Αυτά είναι τρία βιβλία για να υποδεχτείς τη νέα χρονιά

Τι είναι αυτό που μπορεί να σας προ(σ)καλέσει να διαβάσετε ένα βιβλίο;

Αυτή η ερώτηση, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος, να μην έχει ποτέ μία συγκεκριμένη και απόλυτη απάντηση. Στα εκατομμύρια βιβλία που υπάρχουν εκεί έξω, υπάρχουν αντίστοιχα και εκατομμύρια διαφορετικοί λόγοι για να τα επιλέξει κάποιος. Όπως επίσης, και άλλοι τόσοι λόγοι που δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο είδος για τον καθένα αναγνώστη, αλλά μπορεί ο ίδιος να διαβάσει ένα καλό δοκίμιο τη μία μέρα και την επόμενη να επιλέξει ένα καλό αστυνομικό βιβλίο.

Κάπως έτσι σκεφτήκαμε σήμερα και είπαμε να προτείνουμε τρία διαφορετικά βιβλία μεταξύ τους, τόσο στο ύφος γραφής τους, όσο και στο λογοτεχνικό είδος που ανήκουν και να αφήσουμε σε εσάς την επιλογή (γιατί όχι και τα τρία βέβαια, μιλάμε άλλωστε για τρεις εξαιρετικές εκδόσεις).

#1. «Η διαλεκτική της καλλιτεχνικής δημιουργίας με το βιομηχανικό χρηστικό αντικείμενο» – Παρασκευή Κερτεμελίδου (Εκδόσεις Επίκεντρο)

Η Δρ Παρασκευή Κερτεμελίδου, Επίκουρη Καθηγήτρια του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, προσεγγίζει το αναπάντητο – για χρόνια – ερώτημα «τι είναι τέχνη;» και μεταφέρει μέσα σε αυτό το βιβλίο τα αποτελέσματα μίας προσωπικής της μελέτης σχετικά με την Μοντέρνα τέχνη και το βιομηχανικό προϊόν.  Το βιβλίο που κυκλοφόρησε τον περασμένο Νοέμβριο, αποδεικνύει ότι αυτό το είδος τέχνης δεν είναι ένα ακατανόητο προνόμιο μονάχα των ακαδημαϊκά και επαγγελματικά ασχολούμενων με αυτή, αλλά έχει μία ουσιαστική και εσωτερικότερη έννοια.  Κάνει αναφορά σε χρηστικά βιομηχανικά αντικείμενα που μετατρέπονται σε έργα τέχνης και παρουσιάζει το βιομηχανικό αντικείμενο ως έκθεμα σε μουσεία και ειδικότερα μουσεία τέχνης, εμφανίζοντας έναν εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας του προϊόντος με τον επισκέπτη.

Όροι, όπως το Design, η Art Nouveau, Art Deco, η Αντι-Τέχνη του Νταντά, εξηγούνται με απλό ύφος και αναλύονται για τη διευκόλυνση ή πληροφόρηση όλων των αναγνωστών, κάνοντας το βιβλίο προσιτό και άμεσα διαθέσιμο για οποιονδήποτε επιθυμεί να το διαβάσει. Άλλωστε, μπορεί από τον τίτλο του να μοιάζει ένα δύσκολο και «βαρύ» ενδεχομένως, βιβλίο για πολλούς, όμως ο τρόπος γραφής της κ. Κερτεμελίδου είναι απλός και κατανοητός, προφανώς με σκοπό να γίνει εύκολα αντιληπτός ακόμα σε έναν αναγνώστη που δεν έχει ασχοληθεί ξανά με αυτό το είδος τέχνης.

Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα έκδοση 100 σελίδων που εστιάζει στη μορφή που μπορεί να έχει το βιομηχανικό προϊόν, είτε αυτό είναι προς πώληση ως χρηστικό αντικείμενο, ως αντικείμενο τέχνης, ως αντικείμενο προβολής σε μουσεία αλλά και ως ένα μέσο διαλόγου από και προς όλες τις κατευθύνσεις.

Μας ταξιδεύει από τη χειροτεχνία στη βιομηχανική παραγωγή, από τη μικρή κλίμακα στη μεγαλύτερη. Αναδεικνύει το χρηστικό αντικείμενο και ως έργο τέχνης, κάτι που πολλοί δεν συνειδητοποιούν ακόμη και στις μέρες μας. Δίνει έμφαση σε έναν άτυπο διάλογο των σχεδιαστών καλλιτεχνών μεταξύ τους, αλλά και με τα μουσεία τέχνης, που αναδεικνύουν τα έργα με έναν διαφορετικό τρόπο. Φυσικά δεν λείπει και η αναφορά στο Ελληνικό ντιζάιν και την εξελικτική του πορεία.

Η Παρασκευή Κερτεμελίδου είναι διπλωματούχος αρχιτέκτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Μουσειολογία (ΔΠΜΣ ΑΠΘ) και είναι διδάκτωρ της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Είναι επίκουρη καθηγήτρια του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος και παράλληλα διδάσκει στο Τμήμα Κινηματογράφου, ΑΠΘ. Είναι μέλος ΣΕΠ του ΕΑΠ στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων και συμμετέχει σε διαλέξεις στο ΔΠΜΣ Μουσειολογία του ΑΠΘ και σε άλλα μεταπτυχιακά προγράμματα. Τα επιστημονικά ενδιαφέροντα της εστιάζουν στη θεωρία σχεδιασμού εκθέσεων και μουσείων με έμφαση στην ταυτότητα του βιομηχανικού χρηστικού αντικειμένου ως έκθεμα. Έχει αξιόλογη επαγγελματική εμπειρία σε αρχιτεκτονικές μελέτες κτιριακών έργων. Έχει εκπονήσει μουσειολογικές μελέτες και έχει επιμεληθεί και σχεδιάσει εικαστικές εκθέσεις. Έχει περισσότερες από 100 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά ελληνικά και ξένα περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συνεισφορές σε συλλογικούς τόμους.

#2. «Όσκαρ καλύτερης ταινίας» – Δημοσθένης Ι. Ξιφιλίνος (Εκδόσεις IANOS)

Μια κριτική αναδρομή σε όλα τις κινηματογραφικές ταινίες που απέσπασαν το κορυφαίο βραβείο Όσκαρ από το 1929 ως και το 2021, παρουσιάζει ο Δημοσθένης Ι. Ξιφιλίνος με το βιβλίο του «Όσκαρ καλύτερης ταινίας», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ιανός.

Ο Δημοσθένης Ι. Ξιφιλίνος, με την εμπειρία του στην κινηματογραφική κριτική, παρουσιάζει ένα βιβλίο με όλες τις ταινίες που κατάφεραν να κερδίσουν το μαγικό αγαλματίδιο από το 1929 μέχρι και την πρόσφατη τελετή απονομής των Βραβείων Όσκαρ.

Από το “Wings” του 1927, μέχρι το θρυλικό “Όσα παίρνει ο άνεμος” του 1939, το “Λιμάνι της αγωνίας» του Καζάν, την «Μελωδία της Ευτυχίας» και τον «Νονό», μέχρι το «Κράμερ εναντίον Κράμερ» του 1979, το «Πλατούν» του 1987, τον «Τιτανικό» του 1997, τα πρόσφατα “12 χρόνια σκλάβος”, “Moonlight”, “Πράσινο βιβλίο”, “Παράσιτα”, “Nomadland” και όλα όσα πέρασαν, λιγότερο ή περισσότερο αγαπημένα, κινηματογραφικά έργα από την τελετή των Οσκαρ.

Σε 269 σελίδες, χωρέσανε οι 93 κριτικές του συγγραφέα, με αναφορά στον μεγαλύτερο κινηματογραφικό θεσμό παγκοσμίως, που είτε συμφωνείς μαζί του, είτε όχι το σίγουρο είναι πως κερδίζει το ενδιαφέρον κάθε σινεφιλ. Κάπως έτσι και με ανάλογο ενδιαφέρον, είναι και το βιβλίο αυτό που από τη μία αποτελεί ένα εξαιρετικό αρχειακό υλικό για εκείνους που θέλουν να έχουν στο σπίτι τους το σύνολο των βραβευμένων ταινιών, αλλά από την άλλη έχει και μία κοινωνική προέκταση βλέποντας την εξέλιξη και τις διαφορές τόσο του κινηματογράφου στο πέρασμα των χρόνων, του θεσμού των Όσκαρ, αλλά και των κοινωνιών που άλλαζαν μαζί με τα σενάρια των ταινιών.

Λίγα λόγια για το βιβλίο, από το οπισθόφυλλο

Παρά τις αντιρρήσεις που καθένας μας μπορεί να έχει για τον θεσμό των βραβείων της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου, ή και για κάθε θεσμό βραβεύσεων γενικότερα, το βραβείο Όσκαρ αναντίρρητα είναι το διασημότερο και πλέον πολυπόθητο έπαθλο διεθνώς, η απόλυτη στιγμή χαράς για όσους το αποσπούν. Σ’ ετούτο το βιβλίο αποδίδουμε «Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι», δηλαδή αποτολμούμε μια κριτική αναδρομή στο σημαντικότερο Όσκαρ, αυτό της Καλύτερης Ταινίας. Από το μακρινό 1929 και το “Wings” ως και τη Χώρα των νομάδων” (2021). Επτά χρόνια προτού κλείσει ένας αιώνας από την πρώτη τελετή, ας θυμηθούμε μαζί, με το -πάντα υποκειμενικό, πώς αλλιώς;- βλέμμα του γράφοντος πολλά σπουδαία, αλλά και αρκετά υπερεκτιμημένα φιλμ, που απέσπασαν το αγαλματίδιο. “And the Oscar went to…” λοιπόν!

Ο Δημοσθένης Ι. Ξιφιλίνος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, παιδί-όχι του Μάη, αλλά- του Ιούνη του 1968! Πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ., αλλά και λάτρης του κινηματογράφου, ξεκίνησε να δημοσιογραφεί περί της έβδομης τέχνης και άλλων πολιτιστικών στην εφημερίδα Μακεδονία με την επανέκδοσή της το 1998, συνεργασία που συνεχίστηκε επί δέκα και πλέον έτη. Είχε προηγηθεί η είσοδός του στο χώρο με το ιστορικό ασπρόμαυρο πολιτιστικό έντυπο εξώστης, του οποίου υπήρξε επί επταετία (2003-2009) και αρχισυντάκτης, όπως και του επίσης ασπρόμαυρου (όπως και άλλα ωραία στη ζωή) φιλμ νουάρ (2011-15), το οποίο “γέννησε” η ίδια ομάδα ατόμων εκείνου του “εξώστη”. Διετέλεσε επίσης αρχισυντάκτης (2006-2013) της εφημερίδας Υπότιτλοι του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, αρχισυντάκτης του ετήσιου Αλμανάκ της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου την τετραετία 2010-13 και διατελεί Γενικός Γραμματέας της από το 2019. Σήμερα συνεργάζεται κυρίως στην κάλυψη φεστιβαλικών γεγονότων, με την κινηματογραφική ιστοσελίδα cinedogs.gr

#3. «Οι Καταράκτες» – Ian Rankin (Εκδόσεις Μεταίχμιο)

Οι «Καταρράκτες» είναι η 12η περιπέτεια του επιθεωρητή Rebus που κυκλοφόρησε πρώτη φορά στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο το 2002, ενώ φέτος (σχεδόν 20 χρόνια από τότε) κυκλοφορεί η τέταρτη επανέκδοση τους, σε μία ειδική επετειακή έκδοση με πρόλογο, μάλιστα, του συγγραφέα τους Ian Rankin που ξέρει να γράφει, ίσως καλύτερα από όλους, καλές αστυνομικές ιστορίες με σασπένς, μυστήριο και αναπάντεχες καταστάσεις.

Μία φοιτήτρια αγνοείται στο Εδιμβούργο. Δεν πρόκειται όμως για οποιαδήποτε φοιτήτρια, αλλά για την κόρη ενός μεγαλοτραπεζίτη. Δεν υπάρχει σχεδόν κανένα στοιχείο να οδηγήσει τις έρευνες πέρα από το αλάνθαστο ένστικτο του επιθεωρητή Rebus που του λέει ότι δεν πρόκειται για μια απλή εξαφάνιση. Ψάχνοντας τα e-mail της η αστυνομία θα ανακαλύψει ότι το θύμα ζούσε μια κρυφή ζωή και επικοινωνούσε με τον μυστηριώδη Quizmaster που αρέσκεται να επινοεί μακάβριους γρίφους. Ένα στοιχείο που συνδέει την εξαφάνιση της κοπέλας με τους θανάτους τεσσάρων γυναικών και με φριχτές δολοφονίες που συνέβησαν στο Εδιμβούργο τη δεκαετία του 1820 και ακόμη στοιχειώνουν την πόλη.

Ο επιθεωρητής Rebus, είναι από τους ήρωες που έχουν ξεχωρίσει, επειδή εδώ δεν έχουμε έναν τυπικό αστυνόμο, αλλά μιλάμε για έναν κλασικό αντιήρωα με πάθη, εξαρτήσεις από το αλκοόλ και το τσιγάρο αλλά και αλάνθαστο ένστικτο που τον σώζει πάντα και προσφέρει ωραίες ιστορίες μυστηρίου για τον αναγνώστη. Άλλωστε αυτά είναι και τα στοιχεία, που τον έχουν κάνει διάσημο (κι αυτός  με τη σειρά του τον Rankin) και τόσο αγαπητό στο αναγνωστικό κοινό της αστυνομικής λογοτεχνίας.

 

Ο Ian Rankin γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1960 στο Φάιφ της Σκοτίας. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, απ’ όπου αποφοίτησε το 1982. Πριν αφοσιωθεί στη συγγραφή, έκανε διάφορες δουλειές, από εργάτης σε αμπελώνες ως φοροεισπράκτορας και μουσικός συντάκτης. Το πρώτο του μυθιστόρημα εκδόθηκε το 1986, αλλά η καθιέρωση του ήρθε με τη δημιουργία του διάσημου πλέον αντιήρωά του, του επιθεωρητή Ρέμπους, το 1987. Οι περιπέτειες του κυνικού και περιθωριακού σκοτσέζου επιθεωρητή φιγουράρουν στις λίστες των best seller και μεταφράζονται σε πολλές χώρες του κόσμου, χαρίζοντας στον Rankin τον τίτλο του πιο δημοφιλούς συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας στη Μεγάλη Βρετανία. Το 1988 ο Ian Rankin εξελέγη Hathornden Fellow, ενώ το 1992 τιμήθηκε με το βραβείο Chandler – Fulbright και το CWA Dagger για το καλύτερο αστυνομικό διήγημα της χρονιάς. Έχει επίσης τιμηθεί με το βραβείο Gold Dagger στην κατηγορία του αστυνομικού μυθιστορήματος, με το αμερικανικό βραβείο Edgar για το μυθιστόρημα του “Οι αναστημένοι” (Μεταίχμιο) και με το CWA Cartier Diamond Dagger για τη συνολική προσφορά του στην αστυνομική λογοτεχνία. Έχει τιμηθεί με ακαδημαϊκούς τίτλους από τα Πανεπιστήμια του Αμπερτέι, του Σεντ Άντριους, του Χαλ και του Εδιμβούργου, ενώ για τις υπηρεσίες του στη λογοτεχνία του απονεμήθηκε επίσης τιμητικός τίτλος (OBE) από τη βασίλισσα της Αγγλίας. Ζει στο Εδιμβούργο, είναι παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών. Από τις εκδόσεις “Μεταίχμιο” έχουν κυκλοφορήσει δέκα βιβλία του.

Δείτε επίσης: