10 λόγοι που το Nomadland είναι η ταινία της χρονιάς

Η ταινία Nomadland κέρδισε δύο Χρυσές Σφαίρες, Καλύτερης Ταινίας και Καλύτερου Σκηνοθέτη, κάνοντας την Κλόι Ζάο την δεύτερη γυναίκα που κερδίζει το βραβείο σκηνοθεσίας.

Η ταινία ακολουθεί την Fern, μια γυναίκα 60 χρονών, που, αφού έχασε τα πάντα λόγω της οικονομικής κρίσης του 2008, κάνει σπίτι της ένα μεταχειρισμένο βανάκι και ξεκινά μια νομαδική ζωή.

Τι είναι όμως αυτό που κάνει την ταινία να ξεχωρίζει και που της χάρισε δύο Χρυσές Σφαίρες;

1. «Home, is it just a word, or is it something that you carry within you». Αυτοί είναι οι στίχοι των Smiths, που μια συνάδελφος της Fern χτύπησε τατουάζ. Αυτό είναι και το κεντρικό θέμα της ταινίας. Ένα θέμα ανθρώπινο, οικείο σε όλους και ικανό να αγγίξει τις ψυχές πολλών. Όπως αναφέρει και η Fern, η ταινία εστιάζει σε ανθρώπους άσπιτους (houseless), όχι όμως άστεγους (homeless). Ένα σπίτι είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένα οίκημα και για τον καθένα μπορεί να αποτελεί κάτι διαφορετικό. Η ταινία περίτεχνα εκφράζει αυτή την θέση μέσα από το ταξίδι της πρωταγωνίστριας.

2. Η ταινία είναι ο εαυτός της. Δεν προσπαθεί με το να κάνει την ιστορία της Fern μελοδραματική, οι διάλογοι δεν είναι επιτηδευμένοι, ούτε επιτηδευμένα αστείοι, η σκηνοθεσία και η φωτογραφία δεν προσπαθούν να εντυπωσιάσουν με τεχνάσματα. Ζητήματα όπως αυτό της απώλειας και του να νιώθεις ότι χάθηκες ή ότι δεν ανήκεις τα διαχειρίζεται με ρεαλιστικό και ήσυχο τρόπο. Είναι μια ταινία που δεν χρειάζεται να φωνάξει για να ακουστεί και στην ησυχία της κρύβεται η δύναμή της.

3. Χάρη στην σκηνοθεσία και τις φυσικές ερμηνείες των ηθοποιών, ο θεατής δεν αισθάνεται τόσο ότι παρακολουθεί κινηματογραφικούς χαρακτήρες μέσα από μια οθόνη, αλλά, αντίθετα, νιώθει σαν να βρίσκεται δίπλα σε αυτούς τους ανθρώπους και να ζει αυτές τις στιγμές μαζί τους, σαν να είναι αληθινές. Αυτό είναι μια μεγάλη επιτυχία, καθώς η ταινία σε απορροφά στον κόσμο της και σε κρατά προσηλωμένο σε όλη της την διάρκεια, επαναφέροντας σε στην πραγματική ζωή, μόνο αφού τελειώσει.

4. Η Fern είναι μια καθημερινή, απλή γυναίκα, γύρω στα 60, με μια εξαιρετικά ευχάριστη προσωπικότητα που κερδίζει τον θεατή. Ο τρόπος που διαχειρίζεται τις καταστάσεις που της φέρνει η ζωή σε κάνουν να την θαυμάζεις. Προχωράει δυναμικά και με χαμόγελο, κουβαλώντας όμως πάντα το φορτίο της. Είναι μοναχική, αλλά ταυτόχρονα κοινωνική και φιλική. Ζει πλέον μια νομαδική ζωή, με τον δρόμο πάντα μπροστά της, χωρίς όμως να αφήνει ποτέ το παρελθόν πίσω της. Το κουβαλάει μαζί της, μέσα σε παλιά πιάτα και παλιές φωτογραφίες. Πολυδιάστατη και περίπλοκη, δεν κερδίζει μόνο τον θαυμασμό του θεατή, αλλά καταφέρνει και το να ταυτιστεί μαζί της.

5. Είναι μια κριτική σε μια κοινωνία που απέτυχε να προστατεύσει τους ανθρώπους της. Η πρωταγωνίστρια έχει χάσει τα πάντα: Τον άντρα της, την δουλειά της, το σπίτι της. Γυρίζει όλη την Αμερική προκειμένου να κάνει περιστασιακές δουλειές. Οι άνθρωποι γύρω της είναι πληγωμένοι σαν και την ίδια, σε μια ηλικία που είναι δύσκολο να βρουν δουλειά, με εναλλακτική επιλογή μια μειωμένη σύνταξη που δεν αρκεί. Αυτό που κατάφερε να λειτουργήσει σαν αντίδοτο για αυτούς ήταν η φύση και η ζωή σε αυτήν, χωρίς υλικά αγαθά, με ελευθερία. Έτσι κατάφεραν να βρουν γαλήνη.

6. Η ταινία είναι γεμάτη σαγηνευτικά πλάνα που απεικονίζουν την φύση, τα βουνά, τον ουρανό και το απέραντο τοπίο της ερήμου με έναν ονειρικό και μαγευτικό τρόπο. Τα πλάνα αυτά φέρνουν δύο λέξεις στο μυαλό μου, την ομορφιά και την μελαγχολία, δυο λέξεις που θεωρώ ότι χαρακτηρίζουν γενικά την ταινία και διακατέχονται από μια απλότητα που επίσης την καθορίζει εξ ολοκλήρου. Είναι ένα απολαυστικό θέαμα που προσωπικά με άγγιξε και μου ξύπνησε αντίστοιχα συναισθήματα.

7. Είναι μια ματιά σε έναν κόσμο και έναν τρόπο ζωής που δεν έχει αντιπροσωπευτεί. Η ταινία δείχνει μεν τις δυσκολίες αυτού του τρόπου ζωής, παράλληλα όμως δίνει έμφαση και σε όλα τα καλά που παρέχει, όπως για παράδειγμα η καλοσύνη των ανθρώπων και η δυνατότητα να βρεις τον εαυτό σου. Είναι μια στιγμή στην ταινία, που η Fern στέκεται σε έναν βράχο, από τον οποίο ίσα που ξεχωρίζει και φωνάζει το όνομα της. Γύρω της παντού δέντρα. Εκείνη την στιγμή έχει γίνει ένα με το περιβάλλον της και ακούγοντας την ηχώ της, ξέρουμε ότι έχει βρει τον εαυτό της μέσα σε αυτό.

8. Η συνύπαρξη της ομορφιάς της ζωής με τις δυσκολίες της. Ακόμα και όταν η φίλη της Fern πεθαίνει, μιλάει για όλη την ομορφιά που συνάντησε γύρω της και τελευταία της επιθυμία είναι να γίνει ένα με όλη αυτή την ομορφιά. Η μελαγχολία είναι εμφανής στην ταινία, τόσο λόγω των καταστάσεων, όσο και χάρη στην φωτογραφία, παρ’ όλα αυτά υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν για να δουν αυτόν τον κόσμο, πολλές φορές με έναν συγκινητικό τρόπο.

9. Η αίσθηση της ελευθερίας. Παρακολουθώντας την ταινία ένιωσα την φύση στα πλάνα της να με καλεί. Βλέποντας τις απέραντες εκτάσεις της ένιωθα την ανάγκη να αισθανθώ ελεύθερη και ήξερα ότι αν μπορούσα να βρεθώ εκεί, θα ήμουν. Η Fern είναι και αυτή δέσμια του παρελθόντος της και σε όλη την διάρκεια της ταινίας έχει ένα δίλλημα μέσα της. Να γυρίσει πίσω ή να συνεχίσει αυτή την ζωή; Η επιλογή της στο τέλος της ταινίας δείχνει ότι δεν βρέθηκε να ζει με αυτό τον τρόπο κατ’ ανάγκη, επειδή το έφεραν έτσι οι συνθήκες, όμως επειδή αυτό είναι που πραγματικά θέλει. Να νιώσει ελεύθερη.

10. Τέλος, αυτό που κάνει την ταινία καλή είναι η επιλογή την Fern στο τέλος της ταινίας. Από την αρχή γίνεται σαφές ότι κάποια στιγμή η Fern θα πρέπει να επιλέξει ή την νομαδική ζωή και την μοναχικότητα ή την επιστροφή σε ένα πιο συμβατικό τρόπο ζωής. Θα μπορούσε η ταινία να είναι ένα ταξίδι μέσα στο οποίο αλλάζει και επιστρέφει στην παλιά της ζωή διαφορετική. Όμως η Fern κάνει την άλλη επιλογή. Γιατί πλέον μέσα σε αυτή την ζωή έχει βρει τον εαυτό της.

Δείτε επίσης: