητικές, πρασίνου, κοινωνικές κλπ. Ενδεχομένως την δημιουργία ενός συνεδριακού κέντρου και χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Ακόμα χώρους για την εξυπηρέτηση των πολιτών (ΚΕΠ, ΚΔΑΠ, ΚΔΑΠ Αμεα, παιδικούς/βρεφονηπιακούς σταθμούς, ΚΑΠΗ), ενώ ένα άλλο ενδεχόμενο είναι η στέγαση ειδικού σχολείου ή ακόμα και ξενώνων»

Ο Λεωνίδας Ναθαναηλίδης, δημοτικός σύμβουλος της δημοτικής παράταξης, «Λαϊκή παράταξη» μιλώντας στη Parallaxi τονίζει ότι:

«Υπάρχει ένα ενδιαφέρον από την σημερινή διοίκηση, το έφερε στο δημοτικό συμβούλιο πριν έναν χρόνο για να κοιτάξουμε να δούμε αν υπάρχει η δυνατότητα να το αγοράσουμε. Από την στιγμή που είναι ΕΜΟ και δεν αλλάζει η χρήση του, η αξία του είναι πολύ μικρότερη γιατί θα πρέπει κάποιος να το πάρει και να επενδύσει στα χαρακτηριστικά που έχει, ενώ αν γίνει κέντρο πόλης θα αλλάξει η χρήση του και επομένως και η αξία του. Πρέπει να έρθει ένας εκτιμητής και να γίνει μία συζήτηση για το πως θα γίνει αυτή η αποζημίωση. Πρέπει να πιέσουμε το κράτος να το κάνει; Το θέμα είναι ότι πρόκειται για έναν χώρο που επιβάρυνε για πολλά χρόνια το περιβάλλον της περιοχής και πλέον πρέπει να αποδοθεί στους δημότες κι ούτε να γίνει εμπορικό κέντρο. Μπορούν να στεγαστούν εκεί όλες οι υπηρεσίες του δήμου»

Όπως μπορείτε να δείτε και στις εικόνες του σήμερα, αυτή η τεράστια έκταση παραμένει εγκαταλελειμμένη και ανεκμετάλλευτη.

Με πληροφορίες από το βιβλίο «Οι καπναποθήκες της Θεσσαλονίκης» από Σοφία Γκουβούση και Σπυρίδονα Ταβλίκο

Διαβάστε επίσης: