Ο «Κλέων» είναι ένας από τους χειρότερους καύσωνες των τελευταίων 30 χρόνων στη χώρα

Το Up Stories σε συνεργασία με την υπηρεσία meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και την τεχνολογική υποστήριξη του Drone House, κατέγραψαν τις συνθήκες που δημιούργησε ο καύσωνας «Κλέων» στην Αθήνα χθες, Παρασκευή, με τη θερμική κάμερα να πιάνει ακόμα και 104 βαθμούς Κελσίου.

Η κάμερα κινούνταν σε κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας, από το πρωί έως και το απόγευμα, και τα στοιχεία που συλλέχθηκαν είναι χαρακτηριστικά των ακραίων συνθηκών που έχει προκαλέσει ο καύσωνας «Κλέων».

Το πρωί, στην πλατεία Ομονοίας, καταγράφηκε θερμοκρασία 104 βαθμών Κελσίου σε μηχανάκι, ενώ, κατά την ενημέρωση, η μέση θερμοκρασία οδοστρώματος παρέμεινε στους 60°C, κατά μέσο όρο, για σχεδόν 8 ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Στα φυλάκια των ευζώνων στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στο Σύνταγμα η θερμοκρασία ήταν 70 βαθμοί στις 19:00. Οι συνθήκες ήταν πολύ δύσκολες καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας, αλλά οι τσολιάδες δεν εγκατέλειψαν το το πόστο τους, όπως φάνηκε και από τις εικόνες που δημοσιεύτηκαν χθες.

Παράλληλα, ωστόσο, σε δέντρα, συντριβάνια και πισίνες η κατάσταση ήταν σαφώς πιο δροσερή.

Τι ονομάζουμε αστική θερμική νησίδα

Η αστική θερμική νησίδα αναφέρεται στο φαινόμενο όπου οι αστικές περιοχές παρουσιάζουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σύγκριση με τις γύρω μη δομημένες περιοχές. Προκαλείται κυρίως από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και το δομημένο περιβάλλον στις αστικές περιοχές. Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό μιας αστικής θερμικής νησίδας είναι:

– Αστικοποίηση και υποδομή: Η κατασκευή κτιρίων, δρόμων και άλλων υλικών υποδομής, όπως σκυρόδεμα και άσφαλτος, μπορεί να απορροφήσει και να διατηρήσει τη θερμότητα. Αυτά τα υλικά έχουν υψηλότερες θερμικές ικανότητες από τις φυσικές επιφάνειες, όπως η βλάστηση και το έδαφος, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση θερμότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας και την απελευθέρωση θερμότητας τη νύχτα.

– Μειωμένη βλάστηση και χώροι πρασίνου: Οι αστικές περιοχές έχουν συχνά λιγότερα δέντρα και χώρους πρασίνου σε σύγκριση με τις αγροτικές περιοχές. Τα δέντρα παρέχουν σκιά, ψύξη με εξάτμιση μέσω της διαπνοής και μπορούν να μειώσουν τις επιφανειακές θερμοκρασίες. Η απουσία βλάστησης οδηγεί σε αυξημένη απορρόφηση θερμότητας και μειωμένα αποτελέσματα ψύξης, συμβάλλοντας σε υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες.

– Ανθρώπινες δραστηριότητες και χρήση ενέργειας: Δραστηριότητες όπως οι βιομηχανικές διεργασίες, η παραγωγή ενέργειας και τα μέσα μεταφοράς σε αστικές περιοχές απελευθερώνουν θερμότητα, αυξάνοντας περαιτέρω τις θερμοκρασίες. Η χρήση κλιματισμού και άλλων συστημάτων ψύξης στα κτίρια παράγει επίσης υπερβολική θερμότητα που απελευθερώνεται στο περιβάλλον, συμβάλλοντας στο συνολικό φαινόμενο της θερμικής νησίδας.

– Χαμηλή ανακλαστικότητα: Οι αστικές επιφάνειες, όπως το σκυρόδεμα και η άσφαλτος, έχουν χαμηλότερη ανακλαστικότητα σε σύγκριση με τις φυσικές επιφάνειες. Αυτό σημαίνει ότι απορροφούν περισσότερο ηλιακό φως αντί να το αντανακλούν πίσω στο διάστημα. Η απορροφούμενη ηλιακή ακτινοβολία αυξάνει τις επιφανειακές θερμοκρασίες και συμβάλλει στο φαινόμενο.

Οι επιπτώσεις της αστικής θερμικής νησίδας

– Αυξημένη κατανάλωση ενέργειας: Οι υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες απαιτούν μεγαλύτερη χρήση συστημάτων κλιματισμού και ψύξης, με αποτέλεσμα αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις και κόστος.

– Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία: Οι αυξημένες θερμοκρασίες στις αστικές περιοχές μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη, θερμικού στρες, και αυξημένων ποσοστών θνησιμότητας κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα.

– Επιπτώσεις στα αστικά οικοσυστήματα: Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να διαταράξουν τα αστικά οικοσυστήματα, επηρεάζοντας τα φυτικά και ζωικά είδη, μειώνοντας τη βιοποικιλότητα και αλλάζοντας τις οικολογικές διαδικασίες.

– Ζητήματα ποιότητας του αέρα: Η αστική θερμική νησίδα επιδεινώνει τα προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αυξάνοντας τον σχηματισμό ρύπων, οδηγώντας σε χαμηλή ποιότητα του αέρα και σε συναφείς κινδύνους για την υγεία.

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησίδων απαιτεί διάφορες στρατηγικές, όπως η αύξηση των χώρων πρασίνου και της βλάστησης, η εφαρμογή τεχνολογιών ψυχρής στέγης και οδοστρώματος, η ενίσχυση των πρακτικών αστικού σχεδιασμού και σχεδιασμού και η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησιών και τη δημιουργία πιο βιώσιμων πόλεων.

Λαγουβάρδος: Ένας από τους χειρότερους καύσωνες τα τελευταία 30 χρόνια στην Ελλάδα

Για έναν από τους μεγαλύτερους καύσωνες των τελευταίων δεκαετιών έκανε λόγο ο κ. Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, Διευθυντής Ερευνών Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, μιλώντας στην ΕΡΤ και στην εκπομπή «Σαββατοκύριακο από τις 6».

«Έχουμε μια μικρή κάμψη των πολύ υψηλών θερμοκρασιών το επόμενο τετραήμερο αν και σήμερα Σάββατο έχουμε αρκετή ζέστη σε πολλές περιοχές. Ήδη έχουμε θερμοκρασίες που πλησιάζουν τα 38 βαθμούς 9 η ώρα το πρωί σε περιοχές της νότιας Κρήτης και των Δωδεκανήσων. Μέσα στο λεκανοπέδιο οι πρώτες πρωινές θερμοκρασίες οι ελάχιστες ήταν στην Αττική περίπου στους 28 με 29 βαθμούς, πολύ υψηλές» είπε και συνέχισε: «Περιμένουμε και σήμερα και στην Αττική να έχουμε 40 βαθμούς. Εκτιμούμε όμως ότι δεν θα έχουμε τις θερμοκρασίες των 43 βαθμών που είδαμε χθες σε αρκετές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, κυρίως στη Βοιωτία, Φθιώτιδα και Λάρισα. Θα είναι όμως ζέστη μέχρι και την Τρίτη – Τετάρτη με θερμοκρασίες που θα είναι μέγιστες κοντά στους 39 με 40 βαθμούς σε αρκετές περιοχές με θερμοκρασίες καύσωνα, σε συνδυασμό μάλιστα και με πολύ ενισχυμένο μελτέμι κυρίως από την Κυριακή. Κυριακή και Δευτέρα θα έχουμε πολύ ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο και επομένως και στα ανατολικά τμήματα της χώρας. Και αυτό ανεβάζει πάρα πολύ τον κίνδυνο πυρκαγιάς το επόμενο τριήμερο, δεδομένου ότι έχουν ξεραθεί και τα πάντα στα δάση από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που έχουμε τις τελευταίες ημέρες».

Ο κ. Λαγουβάρδος έκρουσε καμπανάκι για νέα άνοδο της θερμοκρασίας από την Πέμπτη. «Φαίνεται από την Πέμπτη και μετά θα έχουμε εκ νέου άνοδο θερμοκρασίας. Είναι λίγο νωρίς για αυτό λέω μεγάλη πιθανότητα αλλά να το τονίσω ότι από την Πέμπτη και μετά και μέχρι την επόμενη Δευτέρα θα έχουμε εκ νέου πολύ υψηλές θερμοκρασίες, δηλαδή θα ξαναδούμε θερμοκρασίες πάνω από 42 43 βαθμούς. Αν αυτό επιβεβαιωθεί που έχει μεγάλη πιθανότητα να επιβεβαιωθεί, μιλάμε για έναν πολύ μεγάλης διάρκειας καύσωνα, έχει ξεκινήσει από την Τετάρτη που μας πέρασε και είναι πιθανό να αγγίξει με διάρκεια που θα ξεπεράσει 13 ημέρες με δύο πολύ θερμά επεισόδια αυτό που ζούμε τώρα και πιθανότατα αυτό που θα έχουμε από την επόμενη Πέμπτη και μετά. Επομένως μιλάμε μια κατάσταση πολύ δύσκολη».

Ο κ. Λαγουβάρδος εξηγεί ότι αν ο καύσωνας Κλέων εξελιχθεί όπως περιμένουμε «θα είναι από τους μεγάλους καύσωνες των τελευταίων δεκαετιών, δεν θα είναι χειρότερος. Αλλά εκτιμώ ότι θα είναι μέσα στους 7 – 8 μεγάλους καύσωνες που έχουμε βιώσει τα τελευταία 30 χρόνια στη χώρα μας. Να υπενθυμίσουμε ότι το 2021 ήταν η χειρότερη χρονιά γιατί είχαμε δύο καύσωνες μεγάλης διάρκειας. Αν δει κανείς τη διάρκεια των θερμών ωρών μέσα σε ολόκληρο το καλοκαίρι του 2021 μέχρι τώρα, είναι αυτό το οποίο ξεπερνάει όλα τα προηγούμενα. Πιθανόν να συμβεί και κάτι φέτος. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει μέσα στον Αύγουστο. Αυτό είναι αδύνατο να το προβλέψουμε από τώρα».

Τέλος ανέφερε ότι «οι θερμοκρασίες των επιφανειών ανεβαίνουν πάρα πολύ και μπορεί να φτάσουν και 80 και 90 βαθμούς, εξαρτάται από το τι είναι η επιφάνεια την οποία η οποία εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία. Αλλά αυτό είναι γνωστό και δεν μας ανησυχεί. Αυτό που πρέπει να μας ανησυχεί είναι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες του αέρα. Και φυσικά επειδή βλέπετε πολύ υψηλές θερμοκρασίες σε κάποιες επιφάνειες, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να κρατήσουμε όσο πιο σκιερό μπορούμε το σπίτι μας με τις τέντες».