Σεξουαλική κακοποίηση: και μετά;
Κάτι που μένει μαζί με το θύμα για το υπόλοιπο της ζωής του/της και κάτι που αναταράσσει την πορεία της ζωής του ατόμου που τη βιώνει.
Λέξεις: Καλλιόπη Καλύμνιου
Η σεξουαλική κακοποίηση έχει έρθει πρόσφατα στο προσκήνιο της ελληνικής κοινωνίας, με το κίνημα #MeToo να ανοίγει μία εξαιρετικά σημαντική συζήτηση γύρω από τα φαινόμενα σεξουαλικής βίας της ελληνικής κοινωνίας, τον τρόπου που αντιμετωπίζονται και, τις περισσότερες φορές, επισκιάζονται ή, ακόμη χειρότερα, καταπιέζονται.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της «PRORATA» σχετικά με τη σεξουαλική κακοποίηση στην Ελλάδα, 65% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, ενώ το 87% των γυναικών δε θεωρεί ιδιαίτερα/καθόλου εύκολο να δικαιωθεί μία γυναίκα που έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Άρθρο των Ηνωμένων Εθνών αναφέρει ότι το 1/3 του γυναικείου πληθυσμού βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια της ζωής τους, πολύ συχνά από κοντινό συγγενικό ή φιλικό πρόσωπο ή από κάποιο συνάδελφο.
Με αφορμή, λοιπόν, τις πρόσφατες δημόσιες ομολογίες που έχουν έρθει στην επιφάνεια από τον κόσμο των Τεχνών και του Αθλητισμού, το Ορφανοτροφείο Θηλέων Θεσσαλονίκης «Η Μέλισσα» αποφάσισε να ανοίξει μία συζήτηση με θέμα «Σεξουαλική Κακοποίηση: Το Τραύμα Και Η Θεραπεία». Σκοπός αυτής της ενημερωτικής δράσης είναι να δοθούν περισσότερες πληροφορίες από ειδικούς σχετικά τη σεξουαλική κακοποίηση και το πώς μπορεί ένα θύμα να ξεκινήσει τη δύσκολη διαδικασία της θεραπείας μετά από ένα τέτοιο τραυματικό γεγονός.
Η Θεοφανώ Παπαζήση, Ομότιμη Καθηγήτρια Νομικής στο Α.Π.Θ. και Πρόεδρος του ιδρύματος «Η Μέλισσα» μας εξηγεί πώς ορίζεται η σεξουαλική κακοποίηση σύμφωνα με τον ελληνικό νόμο και γιατί συχνά τα θύματα δεν προχωρούν σε επίσημες καταγγελίες:
«Σεξουαλική κακοποίηση είναι οποιαδήποτε πράξη που αφορά τη σεξουαλική ζωή του προσώπου για την οποία το πρόσωπο δεν συναινεί. Τέτοια πράξη μπορεί να είναι ο βιασμός (συνουσία χωρίς συναίνεση), η ασέλγεια (κατά φύση ή παρά φύση), η πορνογραφία, εμπορία για σεξουαλική εκμετάλλευση κλπ.
Οι ποινές είναι διαφορετικές σε κάθε πράξη και ποικίλουν ανάλογα με τις περιστάσεις και τις συνθήκες. Για παράδειγμα ο βιασμός μπορεί να αφορά ενηλίκους ή ανηλίκους, αγνώστους, συγγενείς ή και συζύγους. Το ίδιο και κάθε άλλη πράξη σεξουαλικής κακοποίησης.»
«Ο λόγος (που τα θύματα αποσιωπούν) είναι η κοινωνική κατακραυγή, η οποία υπάρχει ακόμη σε συνδυασμό με το ισχυρό ψυχικό τραύμα του θύματος. Το θύμα δεν ξέρει ποια πληγή να κλείσει πρώτη. Η επανάληψη του γεγονότος είναι τραυματική και η δυσπιστία ακόμη χειρότερη. Ο δράστης χρησιμοποιεί κάθε μέσο διάψευσης δεδομένης της βαριάς ποινής.»
Πρόσφατο ρεπορτάζ με θέμα «Σεξουαλική παρενόχληση: Πόσες φορές υπήρξες θύμα;» μοιράζεται πραγματικές ιστορίες γυναικών που μιλούν για τις δικές τους εμπειρίες με τη σεξουαλική βία και την καθολικότητα του φαινομένου αυτού στην καθημερινή ελληνική κοινωνία.
Η σεξουαλική κακοποίηση, λοιπόν, δεν είναι ένα μεμονωμένο συμβάν. Είναι κάτι που μένει μαζί με το θύμα για το υπόλοιπο της ζωής του/της και κάτι που αναταράσσει την πορεία της ζωής του ατόμου που τη βιώνει. Η σεξουαλική κακοποίηση μπορεί -και έχει- μακροχρόνιες ψυχολογικές και, αρκετές φορές, σωματικές επιπτώσεις. Τα άτομα που βιώνουν σεξουαλική κακοποίηση συχνά αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη δουλειά τους, τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, τις σπουδές και την εν γένει εκπαίδευσή τους.
Το ξεκίνημα της θεραπείας μετά από μία σεξουαλική κακοποίηση πολλές φορές αποδεικνύεται δύσκολο και πολυδάπανο. Σύμφωνα με το WomenSOS, κάποιες παροχές που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή προς τα θύματα είναι η τηλεφωνική επικοινωνία με τη Γραμμή SOS 15900. Πρόκειται για μία υπηρεσία εθνικής εμβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύματα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άμεσα µε ένα φορέα αντιμετώπισης της έμφυλης βίας. Επιπλέον, υπάρχουν τα «Συμβουλευτικά Κέντρα ΓΓΙΦ», τα οποία παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες πληροφόρησης και συμβουλευτικής σε γυναίκες που απευθύνονται σε αυτά, όπως επίσης και κοινωνική, ψυχολογική, νομική και εργασιακή στήριξη.
Περισσότερες πληροφορίες για τη διαδικτυακή συζήτηση «Σεξουαλική Κακοποίηση: Το Τραύμα Και Η Θεραπεία» μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ. Όλα τα έσοδα της δράσης πηγαίνουν απευθείας στο ίδρυμα «Η Μέλισσα».