Μια εικονική μανία που καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια όση η Αργεντινή

Εν μέσω εξελίξεων με την πανδημία και άλλων θεμάτων της επικαιρότητας, ένα από τα ζητήματα που βλέπουμε, διαβάζουμε, ακούμε γι’ αυτό, χωρίς οι περισσότεροι από εμάς να καταλαβαίνουμε περί τίνος πρόκειται, αφορά τα κρυπτονομίσματα και την τεχνολογία «Blockchain».

Σε λιγότερο από μια δεκαετία το Bitcoin, το πρώτο αποκεντρωμένο δίκτυο πληρωμών με ψηφιακό νόμισμα, έχει καταφέρει να μετατραπεί σε ένα από τα κορυφαία και πολυτιμότερα περιουσιακά στοιχεία στον κόσμο.

Τα κρυπτονομίσματα γνώρισαν εκρηκτική άνοδο, δημιούργησαν εκατομμυριούχους και ξεκίνησαν μία βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, που επανήλθε στο προσκήνιο εξαιτίας της πανδημίας και της προοπτικής που δημιουργήθηκε για εύκολο και γρήγορο κέρδος.

Πολλοί ήταν εκείνοι που θεώρησαν προς τα τέλη του 2008 ότι η μανία με τα Bitcoin φτάνει στο τέλος της, μετά από ένα «τρελό» σκαμπανέβασμα που υπήρχε. Από τα 900 δολάρια τον Ιανουάριο του 2017 στα 20.000 δολάρια τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και στην κατακόρυφη πτώση που άγγιξε το 85% τον Νοέμβριο του 2018.

Και όμως διαψεύστηκαν, καθώς οι προεκτάσεις της πανδημίας στον τομέα της οικονομίας προκάλεσαν εκ νέου επενδυτικό ενδιαφέρον για τα κρυπτονομίσματα, ειδικότερα από τη στιγμή που η πραγματική οικονομία στον πλανήτη άρχισε να κλείνει.

Η αξία του Bitcoin εκτοξεύθηκε από τα 6.000 δολάρια τον Μάρτιο του 2020, στα 60.000 δολάρια, έναν χρόνο αργότερα.

Έτσι, κάπως άρχισε να γίνεται ευρέως γνωστή και η τεχνολογία του «Blockchain» που χρησιμοποιείται από εκτέλεση συναλλαγών και σύναψη ηλεκτρονικών συμβολαίων μέχρι μηχανοργάνωση του κρατικού μηχανισμού.

Η «βρώμικη» φύση του Bitcoin

Πολλοί είναι εκείνοι που τις τελευταίες εβδομάδες κρούουν ξανά τον κίνδυνο του κινδύνου όχι μόνο για τις οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις της ανάκαμψης του Bitcoin, αλλά και για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Η Parallaxi επικοινώνησε με την Αλεξάνδρα Κουπαράνη, Δασολόγο – Περιβαλλοντολόγο και foundation member του «GREEK ECO PROJECT» η οποία σε ένα από τα λιγοστά από τα άρθρα που κυκλοφορούν στο ελληνικό διαδικτυακό χώρο γύρω από το θέμα, έχει καταγράψει όλη τη διαδικασία που ακολουθείται γύρω από τα κρυπτονομίσματα.

«Για να τρέξει όλο το πρότζεκτ των κρυπτονομισμάτων και να πολλαπλασιάζονται, απαιτείται περίσσια παραγωγή ενέργειας. Οι άνθρωποι αυτοί είναι συνεχώς πάνω στους υπολογιστές, άρα αυτό προκαλεί αντίκτυπο στο περιβάλλον. Είτε είναι από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι οποίες όμως έχουν ένα κόστος υποδομών, που καλώς ή κακώς καταστρέφουν το περιβάλλον.

Σκέφτονται με τη λογική, για να πάρω λεφτά θα κάνω υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για να έχω φτηνό ρεύμα, όμως το ρεύμα το χρησιμοποιώ όλη μέρα. Οπότε βγάζω λεφτά, πετάω όλα τα αναλώσιμα, τους παλιούς υπολογιστές, χρησιμοποιώ όλο το ρεύμα που περισσεύει για να δημιουργήσω μια φούσκα για κάτι άυλο και να κινηθεί η οικονομία».

Αδιανόητες ενεργειακές απαιτήσεις

Το Bitcoin δημιουργείται από «ανθρακωρύχους» του κρυπτονομίσματος, οι οποίοι χρησιμοποιούν υπολογιστές υψηλής ισχύος με εξειδικευμένο hardware για την επίλυση σύνθετων μαθηματικών παζλ και συναλλαγών, με ανταμοιβή σε Bitcoins.

Πρόκειται για μια διαδικασία που απαιτεί ενέργεια υψηλής έντασης, η οποία συχνά βασίζεται σε ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα, ιδίως άνθρακα.

Έρευνα του Πανεπιστήμιου του Cambridge έδειξε ότι το δίκτυο Bitcoin χρησιμοποιεί περισσότερες από 121 terawatt-ώρες (TWh) ετησίως, ποσότητα που θα το κατέτασσε στους 30 κορυφαίους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως εάν ήταν χώρα.

Παρόμοια έρευνα είχε γίνει το 2018 από το επιστημονικό Ινστιτούτο Όακ Ρίντζ του Σινσινάτι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature Sustainability”, η οποία έδειχνε ότι για να να παραχθεί ένα κρυπτονόμισμα αξίας ενός δολαρίου απαιτείται κατά μέσο όρο ενέργεια 17 μεγατζάουλ (17 εκατομμυρίων τζάουλ) για το bitcoin, επτά μεγατζάουλ για το Ethereum και επτά μεγατζάουλ για το Litecoin.

Από την άλλη, για να εξορυχθεί χαλκός αξίας ενός δολαρίου, το ενεργειακό κόστος είναι μόνο τέσσερα μεγατζάουλ, για τον χρυσό πέντε μεγατζάουλ, για την πλατίνα επτά μεγατζάουλ και για τις σπάνιες γαίες εννέα μεγατζάουλ, δηλαδή το ενεργειακό κόστος είναι ανάλογο ή μικρότερο σε σχέση με το αντίστοιχο των κρυπτονομισμάτων. Μόνο το αλουμίνιο είναι με διαφορά πολύ πιο ενεργοβόρο (122 μεγατζάουλ).

«Για τις “φάρμες” των υπολογιστών μπορεί να χρειαστεί να κοπούν δέντρα, γιατί για παράδειγμα εκεί τους βολεύει να εγκαταστήσουν ανεμογεννήτριες για να έχω άμεσα ρεύμα. Το ίδιο συμβαίνει και στο υδρονομικό κομμάτι, να πάρω ενέργεια από το νερό. Θα πρέπει να δημιουργηθεί μια εγκατάσταση για να τοποθετηθούν οι υπολογιστές, άρα πάλι θα πέσει μπετόν, θα γίνουν υποδομές. Αυτό δεν θα γίνει όμως μόνο σε ένα μέρος. Όλοι θέλουμε να βγάλουμε εύκολα λεφτά. Ναι μεν δηλαδή βλέπουμε μια αυξητική τάση στο κρυπτονόμισμα, δεν θα κινείται χρήμα, δεν θα τυπώνεται, αλλά την ίδια ώρα δημιουργείται μια νέα εγκατάσταση υποδομών η οποία έχει τις φθορές της και “τρώει” το φυσικό περιβάλλον» αναφέρει η Αλεξάνδρα Κουπαράνη.

Bitcoin: Το 41ο πιο ενεργειακά απαιτητικό… έθνος στη γη το 2019

Ένα ηλεκτρονικό εργαλείο που επινόησε το πανεπιστήμιο του Cambridge υπολόγιζε το 2019 την ποσότητα της ηλεκτρικής ενέργειας που αναλώνει το δίκτυο κρυπτογράφησης και τη συνέκρινε με άλλες καταναλώσεις ενέργειας.

Σύμφωνα λοιπόν με το βρετανικό πανεπιστήμιο, το Bitcoin απορροφά 61,76 τεραβάτ ώρες ηλεκτρικής ενέργειας ετησίως, μια ποσότητα μεγαλύτερη από εκείνη που καταναλώνουν αρκετές χώρες και περίπου το 0,28% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Η Δημοκρατία της Τσεχίας καταναλώνει περίπου 62,34 τεραβάτ ώρες, η Ελβετία 58,46 τεραβάτ ώρες, η Ελλάδα 56,89, το Ισραήλ 55 και η Ιρλανδία 25,68 τεραβάτ ώρες. Δηλαδή αν το Bitcoin ήταν χώρα, θα καταβρόχθιζε περισσότερη ενέργειας από όση αναλώνει η Ελβετία και θα ήταν το 41o πιο ενεργειακά απαιτητικό έθνος στη γη.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών επιστημονικού Ινστιτούτου Όακ Ρίντζ του Σινσινάτι, το 2017 μόνο για την παραγωγή bitcoin καταναλώθηκε όση ενέργεια κατανάλωσε η Αγκόλα ή ο Παναμάς. Όλα μαζί τα κρυπτονομίσματα εκτιμάται ότι κατανάλωσαν πέρυσι τόση ηλεκτρική ενέργεια όση η Σλοβενία ή η Κούβα. Τέσσερα χρόνια αργότερα εκτιμάται ότι κατανάλωσαν ηλεκτρική ενέργεια όση η Αργεντινή.

Η περίπτωση της Κίνας

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Nature υποστηρίζει ότι τα «ορυχεία» κρυπτονομισμάτων στην Κίνα, εάν δεν ελεγχθούν, θα έχουν δημιουργήσει 130,5 εκατομμύρια μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα έως το 2024, μέγεθος που πλησιάζει αυτό των ετήσιων αερίων θερμοκηπίου της Ιταλίας ή της Σαουδικής Αραβίας. Κατά την μελέτη, κινεζικές εταιρείες με πρόσβαση σε φτηνό ρεύμα και εξοπλισμό είχαν υπό τον έλεγχό τους, έως τον Απρίλιο του 2020, το 78.89% της παγκόσμιας blockchain δραστηριότητας που αφορά τα κρυπτονομίσματα.

Το 2021, η βιομηχανία «εξόρυξης» κρυπτονομισμάτων αναμένεται να χρησιμοποιήσει το 0,6% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο, ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό που χρησιμοποιεί η Νορβηγία ανά έτος, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Cambridge.

Η Κίνα αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 75% της «εξόρυξης» Bitcoin σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα. Το αποτύπωμα άνθρακα του κρυπτονομίσματος είναι τόσο μεγάλο που αντιστοιχεί σε μία από τις δέκα μεγαλύτερες πόλεις της Κίνας, σύμφωνα με τη μελέτη.

Αυτό συμβαίνει επειδή αυτοί οι «ανθρακωρύχοι» Bitcoin τείνουν να χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται με ορυκτά καύσιμα, κυρίως άνθρακα, για το μεγαλύτερο μέρος του έτους, ενώ στρέφονται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως υδροηλεκτρική, κατά τους βροχερούς καλοκαιρινούς μήνες.

Μπροστά σε κρίσιμο σταυροδρόμι

Πώς λοιπόν μέσα στο παραπάνω πλαίσιο θα καταφέρει η Ευρωπαϊκή Ένωση να πετύχει τον στόχο που έχει θέσει ώστε να μετατραπεί σε κλιματικά ουδέτερη έως το 2050;

Για να συμβεί αυτό θα πρέπει, όπως σημειώνει και ο Δρ. Προμηθέας Περίδης, σε άρθρο του, θα πρέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση από τη μία μεριά να αγκαλιάσει το «blockchain» και να προσπαθήσει να το ενσωματώσει στην ευρωπαϊκή οικονομία και από την άλλη να μπορέσει να βρει την ισορροπία μεταξύ των ενεργειακών απαιτήσεων του «blockchain» και των στόχων, που έχει θέσει για μία κλιματικά ουδέτερη οικονομία έως το 2050.

Μία λύση θα μπορούσε να είναι η δημιουργία και χρησιμοποίηση μεθόδων επαλήθευσης, που δεν απαιτούν την ενεργοβόρα επίλυση γρίφων, η χρησιμοποίηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας για την λειτουργία των «blockchains» και η χρησιμοποίηση στο απώτερο μέλλον των κβαντικών υπολογιστών.

Σε κάθε περίπτωση η τεχνολογία «blockchain» αναπτύσσεται και επεκτείνεται με γοργούς ρυθμούς και δεν θα αργήσει η ώρα όπου η ΕΕ θα αναγκαστεί να βρει την χρυσή τομή ανάμεσα στη χρήση της και στην επίτευξη των περιβαλλοντολογικών της στόχων.

Με πληροφορίες από: ΑΠΕ / BBC / ecopress.gr / dasarxeio.com

Δείτε επίσης…