Τα βυζαντινά μνημεία και η κ. Γλύκατζη – Αρβελέρ

Η ιστορικός και βυζαντινολόγος κ. Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ, μιλώντας σε τηλεοπτικό σταθμό για όσα γεγονότα αφορούν στην Αγιά Σοφιά και στις αξίες της ως μνημείου (MEGA, 24-2020, 20:22), κατέληξε στα παρακάτω, τα οποία και παραθέτω:

«Η εποχή μας εκδικείται αυτό που δεν μπορεί να κάνει πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά όχι απάνω σε ανθρώπους και πολιτισμούς αλλά απάνω στον πολιτισμό που εκφράζεται με τα μνημεία που είναι μνημεία συνοχής». Και επικεντρώνοντας τις σκέψεις της στην Αγία Σοφία την χαρακτήρισε ως ένα «μνημείο συνοχής», που μαζί με την Πόλη, όπως είπε, «συνδέουν αριστερούς και δεξιούς, νέους και γέρους, βόρειους και νότιους μέσω της μνήμης και τους θρύλους γύρω από την Αγία Σοφία».

Πράγματι τα όσα είπε η κυρία Γλύκατζη – Αρβελέρ, ανταποκρίνονται στην αξία και στην κλίμακα του μνημείου. Αλλά επειδή οι καταξιωμένοι επιστήμονες είναι παράλληλα και δημόσια πρόσωπα θα περίμενα ανάλογη διατύπωση θέσεων και επί άλλων ζητημάτων της αρμοδιότητάς της!

Για παράδειγμα η γνωστή και καταξιωμένη διεθνώς βυζαντινολόγος θα έπρεπε να μιλήσει, πέραν των όσων είπε για την Αγιά Σοφιά, και για τα μεσοβυζαντινά μνημεία του μετρό Θεσσαλονίκης που κινδυνεύουν από την καταστροφή… Ίσως να τα θεωρεί μικρότερης αξίας, αλλά ωστόσο είναι αυτά που τεκμηριώνουν πειστικά την Ιστορία, την διαχρονικότητα και το πνεύμα του τόπου μας! Η σιωπή της πάνω σ’ ένα τέτοιο ζήτημα, παρότι μάλιστα πολλάκις προκλήθηκε, αν δεν εξυπηρετεί κομματικές σκοπιμότητες, τότε που ακριβώς αποβλέπει;

Ίσως εδώ, σκέφτομαι, να φαντάζει πολύ επίκαιρη η λαϊκή ρήση «που ήσουν νιότη που ‘δειχνες πως θα γινόμουν άλλος…». Κι αυτό γιατί η προφανής απουσία μιας τοποθέτησής της δεν σχετίζεται μόνο με πιθανή αλλαγή του ιδεολογικού προσανατολισμού, αλλά αφορά περισσότερο -ή και “νοθεύει”- την ίδια την επιστημονική γνώση. Αυτή θα έπρεπε όπως είναι γενικότερα αποδεκτό, να επιβεβαιώνεται συνεχώς και σε όλα τα πεδία, ιδιαίτερα μάλιστα σε εκείνα που απαιτούν εξειδίκευση, όπως στην περίπτωση των βυζαντινών στη «στάση Βενιζέλου» του Μετρό Θεσσαλονίκης!

*Γιάννης Κ. Αικατερινάρης, αρχιτέκτων, π. πρόεδρος του ΤΕΕ/τΚΜ