Να μην κάνουμε τα στραβά μάτια για όσα προβληματικά συνέβησαν στη 18η ΔΕΘΒ
Η έκθεση ολοκληρώθηκε χθες και δυστυχώς η απογοήτευσή είναι αυτή που έμεινε με τα παράπονα των ανθρώπων του βιβλίου είναι πολλά από τους φορείς της διοργάνωσης.
Προχθές ολοκληρώθηκε η 18η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου και τα πράγματα, είναι η αλήθεια, δεν πήγαν και τόσο καλά. Τόσο, που θεωρώ απαραίτητο να ενημερώσουμε ξανά ότι άνοιξε τις πόρτες της την Πέμπτη και τις έκλεισε την Κυριακή, γιατί κάτι τέτοιο δεν φάνηκε να επικοινωνείται επαρκώς από τους δημόσιους φορείς της πόλης και όχι μόνο. Πολλοί άνθρωποι της Θεσσαλονίκης δεν αντιλήφθηκαν καν ότι έγινε. Και για αυτό η επισκεψιμότητα της ήταν ίσως η μικρότερη από ποτέ.
Το ότι κάτι, ένα γεγονός, μια δράση, μια έκθεση σχετίζεται με κάτι τόσο σημαντικό και ιερό όπως ο πολιτισμός και το βιβλίο, δεν συνεπάγεται αυτομάτως ένα άλλοθι για να μην το ”πυροβολήσουμε”, να μην ασκήσουμε κριτική, δήθεν επειδή είμαστε μίζεροι ή δεν εκτιμήσαμε και χαρήκαμε το γεγονός ότι φέτος η 18η ΔΕΘΒ διεξήχθη και πάλι δια ζώσης.
Οι ωραίες βόλτες ανάμεσα στα περίπτερα, η γνωριμία με τους ανθρώπους πίσω από ένα βιβλίο που διαβάσαμε, εκδότες, συγγραφείς, επικοινωνιολόγους, οι γεμάτες σακούλες με βιβλία απευθείας από την πηγή, που ίσως δεν βρίσκαμε στα βιβλιοπωλεία, οι παρουσιάσεις και τα ανταμώματα με φίλους βιβλιόφιλους είναι συστατικά στοιχεία της έκθεσης και πάντα βάλσαμο απέναντι στους γρήγορους ρυθμούς της ζωής και κυρίως τα σκοτάδια της πόλης.
Το ότι τα παραπάνω είναι συνυφασμένα και παράγωγα της φύσης μιας τέτοιας έκθεσης, δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να καταπιούμε τόσο εμείς ως αναγνώστες, βιβλιόφιλοι, κάτοικοι, χρήστες της πόλης, όσο και οι ίδιοι οι εκδότες, κυρίως, αλλά και γενικότερα όσοι καταπιάνονται με το βιβλίο και συμμετέχουν με κάποιο τρόπο στην ΔΕΘΒ, τα φετινά κακώς κείμενα που σχετίζονται και με τα σκοτάδια της πόλης, αλλά και με τη γενικότερη αντιμετώπιση του χώρου του βιβλίου στη χώρα.
Επίσης, να πούμε πως τα προβλήματα που θα αναλύσουμε παρακάτω δεν έχουν να κάνουν με ζητήματα όπως το ότι στην έκθεση μπορούσαν να εισέρχονται αποκλειστικά εμβολιασμένοι, σε μια πόλη που τα ποσοστά εμβολιασμού είναι χαμηλά. Εικάζω πως όσοι είναι οι εμβολιασμένοι είναι ένας ικανοποιητικός αριθμός για να δώσει ζωντάνια στην Έκθεση. Δεύτερη κάπως επιφανειακή δικαιολογία θεωρώ ότι συνέπεσε με μέρες της Black Friday. Δηλαδή κάποιος που θα ήταν λάτρης της έκθεσης ή του βιβλίου θα την άφηνε και θα προτιμούσε να ψωνίσει ένα παντελόνι δύο ευρώ φθηνότερο.
Ακόμα κι αν έπαιξαν στην τελική ένα ρόλο αυτά, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως πανάκεια για τα λάθη για τη γενική αντιμετώπιση της έκθεσης, ώστε να τα κρύψουν κάτω από το χαλί και να γλιτώσουν τον ψόγο οι υπεύθυνοι. Αν τα κάνανε όλα σωστά, τότε θα μιλούσαμε και γι’ αυτά.
Για να πιάσουμε το νήμα απὀ την αρχή. Είχα την ευκαιρία να παραστώ στη συνέντευξη τύπου της 18ης ΔΕΘΒ που έγινε την Τρίτη 23/11 και ουσιαστικά περίμενα μια ενημέρωση, έναν μπούσουλα των εκδηλώσεων των αφιερωμάτων, του γενικότερου πλάνου αυτού του θεσμού, αλλά το μόνο που ειπώθηκε από τους περήφανους αρμοδίους του πάνελ είναι το πόσο σημαντικό είναι το βιβλίο κι αυτός ο θεσμός και πόσο πολύ αναθεώρησαν τη σχέση τους με το βιβλίο και διάβασαν μέσα στην πανδημία και το πόσο χαρούμενοι είναι όλοι που γίνεται πάλι δια ζώσης, αφού βέβαια μας έδειξαν κι ένα βιντεάκι από το περσινό αυτοσχέδιο στούντιο που έβγαιναν οι διαδικτυακές εκδηλώσεις. Πάνω σε αυτό το βίντεο ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, κ. Κούκης, του ιδρύματος που ανέλαβε τη διεξαγωγή της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης μίλησε για έναν άξονα: Παρελθόν-Παρόν-Μέλλον με γνωστές κοινοτοπίες, αφού άμα δεν γίνεται κάτι σοβαρό και υπάρχει όντως σχεδιασμός για το μέλλον αυτά τα λόγια είναι του αέρα.
Όταν μια συνάδελφος ρώτησε προς το πάνελ για την απουσία των μεγάλων εκδοτικών κι αν αυτή έχει διερευνηθεί δηλαδή αν οι αρμόδιοι επικοινώνησαν και ενδιαφέρθηκαν να μάθουν τους λόγους για τους οποίους πήραν την απόφαση να μην συμμετάσχουν, κάτι που αυτονόητα θα έπρεπε να είχε γίνει, ο κ. Κούκης φάνηκε να ρωτά εκνευρισμένος ποια είναι η ερώτηση και όταν η συνάδελφος επανέλαβε υπομονετικά την ερώτηση, η απάντηση που έλαβε ήταν μονολεκτική. Όχι.
Όταν, επίσης, ρώτησα αν υπάρχουν εκδηλώσεις προγραμματισμένες να διεξαχθούν εκτός του χώρου της ΔΕΘ, ώστε η έκθεση να γνωστοποιηθεί, να προσεγγίσει περισσότερο κόσμο, να γεμίσει με βιβλία, συζητήσεις και φως τους δρόμους ή στέκια της πόλης, ο Υφυπουργός Πολιτισμού κ. Γιατρομανωλάκης έδειξε να συμφωνεί και να του αρέσει η ιδέα, λέγοντας ότι υπάρχουν τέτοιες εκδηλώσεις. Όταν, όμως, ζήτησα να μάθω κάποιες από αυτές εντελώς καλοπροαίρετα, ώστε να καταστεί εφικτό να γράψουμε γι’ αυτές, να τις μοιραστούμε με φίλους, να τις μάθει ο κόσμος δεν έλαβα συγκεκριμένη απάντηση, αλλά μόνο τη γενική πρόθεση να γίνουν.
Τα λέω αυτά γιατί είναι δυο ενδεικτικά στιγμιότυπα των όσων άκουσα από εκδότες που συνάντησα τις μέρες της Έκθεσης ως αποτελεσμάτων ενός πέπλου ανοργανωσιάς και ελλιπούς προώθησης. Όλοι είναι δυσαρεστημένοι. Δεν είναι με τη στενή έννοια το κομμάτι των πωλήσεων, αλλά η ελλιπής διαφήμιση και προώθηση της έκθεσης βιβλίου, που προφανώς επηρεάζει όχι απλά το αγοραστικό κοινό, αλλά και την προσέλευση του κόσμου. που με αυτόν τον τρόπο μπορεί να κερδηθεί μελλοντικά ή να έρθει σε επαφή με τις εκδόσεις και άσχετα αν αγοράσει ή όχι να τις έχει υπόψη του για την επόμενη μέρα. Ουσιαστικά την ευκαιρία που έχουν οι ίδιες οι εκδόσεις να διαφημίσουν τους εαυτούς τους, μέσω του πάγκου τους, των συζητήσεων, της συνδιαλλαγής και των παρουσιάσεων.
Είναι αρκετοί οι εκδότες της Βορείου Ελλάδος που βλέποντας την οργάνωση να (μην) προχωράει πήραν την απόφαση να μη συμμετέχουν και όπως φάνηκε στο αποτέλεσμα θα μπορούσαμε να πούμε πράγματι ότι ήταν, χωρίς να ρίχνουμε ευθύνη σε εκδότες που ήρθαν ή δεν ήλθαν, αλλά στη διοργάνωση. Χαρακτηριστικά οι περισσότεροι λένε, μεταξύ αυτών και οι εκδόσεις ΑΦΟΙ Κυριακίδη, που δεν έλαβαν μέρος όσο κι αν προσπάθησαν, ότι πραγματικά δεν γνωρίζουν πότε θα πραγματοποιηθεί η επόμενη ΔΕΒ. Θα είναι το Μάιο ή το φθινόπωρο του 2022. Ο κ. Γιάννης Κυριακίδης αναφέρει πως οι εκδότες δεν ρωτήθηκαν ποτέ σχετικά με αυτό, αλλά και για κανένα άλλο ζήτημα. Αν πράγματι αυτό που θέλει το ΕΙΠ, η επόμενη να γίνει φθινόπωρο του 2022, τότε από τώρα είναι εξασφαλισμένη η αποτυχία, μην πω και το τέλος της, δηλώνει.
Ο κ. Γιώργος Κορδομενίδης, ο χαλκέντερος εκδότης του Εντευκτηρίου, αναφέρει πως εδώ και χρόνια υπάρχει ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα στο όλο στήσιμο της Έκθεσης Βιβλίου. Οργανώνεται σε μια πόλη για να πραγματοποιηθεί σε μιαν άλλη. Θυμάται, επίσης, πως επί υπουργίας Πολιτισμού της Μελίνας Μερκούρη, όταν διεξαγόταν από τον Μπαρμπουνάκη τότε η έκθεση βιβλίου της Παραλίας, η ίδια την είχε επισκεφτεί και χαιρετούσε έναν-έναν τους εκδότες και τους συμμετέχοντες συστηνόμενη ως Μελίνα Μερκούρη. Το σημειώνει αυτό διότι και ειδικά φέτος, αλλά και σε όλα τα χρόνια αυτό που επιθυμούν οι εκδότες είναι κάτι πολύ απλό. Να λάβουν μια εγκαρδιότητα, μια ”τρυφεράδα” από την διοργάνωση, επειδή οι ίδιοι είναι ένα απαραίτητο συστατικό στοιχείο της Έκθεσης, ουσιαστικά αυτό που της προσδίδει υπόσταση. Αντ’ αυτού τόσο ο Πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, κ. Κούκης, όσο και ο Υφυπουργός Πολιτισμού κ. Γιατρομανωλάκης πέρασαν ελάχιστο χρόνο στο χώρο της Έκθεσης χωρίς μάλιστα να κάνουν μια βόλτα, ένα πέρασμα από όλα τα περίπτερα, ευχαριστώντας ή και ρωτώντας τους ανθρώπους του βιβλίου ένα απλό ”πώς πάει”. Δεν γίνεται να είναι υπεύθυνοι για το στήσιμό της κάποιοι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν καν τη ζωή της πόλης και έρχονται απλά κάποιες μέρες πριν την έναρξή της, ενώ κανονικά θα έπρεπε να επισκέπτονται τη Θεσσαλονίκη με το βλέμμα στραμμένο στην Έκθεση τουλάχιστον μια βδομάδα το μήνα ή και ακόμα καλύτερα θα ήταν να βρίσκεται ένας διευθυντής ένας συνεργάτης μόνιμα εδώ. Διαφορετικά όπως συμβαίνει η ΔΕΘΒ είναι αφημένη στον αυτόματο πιλότο, σημειώνει. Αναφορικά με την επισκεψιμότητα, μας λέει, πως όταν μια έκθεση διεξάγεται για 3,5 μέρες για να θεωρηθεί πετυχημένη πρέπει να είναι καθημερινά γεμάτη κόσμο. Ποτέ στα χρονικά της δεν ήταν τόσο επιτυχημένη ως προς αυτό το κομμάτι, αλλά φέτος ήταν το κάτι άλλο από άποψη αποτυχίας. Είχε έναν κάποιο κόσμο το Σάββατο και την Κυριακή το πρωί, ενώ τις άλλες μέρες και ιδίως την Κυριακή το βράδυ, ο κόσμος ήταν ελάχιστος που συγκριτικά με άλλες χρονιές τουλάχιστον στο κλείσιμο γινόταν χαμός. Φέτος οι εκδότες μάζευαν τα βιβλία από το απόγευμα και πριν το κλείσιμο έβλεπες κούτες. Δεν υπήρχε κόσμος ούτε για βόλτα.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης όπως μας λένε κάποιοι εκδότες, ότι έλαβαν mail από τον κ. Κούκη πως η διεξαγωγή το Μάιο του 2022 αποτελεί φήμη και πως δεν έχει ληφθεί ακόμα κάποια σχετική απόφαση. Η επιθυμία είναι να καθιερωθεί εκ νέου νς μια έκθεση του Νοεμβρίου, βέβαια με το δεδομένο αυτό μπαίνει κι ένας ακόμα παράγοντας στο παιχνίδι αν και κατά πόσο συμφωνεί ή δύναται να το υποστηρίξει αυτό η HELEXPO διαθέτοντας το χώρο της Έκθεσης. Σε αυτό το σημείο, βέβαια, πρέπει να ειπωθεί πως αναφορικά με το στήσιμο της έκθεσης, του χώρου γενικότερα και των περιπτέρων ειδικότερα οι περισσότεροι εκδότες που μιλήσαμε αναφέρουν πως ήταν ικανοποιημένοι από τη HELEXPO.
Στον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook ο κ. Κορδομενίδης μοιράζεται τα όσα μοιράστηκε στο mail αξιολόγησεις που του ζητήθηκε από τη φετινή διοργάνωση: «Η προβολή της επόμενης Έκθεσης πρέπει να αρχίζει την επομένη της τρέχουσας διοργάνωσης. Είναι απόλυτη ανάγκη η ΔΕΒΘ να προβάλλεται ως must, ως πολιτιστικό γεγονός το οποίο δεν πρέπει να χάσουν οι Θεσσαλονικείς αλλά και οι κάτοικοι των γύρω πόλεων. Πρέπει να φτάσει κάποιος ώς την είσοδο της ΔΕΘ για να αντιληφθεί την ύπαρξη της έκθεσης. Μέσα στην πόλη η προβολή της έκθεσης είναι ανύπαρκτη. Στην πραγματικότητα, το ΙΕΠ έχει αφήσει τη ΔΕΒΘ στον αυτόματο πιλότο. Η όποια προβολή της γίνεται εμμέσως από τους συμμετέχοντες εκδότες / ιδρύματα / οργανισμούς και από τους συγγραφείς βιβλίων για τα οποία πραγματοποιούνται εκδηλώσεις. Δεν παρακολουθώ συστηματικά τηλεόραση, αλλά όσο παρακολουθώ δεν είδα σε κανένα κανάλι διαφημιστικό σποτ για την έκθεση. Υπάρχει κάτι που λέγεται χορηγία επικοινωνίας και το οποίο προφανώς οι διοργανωτές επιμένουν να αγνοούν. Όπως αγνοούν και το νεανικό κοινό που είναι προσηλωμένο στις οθόνες κινητών, τάμπλετ κτλ. και για την προσέλκυση του οποίου επείγει να βρεθούν αποδοτικοί τρόποι. Είναι απαράδεκτο στη 18η διοργάνωση της ΔΕΒΘ η προβολή της σε ένα μη απολύτως ενδιαφερόμενο κοινό να είναι ανύπαρκτη. Καθώς το κοινό που μεγάλωσε με βιβλία μειώνεται κάθε χρόνο για φυσικούς / βιολογικούς λόγους, υπό τις παρούσες συνθήκες φαίνεται αναπόφευκτο το κοινό σταδιακά να περιορίζεται αριθμητικά, με αποτέλεσμα τη βαθμιαία απαξίωση της ΔΕΒΘ. Βέβαια, όταν τα περισσότερα μέλη του ΔΣ του ΙΕΠ έχουν μηδενική ή ελάχιστη σχέση με τον πολιτισμό, θα ήταν ουτοπικό να περιμένουμε κάτι περισσότερο.»
Μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία περιγράφει και ο Στάθης Ιντζές των εκδόσεων Ενύπνιο, ο οποίος είναι απογοητευμένος από τη διαφήμιση της έκθεσης, αλλά και από την οργάνωση. Δεν υπήρχε ούτε επικοινωνία, ούτε συνεννόηση με εμάς τους εκδότες, αναφέρει. Η αποτυχία της Έκθεσης δεν οφείλεται τόσο στην πανδημία, αλλά σε ζητήματα της διεξαγωγής και της οργάνωσής τους. Μάλιστα οι εκδόσεις του Ενυπνίου βίωσαν ένα απαράδεκτο σκηνικό, που κυριολεκτικά εξέθεσε όχι μόνον τις ίδιες, αλλά και το θεσμό της ΔΕΘΒ και τη χώρα σε διεθνές επίπεδο. Σε μια προγραμματισμένη εκδήλωση των εκδόσεων, στην οποία θα παρουσιαζόταν η ποιητική συλλογή Ερωτευμένος Πυθαγόρας (δίγλωσση έκδοση) του Αμερικανού Ποιητή Lee Slonimsky παρουσία του ιδίου, ο οποίος είναι μάλιστα υπεύθυνος για το αρχείο του Daniel Hoffman συνέβη κάτι όχι απλά ενδεικτικό, αλλά ντροπιαστικό για τη διοργάνωση. Πιο συγκεκριμένα, η εκδήλωση ήταν προγραμματισμένη για την Κυριακή στις 13:00 στην αίθουσα του ΕΙΠ, ωστόσο εκεί διεξαγόταν μια άλλη εκδήλωση, η οποία δεν σταμάτησε την προγραμματισμένη ώρα κι έτσι όλοι όσοι θα βρίσκονταν στην εκδήλωση των εκδόσεων Ενύπνιο με την καθοδήγηση ανθρώπου της διοργάνωσης ψάχνοντας αίθουσα, κατέληξαν στην αίθουσα Ζωή Καρέλλη και καθώς ούτε εκεί ήταν εφικτό κατευθύνθηκαν στην αίθουσα Διονύσιος Σολωμός, αλλά ούτε κι εκεί ήταν εφικτό να γίνει η παρουσίαση. Μετά από αυτές τις εξελίξεις οι υπεύθυνοι τοποθέτησαν τον Lee Slonimsky και τους άλλους παρισταμένους στην αίθουσα για την απασχόληση των παιδιών βάζοντάς τους να καθίσουν σε παιδικά καρεκλάκια. Η όλη γελοιότητα των διοργανωτών της ΔΕΘΒ δεν σταμάτησε εκεί, αφού στη συνέχεια είπαν στο κ. Ιντζέ πως θα βάλουν άτομα του προσωπικού της διοργάνωσης να καθίσουν εκεί, ώστε να φαίνεται πως έχει κόσμο η εκδήλωση, αφού όπως είναι λογικό οι άνθρωποι που γνώριζαν για την εκδήλωση ήξεραν ότι θα διεξαχθεί στην αρχική αίθουσα που έλεγε το πρόγραμμα και όχι στις παιδικές καρέκλες. Το θέμα που έχει δημιουργηθεί είναι μεγάλο και θα λάβει και περαιτέρω διαστάσεις, αφού ο Αμερικανός ποιητής θα αναφερθεί και στην πρεσβεία για το συμβάν. Πέρα από αυτό είναι τρομερά άσχημο η ανοργανωσιά να εκθέτει κατά τέτοιο τρόπο το θεσμό σε έναν άνθρωπο που και ξέρει από βιβλία και αντίστοιχους θεσμούς αμερικανικούς και παγκόσμιους, αλλά και τιμά συχνά τη χώρα με τις μελέτες τους, την ποίησή του και τις έρευνές του για τον Πυθαγόρα, αλλά και μας επισκέπτεται συχνά.
Ο εκδότης των εκδόσεων Πόλις, κ. Νίκος Γκιώνης αναφέρει : Δεν θα σταθώ στις συγκυριακές αιτίες της μειωμένης προσέλευσης κόσμου ( covid-19, black friday, απουσία επιφανών ξένων συγγραφέων και μεγάλων εντόπιων εκδοτικών οίκων), ούτε στις έντονες οργανωτικές αδυναμίες, αλλά στα κατά τη γνώμη μου μονιμότερα προβλήματα που δεν αφήνουν να αναπτυχθεί μια απολύτως αναγκαία κατ εμέ έκθεση, που πρέπει οπωσδήποτε να παραμείνει στη Θεσσαλονίκη παρά την εντυπωσιακή αδράνεια του Δήμου και που πρέπει η επόμενη διοργάνωσή της να γίνει οπωσδήποτε τον Μάιο του 22, για να μη σβήσει η όποια φλόγα διατηρήθηκε, παρά τις δυσκολίες, φέτος. Ένας υπάλληλος του ΙΕΠ θα πρέπει να εγκατασταθεί μόνιμα στη Θεσσαλονίκη με αρμοδιότητα την προετοιμασία της έκθεσης. Ο κεντρικός της άξονας θα πρέπει να προσδιορίζεται εγκαίρως και μια σειρά εκδηλώσεων πρέπει να γίνονται όλη τη χρονιά και να κορυφώνονται στην έκθεση. Πρέπει να πιεστούν κεντρική διοίκηση, Περιφέρεια και Δήμος να τη στηρίξουν. Πρέπει να βρεθεί διασύνδεση με τη ΜΟΜΑ, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, τις λέσχες ανάγνωσης και το επίσης απόν Πανεπιστήμιο. Πρέπει τέλος να αποτελέσει συστατικό της έκθεσης η συνάντηση με τους βιβλιοπώλες και όχι μόνο της πόλης. Θα μπορούσε για παράδειγμα η πρώτη μέρα να μείνει κλειστή στο κοινό και να ανοίγει μόνο για βιβλιοπώλες, ο ερχομός των οποίων στην πόλη θα μπορούσε να ενισχυθεί οικονομικά από τους δημόσιους φορείς.
Η κα. Αναστασία Λαμπρία των εκδόσεων Ποταμός δηλώνει πως η φετινή έκθεση ήταν μια μεγάλη ευκαιρία και αποδείχθηκε ένα μεγάλο φιάσκο. Δόθηκε η εντύπωση ότι οι άνθρωποι πίσω από τη διοργάνωση δεν έχουν μπει σε βιβλιοπωλείο ή δεν έχουν ιδέα. Υπήρχαν ορθογραφικά λάθη σε ανακοινώσεις, άλλαξαν φύλο στον Ντοστογιέφσκι γράφοντας σε μεγάλο πανό ότι έχουν περάσει 200 χρόνια από τη γέννησή ΤΗΣ. Ο κατάλογος με τη σειρά που έγραψαν τα ονόματα των εκθετών ήταν επίσης ένα μπάχαλο, αφού κάποιες εκδόσεις τοποθετήθηκαν με βάση το πρώτο γράμμα του ονόματός τους που μπορεί να ήταν το άρθρο ΤΟ για παράδειγμα και να μπήκαν στο γράμμα Τ, ενώ άλλες με βάση το μικρό όνομα τού/τής ιδιοκτήτη/τριας. Απορίας άξιον είναι, επίσης, το γεγονός, ότι δεν υπήρχε πουθενά το πρόγραμμα της έκθεσης σε έντυπη μορφή. Πώς θα έχει ενημέρωση ο κόσμος που έρχεται και δεν είναι εξοικειωμένος με το διαδίκτυο, που βέβαια και το site είχε πολλά προβλήματα και ήταν εντελώς δύσχρηστο. Η κα. Λαμπρία αναρωτιέται επίσης πώς είναι δυνατόν μια έκθεση να θέλει να λέγεται διεθνής όταν οι εκδότες έχουν φέρει ξένους γνωστούς συγγραφείς και η διοργάνωση να μην έχει μεριμνήσει να έχει διερμηνέα, ενώ θα έπρεπε να κάνει τα πάντα προς το σκοπό της καλύτερης επικοινωνίας και να είναι ευγνώμων στους εκδότες. Δεν είναι δυνατόν αυτοί οι άνθρωποι να τολμούν να λένε πως κινούνται στα πρότυπα της έκθεσης βιβλίου της Φρανκφούρτης.
Δεν είναι δυνατόν να μην έχουν προσκληθεί ή έρθει μεγάλοι συγγραφείς σε μια έκθεση που θέλει και πρέπει να έχει μεγάλη απήχηση και βεληνεκές και να ονομάζεται διεθνής. Να μην υπάρχει πρόβλεψη και καλή οργάνωση των εκδηλώσεων. Οι αίθουσες ήταν κοντά και ενώ μπορεί να βρισκόσουν σε μια παρουσίαση, άκουγες όσα λέγονταν σε μιαν άλλη, γιατί διεξάγονταν την ίδια ώρα σε κοντινή απόσταση. Και πέρα από αυτό οι εκδηλώσεις δεν είναι απλά κάτι διαδικαστικό. Έχουν ουσία, έχουν δουλειά από πίσω. Δεν μπορεί να γίνονται μέσα σε ασφυκτικά πλαίσια με το ρολόι και κυριολεκτικά οι υπεύθυνοι να σηκώνουν ανθρώπους για να ξεκινήσει η επόμενη, πόσο μάλλον συμμετέχοντες σε πάνελ παρουσιάσεων που με αυτόν τον τρόπο τιμούν και βοηθούν το θεσμό.
Είναι εξωφρενικά δυσάρεστο να έχεις στα χέρια σου τη διεξαγωγή μιας διεθνούς έκθεσης και μάλιστα βιβλίου, που μπορεί να πάει όχι απλά την πόλη μπροστά, αλλά να φέρει και τους ανθρώπους κοντά στο βιβλίο, το διάβασμα μέσα από μια εκ του σύνεγγυς εμπειρία, που κάτι λίγο θα συμβάλει στην απομάκρυνσή του από τις άσκοπες ώρες πάνω από το κινητό, που τον κάνει κυριολεκτικά να χάνεται στην υπερπληροφόρηση, τις χιλιάδες ειδήσεις και τα πράγματα που μαθαίνουν να συμβαίνουν και τους κάνουν να μην προλαβαίνουν και να ξεχνούν πώς είναι να ασχολούνται με κάτι εξειδικευμένα, από την ενημέρωση μέχρι το διάβασμα και να τη μεταχειρίζεσαι με τρόπο που αφήνεις κοινό και εκθέτες απογοητευμένους κι προβληματισμένους για το μέλλον.
Δεν είναι δυνατόν οι εκδότες που ανεβαίνουν στην πόλη αναλαμβάνοντας κόστη για το προσωπικό που θα απασχολήσουν, για τη μεταφορά και τη διαμονή, για τη μεταφορά των βιβλίων να φεύγουν δυσαρεστημένοι από τους φορείς της διοργάνωσης, που κανονικά θα έπρεπε να σπεύδουν να τους ακούν και να τους στηρίζουν. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν καθημερινή τριβή με τη ζωή και τους ανθρώπους της Θεσσαλονίκης, αλλά ούτε και με τις ανάγκες του χώρου του βιβλίου, ο οποίος μετά το κλείσιμο και του Εθνικού Κέντρου του Βιβλίου από τον υπουργό Πολιτισμού τότε κ. Τζαβάρα -να σημειωθεί ότι ιδρύθηκε επί υπουργίας Θάνου Μικρούτσικου του 1994- μοιάζει να μην έχει εκπροσώπους που όντως το πονάνε και γνωρίζουν το τι συμβαίνει σε αυτόν τον τομέα, πού πηγαίνει μελλοντικά το έντυπο με τις αυξήσεις στην τιμή του χαρτιού. Ακόμα και με τα όποια προβλήματα τού το ΕΚΕΒΙ ήταν και κάτι συμβολικό, όπως και το κλείσιμό του, αφού δείχνει τη στάση της πολιτείας απέναντι στο βιβλίο που υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού πια.
Αλλά και συγκεκριμένα για την Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης και τον κύριο φορέα διοργάνωσής της το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού που δρα στην Αθήνα για να φανούν τα αποτελέσματα στη Θεσσαλονίκη και κατά δήλωση του προέδρου του αποτελεί τον εκτελεστικό ”βραχίονα” του Υπουργείου Πολιτισμού, είναι εμφανές από το φετινό αποτέλεσμα ότι υπάρχει μεγάλο θέμα με τη λειτουργικότητα αυτού του βραχίονα είτε του οργάνου πίσω από αυτόν, αφού δεν κατανοούνται οι παρατηρήσεις και οι ανάγκες των εκδοτών και του ίδιου του βιβλίου, κάτι το οποίο βέβαια οφείλεται ως ένα βαθμό και σε κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει άμεσα να αλλάξει, δηλαδή την βαθιά αλληλεπίδραση του όποιου φορέα διοργάνωσης με την ίδια τη Θεσσαλονίκη και τους ανθρώπους της.
Με παντελή έλλειψη καμπάνιας στην πόλη, αφίσες που δεν υπήρχαν σε κανένα νεανικό στέκι, απόλυτη απουσία της έκθεσης από τους πανεπιστημιακούς χώρους που υπάρχει το νεανικό κοινό, ανύπαρκτη καμπάνια σε δημόσιους χώρους, πχ λεωφορεία ή στάσεις, η έκθεση μοιάζει σαν να μην επικοινωνήθηκε καν. Ας μην πούμε ότι υπό συνθήκες πραγματικού ενδιαφέροντος θα έπρεπε να υπάρχει επαρκής ενημέρωση και στις γύρω περιοχές της Β. Ελλάδας, όπως την Καβάλα, τις Σέρρες, το Κιλκίς.
Παράλληλα η απόλυτη απουσία από τη Θεσσαλονίκη των ανθρώπων της, που όλο το χρόνο ζουν και εργάζονται στην Αθήνα και η μη σύναψη σχέσεων με ιδρύματα, φορείς ακόμα και βιβλιοπωλεία της Θεσσαλονίκης δημιουργεί μια προβληματική έως ανύπαρκτη σχέση. Μια έκθεση δεν πέφτει ουρανοκατέβατη ένα τριήμερο και απαιτεί να έχει ανταπόκριση. Η κατάργηση του ΕΚΕΒΙ, του φορέα που νοιάζονταν για το βιβλίο και η μεταφορά της διοργάνωσης σε έναν οργανισμό που τα κάνει όλα και δεν έχει ούτε έναν άνθρωπο στο ΔΣ του από τη Θεσσαλονίκη είναι μέγα ζήτημα.
Ο διευθυντής της parrallaxi Γιώργος Τούλας έγραψε χθες το πρωί:
Καλό θα ήταν οι υπεύθυνοι να ανοίξουν τα αυτιά τους και να ακούσουν όσα έχουν ειπωθεί και θα ειπωθούν ακόμα περισσότερα γιατί η απογοήτευση ήταν μεγάλη και τα προβλήματα αρκετά και να μην θεωρήσουν επιτυχημένη αυτή την έκθεση ή ότι δήθεν κέρδισα το στοίχημα, αλλά αντίθετα να ξέρουν πως αν συνεχιστεί αυτός ο τρόπος λειτουργίας έχουν ήδη τοποθετηθεί τα εκρηκτικά που μελλοντικά ενδέχεται να ρημάξουν τη γέφυρα που ενώνει τη Θεσσαλονίκη με το βιβλίο.
Διαβάστε επίσης:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
