Υπάρχει κάποιο τίμημα στο να κάνεις αυτό που αγαπάς ως επάγγελμα;

Ο Josh Christie έγραψε το πρώτο του βιβλίο για την μπύρα ενώ εργαζόταν με πλήρη απασχόληση σε ένα ανεξάρτητο βιβλιοπωλείο. «Ολόκληρο το βιβλίο γράφτηκε μεταξύ πέντε και οκτώ το πρωί. Σηκωνόμουν, ξεκινούσα με αυτό, και μετά πήγαινα στη δουλειά και δούλευα μια ολόκληρη μέρα», λέει ο Christie, από το Πόρτλαντ των ΗΠΑ. Το να τα βγάζει πέρα μ’ ένα πλήρες πρόγραμμα εργασίας ήταν μια πρόκληση, αλλά το ίδιο ήταν και το να ξεκουραστεί μετά τη δουλειά. «Το βράδυ, το πιο δύσκολο ήταν να πας σε ένα μπαρ, να πιεις μια μπύρα και να σκεφτείς: « Αυτό είναι κάτι για το οποίο θα γράψω ή πρόκειται απλώς για μια μπύρα που απολαμβάνω;».

Ο 36χρονος Christie έχει χτίσει μια καριέρα γύρω από πράγματα που αγαπά. Τα βιβλία και η ανάγνωση είναι το πάθος του, και όταν ξεκίνησε να εργάζεται σε ένα ανεξάρτητο βιβλιοπωλείο κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο κολλέγιο, διαπίστωσε ότι του άρεσε επίσης να συζητά για βιβλία με άλλους ανθρώπους. Σήμερα, έχει το δικό του βιβλιοπωλείο με έναν συνεργάτη του, και γράφει επίσης για εφημερίδες και περιοδικά σχετικά με βιβλία, μπύρα και σκι.

Τα ενδιαφέροντά του και η επαγγελματική του ζωή έχουν αναμιχθεί. «Είναι δύσκολο να βρω πώς θα ξεχώριζα το γράψιμό από τη μπύρα και από το σκι, ή πως θα ξεχώριζα τη δουλειά μου στο βιβλιοπωλείο από την απόλαυση του να διαβάζω βιβλία και να μιλάω για βιβλία».

Η ιδέα να κάνεις αυτό που αγαπάς ως επάγγελμα ήταν πάντα δελεαστική. Όπως λέει η παροιμία που μερικές φορές αποδίδεται στον Κομφούκιο: “Διάλεξε μια δουλειά που αγαπάς και δεν θα δουλέψεις ούτε μια μέρα στη ζωή σου“. Και αυτή η γνώμη ίσως δεν ήταν ποτέ πιο επίκαιρη. Από τότε που ξέσπασε η πανδημία, οι περισσότεροι από εμάς επανεξετάσαμε την επαγγελματική μας ζωή. Νέα έρευνα δείχνει ότι όλο και περισσότερο θέλουμε να νοιαζόμαστε – ακόμη και να αγαπάμε – τα επαγγέλματά μας. Σε αυτό το πλαίσιο, η μετατροπή ενός χόμπι ή ενδιαφέροντος σε καριέρα μπορεί να φαίνεται προφανής επιλογή.

Υπάρχει όμως κάποιο μειονέκτημα στον συνδυασμό των παθών μας και της εργασιακής μας ζωής; Μήπως στην πραγματικότητα αυτό σημαίνει μετατροπή ενός αγαπημένου χόμπι σε υποχρέωση γεμάτη υπολογιστικά φύλλα; Και πώς σταματάς τη δουλειά όταν τα όρια μεταξύ εργασίας και αναψυχής μπλέκονται; Υπάρχουν επίσης και οικονομικά ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη, εάν το πάθος σας δεν σας αποφέρει αρκετά χρήματα για να ζήσετε τον τρόπο ζωής που θέλετε.

Χαρούμενη δουλειά, χαρούμενη ζωή;

Υπάρχουν πολλά νέα στοιχεία που δείχνουν ότι οι άνθρωποι θέλουν να βρίσκουν δουλειές που να τους ταιριάζουν καλύτερα. Μια έρευνα του McKinsey το 2021 έδειξε ότι τα δύο τρίτα όλων των εργαζομένων με έδρα στις ΗΠΑ δήλωσαν ότι η κρίση υγείας τους έκανε να επανεκτιμήσουν τον σκοπό τους στη ζωή και ως αποτέλεσμα το 50% να επανεξετάζουν το είδος της εργασίας τους.

Για μερικούς, η ανάπτυξη και η δημιουργία εσόδων από τα χόμπι τους είναι μια πιθανή λύση. Σε μια άλλη έρευνα που έγινε σε 2.000 Αμερικανούς, το 60% δήλωσε ότι είχε βελτιώσει τις ικανότητές του σε ένα ή περισσότερα χόμπι από τότε που η πανδημία έπληξε τις ΗΠΑ τον Μάρτιο του 2020 και το 40% θεώρησε ότι ήταν “πολύ” ή “εξαιρετικά” πιθανό ότι θα είναι σε θέση να κερδίζει χρήματα από το χόμπι μόλις τελείωσε η πανδημία.

Η μετατροπή ενός απολαυστικού χόμπι σε κάτι επικερδές μπορεί να είναι ένας άμεσος τρόπος βελτίωσης της ευημερίας. Όπως εξηγεί η Yesel Yoon, κλινική ψυχολόγος από τη Νέα Υόρκη, η ενασχόληση με δραστηριότητες που μας φέρνουν χαρά μας εμπλουτίζει. «Εάν επιτρέψεις σε αυτό το μέρος του εαυτού σου να είναι ενεργό, αυτό θα σε βοηθήσει μακροπρόθεσμα να αναπτύξεις μια μεγαλύτερη αίσθηση ψυχολογικής ευημερίας και ευτυχίας».

Ένας λόγος που φιλοδοξούμε να μετατρέψουμε κάτι ευχάριστο, όπως ένα χόμπι, σε δουλειά, είναι η προοπτική της «αντιστροφής της εξίσωσης», εξηγεί η Yoon. Για παράδειγμα, κάποιος που δεν απολαμβάνει τη δουλειά του αλλά θέλει να αυξήσει τα αισθήματα ευτυχίας του μπορεί να αισθάνεται ότι αλλάζοντας τη δουλειά του με μια πιο ευχάριστη δραστηριότητα θα του δώσει αυτό το συναίσθημα.

Το να κάνουμε μια δουλειά που τη βρίσκουμε πολύ ενδιαφέρουσα μπορεί επίσης να επιφέρει μια βαθιά αίσθηση σκοπού. Η Rikke Hansen, σύμβουλος αλλαγής καριέρας και podcaster από το Λονδίνο, η οποία συχνά βοηθά τους ανθρώπους να μεταβούν σε εργασίες σε τομείς που τους παθιάζουν, λέει ότι οι άνθρωποι που μεταβαίνουν επιτυχώς σε τομείς εργασίας που αγαπούν αποκομίζουν πραγματικά οφέλη. «Αποκτάς αυτονομία, αποκτάς επιδεξιότητα και αποκτάς σκοπό. Και αυτός είναι ο πιο παρακινητικός τρόπος εργασίας », λέει.

Υπάρχει επίσης μια διάχυτη αντίληψη ότι το να κάνεις αυτό που αγαπάς για το μεροκάματο είναι κάτι που πρέπει να φιλοδοξείς. Η Yoon προειδοποιεί να μην πειστείτε πολύ από αυτήν την ιδέα του ότι «αν κάνετε απλή δουλειά, είστε ξεπουλημένοι, αλλά αν κάνετε αυτό το πράγμα για το οποίο είστε πραγματικά παθιασμένοι, τότε πραγματικά ζείτε». Αλλά ο Christie παραδέχεται ότι υπάρχει μια κοινωνική θέση στο να είναι γνωστός ως “ο τύπος που έχει το βιβλιοπωλείο”.

Η εξωτερική αναγνώριση των επιτυχιών του μπορεί επίσης να τον γεμίζει σε βαθύτερο επίπεδο. Η αναγνώριση από τους συναδέλφους της βιομηχανίας για τη δουλειά του είναι ανταμοιβή και όπως λέει, “δεν παίρνετε αυτήν την αναγνώριση στη ζωή σας απαραιτήτως κάνοντας τα πράγματα που σας αρέσουν”.

Χρειάζονται όρια

Ωστόσο, η πραγματικότητα του να κάνετε το πάθος σας καριέρα έρχεται επίσης με κάποιες επιπλοκές.

Πρώτον, η ενασχόληση με χόμπι ή ενδιαφέροντα για ευχαρίστηση μπορεί να είναι διαφορετική όταν εμπίπτουν στο πεδίο της «εργασίας». Για τον Christie, το άνοιγμα ενός βιβλιοπωλείου σήμαινε αναπόφευκτα την εξισορρόπηση των δραστηριοτήτων που απολαμβάνει, όπως η επιλογή εμπορεύματος για το κατάστημα, με εργασίες που σχετίζονται με αυστηρά με επιχειρήσεις, όπως οι οικονομικές διαπραγματεύσεις.

Έχει αποδειχθεί να είναι μια πολύ σκληρή δουλειά. Ακόμη και ενώ έχει έναν συνεργάτη για να χωρίσει το βάρος της ιδιοκτησίας της επιχείρησης, εργάζεται σε βάρδιες στο κατάστημα και στη συνέχεια ασχολείται με επιχειρηματικά κείμενα, mails και τηλεφωνήματα στις ώρες εκτός λειτουργίας του. Και ενώ η δουλειά μπορεί να τον γεμίζει, τα χρήματα δεν είναι και τόσο καλά. «Κάνω αυτήν τη δουλειά επειδή είμαι παθιασμένος με αυτό, περισσότερο από ό, τι για οικονομικούς λόγους. Λατρεύω τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία, αλλά δεν είναι η καριέρα με την υψηλότερη αμοιβή στον κόσμο », λέει ο Christie. Ψάχνοντας να συμπληρώσει με κάποιο τρόπο το εισόδημά του, συνειδητοποίησε ότι το γράψιμό για τη μπύρα και το σκι ήταν επίσης κάτι για το οποίο θα μπορούσε να πληρωθεί, νομισπατοποιώντας μια ακόμη δραστηριότητα ευχαρίστησης.

Για τον Christie η αίσθηση του εαυτού του συνδέεται βαθιά με τη δουλειά του, κάτι κοινό για ανθρώπους που βρίσκονται στη θέση του. Η Hansen λέει ότι για τους πελάτες που μετακινούνται σε τομείς εργασίας με βάση τα ενδιαφέροντα τους, η εργασία γίνεται συχνά κεντρικό στοιχείο της ταυτότητάς τους. Αλλά αυτό σημαίνει ότι ενώ οι επιτυχίες μπορούν να μεγεθυνθούν, το ίδιο μπορούν και οι αποτυχίες – ή ακόμη και ο φόβος της αποτυχίας. «Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε αυτή τη θέση πιστεύουν ότι εάν αποτύχουν με την επιχείρησή τους, τότε αποτυγχάνουν ως άτομο», λέει.

Για τον Christie, αυτό σημαίνει ότι η ανάγνωση αρνητικών κριτικών για το βιβλιοπωλείο του μπορεί να είναι μια απίστευτα οδυνηρή εμπειρία. «Είναι πραγματικά δύσκολο να αγνοήσεις αυτά τα πράγματα. Οτιδήποτε υποβαθμίζει τη δουλειά σου, αισθάνεσαι σαν να υποβαθμίζει εσένα τον ίδιο», λέει.

Όταν η δουλειά είναι βαθιά συνυφασμένη με την ταυτότητα, μπορεί επίσης να γίνει δύσκολο στους ανθρώπους να βάλουν μια τιμή σε αυτό που κάνουν, κάτι που η Hansen έχει βιώσει με τους πελάτες της. Οι άνθρωποι μπορεί να χρεώνουν λίγα για τη δουλειά τους είτε επειδή τους λείπει η αυτοπεποίθηση είτε αισθάνονται ότι, καθώς η δουλειά είναι ευχάριστη, είναι κάτι που θα ήταν πρόθυμοι να κάνουν δωρεάν. Παρά το γεγονός ότι θέλουν να κάνουν κάτι που αγαπούν για να ζήσουν, «πιστεύουν ότι η δουλειά δεν μπορεί να είναι διασκεδαστική», λέει ο Hansen. Για τον Christie, αυτό μεταφράζεται στο να μην πληρώνει καλά τον εαυτό του ως βιβλιοπώλη επειδή απολαμβάνει τη δουλειά και έχει πρόσβαση σε προνόμια, όπως δωρεάν βιβλία, που του φέρνουν ευχαρίστηση.

Αλλά η μεγαλύτερη πρόκληση που έχει ανακαλύψει ο Christie στο να κάνει αυτό που αγαπά ως επάγγελμα είναι ότι «πραγματικά να νιώθω πάντα ότι δουλεύω. Οι συζητήσεις σχετικά με τα πράγματα που μου αρέσουν μετατρέπονται σε συζητήσεις για μελλοντική εργασία ή προηγούμενη εργασία ή απλώς μετατρέπονται σε εργασία.

Ως ένας αυτοαποκαλούμενος εργασιομανής, αγωνίστηκε να θέσει όρια μεταξύ εργασίας και ενδιαφέροντος-κάτι συνηθισμένο μεταξύ των ανθρώπων που κερδίζουν χρήματα από τα πράγματα που αγαπούν. Μια μελέτη της Deloitte έδειξε ότι οι άνθρωποι που ήταν παθιασμένοι με τη δουλειά τους ήταν πρόθυμοι να εργαστούν περισσότερες ώρες και να είναι πιο διαθέσιμοι λόγω της «εσωτερικής επιθυμίας για μάθηση και βελτίωση».

Ταυτόχρονα, ο Christie δεν μπορεί να φανταστεί τον εαυτό του να κάνει οποιαδήποτε άλλη δουλειά για να ζήσει γιατί όπως λέει «σε πολλές περιπτώσεις, εξακολουθώ να απολαμβάνω τη δραστηριότητα καθώς και να απολαμβάνω τη δουλειά. Το βιβλιοπωλείο και το να γράφω για πράγματα που αγαπώ, είναι μια απίστευτη δημιουργική διέξοδος. Είμαι πραγματικά ευγνώμων για αυτό ».

Ωστόσο, προσπαθεί να βρει μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ εργασίας και χαλάρωσης στην καθημερινή του ζωή. Αποφάσισε επίσης να κρατήσει ένα χόμπι για τον εαυτό του. Πριν από δύο χρόνια, ο Christie άρχισε να ασχολείται με τη ζαχαροπλαστική ως τρόπο χαλάρωσης. Όταν ένας συντάκτης τον ρώτησε πρόσφατα αν θα ήθελε να γράψει ένα άρθρο για αυτό, αρνήθηκε. «Αποφάσισα ότι αυτό είναι κάτι που το κάνω καθαρά για τον εαυτό μου. Συνειδητοποίησα ότι θέλω να κρατήσω κάτι ιερό»», λέει.

*Το παρόν άρθρο αποτελεί μετάφραση του άρθρου “Does doing what you love for a living come with a price?” της  Joanna York που δημοσιεύτηκε στο BBC στις 28/09/2021.

Πηγή: BBC

Δείτε επίσης: