Squid Game: Η βαρβαρότητα του σήμερα

Λέξεις: Δήμος Ιωακείμ

*Το κείμενο περιέχει spoilers

O Νοτιοκορεάτικος Κινηματογράφος, μετά το αριστούργημα «Τα Παράσιτα», παραδίδει ακόμη ένα αντικαπιταλιστικό έργο τέχνης που αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, εκφράζοντας το σύγχρονο καταχρεωμένο πρεκαριάτο.

Το “Squid Game” αποτελεί ένα αλληγορικό δράμα, γεμάτο συμβολισμούς και βαθιά νοήματα, που καταγγέλλει τη δυστοπική κοινωνία της εποχής μας. Η κριτική εστιάζει στο σύστημα όπου η κυρίαρχη πρακτική της αχαλίνωτης ανταγωνιστικότητας, της εκμετάλλευσης και του ατομικισμού, διέπει τη ζωή των πολιτών, ως μέσο επιβίωσης (“Survivor”).

Το «Παιχνίδι του Καλαμαριού» συμβολίζει, υπαινίσσεται και κρύβει πολύπλευρα νοήματα, με ασύλληπτα γλαφυρό τρόπο.

Τα έντονα χρώματα “Pop art” των σκηνικών και ενδυματολογικών μιας πλούσιας Νότιας Κορέας που αντιτίθενται στη ωμή βία και φρικαλεότητα της ίδιας Νότιας Κορέας με υψηλότατα ποσοστά χρέους (κατά κεφαλήν), αυτοκτονιών και ένδειας. Ο αδιέξοδος λαβύρινθος του Escher και η επιστροφή στο παιχνίδι (βλ. επεισόδιο 2) ως το TINA (“There is no alternative”) του νεοφιλελευθερισμού, η αποπροσωποποίηση των ανθρώπων μέσα από αριθμούς/σχήματα/στολές/μάσκες και η αντιστοίχιση στη δομή των χαρακτήρων (VIPs, εκπρόσωπος, φύλακες, παίχτες) ως καθρέφτης της κοινωνίας (κεφάλαιο, CEO, αστυνομία, εργάτες).

Επιπρόσθετα, η Οργουελική συνεχής παρακολούθηση και καταγραφή πληροφοριών/στοιχείων, η διαφθορά που κρύβεται σε «σοβαρές» εταιρείες/κράτη (βλ. υπόγειο κύκλωμα διακίνησης οργάνων), οι πλούσιοι που δημιουργούν και αλλάζουν τους κανόνες-νόμους (βλ. παιχνίδι με γυάλινο πάτωμα) και η δημοκρατία στους χώρους εργασίας ως η διέξοδος (βλ. αποχώρηση κατόπιν απόφαση της πλειοψηφίας).

Ο Μαχάτμα Γκάντι είχε δηλώσει ότι «η φτώχεια είναι η χειρότερη μορφή βίας». Τα δύο κυρίαρχα στοιχεία της σεναριακής ιδέας. Όπου το ένα γεννά το άλλο. Νομοτελειακά. Ακόμη, μέσα από τα παιχνίδια-δοκιμασίες αντικατοπτρίζεται ρεαλιστικά η ζωή, όπου παράγοντες όπως το φύλο, η τύχη, η ηλικία, η κληρονομικότητα και η καταγωγή καθορίζουν την επιτυχία, πέραν των υποτιθέμενων (ικανότητα, σκληρής δουλειά, ευφυΐα). Το αφήγημα του σημερινού καπιταλιστικού κόσμου (κοινωνική κινητικότητα, σκληρή δουλειά, δεξιότητες, ελεύθερη επιλογή) καταρρέει ως αυταπάτη σε συνθήκες ταξικής ανισότητας, επισφαλούς εργασίας και υλιστικής υποταγής. Επιβεβαιώνεται και η επιστήμη που καταρρίπτει την πίστη στον ατομισμό και στην ελεύθερη βούληση (“Homo Deus”), διαπιστώνει ότι ο άνθρωπος λαχταρά την κοινωνικοποίηση (βλ. έρευνα MIT, 2020) και (ιστορικά) ευημερεί μέσα από τη συνεργασία και αλληλεγγύη.

Οι άνθρωποι μέχρι το τέλος της ζωής τους (βλ. «Γέρος»), νοσταλγούν την αγνότητα και ανεμελιά μιας ευημερούσας παιδικής ηλικίας, γειτονιάς και παιχνιδιού. Ενώ ο πρωταγωνιστής της σειράς, αναδεικνύει τη ψυχική αμφιταλάντευση ενός (συγκινητικά) πολιτισμένου ανθρώπου της αλληλεγγύης-αξιοπρέπειας-ήθους και ενός αγριμιού, με ζωώδη ένστικτα επιβίωσης και ωμής κυριαρχίας, που μπορεί να σε μεταμορφώσει η απόγνωση του χρέους. Αυτή η θεμελιώδης αντίθεση που μας υπενθυμίζει το διαχρονικό ρητό: «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα».