All about book

10 πράγματα που θα θέλατε να ρωτήσετε τους ανθρώπους των βιβλίων και δεν ξέρατε πού να ρωτήσετε.

Τι μεσολαβεί ανάμεσα στη αγαπημένη σας γωνιά ανάγνωσης και στο βιβλίο που θα αναζητήσετε να σας συντοφέψει; Ποιες είναι οι διαδρομές του από τον εκδοτικό οίκο που το εκδίδει μέχρι το βιβλιοπωλείο ή τη βιβλιοθήκη όπου θα το αναζητήσετε; Κι αν είστε από τους φαν του είδους τι μπορεί να σας προσφέρει ένα δημιουργικό εργαστήριο γραφής ή μια λέσχη Ανάγνωσης. Ρωτήσαμε του ειδικούς και σας απαντάμε.

Το περιτύλιγμα ενός βιβλίου – Στο δημιουργικό τμήμα εκδοτικών οίκων

Ρωτήσαμε την Ειρήνη Χριστοπούλου, υπεύθυνη έκδοσης λογοτεχνικών βιβλίων και τον Γιώργο Παναρετάκη, υπεύθυνο Δημιουργικού Τμήματος για την διαδικασία που οδηγεί στην επιλογή ενός εξωφύλλου. Μην ξεχνάμε ότι η εμφάνιση είναι το πρώτο στοιχείο που θα μας ωθήσει να ξεφυλίσσουμε ένα βιβλίο:

«Προκειμένου να επιλεγεί το εξώφυλλο που θα κοσμήσει ένα βιβλίο στη διαδικασία εμπλέκονται αρκετοί άνθρωποι. Συγκεκριμένα, ο επιμελητής / υπεύθυνος έκδοσης καλείται να δώσει τις βασικές πληροφορίες που αφορούν το περιεχόμενο του βιβλίου και να αποφασίσει σε ποια σειρά / κατηγορία βιβλίων του εκδοτικού οίκου εντάσσεται σε συνεργασία με τον υπεύθυνο μάρκετινγκ. Στη συνέχεια, ο γραφίστας αναλαμβάνει τον σχεδιασμό του εξωφύλλου, προτείνοντας συνήθως περισσότερες από μία εκδοχές. Τις προτεινόμενες μακέτες βλέπουν οι υπεύθυνοι μάρκετινγκ, επικοινωνίας, η εμπορική διεύθυνση και οι εκδότες, ενώ, αν πρόκειται για ελληνικό τίτλο, στη διαδικασία αυτή συμμετέχει και ο συγγραφέας. Τα κριτήρια με βάση τα οποία επιλέγεται τελικά ένα εξώφυλλο είναι αισθητικά, καθώς και εμπορικά, ενώ μετρούν και η πρωτοτυπία στον σχεδιασμό αλλά και οι τάσεις της αγοράς. Τέλος, σε κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις, οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ έχουν προχωρήσει σε διαγωνισμό ψηφοφορίας εξωφύλλου από το αναγνωστικό κοινό, όπως στην πρόσφατη περίπτωση του εξωφύλλου της «Δίψας», της νέας περιπέτειας του δημοφιλούς ντετέκτιβ Χάρι Χόλε από τον Jo Nesbo. Συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2017 δόθηκαν στο κοινό τρία διαφορετικά εξώφυλλα που είχε σχεδιάσει ο graphic designer Redoine Amzlan. Περισσότεροι από 1.000 αναγνώστες ψήφισαν το εξώφυλλο που προτιμούσαν. Το εξώφυλλο που έλαβε τις περισσότερες ψήφους είναι αυτό με το οποίο κυκλοφόρησε η «Δίψα». Η Αγγέλα Σωτηρίου, διευθύντρια του Εκδοτικού Τμήματος των Εκδόσεων Ψυχογιός μας είπε: «Το Εκδοτικό Τμήμα και ο συγγραφέας δίνουν το briefing στον γραφίστα που θα αναλάβει τη δημιουργία του εξωφύλλου, δηλ. εκτενή περίληψη της πλοκής με χωροχρονικό πλαίσιο, το αναγνωστικό κοινό στο οποίο απευθύνεται το βιβλίο, καθώς και κάποια αποσπάσματα που θα μπορούσαν να γεννήσουν εικόνες και ιδέες. Η επιλογή του τελικού εξωφύλλου γίνεται πάντα σε συνεργασία με το Εμπορικό Τμήμα της εταιρείας και με τη σύμφωνη γνώμη του συγγραφέα, με στόχο το τελικό αποτέλεσμα να είναι καλαίσθητο, ελκυστικό και να ανταποκρίνεται στο πνεύμα και στο ύφος του κειμένου.»

«Το Εκδοτικό Τμήμα και ο συγγραφέας δίνουν το briefing στον γραφίστα που θα αναλάβει τη δημιουργία του εξωφύλλου, δηλ. εκτενή περίληψη της πλοκής με χωροχρονικό πλαίσιο, το αναγνωστικό κοινό στο οποίο απευθύνεται το βιβλίο, καθώς και κάποια αποσπάσματα που θα μπορούσαν να γεννήσουν εικόνες και ιδέες. Η επιλογή του τελικού εξωφύλλου γίνεται πάντα σε συνεργασία με το Εμπορικό Τμήμα της εταιρείας και με τη σύμφωνη γνώμη του συγγραφέα, με στόχο το τελικό αποτέλεσμα να είναι καλαίσθητο, ελκυστικό και να ανταποκρίνεται στο πνεύμα και στο ύφος του κειμένου.», μας ενημερώνει η Αγγέλα Σωτηρίου, διευθύντρια του Εκδοτικού Τμήματος των Εκδόσεων Ψυχογιός.

Από το desktop του συγγραφέα στο τυπογραφείο

«Κυρίως επιλέγουμε τίτλους. Βεβαίως το όνομα του συγγραφέα παίζει σημαντικό ρόλο αλλά το έργο αυτό καθαυτό έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, αφού, κατά τη διαδικασία αξιολόγησης, κατ’ αρχάς οι επαγγελματίες αναγνώστες και στη συνέχεια το Εκδοτικό Τμήμα αποτιμούν ένα κείμενο έχοντας κατά νου πολλα- πλούς παράγοντες: τη γλώσσα και το ύφος του συγγραφέα, τη σωστή δομή και συνοχή του κειμένου, το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η ιστορία, τα έντονα συναισθήματα που γεννά ανάλογα με το είδος του βιβλίου (συγκίνηση, αγω-νία), αλλά και τις ανάγκες που καλείται να καλύψει ο εκδοτικός οίκος στο πρόγραμμά του τη συγκεκριμένη περίοδο. Είμαστε σε συνεχή επαφή με τους αναγνώστες μας και προσπαθούμε με τη σειρά μας να «διαβάσουμε» τις επιθυμίες και τις απαιτήσεις τους, ώστε οι επιλογές μας να μπορούν να τους ικανοποιήσουν», μας ενημερώνει η Αγγέλα Σωτηρίου, διευθύντρια του Εκδοτικού Τμήματος των Εκδόσεων Ψυχογιός.

Η Ντόρα Τσακνάκη, υπεύθυνη επικοινωνίας των εκδόσεων Μεταίχμιο, μας είπε σχετικά: «Τα βασικά κριτήρια που κινούν το ενδιαφέρον μας ώστε να επιλέξουμε το πόνημα ενός συγγραφέα για έκδοση είναι ποικίλα. Προέχουν το θέμα και το περιεχόμενο του βιβλί- ου: κατά πόσο δηλαδή μας αρέσουν η ιστορία και η λογοτεχνική γραφή, εάν πρόκειται για λογοτεχνία, ή το θέμα εάν πρόκειται για δοκίμιο. Εάν ταιριάζει στο προφίλ μας και στον κατάλογο των βιβλίων που εκδίδουμε, εάν είναι κάτι που μπορεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον των αναγνωστών μας, αλλά και εν γένει της αγοράς. Μας ενδιαφέρουν επίσης η αναγνωρισιμότητα του συγγραφέα, τα βραβεία με τα οποία πιθανώς έχει τιμηθεί, οι κριτικές που μπορεί να έχει ήδη λάβει και οι πωλήσεις του στο εξωτερικό, εάν πρόκειται για ξένο συγγραφέα που εξετάζεται προς μετάφραση.» 

Αγορές online. Από την οθόνη του υπολογιστή στην πόρτα σας.

Είναι αρκετοί αυτοί που όλο και περισσότερο προτιμούν να κάνουν τις αγορές τους online. Ποιες ομάδες αναγνωστών προτιμούν αυτό τον δρόμο και τι δείχνουν τα νούμερα των εκδοτικών οίκων;

«Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σαφώς ανοδική τάση των ηλεκτρονικών πωλήσεων σε όλα τα προϊόντα και μεταξύ αυτών και των βιβλίων. Βασικό κριτήριο αποτελούν ο χρόνος και η τιμή. Ένα τυπικό δείγμα οn line αγοραστή είναι κάποιος που έχει μια στοιχειώδη εξοικείωση με το διαδίκτυο, είναι συνήθως νεαρής ή μέσης ηλικίας, αναζητά την καλύτερη τιμή και προτιμά να «κάνει τα ψώνια» του σε ώρες ή μέρες (το βράδυ ή σε αργίες) που τα συμβατικά καταστήματα είναι κλειστά. Επίσης, πολλοί από τους αγοραστές μέσω διαδικτύου είναι κάτοικοι μικρών επαρχιακών πόλεων, όπου μπορεί να μην υπάρχει κάποιο ενημερωμένο βιβλιοπωλείο. Συνήθως ενδιαφέρεται να κάνει μαζικές αγορές πολλές φορές μπορεί να αγοράσει παραπάνω βιβλία, προκειμένου να πετύχει δωρεάν μεταφορικά. Τέλος, το γεγονός ότι κάποιος αγοράζει βιβλία από το διαδίκτυο δεν σημαίνει ότι δεν πηγαίνει και στα βιβλιοπωλεία. Οι on line αγορές σήμερα είναι ακόμη αρκετά μικρότερες από τις αγορές που γίνονται επιτόπου στα βιβλιοπωλεία.» μας ενημέρωσε ο Αλέξανδρος Ζαλώνης, υπεύθυνος μάρκετινγκ, εκδόσεις Μεταίχμιο.

«Το κοινό που αγοράζει βιβλία online δεν διαφέρει σε γενικές γραμμές από το κοινό που αγοράζει έντυπα βιβλία. Αυτοί που αγοράζουν περισσότερα ηλεκτρονικά βιβλία είναι κυρίως κάτοικοι εξωτερικού, χωρίς αυτό όμως να σημαίνει ότι τα περισσότερα ηλεκτρονικά βιβλία πωλούνται εκεί. Αυτό εξηγείται εύκολα στο ότι είναι ταχύτερη η παράδοση ενός ηλεκτρονικού αρχείου, και δεν υπάρχει κόστος μεταφορικών. Σε μερικά δευτερόλεπτα μπορεί κάποιος να έχει το ηλεκτρονικό αρχείο στη συσκευή ανάγνωσης που διαθέτει», συμπληρώνει ο Χάρης Ψυχογιός, Διευθυντής Ανάπτυξης των Εκδόσεων Ψυχογιός.

Στις προθήκες των βιβλιοπωλείων

Κυριάκος Γιαλένιος, Συγγραφέας-Υπάλληλος του βιβλιοπωλείου Ιανός στην Αριστοτέλους

Η πιο όμορφη και εποικοδομητική στιγμή μέσα στο χώρο ενός βιβλιοπωλείου είναι εκείνη κατά την οποία ανταλλάσσονται απόψεις, γνώμες και γνώσεις για βιβλία και συγγραφείς. Στη γόνιμη εκείνη διαδραστικότητα μεταξύ ενός πελάτη κι ενός βιβλιοπώλη, όταν ο ένας χρειάζεται βοήθεια να αποφασίσει ή να επιλέξει και ο άλλος ευελπιστεί να τη προσφέρει. Σε ένα μέρος οπού κυριαρχούν οι λέξεις – έστω οι αποτυπωμένες σε σελίδες- είναι αυτονόητο ότι και ο βασικός μοχλός βοήθειας προς έναν αναποφάσιστο πελάτη θα είναι η κουβέντα. Μια ερώτηση για κάποιο βιβλίο που διάβασε και του άρεσε, για έναν συγγραφέα που τον εντυπωσίασε, για το ύφος ή το είδος των κειμένων που απολαμβάνει περισσότερο είναι αρκετά για να αποτελέσουν μια πυξίδα προς τα που να κατευθυνθούν οι προτάσεις. Επιπροσθέτως, η συνδυαστική ματιά σε τυχόν ελλείπεις πληροφορίες κατά τη διάρκεια αναζήτησης ενός βιβλίου που θα βοηθήσουν κάποιον να το εντοπίσει, η καθημερινή ενημέρωση για τις εξελίξεις γύρω από το χώρο των εκδόσεων-τοπικά αλλά και παγκόσμια- και η αμεσότητα ως προς την εξυπηρέτηση του εκάστοτε πελάτη, λειτουργούν πάντα σαν ιδανικό συμπλήρωμα.

Η σχέση ενός βιβλιοθηκονόμου με το βιβλίο και τον επισκέπτη – Το προσωπικό της βιβλιοθήκη Bissell του ACT – American College of Thessaloniki

Όταν πέρασα στη Σχολή Βιβλιοθηκονομίας και Συστημάτων Πληροφόρησης, η πλειονότητα των αντιδράσεων των ανθρώπων στο άκουσμα της σχολής, έπαιρναν τη μορφή ερωτήσεων του τύπου «βιβλιο…τι;» ή «ααα θα ξεσκονίζεις βιβλία δηλαδή» συνοδευόμενο από τρανταχτά γέλια. Η Βιβλιοθηκονομία όμως διέπεται από μια μαγευτική πολυπραγμοσύνη που μετουσιώνεται σε ευρύτατη ποικιλομορφία υπηρεσιών και συναισθημάτων στην εργασιακή καθημερινότητα ενός βιβλιοθηκονόμου.

Είναι ο φοιτητής που θα έρθει να διαβάσει το ‘’New Scientist’’, ο καθηγητής που θα πιει τον καφέ του διαβάζοντας τους ‘’New York Times’’ και ο ερευνητής που αναζητά ένα τεύχος του σχολικού περιοδικού ‘’Πόντος’’ του 1912. Ο φοιτητής που αναζητά πληροφορίες για το πώς η τέχνη αντικατοπτρίζει την περίοδο που τη δημιουργεί με το παράδειγμα του Λούσιαν Φρόϊντ, και η φοιτήτρια που αναζητά πληροφορίες για την διπλωματική της εργασία σχετικά με το branding των νοσοκομείων, ή o επισκέπτης που επιθυμεί να βρει το τελευταίο βιβλίο της Anne Tyler.

Είναι το ενδιαφέρον και η απορία που σχηματίζεται στα μάτια των φοιτητών στα μαθήματα πληροφοριακού γραμματισμού, όταν τους αναφέρεις, από το πρώτο κιόλας μάθημα, όλα όσα γνωρίζεις για αυτούς, απλά και μόνο έχοντας ψάξει προσεχτικά στο θαυμαστό κόσμο του διαδικτύου. Είναι η μετάβαση από την κατάσταση ανησυχίας στην αγαλλίαση και στην ευγνωμοσύνη του μαθητή όταν του παρουσιάζεις τα δύο ηλεκτρονικά και το ένα έντυπο βιβλίο που αναζητά για τις επιπτώσεις των ραδιενεργών στοιχείων της ατμόσφαιρας του πλανήτη Άρη στον άνθρωπο. Είναι οι απλές καθημερινές επαναλαμβανόμενες συνήθειες των χρηστών σου – η κράτηση χώρων για ομαδική εργασία, ο δανεισμός εξοπλισμού, ή το να χαλάσεις χαρτονομίσματα για να πάρουν καφέ από το μηχάνημα – που σε φέρνουν κοντά τους.

Είναι η ατελείωτη αλληλογραφία με εκδότες ώστε να μπορέσεις να προσφέρεις στους χρήστες σου έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση. Είναι οι δημόσιες σχέσεις και οι ώρες επικοινωνίας για το στήσιμο εκδηλώσεων και αφιερωμάτων.

Είναι οι ώρες που αγωνίζεσαι με τον κώδικα για να ανανεώσεις τον ιστότοπο της βιβλιοθήκης και να προσθέσεις τις νέες υπηρεσίες ή να ανεβάσεις το ιδρυματικό αποθετήριο. Είναι και οι ώρες της επεξεργασίας του υλικού που οδηγεί στην τοποθέτησή του στα ράφια, για να δανειστεί και να εμπνεύσει, ελπίζοντας ότι δεν θα σκονιστεί…

website: http://www.act.edu/library  facebook: facebook.com/bisselllibrary

Πώς έρχονται οι λέξεις – Σοφία Νικολαΐδου, συγγραφέας και διδάσκων δημιουργικής γραφής

Διδάσκω δημιουργική γραφή σε μεταπτυχιακά προγράμματα και εξειδικευμένα σεμινάρια ενηλίκων από το 2002. Μέσα στα χρόνια αυτά, η βιβλιοθήκη μου γέμισε με βιβλία αποφοίτων, ορισμένα από τα οποία έχουν διακριθεί. Νιώθω μεγάλη χαρά, κάθε φορά που πιάνω στα χέρια μου το αποτέλεσμα της αφηγηματικής θέρμης και του συγγραφικού πείσματος κάποιου «μαθητή». Αλλά ακόμη κι αν η συγγραφική προσπάθεια δεν καταλήξει σε βιβλίο, αυτό που μένει ανεξίτηλο είναι η χαρά των συναντήσεων, η δυναμική της ομάδας, η αγάπη για την λογοτεχνία. Μεγάλη προίκα αυτό σε δύσκολους καιρούς, δε νομίζετε;

Τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής στον Ιανό, στα οποία διδάσκω, αφορούν την πεζογραφία και, συνήθως, δημιουργούμε δύο τμήματα:

Πώς έρχονται οι λέξεις (πεζογραφία, μυθιστόρημα, αρχάριοι). Εδώ συζητάμε θέματα δομής και πλοκής, αφηγηματικού χρόνου, τη μέθοδο και το υλικό, αλλά και το πώς φτιάχνεται ο λογοτεχνικός ήρωας. Δημιουργούμε ένα αλφαβητάρι τεχνικής.

Γράφω το δικό μου βιβλίο (πεζογραφία, μυθιστόρημα, προχωρημένοι). Εδώ οι συμμετέχοντες έχουν ήδη παρακολουθήσει κάποιο προηγούμενο σεμινάριο και έρχονται με το συγγραφικό τους σχέδιο. Παρακολουθούμε λοιπόν την πρόοδο και τη συγγραφή του βιβλίου τους.

Η διδασκαλία εστιάζει στο εργαστηριακό κομμάτι της συγγραφής και απευθύνεται σε ανθρώπους που είτε θέλουν να γράψουν κάτι οι ίδιοι (από την πρώτη σελίδα ενός βιβλίου έως ένα ολόκληρο μυθιστόρημα) αλλά και σε αναγνώστες που ενδιαφέρονται να καταλάβουν τον μηχανισμό της συγγραφής (δοκιμάζοντάς τον στην πράξη). Σε ανθρώπους που θέλουν να κάνουν ένα δώρο στον εαυτό τους, αλλά και σε αυτούς που αίφνης μαθαίνουν πως “το γράψιμο έρχεται γράφοντας”. Βέβαια, το ταλέντο δε διδάσκεται. Διδάσκεται όμως η τεχνική. Ας πούμε λοιπόν ότι στα εργαστήρια αυτά δίνεται μία εργαλειοθήκη, ώστε ο καθένας από τους συμμετέχοντες σιγά σιγά, γράφοντας, σβήνοντας, διορθώνοντας, συζητώντας με την ομάδα και τον διδάσκοντα να βρει τη δική του φωνή. Ένα τρίτο τμήμα αφορά τη δημιουργική γραφή ως εκπαιδευτικό εργαλείο και απευθύνεται σε ορεξάτους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που θέλουν να αξιοποιήσουν τη δημιουργική γραφή ως εργαλείο παραγωγής λόγου στη σχολική τάξη. Φέρει τον τίτλο: Η δημιουργική γραφή στο σχολείο. Δύσκολοι καιροί, θα πουν κάποιοι. Ίσως γι’ αυτό οι μαθητές στα σεμινάρια νιώθουν πως κάνουν ένα δώρο στον εαυτό τους. Γιατί η συγγραφή σκάβει βαθιά στον ορυκτό εαυτό κι ανοίγει τα παράθυρα και παίρνουμε αέρα.

Διαβάζοντας παρέα – Στη Λέσχη Ανάγνωσης της ΕΡΤ3

Αν αγαπάτε τα βιβλία και θέλετε να μοιραστείτε το «σπορ» της αναγνωσης, αλλά και τη συγκίνηση ή τον προβληματισμό που νιώσατε κατά την ανάγνωσή του με διάφορους βιβλιόφιλους, δεν είναι καθόλου δύσκολο να το οργανώσετε. Λέσχεις ανάγνωσης ξεφυτρώνουν παντού είτε υπό με μόνη προϋπόθεση να βρεθεί ένας χώρος και οι άνθρωποι που μπορείτε να καλέσετε. Προσοχή όμως καλό είναι να γίνουν εξαρχής αποδεκτοί κάποιοι κανόνες, όπως η ακριβής προσέλευση και η αποφυγή θεμάτων εκτός του υπό συζήτηση βιβλίου κατά τη διάρκεια της συνάντησης. Πολλές από αυτές δημιουργούνται από απλούς ιδιώτες και άλλες υπό τη σκέπη κάποιου επίσημου φορέα.

Ο Γιώργος Καλιεντζίδης, Δημοσιογράφος και Συντονιστής Λέσχης Ανάγνωσης ΕΡΤ3 μας γράφει για τη δική του εμπειρία:

«Στη Λέσχη Ανάγνωσης της ΕΡΤ3 συμμετέχουμε είκοσι ένα άτομα. Συναντιόμαστε κάθε δεύτερη Τετάρτη, από τον Σεπτέμβριο έως και τον Ιούλιο, στο Καφέ του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Συζητάμε κάθε φορά για το βιβλίο που έχει προτείνει ένα μέλος της Λέσχης. Αντικείμενο των συζητήσεων είναι το περιεχόμενο, η φόρμα, η γραφή και τα μηνύματα του βιβλίου. Τελευταίο μιλά το μέλος της Λέσχης που πρότεινε το βιβλίο: απαντά ή συμπληρώνει τις επισημάνσεις των «συν-αναγνωστών» του και αιτιολογεί την επιλογή του. Έχουμε διαβάσει εκατόν έξι βιβλία και έχουμε προσκαλέσει και γνωρίσει σημαντικούς συγγραφείς, μεταφραστές, και μέλη άλλων λεσχών ανάγνωσης. Στο ιστολόγιο (blog) της Λέσχης δημοσιεύουμε κριτικές για τα βιβλία που διαβάσαμε, για θέματα επετειακά και επίκαιρα σχετικά με τη λογοτεχνία κ.ά. Συμμετέχουμε σε δράσεις αλληλεγγύης, σε πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις. Προβάλλαμε τις δραστηριότητές μας στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου τα έτη 2012, 2013 και 2016, στο περίπτερο της ΕΡΤ3.

Η Λέσχη δημιουργήθηκε και λειτουργεί από τον Σεπτέμβριο του 2011, δίχως να διακόψει τη λειτουργίας της κατά τη διάρκεια του «μαύρου» στην ΕΡΤ. Είναι η πρώτη και η μοναδική λέσχη που έχει δημιουργηθεί από μέσο μαζικής ενημέρωσης.