Νέες αποκαλύψεις και μαρτυρίες για την υπόθεση παρενόχλησης στο ΑΠΘ
Νέες συγκλονιστικές αποκαλύψεις για το τι συνέβαινε στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό του ΑΠΘ.
Η χθεσινή μέρα ήταν μια μέρα καταιγιστικών εξελίξεων στην υπόθεση που αποκάλυψε η parallaxi το Σάββατο και αφορά τις σοβαρές καταγγελίες εναντίον καθηγητή του Ιστορικού-Αρχαιολογικού του ΑΠΘ.
Η γενναιότητα της πρώην φοιτήτριας του ΑΠΘ που τόλμησε να εκθέσει με το κείμενο της όσα απίστευτα συνέβαιναν πίσω από την κλειστή πόρτα του γραφείου του καθηγητή.
Η υγιής αντίδραση του Πρύτανη που επέδειξε εξαιρετικά αντανακλαστικά και απευθύνθηκε στον εισαγγελέα, η προτροπή της υπουργού Παιδείας να πέσει φως στην υπόθεση, το ρεπορτάζ μας που αποδεικνύει ότι η υπόθεση είχε πάρει πάλι το δρόμο της έρευνας αλλά ατύχησε πριν μερικά χρόνια, οι παρόμοιες εξελίξεις στο Γεωλογικό τμήμα του ΑΠΘ ήταν τα κομμάτια ενός παζλ που συμπληρώνεται.
Χθες το βράδυ, οι κυρίες που πλέον οργανώνονται για μια συλλογική καταγγελία δημοσιοποίησαν τις προθέσεις τους:
”Εμείς τα εκατοντάδες κορίτσια της Αλήθειας του ΑΠΘ σ΄ αυτή τη στιγμή ψυχικής δοκιμασίας που διανύουμε θέλουμε να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας για τα αναρίθμητα μηνύματα υποστήριξης και πίστης από συμφοιτητές και συμφοιτήτριες κάθε έτους και ειδικότητας. H καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου προκάλεσε κύμα αποκαλύψεων για σεξουαλική παρενόχληση και στους χώρους του ΑΠΘ που με λόγια ή και με πράξεις προσβάλει την αξιοπρέπεια της κάθε Άννας, της κάθε Μαρίας, και της κάθε Ελένης ενώ δημιουργεί ένα εκφοβιστικό, εξευτελιστικό και ταπεινωτικό περιβάλλον στο πλαίσιο της εκπαίδευσης. Καλούμε κοπέλες και αγόρια του ΑΠΘ που έχουν υποστεί παρόμοια περιστατικά να επικοινωνήσουν μαζί μας και να ενώσουμε τις αλήθειες μας!”
Δεκάδες ΜΜΕ σε όλη την Ελλάδα ανέδειξαν το γεγονός. Η παρέμβαση του εισαγγελέα δεν έχει φτάσει ακόμα.
Σήμερα δημοσιοποιούμε δυο ακόμα μαρτυρίες γυναικών που έφτασε στην parallaxi και διαφυλάτουμε την ανωνυμία της:
”Γιατί δεν είπες κάτι τότε; Τώρα τι; Τι θα καταφέρεις; Μήπως παρεξήγησες; Τώρα το θυμήθηκες; …αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα του «κοινού όχλου» καλείται, ακόμη και σήμερα να απαντήσει μία γυναίκα που υπέστη σεξουαλική κακοποίηση, που ήταν θύμα έμφυλης βίας σε βάρος της.
Θα σου πω γιατί. Γιατί εσύ και τα ερωτήματά σου είσαι το φρένο στο να υψώσουν φωνή όλες οι γυναίκες που πέρασαν από αυτήν τη λαίλαπα. Θα σου πω και τι. Θα καταφέρω να νιώσουν πώς δεν είναι μόνες και πώς ΠΟΤΕ δεν είναι αργά.
Κάπως έτσι πέρασε και η δική μου λαίλαπα, πολλά χρόνια πριν, όντας φοιτήτρια φιλοσοφικής στο ΑΠΘ. Αγαπούσα πολύ την ειδίκευσή μου, επομένως, ήθελα να ξεμπερδεύω όσο το δυνατόν γρηγορότερα με τα μαθήματα επιλογής από άλλα τμήματα, με σκοπό να ασχοληθώ εξ ολοκλήρου με το αντικείμενο που τόσο λάτρευα. Η λογική απλή. Ρώτησα συμφοιτήτριες και συμφοιτητές να με συμβουλεύσουν ποιο μάθημα να πάρω, ώστε να μη δυσκολευτώ πολύ με τα επιλογής. Έτσι επέλεξα το μάθημα του.
Επέλεγες αν ήθελες να εξεταστείς με απαλλακτική εργασία ή με εξετάσεις. Επέλεξα το πρώτο. Δούλεψα μήνες και όταν την ολοκλήρωσα, μου ζήτησε να πάω στο γραφείο του να την παρουσιάσω (προσοχή, δεν ήθελε να τη στείλω με mail και να την βαθμολογήσει, αλλά να πάω εκεί). Έτσι λοιπόν πήγα. Φορούσα παντελόνι, ζιβάγκο, παλτό και κασκόλ (δεν τα έβγαλα). Το πρώτο βήμα που με ταρακούνησε, ήταν που έκλεισε την πόρτα με το που μπήκα μέσα- βλέπεις, στο τμήμα από το οποίο προερχόμουν, οι περισσότεροι καθηγητές, αφήναν πάντα ανοιχτή την πόρτα για λόγους διαφάνειας, οπότε δεν ήμουν συνηθισμένη σε τέτοιες πρακτικές.
Ξεκίνησα την παρουσίαση της εργασίας, παραδίδοντάς του πρώτα το εκτυπωμένο αντίτυπό μου. Καθ’ όλη τη διάρκεια της παρουσίασης, δεν κοιτούσε το γραπτό μου, παρά μόνο εμένα, με τρόπο που με έκανε να νιώθω άβολα. Αντί για ερωτήσεις σχετικά με την εργασία μου, ανέφερε συνεχώς κομπλιμέντα τύπου «τι ωραίο λαιμό που έχεις», «το χαμόγελό σου δεν καίει δέντρα, δάση καίει», και άλλα συναφή σαχλοεμετικά. Τα αγνοούσα φυσικά. Σκεφτόμουν μόνο να περάσει η παρουσίαση και να φύγω όσο πιο γρήγορα γίνεται από εκεί μέσα. Πώς θα μπορούσε αλλιώς, άλλωστε, εφόσον στο μάθημά του, αν το παρακολουθούσε κανείς, θα τον άκουγε να διδάσκει «να κάνετε επίθεση αγάπης». Ε, κάπως έτσι ήταν και η συνέχεια.
Μετά το πέρας της παρουσίασης, ρώτησα τι βαθμό πήρα ώστε να ξέρω αν θα πρέπει να δώσω και εξετάσεις στο μάθημά του. Δεν μου απάντησε ποτέ. Μόνο είπε πως θέλει να του πάω ξανά την εργασία σε CD (το mail μάλλον δεν τον βόλευε για να λάβει σε ηλεκτρονική μορφή την εργασία μου). Για την ακρίβεια δε θυμάμαι ποτέ τι ακριβώς απάντησε σχετικά με το βαθμό, γιατί η συνέχεια με σόκαρε.
Έκανα να φύγω, ήρθε στην πόρτα, σαν «κύριος» να με χαιρετήσει μάλλον και άνοιξε τα χέρια του να με κάνει μια «πατρική» αγκαλιά. Χωρίς να προλάβω να αντιδράσω, προσπαθούσα να καταλάβω τι ήταν αυτό που ζούσα και τι ήταν αυτό που ένιωθα στο μηρό μου. Ήταν το αυτονόητο. Η εκμετάλλευση της θέσης του για την ικανοποίηση των άρρωστων επιθυμιών του. Προσπάθησα αρχικά να φύγω, αλλά με έσφιγγε και με κοιτούσε στα μάτια με το ηλίθιο, απλανές, κενό βλέμμα του, χαμογελώντας, έτσι ακριβώς όπως κάνουν οι ψεύτικες δαιμονισμένες κούκλες στα θρίλερ. Ακόμα θυμάμαι τη βαριά και άσχημη μυρωδιά του. Μαζεύοντας ό,τι δυνάμεις είχα και δεν είχα, τον έσπρωξα με τα χέρια μου, άνοιξα την πόρτα και έτρεξα, ψελλίζοντας ένα «πρέπει να πάω στη βιβλιοθήκη». Ευτυχώς, δεν πρόλαβε να ικανοποιήσει τις ορέξεις του και να ολοκληρώσει.
Αυτό ήταν. Έκανα καιρό να ξαναπατήσω στη σχολή και στον όροφο αυτό δεν ξανανέβηκα ποτέ. Τον έβλεπα στο δρόμο και άλλαζα πεζοδρόμιο. Μου πήρε καιρό να πείσω τον εαυτό μου ότι δεν παρεξήγησα, ότι αυτό ήταν μία εμπειρία σεξουαλικής κακοποίησης. Δεν το κατήγγειλα τότε γιατί, με το μυαλό που είχα, πίστευα πως δε θα έπαιρνα πτυχίο ποτέ, ότι δε θα έβρισκα το δίκιο μου, ότι δε θα με πίστευαν ίσως. Στην πορεία ανακάλυψα ότι και άλλες κοπέλες πέρασαν το ίδιο ή παρόμοιο περιστατικό από τον συγκεκριμένο καθηγητή. Ήταν κοινό μυστικό στη σχολή.
Με τον καιρό πήρα το πτυχίο μου, έκανα οικογένεια, το έθαψα. Με αφορμή όμως τα τελευταία περιστατικά που έρχονται στην επιφάνεια, ανακάλυψα πόσο πολύ με επηρέασε το γεγονός αυτό στη ζωή μου. Πόσες ενοχές με γέμισε, πόσες κατεστραμμένες σχέσεις πυροδότησε, πόσες υποχωρήσεις με προκάλεσε να κάνω χωρίς τη θέλησή μου. Μετανιώνω, που αναγκάστηκαν κι άλλες κοπέλες να περάσουν από το γραφείο αυτό, που ίσως ο βαθμός κακοποίησης που υπέστησαν να ήταν μεγαλύτερος του δικού μου.
Νομίζω πως η Σοφία Μπεκατώρου έσπασε το απόστημα που τόσο καιρό φρόντιζε καλά η αντιβίωση της κοινωνίας μας. Είναι καιρός πια να πάει ο κάθε κατεργάρης στον πάγκο του. Και κάθε γυναίκα που έχει υποστεί έμφυλη βία να μιλήσει, τότε, όποτε, τώρα!
*Με αφορμή τα παραπάνω, παραθέτω το εξής, ως πηγή έμπνευσης και αναδημιουργίας για όλες μας, για να θυμόμαστε πόσο μοναδικά και παντοδύναμα όντα είμαστε, ακόμα και όταν περνάνε στιγμές που σιχαινόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό. Για σένα, «γυναίκα, μάνα, φίλη, ερωμένη, αδελφή, ταγμένη να γεννάς αγάπη, δύναμη κι ελπίδα»:
Γιώργος Δουατζής-Δέρας
Αυτή η κραυγή απόγνωσης δεν είναι η δική σου
Εγώ έμαθα να ακούω τη φωνή σου σε τραγούδια
Αυτό το ματωμένο στήθος δεν είναι το δικό σου
Εγώ έμαθα να μου δίνει περήφανη και ζωογόνα ομορφιά
Αυτή η πληγή δεν είναι στα δικά σου σκέλια
Εγώ έμαθα να βλέπω εκεί την Άνοιξη-ζωής πηγή
Αυτά τα τρομαγμένα μάτια δεν είναι τα δικά σου
Εγώ έμαθα να βυθίζομαι στη γαλήνια θάλασσά τους
Αυτό που φαίνεται δεν είσαι εσύ, αλλά έργο κτήνους με δέρας ανθρώπινο
Ήσουν, θα είσαι ολόκληρη, προσκυνητάρι ιερό που τάχτηκα
να σε δροσίζω με σπονδές
Είσαι, θα είσαι, ήσουνα μια τρυφερή αγκαλιά, γυναίκα, μάνα, φίλη, ερωμένη, αδελφή, ταγμένη να γεννάς αγάπη, δύναμη κι ελπίδα
Το σπαρακτικό που είδα κι ένιωσα, δεν θα επιτρέψω να υπάρξει, να το ξαναδώ
Γιώργος Δουατζής, Το κόκκινο κασκόλ, εκδόσεις Μανδραγόρας, Αθήνα, 2016”
Η δεύτερη μαρτυρία ακολουθεί:
‘‘Ήμουν 19 ετών, στο δεύτερο έτος σπουδών στο Ιστορικό-Αρχαιολογικό. Την πρώτη φορά που βρέθηκα στο γραφείο του δεν ήμουν μόνη, αλλά με άλλες τρεις συμφοιτήτριές μου, με σκοπό να συζητήσουμε το θέμα της εργασίας μας για το εξάμηνο. Στο τέλος της συνάντησης αυτής μου ζήτησε να ξαναπάω εκεί σύντομα, γιατί η επιλογή του θέματός μου του φάνηκε ενδιαφέρουσα και ήθελε να τη συζητήσουμε προσωπικά. Mου είπε ότι φαίνομαι “πολύ καλό και έξυπνο κορίτσι”. Από εκείνη τη στιγμή οι φιλοφρονήσεις και ο τρόπος του με έκαναν να νιώσω άβολα, λόγω της “φήμης” ή μάλλον του κοινού μυστικού για τον συγκεκριμένο καθηγητή και τις προθέσεις του για πολλές από τις φοιτήτριες της σχολής. Όμως, άλλοι με έπεισαν ότι είναι απλά “υπερβολικά διαχυτικός” και ευγενικός, ότι προέρχεται από διαφορετική κουλτούρα και τον παρεξηγούν εύκολα. Γι’ αυτό και πήγα ξανά, για δεύτερη και τελευταία φορά.
Όταν με είδε, σηκώθηκε από το γραφείο του και κλείδωσε την πόρτα πίσω μου, “για να συζητήσουμε χωρίς να μας διακόψει κανείς”. Με παρακάλεσε να καθήσω σε μία πολυθρόνα που ήταν κοντά του και απέναντί του, για να με βλέπει καλύτερα, όπως είπε. Η συζήτησή μας ξεκίνησε από το θέμα της εργασίας και παρά τις προσπάθειές μου να παραμείνει εκεί, πήγε σε ερωτήσεις για την προσωπική μου ζωή, στο ντύσιμο και το σώμα μου, μου έλεγε ότι βλέπει ότι είμαι πολύ συνεσταλμένη και ότι τα κομπλιμέντα που μου έκανε, ότι έχω πολύ όμορφα μάτια και αποπνέω “σαγηνευτική ενέργεια”, ήταν ακριβώς γιατί πίστευε ότι χρειαζόμουν “έναν άντρα” για να μου δώσει την αυτοπεποίθηση που χρειάζομαι. Τότε, χωρίς να με ρωτήσει, μου κράτησε τα χέρια, κοιτώντας με και με ρώτησε αν μπορεί να με πλησιάσει για να αγγίξει, μόνο, τα μαλλιά μου. Πριν προλάβω να συνειδητοποιήσω τί γινόταν, ήρθε πίσω από την πλάτη μου και έβαλε τα χέρια του κάτω από τα ρούχα μου, χαϊδεύοντας τους ώμους και την πλάτη μου. Έσκυψα το κεφάλι προσπαθώντας να μην κλάψω μπροστά του. Σηκώθηκα να φύγω, του είπα ότι με περιμένουν και έχω αργήσει. Τότε με αγκάλιασε και μου ζήτησε να μην παρεξηγήσω αυτήν του την κίνηση αλλά ότι θέλει να αισθανθεί την αύρα μου.
Μου ζήτησε να χαλαρώσω. Ήμουν άφωνη ενώ αισθάνθηκα το βάρος του πάνω μου, τη δυνατή μυρωδιά του και συνειδητοποίησα ότι ήταν σχεδόν πεσμένος πάνω μου και με έσπρωχνε κινώντας ρυθμικά τους γοφούς τους πάνω στους δικούς μου. Τον παρακάλεσα να με αφήσει να φύγω. Με άφησε και με ρώτησε πότε θα πήγαινα πάλι. Του απάντησα ότι δεν έχω χρόνο, ξεκλείδωσε την πόρτα και μου είπε να σκεφτώ καλά ό,τι ειπώθηκε και συνέβη εκείνη τη μέρα στο γραφείο του. Έφυγα τρομοκρατημένη και με τα μάτια γεμάτα από τα δάκρυα που προηγουμένως δεν ήθελα να δει. Για καιρό δεν ήθελα καν να πάω στη σχολή, να μην τον συναντήσω ούτε τυχαία. Αργότερα κατάλαβα ότι πολλά από τα βιβλία που χρειαζόμουν για την εργασία μου έλειπαν από τη βιβλιοθήκη του τμήματος, μου είπαν ότι τα έχει κρατήσει ο συγκεκριμένος καθηγητής στο γραφείο του και αν τα ήθελα θα έπρεπε εγώ να του τα ζητήσω. Δεν το έκανα ποτέ. Εξομολογήθηκα την εμπειρία μου σε δύο άτομα, φίλους, που σπούδαζαν μαζί μου και αντιμετώπισα τη δυσπιστία τους. Μου είπαν ότι δεν είχα στοιχεία ή μάρτυρες, και γι’αυτό ακόμα και αν γινόταν καταγγελία δε θα έπειθα κανέναν. Δεν το ανέφερα ξανά. Για πολύ καιρό σταμάτησα να αγαπώ τις σπουδές και τον εαυτό μου, με βαρύ φορτίο την εμπειρία μου, το τίμημα, νόμιζα, για την αθωότητα και την εμπιστοσύνη μου στους ανθρώπους που πρέπει να είναι εκεί για να σε βοηθήσουν να κατακτήσεις τα όνειρά σου.”
Παράλληλα με τις καταγγελίες και την έρευνα που είναι σε εξέλιξη αυτές τις μέρες υπάρχει στο ΑΠΘ μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία από την Πρόεδρο της Επιτροπής Ισότητας των Φύλων του ΑΠΘ, Καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, Δήμητρα Κογκίδου που σε απόλυτη συνεννόηση με τον Πρύτανη συμμετέχει στη διερεύνηση της υπόθεσης και προχωρά τη βαλτωμένη υπόθεση της δημιουργίας ενός εξειδικευμένου γραφείου όπου υποθέσεις σαν αυτές που έρχονται στο φως θα αντιμετωπίζονται πλέον υπεύθυνα.
Το άμεσα ζητούμενο είναι η δημιουργία μιας ανεξάρτητης αρχής, όπου με κανόνες, θεσμικό πλαίσιο και απόλυτη θωράκιση θα αντιμετωπίζει εσωτερικά στο Ίδρυμα παρόμοιες περιπτώσεις, μια ανεξάρτητη αρχή που θα βοηθά να ανοίξουν στόματα, ενθαρρύνοντας τους παθόντες να μιλήσουν σε ένα περιβάλλον που δεν θα υπονοεί συγκάλυψη και ανεκτικότητα και θα έχει τη δυνατότητα της επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση απόδειξης της ενοχής.
Μια υπόθεση που δεν είναι καινούργια βέβαια, απλά τώρα επιταχύνεται
”Η αναγκαιότητα για μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης της σεξουαλικής παρενόχλησης σε ένα μεγάλο πανεπιστήμιο, όπως είναι το ΑΠΘ, με τόσες φοιτήτριες και φοιτητές και εργαζόμενες/ους όλων των κατηγοριών, μας ώθησε το 2012 την Κοσμητεία της Παιδαγωγικής Σχολής στην ανάληψη σχετικής πρωτοβουλίας ως πρώτο βήμα μιας πολιτικής για το συγκεκριμένο θέμα στο ΑΠΘ με τη συνεργασία του Συνήγορου του Πολίτη (αρμόδιου φορέα για το θέμα) και της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων” λέει η Δήμητρα Κογκίδου που ως κατά την περίοδο εκείνη ήταν Κοσμητόρισσα της Παιδαγωγικής Σχολής στο ΑΠΘ και ανέλαβε και την πρωτοβουλία.
Πέρσι η Σύγκλητος πήρε μια απόφαση με βάση την οποία συνιστάται και συγκροτείται σε κάθε Α.Ε.Ι. άμισθη Επιτροπή Ισότητας των Φύλων (Ε.Ι.Φ.) ως συμβουλευτικό όργανο της Συγκλήτου και των Διοικήσεων των Σχολών και Τμημάτων για την προώθηση της ισότητας σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας και σε όλες τις διαδικασίες της ακαδημαϊκής ζωής. Η επιτροπή ανάμεσα στα άλλα καθήκοντα της παρέχει υπηρεσίες διαμεσολάβησης σε περιπτώσεις καταγγελιών για διακριτική μεταχείριση ή παρενοχλητική συμπεριφορά και παρέχει συνδρομή προς θύματα διακρίσεων όταν καταγγέλλουν διακριτική μεταχείριση.
Η parallaxi προχωρά σήμερα ένα βήμα παραπέρα το ρεπορτάζ με το τι συνέβη την επίμαχη περίοδο του 2013-2014 στο τμήμα.
Πρόεδρος του τμήματος ήταν τότε ο κ. Κώστας Κωτσάκης, ομ. καθηγητής Προϊστορικής Αρχαιολογίας. ”Είχαν φτάσει σε μένα μια ανώνυμη επιστολή που αφορούσε περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης καθώς και μερικές επίσης ανώνυμες μαρτυρίες για το ίδιο θέμα που μου μεταφέρθηκαν από συναδέλφους όπως τις διηγήθηκαν φοιτήτριες και από τη διευθύντρια του Τομέα. Θεώρησα σκόπιμο να μεταφέρω τις καταγγελίες στην Πρυτανεία ώστε να διαταχθεί Ένορκη Διοικητική Εξέταση”.
Ο Πρύτανης Γιάννης Μυλόπουλος κινεί τη διαδικασία ωρίζοντας έναν καθηγητή της Νομικής σχολής ως πειθαρχικό υπεύθυνο της έρευνας στη διάρκεια της οποίας οι φοιτήτριες από φόβο αρνούνται να καταθέσουν όσα συνέβησαν επώνυμα και το πόρισμα δυστυχώς καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν στοιχειοθετείται πειθαρχικό παράπτωμα. Το πόρισμα παραδόθηκε στον επόμενο πρύτανη τον κ. Περικλή Μήτκα το 2014.
Στη σχολή τα νέα κυκλοφορούν και ο καθηγητής ζητά άδεια για λόγους ”υγείας” και απουσιάζει από τη σχολή τον επόμενο χρόνο. Το 2014 η άδεια του λογικά έχει λήξει. Τελευταία φορά φαίνεται να δίδαξε στο εαρινό εξάμηνο της σχολής το 2015.
Το 2016 δεν εμφανίζεται. Παρότι το όνομα του υπάρχει στο πρόγραμμα σπουδών όπως και τα μαθήματα του. Στην σελίδα της ομάδας των φοιτητών υπάρχουν αναρτήσεις το 2016 που αναρωτιούνται που είναι άφαντος ο καθηγητής και γιατί δεν γίνονται ως όφειλαν τα μαθήματα του. Οι απορίες μένουν αναπάντητες μέχρι τη συνταξιοδότηση του καθηγητή το 2017 και τα ερωτήματα αν αυτά τα επίμαχα χρόνια μισθοδοτούνταν από το ίδρυμα, αν όντως δίδασκε τα μαθήματα του, είναι πλέον επιτακτική ανάγκη να απαντηθούν.
Ο καθηγητής, που δεν είναι ελληνικής καταγωγής, την περίοδο που διεξάγονταν η ΕΔΕ και ο σάλος στο Πανεπιστήμιο ήταν μεγάλος άφηνε να εννοηθεί σε συζητήσεις με συναδέλφους του και με φοιτητές πως όλο το κλίμα δημιουργούνταν επειδή ήταν άνθρωπος άλλης θρησκείας και κουλτούρας, υπήρχαν ρατσιστικά κίνητρα πίσω από τις καταγγελίες, ενώ άφηνε αιχμές και για προσπάθεια συναδέλφων του να εμποδίσουν την εξέλιξη του στο τμήμα μέσω τέτοιων καταγγελιών.
O καθηγητής συνταξιοδοτήθηκε το 2017 οπότε το πανεπιστήμιο, όπως συνήθιζε τον τίμησε στις 31/8/2017 μαζί με άλλους 15 που αποχώρησαν εκείνη τη χρονιά.
O καθηγητής διδάσκει τα τελευταία χρόνια στο πανεπιστήμιο του Κουβέιτ.