Βιβλία και βόμβες: Οι Ουκρανοί χρησιμοποιούν τη λογοτεχνία για να προστατευτούν
Υπάρχει κι αυτή η πλευρά του πολέμου
Κατά τη διάρκεια του Covid, ο πληθυσμός της Ουκρανίας αγόρασε βιβλία, χάρη σε μια κυβερνητική πρωτοβουλία υπέρ των εμβολίων. Τώρα που δεν υπάρχει χρόνος για ανάγνωση, μπορούν ακόμα να είναι χρήσιμα…
Λίγο πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η πανδημία του κορωνοϊού έφερε μια απροσδόκητη πολιτιστική ανακάλυψη στη χώρα. Όταν η Ουκρανία είχε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού στον κόσμο και το Ουκρανικό Ινστιτούτο Βιβλίων, μια σχετικά νέα κυβερνητική υπηρεσία, σκέφτηκε να προσφέρει «κουπόνια πολιτισμού» ως ανταμοιβή για τον εμβολιασμό κατά του Covid, οι Ουκρανοί που παρέλαβαν τότε αυτά τα κουπόνια, μπορούσαν να αγοράσουν εισιτήρια για τον κινηματογράφο ή για μια συναυλία, μια συνδρομή στο γυμναστήριο ή μερικά βιβλία. Η πλειοψηφία των πολιτών λοιπόν τότε, ξόδεψε πάνω από ένα δισεκατομμύριο εθνικού νομίσματος σε βιβλία.
Πολλοί Ουκρανοί δεν είχαν στο παρελθόν τη συνήθεια να αγοράζουν βιβλία – μελέτες έδειξαν ότι ο μέσος Ουκρανός διάβαζε μόνο ένα βιβλίο το χρόνο. Αλλά από τότε που η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και κατέλαβε μέρος του Ντονμπάς το 2014, οι ουκρανικές αρχές ψήφισαν αρκετούς νόμους σχετικά με τα βιβλία. Ο ένας απαγόρευσε την εισαγωγή βιβλίων που τυπώνονταν στη Ρωσία. Ένας άλλος υποχρέωσε τα μέσα ενημέρωσης να δημοσιεύουν στα ουκρανικά. Ξεκίνησαν προγράμματα για την υποστήριξη τοπικών συγγραφέων και τη μετάφραση ξένων συγγραφέων στα ουκρανικά. Αυτό οδήγησε σε μια έκρηξη στην ανάπτυξη των ουκρανικών εκδόσεων. Ουκρανοί συγγραφείς έχουν ήδη γράψει για τις επιθέσεις του Πούτιν, στις «Γκρίζες Μέλισσες» του Αντρέι Κούρκοφ ή σε κείμενα του Σέρχι Ζαντάν.
Όμως η χώρα αποχαιρέτησε τα βιβλία την πρώτη μέρα της εισβολής της Ρωσίας. Δεν υπάρχει χρόνος για διάβασμα ή για γράψιμο σε μία τέτοια συνθήκη, όλοι επικεντρώνονται στην προστασία των αγαπημένων τους προσώπων.
Όταν, στις 24 Φεβρουαρίου, η Ρωσία εξαπέλυσε επίθεση πλήρους κλίμακας, πύραυλοι πέταξαν όχι μόνο σε στρατιωτικές υποδομές, όπως ισχυρίστηκε ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά και σε σπίτια πολιτών. Σε πόλεις της Ουκρανίας, ο ρωσικός στρατός άρχισε να καταστρέφει κατοικίες. Οι ντόπιοι αναγκάστηκαν να εφεύρουν τρόπους για να προστατευτούν.
Ο Lev Shevchenko φωτογράφισε τον τρόπο που οι γείτονες του σε μία περιοχή του Κιέβου οχυρώθηκαν με βιβλία. Στην εικόνα, σωροί βιβλίων ευθυγραμμίζονται σε ένα παράθυρο, από πάνω προς τα κάτω καλύπτοντας με αυτόν τον τρόπο το εσωτερικό του σπιτιού. Τακτοποιούνται κυρίως με το δέσιμο προς το εσωτερικό, οπότε είναι αδύνατον να ξεχωρίσουν από το παράθυρο ποια είναι τα περισσότερα από αυτά τα βιβλία. Μόνο ένας βαρύς τόμος, από τα έργα του Ρώσου καλλιτέχνη Ilya Glazunov, ξεχωρίζει. Κατά ειρωνικό τρόπο, ο διάσημος ζωγράφος, ο οποίος είδε τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο ως έφηβος και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, υποστήριξε δημόσια τις αυταρχικές πολιτικές του Βλαντιμίρ Πούτιν και ζωγράφισε πίνακες επαινώντας το «μεγαλείο» της Ρωσίας. Τώρα οι κάτοικοι του Κιέβου χρησιμοποιούν έναν χοντρόδετο κατάλογο με τους πίνακές του για να αμυνθούν από τις αεροπορικές επιθέσεις του ρωσικού στρατού…
Με στοιχεία από Guardian
Δείτε επίσης:
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
