Με απειλείς του είπα, το συνειδητοποιείς; Όμως δεν φοβάμαι.
Η συγκλονιστική αφήγηση μιας εκπαιδευτικού για την Χρυσή Αυγή στα σχολεία.
“Όταν τελειώσει η χρονιά, αυτός ο κόσμος θα έχει μια θέση, ή για μένα ή για σας”
Λέξεις: Αθηνά Παπανικολάου
Με απειλείς του είπα, το συνειδητοποιείς; Όμως δεν φοβάμαι.
Είχε διακόψει πολλές φορές το μάθημα της Γλώσσας και της Ιστορίας στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, με τις αντιρρήσεις και τις αντιδραστικές ιδέες του. Του απαντούσα πάντα ήρεμα, αυτό τον σκότωνε. Είχε εμφανέστατα μυηθεί στα σκοτάδια της ναζιστικής οργάνωσης, είχε περάσει από κατήχηση, το έδειχνε ο λόγος του, τα επιχειρήματα του κι η αλλαγή στην εξωτερική εμφάνιση. Μπότες Βέρμαχτ, τατουάζ με ρουνικά σύμβολα, ξυρισμένο κεφάλι, λατρεία στις πολεμικές τέχνες, κομπασμός στα διαλείμματα για το ξύλο που έδινε τα βράδια με τους ομοϊδεάτες του στους μετανάστες.
Με την αφέλεια της νεότητας ή με εντολή άνωθεν τον εκφοβισμό, δεν το έχω απαντήσει ακόμη, μου εξομολογήθηκε σε ανύποπτη στιγμή πως ο δάσκαλος των πολεμικών τεχνών τους πήγαινε στο Σέιχ Σου και τους εκπαίδευε στα όπλα.
Εκεί είναι αλήθεια ταράχτηκα πολύ. Μέχρι τότε τον αντιμετώπιζα με τον διάλογο, με πολλή κουβέντα, ελπίζοντας να σπάσω τον σκληρό πυρήνα, να μπω στο μυαλό του και στον ψυχισμό του, να μαλακώσει λίγο, να σκεφτεί. Βοηθός σ’ αυτό μία και μοναδική συνάδελφος. Πίστευα πως είναι μια τρέλα της εφηβείας, το ανάποδο της εξέγερσης που έπεσε σε μαύρο μονοπάτι, πως έφταιγε και το οικογενειακό περιβάλλον, αυταρχισμός, βία, ξυλοδαρμοί. Είχα μάθει πόσο ξύλο είχε φάει από παιδί.
Συνέχιζα να μιλάω μαζί του σε κάθε ευκαιρία.
Ένιωθα όμως αδύναμη, χωρίς υποστήριξη από τον σύλλογο και προϊσταμένους, άλλωστε η δολοφονία του Πακιστανού Σαχζάτ Λουκμάν η κακοποίηση των Αιγύπτιων εργατών και η βία στους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ από τις ομάδες κρούσης των χρυσαυγιτών αντιμετωπίζονταν από την πλειοψηφία των συναδέλφων σαν επεισόδια του κοινού ποινικού ρεπορτάζ, άσχετα από το σχολείο. “Άλλα λόγια ν’ αγαπιόμαστε” το κυρίαρχο μοτίβο.
Το ερώτημα πλανιόταν στον αέρα και δεν ήταν καινούριο. Το έδαφος είχε λιπανθεί από τα χρόνια των τηλεαστέρων-τηλεπωλητών τη δεκαετία 90, που διαφήμιζαν τη μοναδικότητα της Αρίας φυλής και των Ελλήνων, την άκριτη προγονοπληξία και την συνωμοσιολογία και για άλλη μια φορά στιγμάτιζαν ως υπαίτιους όλων των δεινών που βίωναν τους Εβραίους, Μουσουλμάνους, γενικά τους ξένους αλλά και τους αριστερούς και κάθε δημοκράτη που πρέσβευε άλλες αξίες.
Η τηλεόραση το 90 και το διαδίκτυο μετά το 2000 τους είχε προσφέρει και το δώρο του δημόσιου και χωρίς έλεγχο βήματος.
Πώς αντιμετωπίζεις τους νεοναζί στο σχολείο;
Δεν ήταν ίδια μορφής πρόβλημα με το bullying, εδώ δεν είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια ατομική παραβατικότητα, ούτε μια ομάδα ανηλίκων με προβληματική συμπεριφορά. Εδώ είχαμε την σύσταση και δράση εγκληματικής συμμορίας, με αρχές μαφιόζικες που διάβρωναν σιγά σιγά το κοινωνικό σώμα. Θυμάμαι ακόμα συνάδελφο που μετά από αναφορά μου, αρνήθηκε να αντιμετωπίσει από θέση ευθύνης τα ρατσιστικά συνθήματα που είχαν γραφεί σε θρανία και στοχοποιούσαν μετανάστες μαθητές, στις αρχές του 2000. Λίγα χρόνια μετά ο ίδιος επαίρονταν πως ψήφισε Χρυσή Αυγή για τιμωρία…
Δεν δόθηκε ποτέ από Υπουργείο, προϊσταμένους και διδάσκοντες η σημασία που αναλογούσε σε όλα τα σοβαρά περιστατικά που προοικονομούσαν τα δραματικά γεγονότα. Το αντίθετο μάλιστα:
Συνέδραμαν τα ΜΜΕ, ιδιαίτερα στην περίοδο της οικονομικής κρίσης, ενισχύοντας το προφίλ των ναζιστών, ξεπλένοντας την δολοφονική τους δράση. Ποιος ξεχνάει εκείνο το “χρειαζόμαστε μια σοβαρή χρυσή αυγή ” του Μπάμπη Παπαδημητρίου, τις προκλήσεις των πρωτοπαλλήκαρων της στα πρωϊνάδικα και τις φωτογραφίες από τις διακοπές τους, τα στημένα ρεπορτάζ με τις γιαγιούλες στα ΑΤΜ να κάνουν αναλήψεις με συνοδεία τους αγκυλωτούς σταυρούς;
Κι ήρθε η δολοφονία του Παύλου Φύσσα να ανατρέψει το κλίμα, να βάλει φωτιά με τον χαμό ενός νέου που τους πολέμησε με το τραγούδι του. Τότε κατάλαβαν αρκετοί πως χάθηκε πολύτιμος χρόνος, πως δεν ήταν αστεία τα πράγματα, πως όλες οι αιτιάσεις για ολιγωρία και αδιαφορία όλων απέναντι στην γάγγραινα του νεοναζισμού είχαν πολύ δίκιο. Τότε κι ο μαθητής μαζεύτηκε, ο φόβος που έσπερνε γύρισε πάνω του, ψέλλιζε κάθε μέρα πως σταμάτησε να δέρνει, πως έφυγε από την οργάνωση, πως δεν έχει σχέση πλέον με αυτούς. Έτρεμε είναι αλήθεια αλλά δεν με έπεισε πως είχε αλλαξοπιστήσει.
Εδώ φάνηκε το έλλειμμα μιας πολιτείας που δεν ήθελε και δεν φρόντισε να αντιμετωπίσει το φαινόμενο, να οργανώσει την αντίσταση της στο σκοτάδι, να ενδυναμώσει τους δασκάλους στον καθημερινό αγώνα τους. Μια πολιτεία που είχε ξοδέψει χιλιάδες ευρώ για σεμινάρια κάθε είδους αλλά όχι για τον νεοναζισμό στα σχολεία, συνεχίζοντας να στρουθοκαμηλίζει μπροστά στη καταιγίδα. Και συνεχίζει να το κάνει με άλλους τρόπους, κυρίως με το μάθημα της Ιστορίας και την κατάργηση των Κοινωνικών Επιστημών. Γενιές και γενιές μαθητών δεν έχουν διδαχθεί τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, δεν έχουν ακούσει για τις θηριωδίες των Ναζί, για δοσίλογους, για τα Τάγματα Ασφαλείας, για Εθνική Αντίσταση, για το Ολοκαύτωμα, για τα μαρτυρικά χωριά και πόλεις …
Γι’ αυτό η αυριανή απόφαση των δικαστών έχει τεράστια σημασία για όλους μας, για την δικαίωση των γονιών των δολοφονηθέντων και των βασανισμένων από τα τάγματα εφόδου, για την κοινωνία μας, για το φως που πρέπει να νικήσει το σκότος, για όλους εμάς που αφεθήκαμε μόνοι να παλεύουμε με το τέρας σε αίθουσες, σε συλλόγους, στις δημόσιες υπηρεσίες.
Να με συγχωρείτε αλλά πολλοί δεν είναι αθώοι, πολλοί οι ηθικοί αυτουργοί και ζουν ανάμεσα μας.
*Η Αθηνά Παπανικολάου είναι εκπαιδευτικός
